گروه سیاسی: رئیس‌جمهور در دیدار ولادیمیر پوتین همتای روس خود اظهار داشت: در حال تلاش برای رفع تحریم‌های کشورمان هستیم و امیدواریم منجر به لغو تحریم‌ها شود. تهدید به تحریم مانع پیشرفت ایران نمی‌شود. 

به گزارش «وطن‌امروز»، حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی روز گذشته به دعوت همتای روس خود و در راستای گسترش تعاملات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی، برای سفری 2 روزه عازم روسیه شد. رئیس‌جمهور در بدو ورود به فرودگاه وونکووا مسکو از سوی «نیکولای شولگینوف» وزیر انرژی روسیه و رئیس کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و روسیه و «ایگور مارگولوف» معاون وزیر خارجه این کشور مورد استقبال قرار گرفت. 

رئیسی پیش از عزیمت به روسیه در فرودگاه مهرآباد اظهار داشت: این سفر به دعوت رئیس‌جمهور روسیه آقای پوتین انجام می‌شود و در این سفر برای ارتقای دیپلماسی همسایگی و منطقه‌ای تلاش خواهد شد. وی ادامه داد: بدون تردید ما ارتباط‌های‌مان با همه همسایگان است بویژه کشور روسیه که هم مناسبات سیاسی و هم مناسبات اقتصادی و تجاری داریم و در حوزه‌های مختلف این ارتباط وجود دارد و این سفر می‌تواند نقطه عطفی باشد برای ارتقای همه مناسباتی که ما با روسیه داریم. رئیس‌جمهور گفت: جمهوری اسلامی ایران کشوری مستقل و مقتدر و صاحب نفوذ در منطقه است، همچنین روسیه نیز یک کشور مهم و دارای قدرت و نفوذ در منطقه است؛ ۲ کشور مهم و دارای قدرت و با نفوذ که گفت‌وگوهای دوجانبه آنها می‌تواند در جهت امنیت منطقه و روابط اقتصادی و روابط تجاری موثر باشد. رئیسی افزود: ایران و روسیه در خیلی از تشکل‌هایی که در منطقه وجود دارد از جمله تشکل‌های سیاسی و اقتصادی با هم همکاری می‌کنند. مثلا در مجموعه شانگهای روسیه نقش مهمی دارد و زمینه عضویت ایران را در این اجلاس فراهم کرد. با عضویت رسمی در شانگهای، همکاری‌های خوبی با همه کشورها بویژه با روسیه خواهیم داشت. وی افزود: در رابطه با اتحادیه اوراسیا، روسیه نقش محوری دارد. همکاری ما در این جهت می‌تواند گام‌های موثری باشد در جهت ارتقای مسائل اقتصادی و تجاری. بنده فکر می‌کنم ما منافع مشترک با روسیه داریم و این منافع مشترک و تعاملی بین ما و در منطقه حتما امنیت‌ساز است و جلوی یکجانبه‌گرایی را در دنیا خواهد گرفت. رئیس‌جمهور تصریح کرد: ایران با ظرفیت‌هایی که در خود دارد و همچنین روسیه با ظرفیت‌های بسیاری که دارد، می‌توانند تعامل و همکاری و روابط متقابل تاثیرگذاری در جهت شرایط منطقه و شرایط بین‌المللی داشته باشند. رئیسی افزود: در این سفر هم به روابط دوجانبه و هم مسائل سیاسی و اقتصادی و هم موضوعات حوزه انرژی و مسائل هوافضا و کارهای مختلف دیگر و همکاری‌هایی که تاکنون وجود داشته است، تأکید شد اما این همکاری‌هایی که وجود داشته نه برای روس‌ها رضایتبخش است و نه برای ایران. این میزان از کارهای تجاری و اقتصادی برای هیچ کدام از ۲ کشور رضایتبخش نیست و باید این موضوع ارتقا یابد و به سطح خیلی بالاتری برسد. رئیس‌جمهور در پایان تاکید کرد: امیدواریم این سفر که در جهت منافع مشترک بین ۲ کشور در منطقه و در سطح جهان حتما تاثیرگذار است، بتواند ان‌شاءالله گام موثری همراه خود داشته باشد. همچنین معاون اول رئیس‌جمهور که در غیاب رئیسی ریاست جلسه هیات دولت را بر عهده داشت نیز با اشاره به سفر رئیس‌جمهور کشورمان به روسیه گفت: سفر آقای رئیسی به مسکو دارای اهمیت خیلی زیادی است و می‌توان گفت یک تحول اساسی در مناسبات بین‌المللی در این دولت اتفاق افتاده و این سفر هم یکی از ابعاد این تحول در حوزه روابط بین‌الملل است. معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به درخواست‌های متعدد برای سفر مسؤولان ایرانی به سایر کشورها، ادامه داد: در حال حاضر مناسبات با همسایگان بسیار خوب پیش می‌رود. 

 

* تهدید به تحریم مانع پیشرفت ایران نمی‌شود

نخستین برنامه رئیس‌جمهور در سفر به مسکو دیدار با همتای روس خود ولادیمیر پوتین بود. رئیسی در این دیدار اظهار داشت: ما هیچ محدودیتی برای گسترش و توسعه روابط با روسیه نداریم و خواهان برقراری روابط راهبردی با مسکو هستیم. وی ادامه داد: اسناد همکاری راهبردی می‌تواند افق روابط را در طول ۲۰ سال مشخص کند. به دنبال افزایش حجم روابط تجاری با روسیه هستیم و تلاش زیادی در این زمینه انجام خواهیم داد. رئیس‌جمهور گفت: در حال تلاش برای رفع تحریم‌های کشورمان هستیم و امیدواریم منجر به لغو تحریم‌ها شود. تهدید به تحریم مانع پیشرفت ایران نمی‌شود. 

رئیسی ادراک مشترک ۲ کشور در مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی را زمینه‌ساز همکاری‌های مشترک خواند و گفت: روابط ایران و روسیه در مسیر مناسبات راهبردی قرار دارد. وی تعامل حداکثری با کشورهای همسایه و همپیمان را جزو اولویت‌های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران توصیف و خاطرنشان کرد: تقویت همکاری‌های دوجانبه ایران و روسیه، موجب رونق اقتصاد ۲ کشور و باعث افزایش امنیت منطقه و جهان خواهد شد. رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه همکاری ایران با دولت‌های مستقل، فارغ از تحولات بین‌المللی گسترش می‌یابد، مبارزه با تروریسم و قاچاق سازمان‌یافته مواد مخدر را از محورهای همکاری مشترک دانست و گفت: تجربه موفق همکاری علیه تروریسم در سوریه، می‌تواند در قفقاز و افغانستان هم به کار گرفته شود. رئیسی با تاکید بر تغییرناپذیری مرزها در قفقاز و حاکمیت ملی و ژئوپلیتیک منطقه، بر ضرورت همکاری برای توسعه اقتصادی منطقه اشاره کرد و گفت: نفوذ ناتو با هر پوششی در قفقاز و آسیای مرکزی، تهدید‌کننده منافع مشترک کشورهای مستقل است. رئیس‌جمهور تنها راه ثبات و امنیت پایدار در افغانستان را تشکیل دولت فراگیر با حضور همه اقوام و گروه‌ها دانست و خطاب به همتای روس خاطرنشان کرد: ما از ۴۰ سال گذشته همانند شما در برابر آمریکا ایستاده‌ایم. وی همکاری ایران و روسیه در مبارزه با تروریسم در سوریه را یک تجربه موفق خواند و ضمن تاکید بر حفظ تمامیت ارزی سوریه گفت: حاکمیت کامل دولت مرکزی بر همه سرزمین و مرزهای بین‌المللی سوریه، تنها راه تامین امنیت در سوریه است و چرخه باطل جابه‌جایی اشغالگر با تروریست و بالعکس در سوریه باید متوقف شود. رئیس‌جمهور در پایان «روند آستانه» را چارچوب مناسبی برای حل دیپلماتیک مساله سوریه توصیف کرد.

 

* تهران و مسکو در صحنه بین‌المللی همکاری تنگاتنگی دارند

رئیس‌جمهور روسیه نیز در این دیدار خطاب به همتای ایرانی خود گفت: از زمان تحلیف جنابعالی، ما در تماس دائم هستیم اما در هر صورت ویدئوکنفرانس یا تماس تلفنی نمی‌تواند جای دیدار حضوری باشد. به‌رغم شرایط سخت پاندمی، سال گذشته تبادلات تجاری ۲ کشور روند مثبت ۶ درصدی داشت. پوتین با بیان اینکه پروژه‌های هنگفت دوجانبه در حال اجرا است و ما در زمینه‌های گوناگونی همکاری داریم، اظهار داشت: در صحنه بین‌المللی همکاری تنگاتنگی داریم. با کوشش‌های ۲ کشور توانستیم به سوریه در مبارزه با تروریسم بین‌المللی کمک کنیم. وی ادامه داد: اوضاع در افغانستان مورد توجه ویژه ۲ طرف بود و من مایلم این موضوعات مهم مورد رایزنی قرار گیرند و نظر جنابعالی را جویا شوم. پوتین همچنین با بیان اینکه بر پایه توافق‌نامه موقت، روابط بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا گسترش می‌یابد و فعالانه تلاش می‌کنیم یک پایه دائم در شکل منطقه آزاد تجاری بین ایران و اتحادیه اوراسیا تشکیل شود، ادامه داد: ایران به ‌عنوان عضو دائم در سازمان شانگهای فعالیت می‌کند و بدیهی است که بخواهم نظرات شما را درباره برجام جویا شوم. رئیس‌جمهور روسیه در پایان گفت: می‌توانیم بگوییم دستور کار وسیعی را پیش رو داریم. از دیدار جنابعالی بسیار خرسندم. در شروع صحبت می‌خواهم از شما خواهش کنم بهترین آرزوی سلامتی را خدمت رهبر معظم ایران آقای [آیت‌الله سید علی] خامنه‌ای منتقل فرمایید. 

لازم به ذکر است حضور و سخنرانی در نشست عمومی مجلس دوما،‌ دیدار با ایرانیان مقیم روسیه و نشست هم‌اندیشی با فعالان اقتصادی روس، بخشی از برنامه‌های رئیس‌جمهور در این سفر ۲ روزه خواهد بود. 

 

* بازتاب دیدار رئیسی و پوتین در رسانه‌های خارجی

سفر رئیسی به مسکو بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های بین‌المللی داشت. خبرگزاری فرانسه در گزارشی درباره سفر سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور کشورمان به مسکو، آن را مهم‌ترین سفر رسمی رئیسی از زمان به قدرت رسیدن او برشمرد و تصریح کرد، از سال ٢٠١٧ تاکنون این نخستین‌باری است که یک رئیس‌جمهور ایران به روسیه سفر می‌کند. این خبرگزاری در ادامه نوشت: مسکو و تهران روابط سیاسی، اقتصادی و سیاسی قوی دارند و در سوریه نیز از متحدان بشار اسد رئیس‌جمهور این کشور به شمار می‌آیند. خبرگزاری رویترز نیز با اعلام سفر رئیس‌جمهور ایران به مسکو گزارش داد: ابراهیم رئیسی همزمان با مذاکرات بر سر احیای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و تلاش روسیه برای کمک به حصول یک توافق میان ایران و قدرت‌های جهانی به مسکو سفر کرده است. همچنین خبرگزاری روسی تاس در گزارش خود درباره این سفر، اظهارات رئیس‌جمهور کشورمان پیش از ترک تهران به مقصد مسکو را منتشر کرد و نوشت: ابراهیم رئیسی تاکید کرد این سفر نقطه عطفی در روابط سیاسی، اقتصادی و نظامی ۲ کشور است و همکاری و گفت‌وگوهای تهران و مسکو در تقویت امنیت منطقه و ارتقای سطح روابط اقتصادی و تجاری مؤثر است. خبرگزاری اسپوتنیک هم در این باره گزارش داد: ابراهیم رئیسی و ولادیمیر پوتین رؤسای‌جمهور ایران و روسیه در مسکو با یکدیگر دیدار خواهند داشت و قرار است درباره همکاری‌های دوجانبه، شامل اجرای پروژه‌های مشترک در زمینه تجاری و اقتصادی رایزنی کنند. آنها همچنین درباره احیای برجام و اجرای کامل این توافق بحث و تبادل نظر خواهند کرد. پایگاه خبری- تحلیلی میدل ایست‌آی در گزارشی سفر رئیسی به مسکو و رایزنی‌های او با همتای روس خود را برای آینده ایران مهم توصیف کرد و نوشت: از آنجا که ایران به دنبال راهی برای دور زدن تحریم‌های آمریکا و روابط اقتصادی و امنیتی است تا از فشار غرب در مذاکرات برجامی بکاهد، این سفر از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. از طرف دیگر، نیاز روسیه به حفظ متحدان منطقه‌ای خود بر سر بحران اوکراین می‌تواند موضوع کلیدی در این مذاکرات باشد. پایگاه اینترنتی شبکه خبری «راشا تودی» نیز در گزارشی تفصیلی به بررسی محور رایزنی‌های رئیسی و پوتین پرداخت. بر اساس این گزارش، یکی از محورهای مهم مذاکرات روسای‌جمهور روسیه و ایران، اجرای پروژه‌های مشترک در حوزه تجاری و اقتصادی است. کارشناسان معتقدند در برابر فشارهای تحریمی آمریکا و دیگر کشورهای غربی، این موضوع بشدت مطرح می‌شود. در همین زمینه «ایرینا فدورووا» کارشناس مؤسسه شرق‌شناسی آکادمی علوم روسیه به راشا تودی گفت: در این شرایط، یکپارچه‌سازی منافع اقتصادی مسکو و تهران بسیار مهم است، این امر غلبه بر پیامدهای تحریم‌ها و توسعه روابط تجاری بین کشورهای ما را ممکن می‌کند. به نظر او، در مذاکرات مسکو، می‌توان بویژه درباره پروژه‌های زیرساختی مشترک مرتبط با تجارت و لجستیک گفت‌وگو کرد. به نوشته پایگاه اینترنتی شبکه راشا تودی، یکی دیگر از موضوعاتی که احتمالا در مذاکرات رؤسای‌جمهور روسیه و ایران مطرح شده وضعیت خلیج‌فارس است. فدورووا، کارشناس مؤسسه شرق‌شناسی آکادمی علوم روسیه در این زمینه گفت: تنش‌ها در منطقه خلیج‌فارس در حال تشدید است که از جمله به دلیل افزایش حضور کشتی‌ها و نظامیان آمریکایی در کشورهای خلیج‌فارس است. بویژه، ما درباره فروش سلاح توسط ایالات متحده به کشورهای عربی صحبت می‌کنیم. البته مسائل امنیتی هم خلیج‌فارس و هم کل منطقه خاورمیانه از زاویه سیاست غرب در مرکز مذاکرات پوتین و رئیسی خواهد بود. این کارشناس معتقد است وضعیت افغانستان نیز مورد بررسی ۲ رئیس‌جمهور قرار خواهد گرفت. بر‌اساس این گزارش، نوامبر ۲۰۲۱ در جریان گفت‌وگوهای تلفنی بین ولادیمیر پوتین و رئیس‌جمهور ایران، طرفین بر آمادگی خود برای کمک به برقراری صلح و ثبات در افغانستان تاکید کردند. در بخش دیگری از این گزارش، کارشناس مؤسسه شرق‌شناسی آکادمی علوم روسیه گفت مذاکرات رؤسای‌جمهور روسیه و ایران را با توجه به رویدادهای اخیر در جهان حائز اهمیت می‌داند. 

***