فرزانه دانایی: در طول چند هفته گذشته که بحران اوکراین به بحران اول دنیا تبدیل شده و دنیا در حال تماشای درگیری دولت بایدن با پوتین بر سر احتمال حمله به اوکراین است، این سوال مطرح شده است: در میانه این دعوای سرد بین ۲ جبهه شرق و غرب، چه بر سر مردم اوکراین میآید و اکنون فضا و حال و هوای اصلی مردم در کییف چگونه است؟
وبسایت آمریکایی «نشنالاینترست» در همین زمینه گزارش بسیار جالبی از کییف و حال و هوای این روزهای پایتخت اوکراین دارد؛ جایی که مردم سعی دارند با عواقب این تنش بزرگ زندگی کنند و اعتقاد دارند ۲ قدرت جهانی آنقدر بر احتمال درگیری و جنگ در اوکراین تاکید کردهاند که واقعیتها در داخل اوکراین نادیده گرفته شده است.
خبرنگار نشنال اینترست در همین باره نوشته است: زمانی که در کییف قدم میزنید و با مردم صحبت میکنید متوجه میشوید فضای غالب در این شهر، هم نوعی جبرگرایی است و هم خونسردی در برابر حمله احتمالی روسیه به این کشور. علت این مساله اما درگیریهایی است که از سال ۲۰۱۴ تاکنون در بخشهای مختلف اوکراین ـ بویژه در منطقه دونتسکـ ادامه داشته است. از سال ۲۰۱۴ و جدایی کریمه از اوکراین تا به حال ۱۴ هزار نفر در درگیریها جان خود را از دست دادهاند. این رقم که معمولا خارج از دید رسانهها و همچنین مردم جهان قرار داشته نشان میدهد بحران اوکراین یکشبه به وجود نیامده و یکشبه نیز از بین نمیرود.
خبرنگار آمریکایی در ادامه نوشته است: «تمام رستورانها در شب پر هستند اما خیابانها بشدت در مقایسه با قبل خلوت است. برخی مردم بیان میکنند ترس به وجود آمده از حمله روسها، باعث ایجاد قحطی و گرسنگی یا بحران اقتصادی نشده است اما توانسته به بسیاری از کسبوکارها، بویژه تجارت خارجی آسیب بزند و این ضرر اقتصادی کم از یک بحران تمامعیار نظامی ندارد. مردم معتقدند شایعات درباره حمله نظامی باعث ایجاد بینظمی و عدم قطعیت درباره آینده شده و استرسی را برای مردم ایجاد کرده که در صورتی که جنگ شکل گرفته بود چنین بلاتکلیفیای وجود نداشت. آموزش بسیاری از مدارس به صورت مجازی انجام میشود و بسیاری از موسسات تجاری نیز فعلا تعطیل شدهاند. شهروندان خارجی نیز به توصیه آمریکاییها در حال خروج از این کشور هستند و این بر معضلات اقتصادی که در آینده به وجود میآید، میافزاید. از همین رو است که ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، آمریکا را به تندروی در این زمینه و اغراق در مساله مربوط به حمله احتمالی روسیه متهم کرده است. او از نزدیک شاهد است شایعه جنگ و احتمال درگیری تا چه حد مردم را به خود مشغول کرده و کسبوکارها را از رونق انداخته است. مردم تصور میکنند مانند سالهای پیش -یعنی زمانی که اوکراین تصمیم داشت به اتحادیه اروپایی بپیوندد و درگیری در این کشور منجر به تغییر دولت شد- کییف قربانی درگیری و چالشهای بین ۲ ابرقدرت شرق و غرب شده است. تئوریهای توطئه و اطلاعات منحرفکننده، همواره از طریق شبکه اجتماعی محبوب در اوکراین یعنی تلگرام، در حال چرخش میان مردم است. برخی حتی به این باور رسیدهاند بایدن توان رویارویی با روسیه را ندارد و سعی دارد با اغراق در زمینه حمله مسکو به اوکراین، زمینهای را فراهم سازد که دولت اوکراین، خود دیگر خواهان پیوستن به ناتو نباشد!
تحلیلهای دیگری نیز در این فضا به چشم میخورد که از نظر مردم اوکراین واقعیتر بهنظر میآید: بایدن نمیتواند هنگام برگزاری انتخابات کنگره در ماههای آخر سال ۲۰۲۲ درگیر مسائل و بحرانهای سیاست خارجی باشد و باید عملکردی از خود به نمایش بگذارد، بنابراین با تهدیدات خود و بزرگنمایی در این زمینه به دنبال جلوگیری از ایجاد بحرانی مانند سال ۲۰۱۴ است. در این میان مردم اوکراین به واسطه نگاههای زلنسکی به انتخابات پیش رو در داخل اوکراین و انتخابات کنگره در میانه درگیری و چالشی گرفتار شدهاند که به نظر میرسد دلیلی برای ادامه آن وجود ندارد.