گروه سیاسی: وزیر امور خارجه کشورمان روز گذشته برای دیدار و گفت‌وگو با مقامات عمان، در رأس هیاتی وارد مسقط، پایتخت این کشور شد. محور اصلی گفت‌وگوها در سفر حسین امیرعبداللهیان به عمان بررسی راه‌های گسترش مناسبات فی‌مابین در حوزه‌های مختلف سیاسی‌، اقتصادی و فرهنگی و همچنین رایزنی درباره مسائل مهم منطقه بود. 

به گزارش «وطن‌امروز»، وزیر امور خارجه در بدو ورود به فرودگاه مسقط در جمع خبرنگاران اظهار کرد: سفر من و هیات همراه به مسقط یک‌روزه است. در این سفر با مقامات عالی‌رتبه عمان و وزیر خارجه گفت‌وگوهایی درباره توسعه مناسبات دوجانبه و برخی مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی خواهیم داشت. امیرعبداللهیان روابط تهران و مسقط را دیرینه و پایدار عنوان کرد و گفت: ما در مسیر روابط پایدار و مستحکمی قرار داریم و علاقه‌مند هستیم همکاری‌های سیاسی و فرهنگی را به سطح بالاتری از همکاری‌های اقتصادی و تجاری ارتقا دهیم. 

وی با اشاره به توافق چهارجانبه درباره احیای خط ترانزیتی گفت: این توافق به امضای ۴ کشور ایران، عمان، ترکمنستان و ازبکستان رسیده است. وزیر امور خارجه تاکید کرد: امیدواریم با توجه به نگاه دولت سیزدهم به سیاست همسایگی و اتفاقات خوبی که در ماه‌های اخیر در مناسبات ما با همسایگان شمالی رخ داده است، در حوزه کشورهای حاشیه خلیج‌فارس نیز بتوانیم پیوند شبکه همسایگان را تقویت کنیم و همکاری‌ها را توسعه دهیم. 

امیرعبداللهیان همچنین با همتای خود «بدر بن حمد البوسعیدی» و معاون سلطان عمان دیدار و گفت‌و‌گو کرد. رئیس دستگاه دیپلماسی در دیدار «فهد بن محمود آل‌سعید» معاون سلطان عمان با اشاره به روابط تاریخی، مستمر و راهبردی ۲ کشور جمهوری اسلامی ایران و سلطنت عمان، از نقش مهم سلطان قابوس پادشاه فقید عمان در شکل‌گیری روابط ۲ کشور یاد و بر ادامه مناسبات تهران و‌ مسقط در دوره سلطان هیثم تأکید کرد. وزیر امور خارجه کشورمان همچنین با ابلاغ سلام سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور کشورمان به سلطان هیثم، از حضور هیأت عالی‌رتبه عمانی در مراسم تحلیف آیت‌الله رئیسی تقدیر و تشکر کرد. امیرعبداللهیان با تشریح سیاست دولت سیزدهم در اولویت‌دهی به همکاری با کشورهای منطقه، عمان را یکی از اولویت‌های اصلی برای همکاری‌ها در منطقه خواند و گسترش همه‌جانبه همکاری‌های فی‌مابین در حوزه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی را مورد تأکید قرار داد. وزیر امور خارجه کشورمان در حوزه همکاری‌های اقتصادی، آمادگی جمهوری اسلامی ایران را برای همکاری در عرصه حمل‌و‌نقل کالا و مسافر، حوزه انرژی، گردشگری، خطوط هوایی و سایر موارد همکاری مورد تأکید قرار داد. امیرعبداللهیان همچنین در تشریح نگاه جمهوری اسلامی ایران به همکاری با کشورهای منطقه خلیج‌فارس در چارچوب سیاست همسایگی، بر نبود هرگونه محدودیت و استثنایی در برقراری روابط خوب با کشورهای منطقه تأکید کرد. وزیر امور خارجه کشورمان درباره بحران یمن نیز با اشاره به دیدگاه اصولی جمهوری اسلامی ایران از ابتدای این بحران، مبنی بر راه‌حل سیاسی و مبتنی بر گفت‌وگو، ضمن تاکید مجدد بر ضرورت پیمودن مسیر سیاسی و گفت‌وگو برای حل مشکلات مردم یمن، از موضع حکیمانه عمان در این باره و همچنین تلاش‌های ارزشمند دولت عمان در زمینه انتقال شهید ایرلو، سفیر کشورمان در یمن به تهران برای مداوا قدردانی کرد. فهد بن محمود آل‌سعید، معاون سلطان عمان نیز در این دیدار با اشاره به روابط نزدیک و برادرانه 2 کشور، گسترش همکاری‌های فی‌مابین و علاقه‌مندی عمان به ایفای نقش در زمینه همگرایی کشورها در منطقه را مورد تأکید قرار داد. وی با اشاره به تاریخ و فرهنگ غنی ایران، بر نقش سازنده ایران در تحولات منطقه تاکید کرد. 

 

* تهران- مسقط؛ فصلی نو

اولین سفر رئیس دستگاه دیپلماسی به عمان در شرایطی صورت می‌گیرد که طی ماه گذشته رایزنی‌ها و سفرهای دیپلماتیک و غیردیپلماتیکی میان ۲ کشور برقرار شده است که روابط ۲ کشور مهم در منطقه غرب آسیا را وارد فصلی جدید می‌کند. این در حالی است که کاهش تدریجی حضور نظامی ایالات متحده آمریکا در منطقه و ترتیبات تازه‌ای که بر اثر این خلأ قدرت حاصل می‌شود موجب شده بازیگران منطقه‌ای به خودیاری روی آورده و ترجیح واقعیات عینی را در سیاست خارجی خود لحاظ کنند. به این ترتیب شبکه‌ای از روابط میان متحدان و رقبای منطقه‌ای در غرب آسیا در حال شکل‌گیری است. سفر وزیر خارجه امارات عربی متحده به ایران و مذاکرات ایران و عربستان در همین چارچوب قابل تحلیل است. 

حسین امیرعبداللهیان هفته گذشته با «بدر بن حمد البوسعیدی» وزیر خارجه سلطنت عمان تلفنی گفت‌وگو کرد و 2 وزیر خارجه در این گفت‌وگو بر استمرار رایزنی‌ها درباره مسائل مختلف مرتبط با روابط ۲ کشور و همچنین حل بحران‌های منطقه‌ای بر اساس گفت‌وگو بین کشورهای منطقه تاکید کردند. همچنین سرتیپ ستاد «عبدالعزیز بن عبدالله المنذری» معاون ستاد کل نیروهای مسلح سلطنت عمان و هیات همراه 22 آذرماه به تهران سفر کرده و با رئیس ستاد کل نیروهای مسلح کشورمان ملاقات کردند. 

سرلشکر محمد باقری در جریان این دیدار با اشاره به روابط دیرینه 2 کشور، اظهار داشت: سیاست دولت و نظام جمهوری اسلامی ایران توسعه همه‌جانبه روابط با کشور عمان است که این سیاستی تغییرناپذیر محسوب می‌شود. وی افزود: عمان در همه اتفاقات منطقه‌ای و در ارتباطات و تعاملات، تاکنون نقش مناسبی در میانجیگری و آرام‌سازی شرایط در هماهنگی با جمهوری اسلامی ایفا کرده که این روند موجب قدردانی است. رئیس ستاد کل نیروهای مسلح اضافه کرد: در حوزه امنیت دریایی، دریای عمان، تنگه هرمز، دریای عرب و همچنین مساله یمن و سایر اتفاقات منطقه‌ای هماهنگی‌های خوبی بین 2 کشور ایران و عمان برقرار است که باید روز‌به‌روز توسعه یابد. سرلشکر باقری اظهار داشت: در مسأله ارتباطات 2 نیروی مسلح، کمیسیون دوستی بین 2 کشور تشکیل شده که می‌تواند بستر مناسبی در راستای افزایش همکاری‌ها باشد و برگزاری شانزدهمین دور این سفرها بیانگر عمق روابط 2 کشور است. رئیس ستاد کل نیروهای مسلح افزود: نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارند در حوزه‌های آموزشی، صنعت دفاعی، بهداشت و درمان و مهندسی با عمان همکاری داشته باشند و همچنین تجربیات خود را در نبردهای گوناگون با تروریسم در اختیار نیروهای مسلح عمان قرار دهند. وی اظهار داشت: نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در حوزه توسعه زیرساخت‌های اقتصادی کشور فعال هستند و آمادگی دارند در حوزه ساخت پروژه‌های گوناگون در کشور عمان نیز مسؤولیت بپذیرند. رئیس ستاد کل نیروهای مسلح با اشاره به سیاست تنش‌زدایی در سطح منطقه گفت: در بخش مسائل منطقه‌ای، ما دیدارهایی با مقامات کشورهای امارات و عربستان داشته‌ایم و تا حدودی سوءتفاهم‌ها برطرف شده است؛ همچنین روابط خوبی با قطر و کویت داریم. سرلشکر باقری تأکید کرد: جمهوری اسلامی آمادگی کامل دارد با روی کار آمدن دولت جدید، روابط خود را با همسایگان توسعه دهد و سوءتفاهم‌ها را رفع کند. 

 

* ترسیم الگوی همکاری با همسایگان

با آغاز کار دولت سیزدهم، سیاست تعامل با همسایگان و منطقه‌گرایی پس از یک دوره فراموشی که سیاست خارجی با ساعت غرب تنظیم می‌شد، به عنوان یک راهکار برای گسترده شدن سبد دیپلماسی و موازنه‌سازی مقابل فشار غربی‌ها در دستور کار قرار گرفت. اشاره امیرعبداللهیان به توافق چهارجانبه ۴ کشور ایران، عمان، ترکمنستان و ازبکستان درباره احیای خط ترانزیت از آن جهت حائز اهمیت است که نقش کشورمان در ۳ طرح زیرساختی ابتکار کمربند و جاده، اتحادیه اقتصادی اوراسیا و کریدور شمال- جنوب پس از عضویت کامل ایران در سازمان همکاری‌ شانگهای بیش از پیش پررنگ‌ شده است. ابتکار کمربند و جاده، اتحادیه اقتصادی اوراسیا و کریدور شمال- جنوب به عنوان طرح‌های کلیدی در حوزه اتصالات زیرساختی می‌توانند در تقویت منافع مشترک کشورهای در حال توسعه و تقویت صلح در این منطقه نقش ایفا کنند. نکته مهم اما اینجاست که ایران حلقه وصل ۳ طرح زیرساختی فوق است. ایران می‌تواند از طریق کریدور شمال - جنوب حلقه وصل جنوب و شمال اوراسیا باشد و آسیای مرکزی و روسیه را به هند پیوند دهد. 

 

* پای وین هم در میان است؟

به نظر می‌رسد یکی از محورهای سفر رئیس دستگاه دیپلماسی به مسقط گشایش پرونده بین ۲ کشور درباره مساله صادرات گاز ایران به عمان باشد تا مسقط بتواند گاز ایران را به کشورهای دیگر صادر کند؛ چه اینکه اخیرا وزیر نفت عمان اعلام کرده بود این کشور حاضر است گاز ایران را به شرق یمن ارسال کند. رئیس دستگاه سیاست خارجی در مسقط همچنین با تشریح آخرین تحولات مرتبط با مذاکرات وین، بر نگاه کشورمان به ابتکارات عملی و سازنده طرف‌های این گفت‌وگو تأکید و حسن‌نیت و جدیت کشورمان در رسیدن به توافق خوب را مورد اشاره قرار داد. 

این در حالی است که طی روزهای اخیر با شدت گرفتن گمانه‌زنی‌ها درباره نتایج مذاکرات «وین 8» فضای رسانه‌ای در داخل کشور شکل گرفته که سفر امیرعبداللهیان به مسقط را با دستور کار مذاکراتی درباره برجام و آمریکا عنوان کرده‌اند. از این حیث با توجه به نقش واسط عمان در آغاز مذاکرات هسته‌ای بین تهران و واشنگتن در سال 90 و نقش میانجیگری این کشور که همواره مورد تاکید کشورمان بوده است، برای پی بردن به صحت چنین گزاره‌ای، باید به انتظار نشست.