فرزانه غلامی‌تبار: طی سال‌های اخیر جشنواره موسیقی جوان به عنوان یکی از منظم‌ترین جشنواره‌های هنری کشور در میان اهالی موسیقی شناخته می‌شود؛ جشنواره‌ای دولتی که از چند منظر به لحاظ کیفی، سطح بالاتری نسبت به جشنواره با سابقه موسیقی فجر دارد. یکی از این موارد، ترسیم اهداف مشخص برای این جشنواره است؛ مسؤولان این جشنواره از همان دوره نخست برپایی رویداد به‌ طور دقیق می‌دانستند دنبال چه اهدافی هستند و براساس دستیابی به این اهداف بخش‌های مختلف جشنواره موسیقی جوان را پی‌ریزی کردند، درست برخلاف جشنواره موسیقی فجر که طی سال‌های متمادی برپایی هنوز تکلیفش با خودش روشن نیست و مسؤولان این جشنواره در هر دولتی نمی‌دانند به طور مشخص باید بر چه اساسی بخش‌های مختلف جشنواره را برنامه‌ریزی کنند. 

 به هر حال این جشنواره طی 15سال برپایی‌اش، توانسته به جایگاه مطلوبی‌ میان بخش قابل توجهی از اهالی موسیقی و هنرجویان جوان موسیقی کشور دست یابد. به پشتوانه همین جایگاه، این جشنواره با تغییر دولت‌ها توانسته است بخوبی ثبات مدیریتی خود را حفظ کند و طی این سال‌ها با کوچک‌ترین تغییرات ساختاری به کار خود ادامه داده است. 

دومین نکته‌ای که درباره وجه تمایز جشنواره موسیقی جوان با جشنواره موسیقی فجر باید به آن اشاره کرد همین ثبات کادر مدیریتی این جشنواره در طول 15 دوره برگزاری آن است. همین ثبات، به اعتبار این جشنواره در میان اهالی موسیقی افزوده است، درست برعکس جشنواره موسیقی فجر که در هیچ بخشی از آن کوچک‌ترین ثبات و برنامه‌ریزی مدونی به چشم نمی‌خورد. 

از سوی دیگر، جشنواره موسیقی جوان تنها رویداد هنری کشور است که بودجه‌اش به طور کامل از سوی وزارت ارشاد پراخت می‌شود اما سیاست‌گذاری و فعالیت‌های راهبردی آن به طور کامل توسط بخش خصوصی انجام می‌شود که با توجه به قدرتی که این عده کسب کرده‌اند، مسؤولان وزارت ارشاد طی سالیان اخیر به خود اجازه نمی‌دهند کوچک‌ترین دخالتی در امور برپایی این جشنواره داشته باشند. این مساله از ۲ جهت قابل بررسی است، نخست آنکه این مساله به مستقل بودن این جشنواره و دوری از دخالت غیرتخصصی دولت کمک کرده که فی‌نفسه اتفاق خوبی است به شرطی که این جشنواره بدون اشکال به مسیر خود ادامه دهد اما از سوی دیگر می‌تواند خطر انحصار را میان مدیران جشنواره تقویت کند؛ مدیرانی که شاید به نکات مسؤولان وزارت ارشاد کوچک‌ترین توجهی هم نکنند و این مساله شاید بتواند آسیب‌هایی به نفس برپایی جشنواره بزند و مدیران ثابت جشنواره گوش شنوایی برای شنیدن انتقادات و موارد اصلاحی مدیران جدید وزارت ارشاد نداشته باشند. اما بهتر آن است که مسؤولان وزارت ارشاد دولت سیزدهم برای رفع این معضل به یک راهکار مشخصی با مدیران جشنواره موسیقی جوان برسند، زیرا بدون شک جشنواره موسیقی جوان پس از 15 دوره برپایی به یکسری نکات اصلاحی نیاز مبرم دارد که فرصت پرداختن به آن در این گزارش وجود ندارد و مسؤولان وزارت ارشاد در دولت جدید باید مسیری را مهیا کنند تا پس از آسیب‌شناسی دقیق با مدیران جشنواره بابت اصلاحات مهم جشنواره به یک نقطه مشترک برسند زیرا در غیر این صورت جشنواره موسیقی جوان به همان روال قبلی و با وجود برخی اشکالات به کار خود ادامه خواهد داد. متاسفانه باید گفت با توجه به عملکرد منفعل معاونت هنری وزارت ارشاد دولت سیزدهم طی 5 ماه اخیر این اتفاق خیلی دور از ذهن نیست که البته امیدواریم خلاف آن رخ دهد و بزودی شاهد اتفاق‌های امیدوارکننده در بخش‌های زیر‌مجموعه معاونت هنری ارشاد باشیم.

 

* پایان کار پانزدهمین دوره جشنواره موسیقی جوان

مراسم اختتامیه پانزدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان با معرفی برگزیدگان بخش‌های مختلف در قالب یک رویداد آنلاین از تالار وحدت تهران پیش روی مخاطبان قرار گرفت. هومان اسعدی، دبیر پانزدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان گفت: خوشحالم امروز بعد از ۱۰ ماه تلاش بی‌وقفه از شروع برگزاری، در مراسم اختتامیه پانزدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان هستیم. بی‌شک جشنواره موسیقی جوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای هنری و موسیقایی ایران محسوب می‌شود که هدفش کشف و شناسایی استعدادهای جوان در حوزه‌های مختلف موسیقی از موسیقی نواحی اقوام مختلف ایران گرفته تا موسیقی کلاسیک ایرانی و همین‌طور کلاسیک اروپایی است. ما امسال به جشنواره بخش جدیدی تحت عنوان آهنگسازی اضافه کردیم. وی با بیان اینکه جشنواره در ابعاد مختلف موسیقی جدی و هنری فعالیت داشته و دارد، ادامه داد: موجب خوشحالی است که امسال به‌رغم شرایطی که وجود داشت تعداد آثار ارسال شده به دبیرخانه جشنواره از تمام ادوار پیشین بیشتر بود و حدود ۲۵۰۰ اثر در حوزه‌های مختلف به دبیرخانه جشنواره ارسال شد. در این دوره مانند دوره‌های قبل ما بخش‌های سابق را داشتیم اما بخش جدیدی تحت عنوان آهنگسازی هم به این جشنواره اضافه شد که به‌رغم اینکه نخستین دوره آن بود، استقبال بسیار خوبی شد؛ هم از لحاظ کمی که حدود ۱۰۰ اثر به دبیرخانه ارسال شد و هم از لحاظ کیفی آثار بسیار شایان توجه بودند و در حوزه‌های مختلف موسیقی ایرانی و کلاسیک غربی، آثار آهنگسازی را شاهد بودیم که همه متمرکز بر یک ایده واحد با تمرکز بر هویت ایرانی و رنگ و بو و فضای ایرانی بودند. 

دبیر ۹ دوره جشنواره ملی موسیقی جوان ضمن قدردانی از حضور داوران و اساتید شوراهای تخصصی گفت: من تشکر ویژه‌ای از استادم حسین علیزاده دارم که در تمام این سال‌ها همواره در کنار ما بودند و همیشه توانستیم از محضر ایشان بهره‌مند شویم. در این جشنواره بیش از ۱۰۰ شاخه مختلف ساز و آواز داشتیم با احتساب موسیقی دستگاهی و کلاسیک غربی و موسیقی اقوام نواحی مختلف ایران. به طور کلی هیات‌های داوری جشنواره به صورت تخصصی داوری‌ها را انجام می‌دهند که بیش از ۱۱۰ نفر از اساتید موسیقی ایران‌زمین هیات‌های داوری جشنواره را تشکیل می‌دهند. این جشنواره اگر چه به روال سال‌های قبل کمی تأخیر داشت و دیرتر از اوایل امسال کارش را شروع کرد اما با تلاش بسیار همکارانم در انجمن موسیقی ایران و ستاد جشنواره به نحو شایسته‌ای برگزار شد. 

اسعدی ادامه داد: جشنواره موسیقی جوان با حمایت‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی فرهنگ و هنر موسیقی در ایران برگزار می‌شود و شاید یکی از مهم‌ترین نقاط قوت این جشنواره این است که با حمایت دولت به طور کامل برگزار می‌شود اما در امور تخصصی و فنی کاملا به اهل فن سپرده شده و اعضای شوراهای تخصصی و سیاست‌گذاری همه از موسیقیدانان برجسته ایران‌زمین هستند. امیدوارم این جشنواره استمرار پیدا کند و دوباره هم شاهد حضور پرشور جوانان در همین سالن باشیم و هم اجراها را به صورت زنده در مقام مخاطب ببینیم و همین‌طور مراسم اختتامیه را با حضور تک‌تک شرکت‌کنندگان برگزار کنیم. 

حسین علیزاده، مشاور عالی دبیر جشنواره و یکی از اعضای هیأت داوران پانزدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان هم در این برنامه با بیان اینکه «موسیقی یعنی خود عشق» گفت: واقعا جای سپاس و تشکر دارد از خانواده‌هایی که در این شرایط که وضعیت اقتصادی بسیار سخت است از بچه‌ها و فرزندان خودشان پشتیبانی می‌کنند تا آنها هنر موسیقی را فرا گیرند. شاید برگردیم به گذشته جشنواره، همیشه می‌گفتیم امیدواریم استقبال شود و فرزندانی به وجود بیایند که موسیقی را نگه دارند و پیش ببرند. خوشبختانه دوره پانزدهم خیلی سرافراز و با افتخار ایستاد و گفت خیلی اتفاقات خوبی افتاده است. وی با اشاره به تداوم جشنواره افزود: مشکل هر چیزی در کشور ما این است که تداوم ندارد بویژه کارهای فرهنگی و هنری که با دیدگاه‌های مختلف به آن نگاه می‌شود و باعث می‌شود این تداوم از یک جایی قطع شود، حالا یا به طور اتفاقی یا عمدی. چیزی که در این پانزده دوره در جشنواره خیلی محسوس بوده همان تداوم است؛ تداومی که عشقی به وجود آورده و هیچ‌کس از کسانی که جزو هیات داوران هستند و جزو استادان این هنر هستند، اصلا سوال نمی‌کنند و به محض اینکه موعد جشنواره می‌شود، مشتاق هستند که سر جلسات باشند. این جشنواره حتی بین خود ما دوستی‌های عمیقی به وجود آورده چون تنها جایی بوده که می‌نشستیم درباره هنرهای موسیقی صحبت می‌کردیم و صمیمانه و به طور واقعی فکرهای‌مان را رد و بدل می‌کردیم. 

حسین علیزاده گفت: ثمره این جشنواره مدیون همه شرکت‌کنندگان و دست اندرکاران جشنواره است و کار ساده‌ای نبوده که تا امروز ادامه داشته باشد. خوشبختانه وقتی به این تداوم نگاه می‌کنیم حتی با اینکه الان شرایط اجتماعی طوری نیست که از نزدیک همدیگر را ببینیم ولی میوه این جشنواره امسال خیلی لذتبخش و خوشمزه بود. بارها در جلسات داوری اشک ریختیم. بارها شاد شدیم و بارها و بارها انرژی کسب کردیم. واقعا برای ما که دست‌اندرکار موسیقی هستیم و قرار است این هنر را به وجود آوریم انرژی مضاعف شد و خوشحال شدیم که این زحمات ثمر داده است. 

وی گفت: از این به بعد جشنواره به هر شکلی که باشد و از طریق انجمن حمایت شود خیلی خوب است. به نظر ما همه ارگان‌ها وظیفه‌شان حمایت است. همه ارگان‌ها در خدمت مردم هستند نه مردم در خدمت ارگان‌ها و به خاطر همین ارگان‌ها باید کار کنند تا مردم آن کارها و فکرهای خوبی را که دارند پیش ببرند. امیدوارم جشنواره در آینده همین‌طور ادامه پیدا کند و اگر هم نشد باز هم امیدوارم به هر شکلی که شده، حتی اگر دولت هم نخواهد پشتیبانی کند بخش خصوصی این مساله را دنبال می‌کند. ما جوان‌هایی داریم در سن‌های بسیار پایین که واقعا نابغه هستند و آینده بسیار درخشانی دارند. 

علیزاده با اشاره به حمایت از شرکت‌کنندگان نیز افزود: فکرهایی برای جوان‌های شرکت‌کننده -که استعدادهای خاصی هستند- در نظر گرفته شده است تا آموزش‌های فوق‌العاده برا‌ی‌شان در نظر گرفته شود و به گونه‌ای کارشان ادامه پیدا کند. تا وقتی توان داریم این عشق ما به جشنواره جوان و بچه‌های جوان همیشه هست. برای اینکه ما نفس‌مان و امیدمان به آنها بستگی دارد؛ آنها وقتی باشند، سرحال باشند، بنوازند، بخواند و بسازند ما هم زنده خواهیم بود. 

ابراهیم لطفی عضو هیأت داوران جشنواره در بخش موسیقی کلاسیک، حمیدرضا اردلان داور و مشاور دبیر بخش موسیقی نواحی و کیاوش صاحب‌نسق عضو هیأت داوران بخش آهنگسازی نیز در مراسم اختتامیه پانزدهمین جشنواره موسیقی جوان که به صورت آنلاین پخش می‌شد به بیان نظرات خود پیرامون این دوره از جشنواره پرداختند. پس از صحبت‌های دست اندرکاران و تعدادی از هنرمندان شناخته‌‌شده موسیقی کشورمان درباره برگزاری پانزدهمین جشنواره موسیقی جوان، نفرات برگزیده بخش‌های مختلف این رویداد معرفی شدند.