نگاهی به چند اثر درباره حماسه 9 دی که این روزها در قالب اکران آنلاین به نمایش درآمده است
گروه فرهنگ و هنر: فتنه 88 را میتوان بزرگترین چالش داخلی ایران بعد از انقلاب اسلامی برشمرد. چالشی که با حضور خودجوش و همهجانبه مردم در 9 دی همان سال با موفقیت پشت سر گذاشته شد؛ حضوری که برخی نهادهای فرهنگی براحتی از کنار آن میگذرند یا توجهشان به آن صرفا در محدوده زمانی خاصی است؛ حضوری که نقطه آغاز مقابله ریشهای با فتنه بود و این را عمارهای انقلاب دریافتند. همزمانی تشکیل جشنواره مردمی فیلم عمار با سالگرد 9 دی پرمعناست. فتنه، ناشی از درهمآمیختگی حق و باطل است و راه مقابله با آن صراحت در تبیین حق و نیازمند تولیداتی برای آگاهیبخشی به جامعه است؛ تولیداتی بهروز با توزیع و مصرف مداوم.
شرایط فتنه سال 88 باعث شد عدهای احساس نیاز به کاری جهادی کنند؛ مجاهدتی برای شناساندن حق. جشنواره مردمی فیلم عمار نیاز به حضور مردم را شناسایی و زمینه حضور ضدفتنه، دائمی و خودجوش آنها را در عرصه رسانه فراهم کرد. از آنجایی که مردم بیش از جشنواره به یک جنبشواره نیاز داشتند، کوشید جنبشوارهای باشد برای گسترش این آگاهیها. در واقع عمار جنبشی مداوم برای آگاهیبخشی مقابل جنبشهای فتنهوار ایجاد کرد. حالا جشنواره مردمی فیلم عمار هم رسانه و صدای مردم بود و هم چراغ راه آنها. مستقل بودن و واقعگرایی به جای سیاهنمایی در نقد مصائب و چالشهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، جشنواره مردمی فیلم عمار را به سنگ صبور مردم تبدیل کرده است. شاهد این مدعا هزاران اکران مردمی این جشنواره در طول این 12 سال در مکانهای مختلف از جمله مساجد، حسینیهها، مدارس، دانشگاهها، روستاها و... آن هم توسط اقشار گوناگون جامعه است.
«عمار» با آگاهی نسبت به لایههای فتنه، ضرورت فوری آن روز جامعه را بخوبی شناسایی کرد و قیامی شد علیه جشنوارهها و رسانههایی که صدای مردم و اکثریت در آن جایی نداشت و حتی با طرح مغرضانه مشکلات مردم، از آنها سوءاستفاده میکردند. با جشنواره مردمی فیلم عمار دیگر دیده شدن و شنیده شدن آثاری که پژواک صدای مردم بود، نیازمند برتر شدن در این جشنواره نبود.
تولید آثاری با موضوعاتی مانند بیداری اسلامی، تاریخ انقلاب اسلامی، جنگ نرم، فتنههای پس از پیروزی انقلاب و توجه به سوژههای داخلی همراه با توزیع آنها توسط مردم باعث تحولاتی شد؛ آثاری منصفانه که حتی نظرات مخالفان نظام هم در آن دیده میشد. از جمله این آثار که این روزها در قالب اکران آنلاین به نمایش در آمده است میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
* خیابان شهادت
«خیابان شهادت» که روایتگر زندگی و نحوه شهادت شهید حسین غلامکبیری جوان ۱۸ سالهای است که اوایل فتنه 88 در سعادتآباد تهران به شهادت رسید، توسط گروه مستندسازی دیدهبان تولید شده است و در آن در صحبت با خانواده آن شهید و اهالی محل به تشریح ویژگیهای اخلاقی این شهید و نحوه شهادت او پرداخته شده است. کارگردان: محسن اسلامزاده
* بعدازظهر
در اتفاقات پس از انتخابات سال 88، طلبهای به نام آزاده، دوستش نازی را که جزو جنبش سبز است به حوزه علمیه کوثر دعوت کرده است. حوزه تعطیل و نازی ناپدید میشود. آزاده و دوستان طلبهاش به دنبال نازی راهی خیابان شده و بدن کتک خورده و مجروح نازی را در میان درگیریها پیدا میکنند. چون راه بسته است، آنها نازی را به حوزه میبرند. کمکم درگیریها شدت میگیرد و حال نازی وخیمتر میشود. فیلمی در اینترنت پخش میشود که در آن به نظر میرسد طلبهها نازی را ربودهاند. حال آنها به ربودن نازی متهم شدهاند که باعث تحریک جوانان و حضور آنها مقابل حوزه میشود. اما با انتشار فیلم اصلی این اتفاق، دروغ برملا میشود. کارگردان: امیرعباس ربیعی
* اشک مادر
فیلم، حکایتی درباره مادری است که ۴ فرزند خود را تقدیم انقلاب کرده اما امروز، عکس پارهشده امام خمینی(ره) را بر روی زمین میبیند و دلش آتش میگیرد. او خاطره روزی را به یاد میآورد که به حضرت امام(ره) میگوید: «فرزندانم شهید شدند تا اشک شما را نبینم». کارگردان: موسی خانزادهپور
* سایهبان
این فیلم روایت روزهای ملتهب بعد از انتخابات ۸۸ در آستانه عاشورای حسینی است. دکتر نکویی، مسؤول بخش جراحی یکی از بیمارستانهایی است که برخی از حادثهدیدههای شلوغیها را برای درمان به آنجا میآورند. در بین حادثهدیدهها از هر طیفی دیده میشود؛ جوانهای مذهبی که سر یکی از آنها شکسته و جوانهای معترض با مچبندهای سبز که زانوی یکی از آنها آسیب جدی دیده است و حضور این ۲ کنار هم باعث جر و بحث میشود. کارگردان: مسعود تکاور
* یزدان تفنگ ندارد
مستند «یزدان تفنگ ندارد» کاری از گروه دانشجویی آرمان و تعدادی از دانشجویان دانشگاه شریف است که به بررسی حوادث پس از انتخابات ریاستجمهوری سال ۸۸ پرداخته است. این مستند که در ۷۰ دقیقه و با سبکی خاص ساخته شده است، جستوجو و کنکاشی از دانشجوی المپیادی دانشگاه صنعتی شریف است در رابطه با شرایط این دانشگاه، تهران و کشور در سال 88. این دانشجو در مسیر مستند به گفتوگو با مردم، شخصیتهای فرهنگی و علمی و نیز دانشجویان میپردازد و پای درد دل مردم نقاط مختلف کشور و دغدغههای آنها مینشیند. «یزدان تفنگ ندارد» داستان تلاشی سخت برای دست یافتن به حقیقت و درگیری با تناقضات ذهنی و عینی است که میکوشد نظر مردم را درباره مسائل مختلف جویا شود و در نهایت مساله مهم برای مردم را کشف میکند؛ آنچه که متفاوت با پیش فرض اولیه است. کارگردان: حسین شمقدری
* ایران سبز
ایران سبز پژوهشی مستندگونه است که پس از وقایع بعد از سال 88 ساخته شده است. در این مستند به شبهه تقلب در انتخابات پرداخته میشود. در فیلم به استانهای مختلف کشور سر زده میشود و از کم و کیف رای مردم سوال میکند. همچنین نظر مردم شهرها و روستاهای مختلف کشور درباره ادعای تقلب را مطرح میکند. کارگردان: محمدرضا دهشیری
* گلین باره
آمریکا پس از فتنه سال 1388، یک اجماع جهانی را برای اعمال تحریمها علیه ایران به منظور ایجاد فشار اقتصادی به وجود میآورد. فیلم، تاریخ مقاومت ایران در برابر تحریمها از ابتدای پیروزی انقلاب، سابقه مذاکرات مسؤولان ایران و آمریکا در سطوح مختلف و حواشی دولت دهم در سالهای پایانی را به تصویر میکشد. مستندساز سعی دارد با مروری بر فضای سیاسی انتخابات ریاستجمهوری سال 1396، ریشه برخی دیدگاههای انتخاباتی کاندیداها را مانند شعار «به عقب بازنمیگردیم» تحلیل و بررسی کند. کارگردان: داوود مرادیان
* اکسیژن
فیلم حکایتی درباره یکی از اغتشاشگران «فتنه 88» است که به خاطر فرار از دست پلیس، در یک خانه ناشناس پنهان میشود. او در آنجا، زنی را میبیند که از کپسول اکسیژن استفاده میکند. با اینکه اکسیژن کپسول تمام شده است اما مرد آشوبگر، توجه زیادی به سرفههای مریض ندارد. فرزند این خانم به خانه میآید و حال وخیم مادر را میبیند؛ او یک بسیجی است که اغتشاشگران وی را زخمی کردهاند. تقابل این ۲ در این خانه، لحظات دیدنیای خلق میکند.
کارگردان: امیر داسارگر