گروه بینالملل: آیا جنگ تبلیغاتی میان غرب و شرق در اوکراین در حال رقم زدن یک جنگ واقعی در اروپا به نفع آمریکا و ناتو است؟ پس از آنکه منابع دولتی و اطلاعاتی آمریکایی در ادامه پیشبینیهای کذایی خود، احتمال حمله قریبالوقوع ارتش روسیه به خاک اوکراین را تا روزهای سهشنبه یا چهارشنبه هفته جاری برآورد کردند، حال بسیاری از کشورها از جمله خود روسیه در حال فراخواندن شهروندانشان از اوکراین یا خارج کردن دیپلماتهایشان از این کشور هستند. در مقابل روسها آمریکاییها را متهم میکنند که ایالات متحده به هر قیمتی به دنبال راه انداختن یک جنگ در شرق اروپاست.
به گزارش نشریه آمریکایی پالیتیکو، جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا در رایزنیهای تلفنی روز جمعه خود با رهبران دولتهای غربی و متحدان ایالات متحده، به آنها درباره احتمال حمله روسیه به اوکراین تا شانزدهم فوریه (چهارشنبه ۲۷ بهمن) هشدار داده است. یک مقام آمریکایی نیز به خبرنگار بخش امنیت ملی این رسانه گفته است در این صورت حملات سایبری و موشکی به اوکراین به عنوان مقدمه حمله اصلی پیش از تاریخ مزبور انجام خواهد شد. این در حالی است که بایدن ۲ هفته پیش بر اساس گزارشهای اطلاعاتی مشابه مدعی شده بود روسیه با پایان یافتن المپیک زمستانی پکن (20 فوریه) در اواخر این ماه میلادی بنا دارد با بهرهبرداری از زمینهای یخزده استپ اوکراین تانکهایش را روانه همسایه غربی خود کند.
جالب اینکه پالیتیکو مینویسد با وجود تلاش کاخ سفید برای جنگی نشان دادن وضعیت اوکراین، مقامهای اروپایی ارزیابی متفاوتی از آمریکا درباره حمله ادعایی روسیه به اوکراین دارند. به عنوان مثال بر خلاف آمریکا، انگلیس، رژیم صهیونیستی، نروژ و چند کشور دیگر عضو ناتو و حتی عراق، دولت آلمان اعلام کرده اوضاع اوکراین را چندان بحرانی نمیداند که هیات دیپلماتیک خود را از آن فراخواند.
یک مقام انگلیسی نیز به نشریه پالیتیکو تاکید کرد لندن تفسیر متفاوتی از برآورد واشنگتن درباره آغاز حمله از 16 فوریه دارد. ۲ دیپلمات اتحادیه اروپایی نیز دیدگاههای بدبینانهتری ابراز کردند و از پذیرفتن ادعای آمریکا در این باره خودداری کرده و معتقدند پوتین چنین اشتباه بزرگی را مرتکب نخواهد شد.
هفتهنامه اشپیگل، مهمترین نشریه سیاسی آلمان نیز با دیده تردید به برآوردی که گفته میشود توسط سازمان سیا در اختیار کاخ سفید قرار گرفته مینگرد، چرا که بر اساس این برآورد اگر چه رئیسجمهور آمریکا درباره حضور واحدهای مشخصی از ارتش روسیه در جنگ فرضی اوکراین سخن گفته اما همچنان از پیشبینی مهمترین اطلاعات مربوط یعنی اینکه حمله ادعایی از کدام بخشهای مرز ۲ کشور و کدام محور انجام میشود عاجز بوده است.
جالب اینکه شبکه بلومبرگ، نزدیکترین رسانه به کادر رهبری حزب دموکرات آمریکا با وجود رسوایی هفته گذشته در انتشار پیش از موعد خبر کذب حمله قطعی روسیه به اوکراین، بار دیگر اقدام به انتشار گزارش غیرموثق دیگری در این باره به نقل از منابع اطلاعاتی غربی کرده و مدعی شده روز سهشنبه (پانزدهم فوریه) تاریخ احتمالی حمله ادعایی خواهد بود.
تفاوت گزارش بلومبرگ با هشدار سیا که از زبان بایدن مطرح شده این است که پیشبینی کرده حمله ادعایی روسیه، احتمالا کییف پایتخت اوکراین را که درست در قلب این کشور قرار دارد هم در بر میگیرد و تنها به استانهای شرقی شامل منطقه دونباس و سواحل جنوب شرق این کشور محدود نخواهد شد. این تفاوت برآورد بسیار مهمی است، چرا که حمله احتمالی روسیه به مناطق شرقی این کشور میتواند صرفا اقدامی برای جلوگیری از نسلکشی اکثریت روسنشین دونباس توسط ارتش اوکراین و نیروهای آمریکایی و انگلیسی باشد اما حمله به کییف که قاعدتا باید از سمت مرزهای شمالی اوکراین (نزدیک به مسکو) انجام شود، به معنای اقدام روسیه برای تصرف کل کشور اوکراین خواهد بود که میتواند همانطور که پوتین هشدار داده بود به منزله آغاز یک جنگ سراسری هستهای در اروپا و چهبسا یک جنگ جهانی دیگر باشد.
با وجود تبلیغات سنگین و همهجانبه آمریکاییها درباره قریبالوقوع بودن جنگ در اوکراین اما یکی از مقامات ارشد یکی از کشورهای شرقی اتحادیه اروپایی در گفتوگو با نشریه پالیتیکو فاش کرد همچنان ایده اصلی و مشترک کشورهای ناتو دال بر هماهنگی و وحدت غرب در قبال روسیه و آمادگی برای تحریم این قدرت شرق است.
شامگاه جمعه جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید به تمام شهروندان آمریکایی هشدار داد ظرف ۲۴ تا ۴۸ ساعت آینده خاک اوکراین را ترک کنند. وی افزود: «هیچ بعید نمیدانیم روسیه حملهای برقآسا علیه کییف انجام دهد و در حال حاضر بیش از ۱۰۰ هزار نظامی روس در مرزهای اوکراین مستقر هستند». با این حال گزارشهای میدانی حاکی از آن است واشنگتن برخلاف ادعاهایش سفارتخانه خود در کییف را با حفظ شاکله اصلی دیپلماتهایش باز نگه میدارد. این درباره انگلیسیها هم صدق میکند.
در مقابل سخنگوی وزارت خارجه روسیه نیز گفته است دلیل فراخواندن دیپلماتهای روس از کییف، نه احتمال وقوع جنگ در این کشور، بلکه نگرانی از اقدامات تحریکآمیز غربیها علیه فرستادگان مسکو است.
ماریا زاخارووا گفت: «ما چنین نتیجهگیری کردهایم که همکاران آمریکایی و بریتانیایی ممکن است از اقدامات خشن برنامهریزی شده در اوکراین باخبرند که شرایط امنیتی جدی در این کشور اعلام کردهاند. ما بر اساس تحریکات احتمالی از سوی کییف یا کشورهای ثالث، تصمیم گرفتیم برخی از کادر اعزامی به اوکراین را فرا بخوانیم».
زاخارووا ادامه داد: «هیستری کاخ سفید آشکارتر از همیشه است. ظاهرا آنگلوساکسونها به یک جنگ نیاز دارند، آن هم به هر قیمت ممکن؛ با تحریک، اطلاعات نادرست و تهدید که روش مورد علاقه آنها برای حل مشکلات خودشان است. ماشین نظامی ـ سیاسی آمریکا آماده است دوباره آرامش زندگی مردم را به هم بزند. تمام جهان نظارهگر این است که چگونه نظامیگری و جاهطلبیهای امپریالیستی بار دیگر خود را آشکار کرده است».
«آناتولی آنتونوف» سفیر روسیه در واشنگتن نیز به مجله نیوزویک گفته است اظهارات سیاستمداران آمریکایی از جمله سالیوان مبنی بر اعلام زمان حمله روسیه به اوکراین طی بازیهای المپیک یا پس از آن کاملا بیپایه و اساس و صرفا تبلیغاتی است.
این در حالی است که مسکو بارها هشدار داده بیش از 100 هزار نیروی اوکراینی با هدایت و تجهیزات آمریکایی و انگلیسی پشت مناطق روسنشین دونباس تجمع کرده و به دنبال حمله به روستباران این منطقه هستند. برآورد میشود بین 12 تا 18 میلیون نفر از جمعیت 42 میلیون نفری اوکراین روستبار هستند.
***
رزمایش حساس روسیه در دریای سیاه
همزمان با به اوج رسیدن بحران اوکراین، روسیه بزرگترین رزمایش آبی سالهای اخیر را در دریای سیاه برگزار کرد. به گزارش خبرگزاری تاس، ناوگان دریای سیاه این کشور از دیروز یک مانور نظامی- دریایی حساس با بیش از ۳۰ کشتی در گستره این منطقه آبی را آغاز کرده که هدف آن دفاع از سواحل شبهجزیره کریمه و پایگاههای این ناوگان در برابر حملات دشمن فرضی است. بنا بر اطلاعیه وزارت دفاع روسیه، این رزمایش پس از آن آغاز شد که یک ناوگروه متشکل از 6 کشتی نظامی این کشور از دریای مدیترانه عازم دریای سیاه شدند اما ابعاد ماموریت ناوگان روسیه به همینجا ختم نخواهد شد و برای هفتههای آینده تمرینات و رزمایشهایی در مناطق مجاور سواحل روسیه در دریای سیاه و همچنین در آبهای اقیانوس اطلس، اقیانوس آرام، دریای شمالی و دریای مدیترانه برنامهریزی شده است. آغاز قدرتنمایی دریایی روسها، رزمایش اوایل ماه میلادی جاری در شرق مدیترانه به موازات سواحل سوریه بود که حدود 140 ناو، ناوچه و شناور نظامی در آن شرکت داشتند.
رزمایشی که از روز شنبه به محوریت بنادر سواستوپول (کریمه) و نوواراسیسک در ساحل شمال شرق دریای سیاه آغاز شده، در عین حال نزدیک سواحل اوکراین برگزار میشود که پیامی مهم از سوی روسیه محسوب میشود. پایگاه نخست دریایی این رزمایش یعنی بندر نوواراسیسک نزدیک به دهانه خلیج آزوف در شمال شرق دریای سیاه قرار دارد که راه دسترسی به شرقیترین بندر اوکراین یعنی ماریوپل را میبندد؛ بندری که عملا از زمان الحاق کریمه به روسیه و اعلام استقلال روسهای شرق این کشور در منطقه دونباس، برای نیروی نظامی دریایی اوکراین بلااستفاده مانده است. پایگاه دوم اما بزرگتر این رزمایش، بندر سواستوپول در شبهجزیره کریمه است که به نوعی مشرف به 3 بندر راهبردی جنوب اوکراین یعنی اودسا، میکولائف و خرسون است؛ ۳ بندری که بخش مهمی از جمعیت آنها را از قرن گذشته، روستبارها تشکیل میدهند. تمام تلاش کییف این است که به کمک ناوگان ناتو، دسترسی خود به آبهای آزاد را از طریق این بنادر حفظ کند، چرا که در غیر این صورت تبدیل به یک کشور محاصره در خشکی خواهد شد. دفتر مطبوعاتی ناوگان دریای سیاه روسیه در بیانیه دیروز خود یادآور شد حدود 30 ناو، کشتی رزمی، قایق و شناور پشتیبان این ناوگان در کنار واحدهای گارد ساحلی و همچنین واحد نیروهای هوایی این ناوگان در روزهای آتی انواع تسلیحات و همچنین انجام حملات موشکی علیه اهداف دریایی، ساحلی و هوایی مختلف را تمرین خواهند کرد. بر این اساس هدف از این مانورهای دریایی، دفاع از سواحل شبهجزیره کریمه، پایگاههای ناوگان دریای سیاه و همچنین اهداف اقتصادی مهم و ارتباطات دریایی کشور در برابر تهدیدات نظامی احتمالی دشمن فرضی است. در این رویداد انواع ناوچهها، کشتیهای گشتی، کشتیهای رزمی و قایقهای موشکانداز کوچک و همچنین کشتیهای دومنظوره و کشتیهای دفاع ضدمین مشارکت خواهند داشت.