گروه سیاسی: معاون سخنگوی‌ وزارت خارجه آمریکا گفت واشنگتن درباره مذاکرات وین در تعامل با کنگره است و برای بازگشت به برجام، الزامات قانون «اینارا» را رعایت خواهد کرد. 

«جالینا پورتر» معاون سخنگوی‌ وزارت خارجه آمریکا در کنفرانس خبری روز سه‌شنبه (هشتم فوریه) خود درباره نحوه پایبندی دولت «جو بایدن» به مفاد یکی از قوانین کنگره به نام «اینارا» (قانون بررسی توافق هسته‌ای ایران) که از نگاه تحلیلگران یکی از موانع اصلی واشنگتن برای بازگشت به برجام محسوب می‌شود، توضیحاتی ارائه کرد. 

او در واکنش به سوالی درباره نامه ۳۳ سناتور جمهوری‌خواه خطاب به بایدن مبنی بر سنگ‌اندازی در اجرای هر توافقی با ایران در صورتی که آن توافق به بررسی و تایید کنگره نرسد، گفت: فرستاده ویژه (رابرت) مالی همچنان به اعضای کنگره حتی از راه دور اطلاع‌رسانی می‌کند. اما آنچه من به طور دقیق‌تر می‌گویم این است که دولت حقایق و همچنین شرایط هرگونه بازگشت ایالات‌متحده به برجام را برای تعیین دلالت‌های قانونی که (موارد) تحت (قانون) اینارا (INARA) را هم شامل می‌شود، به دقت بررسی خواهد کرد. ما متعهد به تحقق الزامات اینارا هستیم. وی در ادامه افزود: رئیس‌جمهور معتقد است رویکرد دوحزبی در قبال ایران قوی‌ترین راه برای حفاظت از منافع ایالات‌متحده در درازمدت است. مقامات دولت در همه سطوح با اعضای کنگره و همچنین کارکنان آنها برای بحث درباره رویکرد ما در قبال ایران تماس داشته‌اند. هما‌ن‌طور که سیاست (ما) در قبال ایران به جلو می‌رود، راب مالی فرستاده ویژه عمیقاً متعهد به ادامه تعامل نزدیک با کنگره به شیوه‌ای دوحزبی است. 

 

* درباره INARA

«وطن‌امروز» 18 فروردین‌ماه سال جاری طی گزارشی با عنوان «تردستی آمریکایی» به بررسی قانون اینارا و ارتباط آن با روند مذاکرات وین پرداخته بود. در بخشی از این گزارش آمده بود: «در مراحل پایانی برجام، کنگره آمریکا قانون بازبینی توافق هسته‌ای با ایران ‌INARA -Iran Nuclear Agreement Review Act -را در کنار سکوت تیم مذاکره‌کننده ایرانی در این باره تصویب کرد تا همان منافع اندک کشورمان در برجام با اما و اگر مجوز کنگره آمریکا روبه‌رو شود. بر اساس قانون بازبینی توافق هسته‌ای با ایران، رئیس‌جمهوری آمریکا باید هر 90 روز گزارشی درباره تعهد یا عدم تعهد ایران به برجام و همچنین همراستا بودن حفظ برجام با منافع ملی آمریکا به کنگره ارائه می‌داد و این همان روندی بود که ترامپ بعد از روی کار آمدن ۲ بار تحت فشار وزرای خود، نظیر رکس تیلرسون وزیر وقت خارجه آمریکا با اکراه تعهد ایران را تأیید کرد اما در موعد بعدی از انجام این کار سر باز زد و یک بند از قانون «اینارا» را فعال کرد تا اینکه در نهایت کشورش را از برجام خارج کرد». 

همچنین قانون اینارا دربردارنده مفادی است که علاوه بر آنکه می‌تواند ورود دولت بایدن به برجام را با مشکلاتی مواجه کند، دست قانونگذاران کنگره را هم برای سنگ‌اندازی در مراحل بعد اجرای این توافق و رفع تحریم‌ها باز می‌گذارد. به عنوان مثال، مطابق قانون اینارا دولت آمریکا تا ۳۰ روز بعد از حصول توافق هسته‌ای با ایران که کنگره مفاد توافق را مورد بررسی قرار می‌دهد از اختیار کاهش تحریم‌ها برخوردار نخواهد بود. کنگره همچنین در این دوره می‌تواند توافقات را به صحن هر دو مجلس سنا و نمایندگان آورده و رد یا تأیید آن را به رأی بگذارد. در اینجا چنانچه کنگره به رد توافق رأی بدهد، بایدن می‌تواند مصوبه کنگره را وتو کند اما باید اطمینان حاصل کند که کنگره از دو‌سوم آرای لازم برای شکستن این وتو برخوردار نیست. 

 

* مانع‌تراشی جمهوری‌خواهان

اظهارات معاون سخنگوی‌ وزارت خارجه آمریکا در حالی است که ۳۳ سناتور جمهوری‌خواه آمریکا روز دوشنبه به جو بایدن، رئیس‌جمهور این کشور هشدار دادند برای ممانعت از اجرای هر گونه توافق هسته‌ای جدید با ایران در صورتی که دولت وی به کنگره اجازه ندهد شرایط آن را بررسی و درباره آن رای دهد، تلاش خواهند کرد. 

رویترز در این زمینه گزارش داد سناتورها به رهبری «تد کروز» در نامه‌ای به تاریخ دوشنبه به بایدن گفتند از «تمام گزینه‌ها و اهرم‌های موجود» استفاده خواهند کرد تا اطمینان حاصل کنند دولت وی به قوانین ایالات‌متحده حاکم بر هر گونه توافق جدید با ایران پایبند بوده است. طبق این گزارش، کروز و دیگر سناتورهای ارشد جمهوری‌خواه به بایدن گفتند اگر وی به تعهدات قانونی با هدف تضمین نظارت کنگره بر بازنگری‌ها یا تغییرات در توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ عمل نکند، اجرای هرگونه توافق جدید اگر به طور کامل با مشکل مواجه نشود، دست‌کم به شکل جدی با مانع برخورد خواهد کرد. آنها هیچ جزئیاتی درباره برنامه‌های خود ارائه نکردند اما به نوشته رویترز، جمهوری‌خواهان از تاکتیک‌های مختلفی برای کاهش سرعت سایر قوانین یا اعمال محدودیت بر نامزدهای بایدن، از جمله بسیاری از پست‌های سفارت استفاده کرده‌اند. 

گفتنی است دموکرات‌ها کنترل سنا را که کرسی‌های آن به شکل برابر ۵۰-۵۰ در مالکیت ۲ حزب قرار دارد، تنها به لطف رأیی که توسط «کاملا هریس» معاون رئیس‌جمهور می‌تواند داده شود، در دست دارند اما ممکن است در انتخابات میان‌دوره‌ای اواخر سال جاری، کنترل سنا و مجلس نمایندگان را از دست بدهند. با این وجود سناتورها گفته‌اند هر گونه توافق هسته‌ای با ایران مستلزم مشاوره و رضایت دو‌سوم سنا تحت عنوان یک معاهده است. آنها با پیش‌بینی پیروزی جمهوری‌خواهان در رقابت‌های ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ افزودند هر توافقی که کمتر از معاهده‌ای که سنا تصویب کرده باشد، احتمالا در روزهای آغازین دولت بعدی از بین خواهد رفت. 

 

* امیرعبداللهیان در جلسه غیرعلنی مجلس

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز سه‌شنبه 19 بهمن‌ماه به دعوت نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه‌ غیرعلنی مجلس حاضر و درباره آخرین وضعیت گفت‌وگوهای وین به منظور رفع تحریم‌ها به نمایندگان ملت گزارش داد. در این نشست که به ریاست محمدباقر قالیباف و به مدت 2.5 ساعت در صحن مجلس برگزار شد، وزیر امور خارجه ضمن تشریح و تبیین ابعاد مختلف گفت‌وگوهای در جریان و استماع نظرات نمایندگان به سوالات آنان پاسخ داد. لازم به ذکر است نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز در این جلسه غیرعلنی ضمن طرح مطالبات خود، بر ضرورت اجرای کامل قانون راهبردی مجلس برای لغو تحریم‌ها و همچنین اخذ تضامین عینی، فرآیند راستی‌آزمایی دقیق و جامع، حفظ توان صنعت صلح‌آمیز هسته‌ای و لغو کامل و موثر تحریم‌ها تاکید و توجه دولت را به بدعهدی‌ها و غیرقابل اعتماد بودن حاکمان آمریکا جلب کردند. 

***