احتمال چراغ سبز اولیه کاخ سفید به کرملین برای آغاز مذاکرات جهت پیمان تضمینهای دوجانبه امنیتی بین روسیه با آمریکا و ناتو، بشدت باعث خشم دولت دستنشانده غرب در اوکراین شده است. دولت دست راستی زلنسکی امیدوار بود با باز کردن پای نیروهای آمریکا و ناتو به جنگ داخلی این کشور، بتواند اهرمی علیه روسیه و جداییطلبان روس در مناطق شرقی دونباس به دست آورد اما حالا از جا زدن حامیان غربی خود سرخورده شده است. طی هفتههای گذشته به رغم تمام ادعاهای کییف و مقامات ارشد آمریکایی و انگلیسی مبنی بر قریبالوقوع بودن پیوستن اوکراین به ناتو، مسکو بارها به صراحت این موضوع را خط قرمز خود دانست و با گرفتن آرایش نظامی پشت مرزهای شرق اوکراین، نشان داد در این باره مسامحه نخواهد کرد. همچنین دست اتحاد روسیه با چین برای تشکیل یک محور نظامی - امنیتی در امتداد اوراسیا، غربیها را بیش از پیش ترساند و باعث شد رجزخوانیهای آمریکا و ناتو علیه رقیب شرقی بهسرعت فروکش کند. در حالی که به نظر میرسد واشنگتن در آستانه پاسخ مثبت به طرح پیشنهادی پوتین به منظور انعقاد پیمان ضمانتهای دوجانبه امنیتی و ایجاد منطقه حائل در شرق اروپاست و آلمان نیز به عنوان مهمترین عضو اروپایی ناتو که بحران اوکراین را نظارت میکند، دست از مخاصمه با روسها برداشته، دولت اوکراین آخرین تلاشهایش را میکند تا وضعیت را جنگی نگاه دارد.
در همین راستا، «دیمیتری کولبا» وزیر خارجه اوکراین در گفتوگو با شبکه «آر ب کا» مدعی شد شک دارد مقامهای آمریکایی یا ناتو با درخواستهای روسیه درباره توقف پیشرویهای این ائتلاف نظامی موافقت کنند.
او ضمن تحریک تحقیرآمیز آمریکاییها گفت: «درخواست روسیه فقط درباره پیشرویهای ناتو نیست، بلکه تاکید بر پایان حضور نظامی در کشورهای عضو نیز هست. فکر نمیکنم آنها با چنین درخواستهایی موافقت کنند، چون این به بزرگترین حقارت برای آمریکا و ناتو تبدیل میشود». کولبا سپس اقدام به تحقیر طرف روس نیز کرد و در پاسخ به اینکه چرا مسکو چنین پیشنهادی را مطرح کرده، پاسخ داد: «دیپلماسی یک اصطلاح دارد؛ استراتژی مرد دیوانه؛ که به شریک شما نشان میدهد شما دیوانهاید و آماده انجام هر کاری، خواه غیرقابل پیشبینی هستید و باید با شما با نرمی و لطافت خاصی برخورد شود». روسیه ۲ هفته پیش، ۲ سند را یکی خطاب به ناتو و دیگری خطاب به آمریکا با هدف تقویت امنیت برای تمام طرفها ارائه کرد و خواستار یکسری تضمینها شد. این پیشنهادها شامل جابهجایی پرسنل و تجهیزات نظامی و تضمینی است که نباید به کییف اجازه پیوستن به ناتو داده شود.
همچنین مسکو از اعضای ناتو خواسته از فعالیتهای نظامی در قلمروی اوکراین و همچنین شرق اروپا، قفقاز جنوبی و آسیای میانه دست بکشند. کرملین در پیشنویس پیشنهاد خود به واشنگتن خواسته است مقامهای آمریکایی قاطعانه جلوی عضویت هر یک از جمهوریهای شوروی به ناتو را بگیرند. ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه در گفتوگوی خود با افسران ارشد نظامی این کشور بار دیگر بر ضرورت ضمانتهای لازمالاجرای طولانیمدت تاکید کرده بود.
در همین رابطه، دیروز «دیمیتری پولیانسکی» معاون نماینده روسیه در سازمان ملل درباره مذاکرات روسیه با آمریکا و ناتو صحبت کرد و گفت: «روسیه ترجیح میداد مذاکرات با ناتو اوایل ژانویه در سطح کارشناسان نظامی باشد اما رهبران ناتو ترجیح میدهند این نشست در سطح سیاستمداران باشد. مسکو منتظر شفافسازی ناتو در این باره است و مذاکرات روسیه و آمریکا ادامه دارد. آنچه ما میخواهیم، تضمینهایی از سوی آمریکا و ناتو است. ما پس از فروپاشی شوروی تضمین شفاهی عدم گسترش ناتو را دریافت کردیم و در آن زمان ایدههایی برای تبدیل ناتو به یک سازمان سیاسی یا ادغام آن در سازمان امنیت و همکاری اروپا مطرح شد».
***
نگرانی روسیه از حملات اسرائیل به سوریه
معاون نماینده روسیه در سازمان ملل بر مخالفت کشورش با هر گونه اقدام نظامی در منطقه خاورمیانه بویژه تجاوزات رژیم صهیونیستی به حریم سوریه تاکید کرد. «دیمیتری پولیانسکی» در مصاحبه با روزنامه القدس العربی درباره حملات هوایی اسرائیلیها به خاک سوریه صحبت کرد، از جمله اینکه چگونه به رغم روابط خوب مسکو و تلآویو از یک سو و ائتلاف روسیه با سوریه، چنین تجاوزاتی ادامه مییابد.
او گفت: «به طور کلی ما هر اقدامی را که وضعیت شکننده را تشدید کند، محکوم میکنیم و هیچ اقدام نظامی از جمله حملات اسرائیل را در این منطقه تایید نکردهایم. عدم اذعان اسرائیل به انجام این حملات مساله را پیچیدهتر میکند و به همین دلیل ما درصدد جمعآوری اطلاعات بیشتر درباره این حوادث هستیم و با اسرائیل به صورت دوجانبه با آنها برخورد خواهیم کرد اما هرگز اتفاق نیفتاده است که چنین وقایعی را نادیده بگیریم و آنچه اکنون منتظر آن هستیم، جزئیات بیشتر درباره حملات اخیر به لاذقیه است. اینها موضوعات نگرانکنندهای است و باید به هر طریقی از آنها اجتناب شود اما همانطور که گفتم ما به اطلاعات بیشتری نیاز داریم تا بتوانیم بر اساس این اطلاعات بدرستی عمل کنیم».