گروه سیاسی: سخنگوی طالبان با انتشار توئیتی درباره سفر اخیر هیاتی از طالبان به تهران نوشت: اسماعیل خان و احمد مسعود با هیاتی از امارت اسلامی در تهران دیدار کردند. طی این نشست، امارت اسلامی به آنها اطمینان داد می‌توانند بدون هیچ نگرانی به کشور بازگردند. 

به گزارش «وطن‌امروز»، در ادامه دیپلماسی فعال جمهوری اسلامی برای به فرجام رساندن شرایط داخلی افغانستان، شنبه‌شب سرپرست وزارت خارجه طالبان راهی تهران شد. در همین زمینه مولوی امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه افغانستان و هیأت همراه با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان دیدار و گفت‌وگو کردند. امیرعبداللهیان در این نشست ضمن تأکید بر اینکه تاریخ اثبات کرده است پیوند مردم ایران و افغانستان از نوع خویشاوندی است، اظهار داشت: مجاهدت‌های مردم باغیرت افغانستان نشان داد هیچ قدرت خارجی نمی‌تواند افغانستان را اشغال و بر آن حکومت کند. وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به سخنان مثبت رهبران طالبان درباره تشکیل دولت فراگیر، ضرورت تامین شاخص‌های قابل قبول در این باره را مورد تأکید قرار داد. امیرعبداللهیان کمک‌های بشردوستانه جمهوری اسلامی ایران به مردم رنج‌دیده افغانستان را یادآور شد و افزود: ایران ضمن تداوم این کمک‌ها، از ظرفیت‌های منطقه‌ای نیز برای کمک‌های بیشتر به منظور کاهش مشکلات مردم افغانستان بهره خواهد گرفت. وی همچنین سیاست‌های غلط آمریکا و همپیمانان آن طی ۲۰ سال گذشته در افغانستان را مورد نکوهش قرار داد و ایجاد اختلاف بین افغانستان و کشورهای همسایه را یکی از محورهای سیاست آمریکا در منطقه خواند. امیرعبداللهیان تاکید کرد: منابع مالی بلوکه افغانستان توسط آمریکا باید برای ملاحظات بشردوستانه و به منظور کمک به بهبود وضعیت اقتصادی مردم افغانستان آزاد شده و در اختیار این کشور قرار گیرد. همچنین وزیر امور خارجه ضمن بزرگداشت یاد شهدای دیپلمات جمهوری اسلامی ایران در مزارشریف، مسؤولیت هیأت حاکمه سرپرستی افغانستان نسبت به حفاظت از اماکن دیپلماتیک را یادآور شد. در این نشست هیأت افغانستانی گزارشی را درباره روند مقابله با داعش و سایر گروه‌های تروریستی و همچنین سیاست‌های مرتبط با مقابله با تولید و قاچاق مواد مخدر در افغانستان در دولت جدید این کشور ارائه کرد. سرپرست وزارت خارجه افغانستان ضمن تشکر از میهمان‌نوازی جمهوری اسلامی ایران از مهاجران افغانستانی طی ۴۳ سال گذشته، مشترکات ۲ ملت را یادآور شد و تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران همواره در کنار افغانستان بوده است و دولت جدید افغانستان نیز تاکید دارد علیه هیچ ‌یک از کشورهای همسایه نیست. 

 

* گفت‌وگوی احمد مسعود و طالبان در تهران

پرسروصداترین خبری که در حاشیه سفر هیات افغانستانی به تهران منتشر شد اما مربوط به دیدار هیات طالبان با احمد مسعود در تهران می‌شد تا سرانجام پس از بسیاری از ادعاهای هیجانی و تحلیل‌های غیرواقع‌‌بینانه در تشویق نزاع نظامی در افغانستان، میز مذاکره به مهم‌ترین محل تقابل احمد مسعود و طالبان تبدیل شود. در این میان تهران نیز که از آغاز بحران افغانستان همواره ایده دولت فراگیر و مشارکت همه طرف‌های درگیر را برای تعیین سرنوشت نهایی همسایه شرقی تجویز کرده بود میزبان گفت‌وگو شد. 

ظهر روز گذشته بود که «امیرخان متقی» سرپرست وزارت خارجه طالبان در یک نشست خبری اعلام کرد هیات اعزامی به تهران با اسماعیل خان و احمد مسعود دیدار کرد. وی افزود: در این دیدار از طرف طالبان اطمینان داده شد آنها می‌توانند بدون هیچ نگرانی به افغانستان بازگردند و «امارت اسلامی تلاش می‌کند آینده کشور برای همه قابل اطمینان بوده و برای کسی دلیل مخالفت باقی نماند». ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان در صفحه توئیترش درباره سفر اخیر هیاتی از طالبان به تهران نوشت: اسماعیل خان و احمد مسعود با هیاتی از امارت اسلامی در تهران دیدار کردند. طی این نشست، امارت اسلامی به آنها اطمینان داد می‌توانند بدون هیچ نگرانی به کشور بازگردند. بلال کریمی، معاون سخنگوی دولت موقت طالبان نیز در یک پیام توئیتری این دیدار را تایید کرد. خبر این دیدار در شرایطی منتشر شد که «صبغت‌الله احمدی» سخنگوی جبهه پنجشیر چندی پیش در واکنش به احتمال دیدار احمد مسعود و وزیر خارجه طالبان در تهران تاکید کرده بود «قرار نیست مذاکره‌ای میان احمد مسعود و رهبری طالبان در ایران انجام شود». روز گذشته همچنین دیداری دوجانبه میان مولوی امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه دولت طالبان و حسن کاظمی قمی، نماینده ویژه رئیس‌جمهور ایران در امور افغانستان در تهران برگزار شد. 

 

* ایران به دنبال افغانستانی با تمام اقوام

اخبار مربوط به دیدارهای طرفین افغانستانی در تهران تبدیل به موضوع بخشی از سوالات در نشست خبری روز گذشته سخنگوی وزارت امور خارجه کشور شد. در همین زمینه سعید خطیب‌زاده در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه برخی اخبار منتشر شده که در جریان سفر هیات طالبان به ایران نشستی بین این گروه و برخی گروه‌های افغانستانی از جمله احمد مسعود و همچنین اسماعیل‌خان والی پیشین هرات برگزار شده است و به طور کلی آیا در جریان مذاکرات هیات طالبان در تهران در ارتباط با وضعیت منطقه پنجشیر نیز با توجه به اهمیت این موضوع برای مردم ایران گفت‌وگویی با آنها از سوی تهران صورت گرفته است، گفت:‌ نگاه جمهوری اسلامی ایران به وضعیت مردم افغانستان یک نگاه شمول‌گراست، فارغ از منطقه و قومیت آنها. نگاه ما این است که تمام اقوام در داخل جغرافیای افغانستان باید صدا و خواسته‌شان شنیده شود. درباره آنچه گفتید ایران در موقعیت‌های مختلف میزبان گروه‌های مختلف افغانستانی بوده و در این سفر هم جمهوری اسلامی ایران میزبان این گفت‌وگو بوده است. گفت‌وگوهای خوبی بین گروه‌های افغانستانی انجام شده است و امیدواریم نتیجه آن آینده درخشانی برای مردم افغانستان به همراه داشته باشد. 

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که آیا ایران برنامه‌ای برای به رسمیت شناختن طالبان دارد یا خیر، گفت: اساسا ما امروز در آن نقطه قرار نداریم، مشخصه‌ها و مؤلفه‌هایی که می‌تواند به شناسایی دولت جدید در افغانستان بینجامد در ملاقات اخیر آقای امیرعبداللهیان و در اظهارات گذشته، گفته شده است. شناسایی [به رسمیت شناخته شدن] چیزی است که حاکمان امروز افغانستان با رفتار مسؤولانه خودشان و رعایت شاخص‌ها و مؤلفه‌های مدنظر به دست می‌آورند و چیزی نیست که به آنها اعطا شود. 

 

* دیپلماسی فعال و احتیاط عقلانی تهران

میزبانی تهران از مذاکرات میان طرف‌های افغانستانی و تلاش برای حرکت به سمت یک دولت فراگیر متشکل از تمام اقوام برای آینده افغانستان را می‌توان امتدادی بر موضع ثابت تهران درباره بحران کابل دانست؛ مساله‌ای که پیش از این نیز ایران به عنوان تنها راه‌حل برون‌رفت همسایه شرقی از شرایط مخاطره‌آمیزی دانست که درباره آینده این کشور تصور می‌شود. آبان‌ماه امسال در جریان دومین دور نشست وزرای خارجه همسایگان افغانستان که به میزبانی تهران برگزار شد، وزیر امور خارجه کشورمان با بیان اینکه از این اجلاس باید پیامی قوی برای شکل‌گیری دولتی فراگیر در افغانستان ارسال شود، به اهمیت تاریخی افغانستان و نقش گروه‌ها و اقوام مختلف در تاریخ این کشور اشاره کرد و گفت: برای برون‌رفت از وضعیت کنونی افغانستان نیازمند انسجام داخلی، به‌کارگیری تمام ظرفیت‌های داخلی این کشور و بهره‌گیری از استعدادهای بالای کشورهای همسایه و همچنین جامعه بین‌الملل هستیم. 

در این میان اما یکی از عجیب‌ترین مسائلی که جای پرداخت ویژه دارد نگاه بخشی از جریانات سیاسی داخلی ایران بود که بدون شناخت حداقلی از شرایط افغانستان و مناسبات جاری در این کشور، بنا بر برخی ملاحظات سیاسی تلاش داشتند ایران را به جای بازیگری میانجی و ثبات‌بخش برای افغانستان تبدیل به یکی از طرفین این نزاع کرده و شرایط را به سمتی هدایت کنند که عملا ایران با یک بحران امنیتی در مرزها مواجه شده و در باتلاق جنگ داخلی افغانستان گیر کند. با این حال سیاست هوشمندانه جمهوری اسلامی در عدم جانبداری مستقیم از یکی از طرفین نزاع و در عین حال رویکرد فعال در ارتباط برقرار کردن با همه گروه‌ها ذیل مطالبه دولت فراگیر باعث شد تهران میزبان گفت‌وگوها میان گروه‌های افغان باشد.