فرزانه دانایی: واشنگتن که گمان می‌برد می‌تواند از فرصت اعتراضات در قزاقستان به نفع اهداف خود در تحت فشار گذاشتن روسیه استفاده کند، از اعزام نیروهای ارمنستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان و روسیه به این کشور برای برقراری آرامش و صلح در این کشور بشدت شگفت‌زده شد. این شگفتی را می‌توان در صحبت‌های «جن ساکی» سخنگوی کاخ سفید مشاهده کرد که گفت برای آمریکا قانونی بودن درخواست مقامات قزاقستان جهت استفاده از نیروهای سازمان پیمان امنیت مشترک در این کشور جای سوال دارد. 

در عین حال «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه دولت بایدن نیز در هشداری به دولت قزاقستان، درباره تاثیرگذاری ارتش روسیه بر وضعیت سیاسی قزاقستان بعد از حضورشان در این کشور گفته بود شاید «رژیم قزاقستان» نتواند کنترل دوباره خود بر کشور را به دست آورد. او در همین ارتباط تصریح کرد: «درسی که از تاریخ اخیر می‌توان گرفت این است که زمانی که روس‌ها به خانه شما بیایند، گاهی اوقات بسیار سخت است که آنها را وادار به خروج از آنجا کنید». این صحبت‌ها با این حال موجی از اعتراضات و همچنین شوخی در شبکه‌های مجازی را با خود به همراه داشت. در شبکه‌های مجازی کاربران اینترنتی با اشاره به حضور 20 ساله آمریکا در افغانستان و همچنین حضور تقریبا ۲ دهه‌ای در عراق بیان کردند این آمریکاست که بعد از شروع هر جنگی تا چند دهه، خاک کشوری را که مورد تجاوز قرار داده است، ترک نمی‌کند؛ مگر اینکه او را مجبور به خروج از منطقه کنند. 

آمریکایی‌ها در عین حال بر این عقیده‌اند تهدیدهای آنها در قبال روسیه در مساله اوکراین نتوانسته مسکو را به حد کافی تحت تاثیر قرار دهد. آنها انتظار داشتند مسکو برای جلوگیری از چالش بیشتر با ایالات متحده، برنامه حمله به اوکراین را لغو کرده و در لاک دفاعی فرو رود اما با درخواست قزاقستان برای اعزام نیرو به این کشور، کرملین به سرعت وارد میدان شد و توانست با سرعت زیادی نیروهای خود را به آلماتی بفرستد. همراهی دیگر کشورهای منطقه در این اقدام و اجرای پیمان امنیت جمعی در بین کشورهای حوزه آسیای میانه، باعث شد آمریکا این بار در لاک دفاعی فرو رود و تنها به گفتن جملاتی درباره ضرورت گسترش ناتو به شرق در مقابل تهدیدات روسیه اکتفا کند. مسکو البته با ارسال سریع نیرو به قزاقستان نشان داد واشنگتن دیگر نمی‌تواند با ایجاد آشوب و درگیری در داخل کشورهای منطقه بویژه به راه انداختن انقلاب‌های رنگین، در وضعیت ثبات سیاسی موجود در کشورهای آسیای میانه تغییری ایجاد کند. روسیه البته در این باره تجربه تلخ انقلاب‌های رنگی در اوکراین و گرجستان را نیز به یاد دارد و اجازه نمی‌دهد این اتفاقات این بار در حوزه دفاعی و امنیتی «خارج نزدیک» این کشور اتفاق بیفتد. 

مسؤولان آمریکایی اما در شرایطی از غیرقانونی بودن حضور نیروهای روس در قزاقستان خبر می‌دهند که سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) نهادی پذیرفته شده از سوی نهادهای بین‌المللی است و حتی عضو ناظر شورای امنیت سازمان ملل نیز هست و روسیه و دیگر کشورهای عضو این سازمان بنا بر بند 4 اساسنامه این سازمان و بر اساس درخواست یکی از اعضا، نیروی صلح‌بان به قزاقستان اعزام کرده‌اند. 

در عین حال نوع اقدامات معترضان و آشوبگران در آلماتی و دیگر نقاط قزاقستان مانند سر بریدن ۲ پلیس این کشور، فرضیه حضور تکفیری‌ها در اغتشاشات قزاقستان را بسیار قوی می‌کند و اگر جلوی این اغتشاشات گرفته نشود، احتمال سرایت این اقدامات به دیگر جمهوری‌های آسیای مرکزی بسیار زیاد بوده و در نهایت، آتش این تحولات، همسایگانی چون روسیه را خواهد گرفت. این مساله به همراه درخواست رسمی دولت قزاقستان برای حضور نیروهای روس در این کشور، باعث می‌شود مساله قانونی و مشروع بودن این اقدام بیش از پیش برای نهادهای بین‌المللی آشکار شود.