گروه سیاسی: حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه که در رأس یک هیأت سیاسی بنا به دعوت همتای چینی خود بامداد جمعه وارد چین شد با «وانگ یی» عضو شورای دولتی و وزیر خارجه چین دیدار کرد. به گزارش «وطن‌امروز»، در شرایط کنونی نظم بین‌الملل که تهران و پکن به تقویت همکاری‌ها و شراکت خود در بالاترین سطح روی آورده‌اند این سفر ابعاد ویژه‌تری به خود گرفته است. وزرای خارجه ۲ کشور درباره مناسبات دوجانبه، تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی و همچنین برنامه همکاری جامع ایران و چین (برنامه ۲۵ ساله) به گفت‌وگو پرداختند. حسین امیرعبداللهیان در اظهاراتی درباره دستور کار مذاکراتش با وزیر خارجه چین اظهار داشت: ما در پنجاهمین سالگرد آغاز روابط دیپلماتیک ایران و چین هستیم. وی با بیان اینکه در ۴ ماه گذشته بیش از ۷ بار بین وزیر خارجه چین و اینجانب تماس‌ها و دیدارهایی انجام شد و در سطح رؤسای‌جمهور نیز تماس‌ها و ارتباطات خیلی روان انجام می‌شود، خاطرنشان کرد: این نشانگر اهمیت و رشد و توسعه روابط ۲ کشور است و در دولت جدید با شتاب بیشتر روابط روبه‌رو هستیم. در چنین فضایی در آستانه سفر امیرعبداللهیان به چین، سخنگوی وزارت خارجه این کشور هم اعلام کرد چین آماده است شراکت راهبردی با ایران را بیش از پیش تعمیق کند. «وانگ ونبین» که از گشودن فصل جدیدی از دوستی میان تهران و پکن سخن می‌گفت، افزود: چین و ایران از دوستی دیرینه و عمیقی برخوردارند. تحت هدایت سران ۲ کشور، روابط در سال‌های اخیر پیشرفت چشمگیری داشته است. ما قاطعانه از یکدیگر درباره مسائل مربوط به منافع اصلی خود حمایت می‌کنیم، همکاری عملی را به طور کلی به شیوه‌ای ثابت ارتقا می‌دهیم و ارتباطات و هماهنگی نزدیک خود را در امور بین‌المللی و منطقه‌ای حفظ می‌کنیم. دیپلمات ارشد چینی همچنین تاکید کرد: چین با قرار گرفتن در یک نقطه شروع تاریخی جدید، آماده همکاری با ایران برای تعمیق بیشتر شراکت راهبردی جامع به نفع ۲ کشور و ۲ ملت است. 

 

* یک نگرانی دامنه‌دار برای واشنگتن

از ابتدای کلید خوردن برنامه همکاری جامع ایران و چین، مقامات آمریکایی به اشکال مختلف نسبت به ائتلاف ایران و چین، ابراز نگرانی کرده و عصبانیت خود را پنهان نکردند. از ترامپ و پمپئو گرفته تا جو بایدن از این ائتلاف شرقی ناخشنود شدند و صراحتا این ناخشنودی را بیان کردند، چرا که عزیمت تهران و پکن به سمت همکاری راهبردی چشم‌انداز بسته تحریمی ایالات متحده را با آسیب‌های جدی روبه‌رو خواهد کرد. در همین زمینه، «فارن‌پالیسی» در تحلیلی  سفر امیرعبداللهیان به چین را در راستای تعمیق «شراکت جامع راهبردی» که سال گذشته میان ۲ کشور امضا شد دانسته و نوشته است: «افزایش همکاری‌های امنیتی میان ایران و چین، تهدیدی جدی علیه منافع کلیدی امنیتی آمریکا، اسرائیل و کشورهای عربی خلیج‌ فارس است». فارن‌پالیسی خاطرنشان کرد قرارداد 25 ساله میان ایران و چین که سال گذشته میان ۲ کشور امضا شد در بردارنده مزایای عمده‌ای برای این ۲ کشور دشمن آمریکا است. نشریه آمریکایی نوشته ایران در این قرارداد از محل سرمایه‌گذاری‌های چین در زمینه انرژی و مسائل زیرساختی به میلیاردها دلار ثروت دست پیدا خواهد کرد و اثربخشی تحریم‌های آمریکا را در هم خواهد شکست. چین نیز در مقابل از رهگذر تقویت روابطش با ایران، جایگاهش در خاورمیانه را قوی‌تر و ایالات متحده را تضعیف خواهد کرد. 

 

* یادداشت امیرعبداللهیان در نشریه چینی

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان همزمان با سفر به چین در یادداشتی در روزنامه چینی «گلوبال‌تایمز» بر اهمیت روابط میان تهران و پکن تاکید کرد. وی در این یادداشت با اشاره به سفر خود به پکن نوشت: «به مناسبت آغاز سال ۲۰۲۲ و در آستانه سال نو چینی و سال ۱۴۰۱ خورشیدی به چین سفر می‌کنم». وزیر امور خارجه در ادامه به پنجاه‌ویکمین سالگرد برقراری روابط با کشور چین اشاره کرده و نوشته: ۲ کشور پنجاه‌ویکمین سالگرد آغاز برقراری روابط دیپلماتیک را جشن می‌گیرند و وارد نیمه دوم قرن مبادلات دوجانبه می‌شوند که صفحه جدیدی از روابط ما است. بویژه همزمان با ورود حزب کمونیست چین به ۱۰۰ ساله دوم خود، این دیدار افق نویدبخش جدیدی برای ارتقا و توسعه همکاری ما در حوزه‌های مختلف خواهد بود. وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به توافق هسته‌ای نوشت، ایران با اجرای توافق 2015 (برجام) این پیام را به جهان ارسال کرد که منافع منطقه‌ای در اولویت است. حتی پس از خروج آمریکا از برجام، ایران با ۲ سال پایبندی به تعهدات خود و قربانی کردن بخشی از حقوق و منافع مسلم خود، بیش از پیش به جهانیان نشان داد در این مسیر ثابت‌قدم است. امیرعبداللهیان با اشاره به نقش مهم چین در مناسبات جهانی، افزود: نقش چین به عنوان یکی از اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد و یک بازیگر فعال در عرصه بین‌المللی با رویکردی منطقی و عقلایی در جریان مذاکراتی که به تسهیل بازگشت ناقضان این توافق منجر می‌شود واقعا قابل تحسین است. امیرعبداللهیان در ادامه به بررسی افق روابط گسترده میان ۲ کشور پرداخت و مهم‌ترین زمینه‌های همکاری میان تهران و پکن را در مناسبات آتی اینگونه بیان کرد: توسعه همکاری‌های اقتصادی و تجاری و اجرای طرح همکاری جامع، اجماع و مشورت درباره موضوعات مختلف بین‌المللی و منطقه‌ای و ایفای نقش موثر در میانجی‌گری برای حل موثر چالش‌ها و تنش‌ها، مبارزه علیه «کووید-19» و همکاری در پروژه‌های تولید مشترک واکسن، کمک به تقویت مکانیسم همکاری برای پیشبرد توسعه جهان با آینده مشترک، ارتقای چندجانبه‌گرایی و مقابله با استانداردهای دوگانه از طریق طرح اصلاح سیستم حکمرانی بین‌المللی، مبارزه با تروریسم و افراط‌‌گرایی و کمک به آوردن همه کشورهای مظلوم و سرکوب شده به جامعه بین‌المللی، همکاری موثر و سازنده در زمینه طرح بزرگ ابتکار کمربند و جاده و کمک به چین برای استفاده موثر از این پروژه، تداوم تمهیدات اجرایی برای عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای و استفاده از فرصت همکاری با سایر کشورهای عضو بر اساس ابتکار توسعه جهانی. 

 

* در دیدار ۲ وزیر چه گذشت؟

امیرعبداللهیان در دیدار «وانگ یی» با تبریک سال نو چینی، سلام گرم سیدابراهیم رئیسی به رئیس‌جمهور شی جین‌پینگ را ابلاغ و با تسلیم پیام کتبی رئیس‌جمهور به همتای چینی خود، آن را پیامی مهم در آغاز کار دولت سیزدهم خواند. 

رئیس دستگاه دیپلماسی با اشاره به موافقت هیأت دولت با گشایش سرکنسولگری چین در بندرعباس، ابراز امیدواری کرد این امر موجب تسهیل روابط مردمی و تجاری ۲ کشور شود‌. وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه با تشریح آخرین وضعیت همکاری‌های ۲ کشور در زمینه‌های مختلف، بر عزم دولت جمهوری اسلامی ایران برای اجرایی کردن همه توافقات زیرساختی با چین تأکید کرد. 

امیرعبداللهیان همکاری‌های گسترده جمهوری اسلامی ایران با همسایگان و کشورهای دوست در منطقه را جزو اولویت‌های سیاست خارجی دولت خواند و بر ادامه نقش سازنده جمهوری اسلامی ایران در تحولات منطقه، از جمله حفظ و تقویت امنیت انتقال انرژی تأکید کرد‌. رئیس دستگاه دیپلماسی با اشاره به اهمیت روابط فرهنگی و ظرفیت‌های مشترک تمدن‌های کهن ایران و چین، علاقه‌مندی هنرمندان ایرانی برای توسعه همکاری‌ها در حوزه هنری را فرصتی ارزشمند برای بهره‌گیری از این ظرفیت روابط خواند. 

وزیر خارجه چین هم در این ملاقات، ضمن تایید نظرات وزیر امور خارجه کشورمان که دیروز به قلم امیرعبداللهیان در مطبوعات چین منتشر شد، دیدگاه‌های وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در مقاله منتشره را نشان‌دهنده افق بلند روابط ۲ کشور عنوان کرد. «وانگ یی» بر آمادگی این کشور برای توسعه همکاری‌ها در حوزه تامین مالی، انرژی، بانکی و فرهنگی به‌رغم تحریم‌های غیرقانونی علیه ملت ایران تأکید کرد. وزیر خارجه و عضو شورای دولتی چین، ضمن اعلام حمایت کامل چین از مواضع منطقی ایران در قبال سیاست‌های قلدرمآبانه آمریکا در برجام، سیاست اصولی پکن را ادامه حمایت از مواضع ایران در مذاکرات وین خواند و تأکید کرد آمریکا باید اشتباه خود در خروج از برجام را جبران کند. 

طرف چینی با پراهمیت ارزیابی کردن سند همکاری ۲۵ ساله، توافق طرفین برای آغاز اجرای این سند را رویدادی مهم و زمینه‌ساز تحول اساسی در روابط خواند. گفتنی است دور دوم مذاکرات طرفین در ضیافت رسمی وزیر خارجه چین که به افتخار وزیر امور خارجه کشورمان ترتیب داده شده بود، برگزار شد. در این دور از مذاکرات، طرفین آخرین وضعیت مذاکرات وین و تحولات غرب آسیا و خلیج‌فارس را مورد بررسی قرار دادند.

 

* برنامه همکاری جامع ایران و چین اجرایی شد 

وزیر امور خارجه پس از دیدار و گفت‌وگو با «وانگ یی» همتای چینی خود در جمع خبرنگاران گفت: در این سفر توافق کردیم آغاز اجرایی و عملیاتی شدن توافق همکاری‌های راهبردی و جامع ۲۵ ساله ۲ کشور را اعلام کنیم. حسین امیرعبداللهیان افزود: ما همزمان با گفت‌وگوها در چین، مقدماتی را فراهم کرده بودیم که بتوانیم امروز را روز شروع اجرای توافق جامع همکاری‌های راهبردی ۲ کشور اعلام کنیم. رئیس دستگاه دیپلماسی بیان کرد: از جمله موضوعات دیگری که در دستور کار بود اینکه ما برای عملیاتی کردن قرارداد ۲۵ ساله و موضوعات مختلف منطقه‌ای و بین‌المللی، حامل پیام کتبی آقای رئیسی، رئیس‌جمهور به آقای «شی جین‌پینگ» رئیس‌جمهور چین بودیم. وی همچنین عنوان کرد: امروز توافقات قوی‌تری را با هم داشتیم. اجرای توافق جامع همکاری ایران و چین در شرایطی در پکن اعلام شد که آن‌سوتر در قلب اروپا؛ وین، جایی که مذاکرات کمیسیون مشترک برجام برای تعیین تکلیف توافق هسته‌ای را میزبانی می‌کند، اعلام شد تیم‌های مذاکره‌کننده که مشغول مذاکرات کارشناسی هستند، به طور موقت به مراکز سیاسی خود بازگشته‌اند. در چنین فضایی و از آنجا که رئیس دستگاه دیپلماسی کشور در پایتخت اژدهای زرد از هماهنگی سطح بالای تهران و پکن درباره آنچه در وین می‌گذرد، سخن گفت و مشابه همین موضع را سرگئی لاوروف، همتای روس امیرعبداللهیان در نشست خبری سالانه خود نسبت به هماهنگی مسکو و پکن درباره مذاکرات وین گرفت، می‌شود نتیجه گرفت پیام آنچه از پکن مخابره شد، این است که تهران این بار قصد ندارد تمام تخم‌مرغ‌های خود را در سبد برجام قرار دهد. متنوع‌تر کردن گزینه‌های راهبردی و مابه‌ازای برجام در سیاست خارجی کشورمان و گسستن پیوندهای اقتصادی و سیاسی از وضعیتی که کنترلی بر آن از سوی ایران وجود ندارد، در نهایت برای طرف غربی و آمریکایی راهی جز تمکین به انجام تعهدات نخواهد گذاشت. همان طور که گفته شد بر اساس تفاهم انجام‌شده بین رؤسای هیأت‌ها، مذاکره‌کنندگان ارشد جمهوری اسلامی ایران و ۳ کشور اروپایی عصر دیروز برای انجام امور مربوط به سمت‌های سیاسی خود و برخی مشورت‌ها، موقتا به مدت ۲ روز به پایتخت‌ها بازگشتند. رایزنی‌ها روز گذشته نیز در وین در سطوح و فرمت‌های مختلف در جریان بود. همچنین مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی روز گذشته از امکان دستیابی به توافق در مذاکرات وین خبر داد. جوزپ بورل با اشاره به ایجاد فضای بهتر در مذاکرات وین گفت: «امکان دستیابی به توافق با ایران در مذاکرات وین وجود دارد».«سرگئی لارووف» وزیر خارجه روسیه نیز در نشست خبری سالانه خود درباره مذاکرات جاری در وین گفت: «درباره مساله هسته‌ای ایران، خوشبینی بیشتری دارم، زیرا پیشرفت و تمایلی واقعی از سوی ایران و آمریکا برای درک نگرانی‌های یکدیگر و یافتن راهی برای حل این نگرانی‌ها از طریق یک توافق جامع وجود دارد و برجام نیز یک توافق جامع است». او در ادامه گفت: «مذاکره‌کنندگان مجربی در وین حضور دارند که جزئیات دقیقی را مورد بررسی قرار داده‌اند و پیشرفتی که حاصل شده بسیار زیاد است و امیدواریم همین روند ادامه یافته و توافق حاصل شود». لاوروف افزود: «خدا را شکر زمانی که غربی‌ها شروطی را برای ادامه یافتن برنامه هسته‌ای ایران گذاشتند توانستیم اوضاع را مدیریت کنیم که از جمله این شروط می‌توان به محدودیت برنامه موشکی ایران اشاره کرد که در برجام به آن اشاره‌ای نشده بود و همچنین شروطی نیز درباره رفتار ایران در منطقه گذاشته شده بود و ما با این شروط مخالف بودیم، زیرا بحث ما برجام است که از سوی شورای امنیت تأیید شده است».