در روزهای اخیر شاهد افزایش عجیب قیمت برنج در خرده‌فروشی‌ها هستیم. بررسی‌ها نشان می‌دهد قیمت هر کیلو برنج طارم ممتاز به حدود 80 هزار تومان رسیده؛ این در حالی است که نزدیک ۲ هفته پیش همین نوع برنج کیلویی 63 هزار تومان عرضه می‌شد. این افزایش 17 درصدی در حالی رخ داده که قیمت برنج ایرانی از ابتدای سال چندین بار دستخوش تغییر شده است. اصلی‌ترین جهش قیمت برنج مربوط به ابتدای پاییز بود که هر کیلو برنج از حدود 30 هزار تومان در کشت جدید کشاورزان به حدود 50 هزار تومان رسید که با اقدامات مقطعی دولت مانند واردات گسترده برنج هندی و پاکستانی تا حدودی قیمت‌ها کاهش یافت. بنا بر این گزارش، هم‌اکنون در بازار خرده‌فروشی پایتخت قیمت هر کیلو برنج صدری هاشمی 72 هزار تومان، برنج متفرقه ایرانی 54 هزار تومان، برنج پاکستانی ممتاز 24 هزار تومان، برنج کشت دوم ایرانی 80 هزار تومان و برنج ممتاز هندی 38 هزار تومان است. افزایش قیمت برنج ایرانی البته در قیمت برنج خارجی نیز تاثیرگذار بوده است. برای مثال هر کیلو برنج هندی هفته گذشته 33 هزار تومان و برنج پاکستانی 21 هزار تومان بود. 

 

* فعال شدن سامانه‌های توزیع برنج

در این بین مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران گفته است عرضه ۲ قلم برنج شیرودی ممتاز فجر در سامانه «بازرگام» آغاز شده است. اسماعیل قادری‌فر گفت: عرضه ۲ قلم برنج شیرودی ممتاز با قیمت ۴۲ هزار تومان و فجر با قیمت ۳۲ هزار تومان در سامانه بازرگام آغاز شده است. البته از روز گذشته با شروع توزیع برنج با قیمت مصوب، سامانه بازرگام از دسترس خارج شده است. طبق اعلام شرکت بازرگانی دولتی امسال به دلیل خشکسالی، تولید برنج داخلی ۳۰ درصد کمتر بوده است اما ذخایر راهبردی برنج در کشور بالغ بر ۴۰۰ هزار تن است. سایت «هست اینجا» دیگر سامانه توزیع اینترنتی کالاهای اساسی هم‌اکنون هر کیلو برنج پاکستانی ممتاز را با نرخ 20 هزار و 500 تومان و برنج هندی ممتاز را به قیمت 18 هزار و 500 تومان عرضه می‌کند اما خبری از برنج ایرانی در این سامانه نیست. 

 

* چرا دولت دوره ممنوعیت واردات برنج را برنداشت؟

مسیح کشاورز، دبیر انجمن واردکنندگان برنج در پاسخ به این سوال که علت افزایش چشمگیر قیمت برنج در نیمه دوم سال چیست، گفت: به دولت سیزدهم اعلام کردیم اگر قرار است دوره ممنوعیت واردات برنج در کشور با هدف حمایت از تولید داخل برقرار شود، دقیقا مشخص شود آیا برنج ایرانی نیاز به حمایت دارد یا خیر. اگر ضرورت دارد و برنج خارجی تهدیدی برای برنج ایرانی است، واردات ممنوع شود و اگر تهدیدی نیست، لزومی به اجرا ندارد.

 سیدتقی جعفریان، رئیس اتحادیه شالیکوبی‌داران استان مازندران نیز گفت: وقتی دولت می‌دانست با کسری برنج مواجه است، چرا دوره ممنوعیت واردات برنج خارجی را برنداشت که با واردات برنج بازار به تعادل برسد؟ وی ادامه داد: بازار باید رصد وکنترل و قیمت مصوب برای برنج تعیین می‌شد تا هرکس با قیمت دلخواه اقدام به خرید و فروش آن نکند ولی متاسفانه این اتفاق نیفتاد. 

 

* نیاز به اقدام عاجل

افزایش قیمت برنج آن هم در آستانه شب عید به عنوان یک کالای اساسی و جدا‌ناپذیر از سفره مردم ایران، لزوم تدبیر و اقدامی عاجل توسط دولتمردان را هویدا می‌کند. اگر چه طی این مدت کارشناسان دلایل متعددی برای افزایش قیمت برنج مطرح کرده‌اند، مثلا اینکه خشکسالی باعث کاهش 30درصدی تولید برنج شده است و دلالان از شرایط پیش آمده سو‌ءاستفاده می‌کنند یا اینکه به دلیل کمبود برنج خارجی در بازار، قیمت برنج ایرانی بالا رفته است، در نهایت سوال اصلی که مطرح می‌شود این است: چطور به برنج ۸۰ هزارتومانی رسیدیم؟ مساله حمایت از کشاورزان امری بدیهی است و قیمت نباید به گونه‌ای باشد که این قشر زحمتکش دچار مشکل شوند اما اکنون قیمت برنج بسیار بالاتر از رقم تعادلی آن است. انتهای شهریور علی اکبری، نایب‌رئیس انجمن برنج گفته بود فروش برنج 45 هزار تومانی در تهران حباب و گرانفروشی است و در صورتی که شرکتی هر کیلوگرم از این محصول را 45 هزار تومان به فروش می‌رساند، باید از آن سؤال شود مگر شالی را به چه ‌قیمتی خریداری کرده است؟!