گروه بین‌الملل: تاریخ در قلب کشور سر راهی شرق استپ‌های شرق اروپا به عبرت‌آموز‌ترین شکل ممکن در حال تکرار است. کی‌یف، پایتخت اوکراین 8 سال پس از آنچه توسط غربی‌ها انقلاب «میدان» و توسط شرقی‌ها کودتا علیه دموکراسی خوانده شد، بار دیگر شاهد تظاهرات خشونت‌بار مردم معترض مقابل پارلمان به قصد براندازی حکومت مستقر است. بر خلاف زمستان سال 2014 در همین روزها که یک شورش علیه «ویکتور یانوکوویچ» رئیس‌جمهور وقت حامی روابط دوستانه با مسکو توسط راست‌گرایان افراطی و طرفداران نازی‌ها باعث سرنگونی دولت منتخب و تصفیه نمایندگان اکثریت پارلمان شد، حالا نتیجه 8 سال قیمومت آمریکا و اتحادیه اروپایی بر اوکراین بحران‌زده و درگیر جنگ داخلی و شکاف اجتماعی و قومیتی، یک شورش عمومی دیگر این بار علیه «ولودیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهور یهودی دارای تابعیت اسرائیل است؛ سیاستمداری بی‌تجربه و فاقد شخصیت حکمرانی که تا همین ۳ سال پیش به عنوان یک کمدین مشهور بود نه یک رهبر. 

به گزارش خبرگزاری تاس، در تظاهرات مردمی سه‌شنبه 25 ژانویه مقابل ساختمان ورخوونا رادا (پارلمان اوکراین) در مرکز کی‌یف، 18 افسر پلیس و ۳ معترض زخمی شدند. 

اداره پلیس کی‌یف نیز در حساب فیسبوک تایید کرد 18 پلیس و ۳ معترض با درجات مختلف دچار جراحات بدنی شده‌اند. البته پلیس گزارش‌ها مبنی بر کشته شدن یکی از معترضان را تکذیب کرد. 

این تظاهرات یک هفته پس از آن شکل گرفت که واشنگتن و لندن در بیانیه‌هایی رسمی مسکو را متهم به براندازی دولت کی‌یف و روی کار آوردن دولت همسو با خود کردند. 

البته در بیانیه‌های دولت‌های آمریکا و انگلیس به موج فزاینده نارضایتی‌ها در جامعه اوکراین با توجه به عملکرد فاجعه‌بار دولت دست نشانده غرب در کی‌یف به رهبری رئیس‌جمهوری بی‌کفایت کاملا وابسته به لابی‌های صهیونیستی اشاره‌ای نشده است. در حالی که رسانه‌های شرکتی غربی و رسانه‌های تحت نفوذ دولت اوکراین به طور مداوم جنگی رسانه‌ای را با شعار حمله قر‌یب‌الوقوع روسیه به این کشور هدایت می‌کنند، ناآرامی‌های اخیر کی‌یف، جنبه اقتصادی و معیشتی دارد. 

نمایندگان کسب‌و‌کارهای کوچک و متوسط این کشور در این تجمع اعتراضی در همان نقطه‌ای که 8 سال پیش شبه‌نظامیان نئونازی رایت سکتور (عمدتا از مناطق غرب کشور) دست به یک کودتای سیاسی زدند، علیه سیاست‌های پارلمان با اکثریت مورد حمایت غرب تظاهرات کردند و خواستار تصویب قوانینی برای تسهیل عملکرد مشاغل در کشور شدند. پس از ساعتی، معترضان سعی کردند همانند تظاهرات‌کنندگان ژانویه 2014 بار دیگر به داخل ساختمان پارلمان نفوذ کنند. این اقدام باعث شد نمایندگانی که اغلب آنها مدعی جنگ با روسیه بودند، ظرف چند دقیقه از در مخفی ساختمان رادا بگریزند! البته پلیس سیاسی مانع ورود مردم معترض به داخل پارلمان شد اما در درگیری‌های متعاقب آن تعدادی از معترضان بازداشت شدند. به گفته پلیس کی‌یف، ۲ پرونده جنایی به اتهام اوباشگری و خشونت تشکیل شده است. با این حال این تجمع صنفی دیروز هم ادامه داشت. 

بحران داخلی اوکراین به پایتخت ختم نمی‌شود و در شرق و جنوب شرق این کشور اکثریت مردم بومی که روس‌تبار هستند، خطوط مقدمی را علیه نیروهای حکومتی که حمایت نیروهای ویژه آمریکا و ناتو را دارند، تشکیل داده‌اند. 

در دونباس (شامل شرقی‌ترین استان‌های اوکراین، دونتسک و لوهانسک) خطوط جنگ کاملا آشکارند. ابتدای این هفته سخنگوی کاخ کرملین هشدار داد نیروهای ارتش اوکراین با همراهی نیروهای مستشاری و امنیتی آمریکایی و انگلیسی (و احتمالا همراهی پنهان ترکیه و اسرائیل) آماده حمله به مواضع استقلال‌طلبان دونباس می‌شوند و هشدار داد در این صورت جنگ غیرقابل توقف خواهد بود. 

در حالی که روند خروج دیپلمات‌های آمریکایی از اوکرین شروع شده و بریتانیا و آلمان نیز برنامه مشابهی در پیش گرفته‌اند، به نظر می‌رسد وحشت غربی‌ها بیش از حمله فرضی روسیه به همسایه‌اش، بروز ناآرامی‌های داخلی به خاطر نارضایتی اجتماعی از دولت زلنسکی باشد؛ دولتی که بر خلاف شعارهای انتخاباتی رئیس‌جمهور یهودی، ائتلافی عجیب را با گروه‌های افراطی فاشیست و نازی تشکیل داده است. اخیرا رژیم صهیونیستی از طرحی رسمی برای خارج کردن حدود 75 هزار یهودی اوکراینی به مقصد سرزمین‌های اشغالی پرده‌برداری کرده و این موضوع بازتاب بسیار بدی در میان افکار عمومی اوکراین داشته است. زلنسکی نه‌تنها خود یکی از این یهودیان، بلکه دارای گذرنامه اسرائیلی و مورد حمایت شدید تل‌آویو و آیپک، لابی اسرائیلی آمریکاست. به همین دلیل یکی از شعارهایی که امروز در کی‌یف شنیده می‌شود، اخراج زلنسکی به فلسطین اشغالی است. 

 

* گاف بزرگ «سی‌ان‌ان» وسط جنگ روانی

از طرف دیگر در شهر خارکی‌یف، دومین شهر پرجمعیت اوکراین با ‌۵/۱ میلیون نفر جمعیت اوضاع متشنج است. خارکی‌یف در شمال شرق اوکراین (شمال منطقه دونباس)، مرکز استانی به همین نام، نزدیک‌ترین شهر این کشور به مسکو، پایتخت روسیه محسوب می‌شود. عمده جمعیت این استان و مرکز آن را روس‌تباران تشکیل می‌دهند؛ شهری که زمانی یکی از تولیدکنندگان اصلی تانک در اتحاد جماهیر شوروی بود و تنها در ۵۴ کیلومتری مرزهای جنوب غرب روسیه قرار دارد. خارکی‌یف با داشتن ۳۰ دانشگاه و موسسه آموزش عالی، اغلب به عنوان یک مرکز آموزشی در نظر گرفته می‌شود. البته جنگ استقلال در این منطقه هرگز بشدت ۲ استان لوهانسک و دونتسک نبوده است اما در حالی که آمریکا و متحدانش به طور مداوم همنوا با دولت زلنسکی، درباره حمله احتمالی روسیه به اوکراین تنش‌آفرینی می‌کنند، شبکه سی‌‌ان‌ان مرزهای متعارف جنگ رسانه‌ای را جا‌به‌جا کرد. شامگاه سه‌شنبه کریستین امانپور، مجری ارشد سی‌‌ان‌ان در برنامه‌ای با موضوع «تدارک روسیه برای حمله به اوکراین» این شهر را متعلق به روسیه دانست(!) امانپور با همان خط اتهام‌زنی همیشگی واشنگتن به روس‌ها در ابتدا گفت: «در حالی که ترس از جنگ در سراسر اروپا طنین‌انداز شده است، دبیرکل ناتو به من گفت دیپلماسی با روسیه هنوز نمرده است. استولتنبرگ البته گفت این بسته به تصمیم پوتین است که از تجاوزگری بکاهد. تنش‌ها همچنان در مرز روسیه و اوکراین بالاست؛ نیروهای ناتو در وضعیت هشدارباش هستند و کشتی‌ها و جنگنده‌های نظامی بیشتری به شرق اروپا ارسال شده‌اند». 

سپس این شبکه نزدیک به دولت بایدن ابتدا فیلمی از تحرکات نظامی ادعایی روس‌ها در منطقه مرزی با اوکراین منتشر کرد و ناگهان در اقدامی سوال برانگیز «سی‌ان‌ان» از برچسبی استفاده کرد که حاکی از تحرکات نظامی در «شهر خارکی‌یف روسیه» بود. 

 

* شکاف در ناتو بر سر اوکراین

جالب اینکه با سر رسیدن تاریخی که دولت اوکراین براساس گزارش‌های منابع اطلاعاتی غربی درباره موعد حمله روسیه به این کشور پیش‌بینی کرده بود، دولت زلنسکی برخلاف گذشته چشم‌اندازهای متفاوتی ارائه می‌دهد. 

 مثلا دیمیتری کولبا، وزیر خارجه اوکراین دیروز گفت در حال حاضر روسیه به اندازه کافی نیروی نظامی برای یک حمله همه‌جانبه مستقر نکرده است. این به معنای دروغ بودن موضع رسمی قبلی کی‌یف است. یکی از دلایل تغییر موضع دولت اوکراین درباره میزان اضطراری بودن وضعیت، شانه خالی کردن حامیان غربی‌اش از مواجهه نظامی احتمالی با روسیه در این کشور است. 

با آنکه تحرکات تنش‌آفرین آمریکا و انگلیس در قبال اوضاع اوکراین ادامه دارد اما هر ۲ نیروی پیشرو ناتو، خواهش کی‌یف را برای اعزام نیروی رزمی به این کشور رد کرده‌اند. در چنین شرایطی شاهد بروز شکافی بزرگ در صف اعضای ناتو هستیم. ابتدا دولت ائتلافی جدید آلمان از ارسال تسلیحات جنگی به اوکراین برای مقابله با روسیه طفره رفت و حالا نوبت کرواسی است که پشت دولت کی‌یف را خالی کند. زوران میلانوویچ، رئیس‌جمهور کرواسی اعلام کرد در صورت جنگ بین روسیه و اوکراین، او تمام نظامیان کروات عضو ماموریت ناتو در شرق اروپا را به کشور بازمی‌گرداند. میلانوویچ در نطق تلویزیونی روز سه‌شنبه گفت: «من به‌ عنوان فرمانده کل قوا، اظهاراتی را از نزدیک دنبال می‌کنم که نشان می‌دهد ناتو در حال تقویت حضور خود و ارسال برخی کشتی‌های شناسایی است. ما هیچ ارتباطی با این موضوع نداریم و کاری هم نخواهیم داشت. من این را تضمین می‌کنم. در صورت تشدید تنش (میان روسیه و اوکراین)، کرواسی هیچ نیرویی اعزام نخواهد کرد و برعکس، تمام نیروهایش را تا آخرین سرباز کروات فرا خواهد خواند». 

رئیس‌جمهور کرواسی همچنین با هشدار درباره مواضع آمریکا و برخی کشورهای اروپایی عضو ناتو در قبال روسیه گفت: «تا آنجا که به مسائل امنیتی بین‌المللی مربوط می‌شود، من می‌توانم ناهماهنگی و در واقع رفتار خطرناک را ببینم». 

او نه‌تنها از سیاست تنش‌آفرین دولت اوکراین در قبال روسیه انتقاد کرد بلکه مواضع گوردان گرلیچ رادمان وزیر خارجه، ماریو بانوزیچ وزیر دفاع و آندری پلنکوویچ نخست‌وزیر کرواسی را هم زیر سوال برد. روابط میلانوویچ با کابینه آندری پلنکوویچ روابطی شکننده بوده است و او سابقه تنش با اعضای ارشد این کابینه چپ میانه را دارد.