علیرضا فرید: میتوان گفت افزایش قیمت انرژی در اروپا طی ماههای اخیر، یکی از مهمترین رویدادهای سال جاری میلادی است. قیمت گاز در اروپا - زیر سایه افزایش تنشها میان روسیه و اروپا- طی یک سال اخیر 600 درصد افزایش یافته است. در هفته جاری اما نگرانیها از وقوع بحران انرژی در اروپا پررنگتر شد. قیمت گاز در اروپا روز سهشنبه بیش از 20 درصد افزایش یافت و به رکورد 181 یورو در هر مگاوات ساعت (MWh) رسید. اروپاییها معتقدند مسکو عمدا تحویل گاز را کاهش میدهد تا موقعیت سیاسی و قدرت چانهزنی خود را در بحبوحه تنشها بر سر اوکراین و تأخیر اروپاییها در صدور گواهینامه خط لوله «نورد استریم 2» حفظ کند؛ اتهامی که البته همواره با تکذیب طرف روس همراه بوده است. اما داستان نورد استریم 2 چیست؟ ۱۹ شهریور امسال بود که روسیه از اتمام خط لوله بحثبرانگیز «نورد استریم ۲» برای انتقال مستقیم گاز طبیعی به آلمان خبر داد؛ پروژهای که منتقدانش میگویند وابستگی اروپا به مسکو را افزایش میدهد. تنشها و اختلافات دیپلماتیک بر سر این پروژه ۱۰ میلیارد یورویی به قدری شدت گرفته بود که برخی میگفتند این پروژه هرگز تکمیل نخواهد شد اما اعلام خبر تکمیل این خط لوله به منزله یک پیروزی اقتصادی و دیپلماتیک بزرگ برای روسیه بود. کار ساخت پروژه «نورد استریم ۲» سال ۲۰۱۸ آغاز شد؛ خط لولهای که قرار است سالانه ۵۵ میلیارد مترمکعب گاز را از روسیه از طریق دریای بالتیک به آلمان برساند. آلمان سرمایهگذار اصلی این پروژه قرار است میزان گاز انتقالی از روسیه به این کشور را به ۲ برابر مقدار فعلی برساند. تا پیش از احداث «نورد استریم ۲»، مسیر انتقال گاز طبیعی روسیه به اروپا از طریق زمینی از اوکراین میگذشت و این کشور سالانه یکونیم میلیارد دلار از این بابت عایدی داشت اما اکنون با اجرای این پروژه، اوکراین از آن سود محروم میشود. دولت کییف که تاکنون از خط انتقال زمینی گاز روسیه به عنوان اهرمی برای فشار بر مسکو استفاده میکرد، اکنون بیم آن دارد که از این پس با محروم شدن از این امتیاز، در برابر مسکو آسیبپذیرتر شود؛ امری که پس از افزایش تنشها در شرق اروپا میتواند موقعیت سیاسی اوکراین را خدشهدار کند. سرمای هوا دائما منجر به افت سطح ذخایر گاز اروپا شده و سردی هوا و کمبود باد (برای تولید برق با توربینهای بادی) باعث شده تقاضای نیروگاهها برای سوخت فسیلی و گاز طبیعی افزایش یابد. باید دید آیا اروپا برای عبور از بحران انرژی تسلیم روسیه و مجبور به تأیید خط لوله «نورد استریم 2» میشود یا اینکه راه دیگری برای عبور از کریسمس سرد و تاریک 2022 خواهد یافت.