گروه بین‌الملل: به دنبال اعلام عقب‌نشینی نیروهای روسیه از مرز اوکراین توسط وزارت دفاع این کشور، ماریا زاخارووا دیروز در نشست خبری گفت: ۱۵ فوریه ۲۰۲۲ در تاریخ به عنوان روزی ثبت خواهد شد که پروپاگاندای غرب درباره جنگ شکست خورد. او گفت غرب بدون شلیک یک گلوله شرمسار و تخریب شد.

اشاره سخنگوی وزارت خارجه روسیه به ادعای «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی کاخ سفید بود که چند روز پیش به «سی‌ان‌ان» گفت طبق داده‌های اطلاعاتی آمریکا عملیات نظامی علیه اوکراین ممکن است هر لحظه آغاز شود. او قبل‌تر هم زمان آغاز حمله احتمالی را قبل از پایان بازی‌های المپیک اعلام کرده بود. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه نیز دیروز بعد از اظهارات زاخارووا در نشست خبری گفت گزارش‌های کشورهای غربی درباره احتمال حمله قریب‌الوقوع مصداق «تروریسم خبری» است. 

  یک روز بعد از دیدار ویژه رئیس‌جمهور روسیه با وزرای خارجه و دفاع این کشور، رسانه‌های روسی خبر دادند بعد از پایان رزمایش‌های اخیر روسیه، آغاز بازگشت تعدادی از نظامیان این کشور از نزدیکی مناطق مرزی با اوکراین آغاز شده است. به گزارش خبرگزاری فرانسه، سخنگوی وزارت دفاع روسیه دیروز گفت: «یگان‌های بخش‌های نظامی جنوب و غرب پس از تکمیل وظایف خود، بارگیری در حمل‌ونقل ریلی و جاده‌ای را آغاز کرده‌اند و امروز (دیروز) حرکت به سمت پادگان‌های نظامی خود را آغاز خواهند کرد». 

اطلاع‌رسانی مسکو درباره آغاز بازگشت تعدادی از نظامیان این کشور از مناطق نزدیک اوکراین بعد از جلسه دوشنبه رئیس‌جمهور این کشور با «سرگئی لاوروف»  و «سرگئی شویگو» وزرای خارجه و دفاع روسیه انجام شد. پوتین در این جلسه درباره تنش‌های اخیر با اوکراین و پیشنهادات روسیه به ناتو و آمریکا درباره نگرانی‌های امنیتی مسکو سوال کرد. لاوروف در پاسخ گفت ایالات متحده پیشنهادات قاطعی برای کاهش تنش ارائه کرده اما پاسخ‌های اتحادیه اروپایی و ناتو رضایت‌بخش نیست. بر این اساس پوتین گسترش ناتو به سمت شرق را بی‌پایان و بسیار خطرناک خواند و لاوروف نیز به نوبه خود تاکید کرد روسیه به دقت واکنش آمریکا و ناتو به مساله تضمین‌های امنیتی را تجزیه و تحلیل کرده است. 

 

* دیدار پوتین با صدراعظم آلمان

ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه اعلام کرد روسیه خواهان جنگ (در اروپا و اوکراین) نیست. وی روز سه‌شنبه در نشست مطبوعاتی مشترک با اولاف شولتز، صدراعظم آلمان در کاخ کرملین، گفت روسیه خواهان جنگ نیست و به همین دلیل ایده تضمین‌های امنیتی را مطرح کرده است. رئیس‌جمهور روسیه تصریح کرد: آنچه در منطقه دونباس (منطقه مورد مناقشه در شرق اوکراین) می‌گذرد، نسل‌کشی است. منطقه دونباس در شرق اوکراین از مناطق دونتسک و لوهانسک و نیز چند منطقه روس‌نشین دیگر تشکیل شده و این ۲ استان در سال ۲۰۱۴ پس از تغییر حکومت در اوکراین به طور یکجانبه از کی‌یف اعلام استقلال کردند. پوتین درباره قطعنامه صادره از سوی دومای روسیه که از رئیس‌جمهور روسیه خواهان به رسمیت شناختن استقلال مناطق خودخوانده دونتسک و لوهانسک شده است، گفت: آنها (نمایندگان دومای روسیه) از خواسته‌های رای‌دهندگان خود اطلاع دارند که با ساکنان منطقه دونباس ابراز همدردی می‌کنند. وی همچنین درباره احتمال آغاز جنگ در اروپا و چنین تهدیدی گفت یک جنگ در گذشته در اروپا رخ داده است که ناتو آن را علیه بلگراد (حمله ناتو به یوگسلاوی سابق در سال ۱۹۹۹) آغاز کرد. پوتین گفت به تعویق افتادن عضویت اوکراین در ناتو، وضعیت را تغییر نمی‌دهد و ما خواهان حل این مساله در زمان حاضر هستیم. رئیس‌جمهور روسیه در بخش دیگری از سخنانش از مردم آلمان خواست تا از گرهارد شرودر، صدراعظم اسبق آلمان که از مقام‌های شرکت گازپروم است به خاطر گاز ارزان‌قیمت روسیه برای این کشور قدردانی کنند.

او در کنفرانس خبری مشترک با صدراعظم آلمان تاکید کرد تاکنون کشورهای غربی تعهدات خود در توافق مینسک را اجرا نکرده‌اند. پوتین ادامه داد: «آماده ادامه مذاکرات درباره موشک‌ها و دیگر موضوعات هستیم و واکنش کشورهای غربی و آمریکا خواسته‌های روسیه را پاسخ نداده است. از غرب می‌خواهیم از استقرار تسلیحات تهاجمی در مرزهای روسیه خودداری کند و خواستار آن هستیم از توسعه ناتو به شرق جلوگیری شود».

رئیس‌‌جمهور روسیه در پاسخ به سوالی در این باره که آیا عقب‌نشینی نیروهای این کشور از مرز اوکراین به دستور او ادامه خواهد داشت یا خیر، گفت: «هیچ‌کسی نمی‌تواند پاسخی به آن بدهد. این فقط به ما بستگی ندارد. تاخیر پیوستن اوکراین به پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) چیزی را برای ما حل نمی‌کند و ما هم اکنون خواستار حل شدن این موضوع هستیم. به ما گفته بودند تا 30 سال ناتو توسعه نخواهد یافت اما امروز ناتو نزدیک مرزهای ما رسیده است». پوتین ابراز امیدواری کرد فرانسه و آلمان بر دولت اوکراین برای پایبندی به توافق‌های مینسک تاثیرگذار باشند. در مقابل اولاف شولتز گفت: «نمی‌توان بروز جنگ در اروپا را تصور کرد و باید هر آنچه را که می‌توانیم برای جلوگیری از وقوع جنگ انجام دهیم. امنیت اروپا جز با مشارکت روسیه ساخته نمی‌شود». شولتز در حالی مدعی شد توسعه ناتو به سوی شرق در دستور کار کنونی این پیمان قرار ندارد که خود اعتراف کرد ناتو (به رهبری آمریکا) ضمانت‌های امنیتی ای را که روسیه خواستار آن شده، رد کرده است. او در عین حال تاکید کرد اگر دونتسک و لوهانسک به عنوان ۲ جمهوری مستقل از اوکراین به رسمیت شناخته شوند، این موضوع نقض توافق مینسک به شمار خواهد آمد. 

این در حالی است که دومای دولتی روسیه دیروز قطعنامه درخواست از ریاست‌جمهوری این کشور برای به رسمیت شناختن استقلال این ۲ ایالت خودمختار شرق اوکراین را پذیرفت.

 

* پوتین: حمله به اوکراین جوک است

شدت گرفتن ادعاها درباره حمله ادعایی روسیه به اوکراین واکنش «دیمیتری پسکوف» سخنگوی کاخ کرملین را به دنبال داشت و این مقام مسکو به رسانه‌ها درباره پاسخ طعنه‌آمیز رئیس‌جمهور روسیه اطلاع‌رسانی کرد. به گزارش خبرگزاری «ریانووستی»، سخنگوی کاخ ریاست‌جمهوری روسیه اعلام کرد ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور این کشور درباره جنجال‌های رسانه‌های غربی با موضوع «حمله» این کشور به اوکراین مانند شوخی و جوک برخورد می‌کند. پسکوف تصریح کرد: «او (ولادیمیر پوتین) گاهی اوقات حتی شوخی می‌کند و برای اطلاع یافتن از اینکه در رسانه‌ها درباره زمان دقیق آغاز جنگ [روسیه علیه اوکراین] چه چیزی منتشر شده است، شوخی می‌کند». سخنگوی کرملین افزود: از نظر ولادیمیر پوتین غیرممکن است که بتوان این دیوانگی در بیان اطلاعات جنون‌آمیز (درباره بیان زمان دقیق حمله ادعایی روسیه به اوکراین) را درک کرد. در همین حال عصر دیروز همزمان با اعلام روسیه مبنی بر بازگشت نظامیان این کشور از مرز با اوکراین پس از اتمام تمرین‌های نظامی، «ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت خارجه روسیه تصریح کرد پروپاگاندای کشورهای غربی درباره جنگ شکست خورده است. زاخارووا در نشست خبری دیروز گفت: ۱۵ فوریه ۲۰۲۲ در تاریخ به عنوان روزی ثبت خواهد شد که پروپاگاندای غرب درباره جنگ شکست خورد. او گفت غرب بدون شلیک یک گلوله شرمسار و تخریب شد. 

دوشنبه‌شب نیز رسانه‌ها از تاکید پوتین بر پایبندی مسکو به دیپلماسی خبر داده بودند. بر اساس گزارش خبرگزاری «تاس»، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور و سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه روز دوشنبه در نشستی ویژه درباره پاسخ‌های ایالات متحده و ناتو به تضمین‌های امنیتی پیشنهادی مسکو با یکدیگر گفت‌وگو کردند. به گفته وی، پاسخ آمریکا نمی‌تواند طرف روس را راضی کند، برای اینکه واشنگتن نکات کلیدی توافقات پیشنهادی مسکو، از جمله عدم گسترش ناتو و بازگشت زیرساختارهای نظامی مستقر در اروپا به مواضع سال 1997 را رد کرده است. این خبرگزاری به نقل از مقامات کاخ کرملین نوشت رئیس‌جمهوری روسیه پیش‌نویس محتوای کلی پاسخ این کشور به ایالات متحده و پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) درباره تضمین‌های امنیتی را که توسط سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه ارائه شده بود، تأیید کرد و اکنون دیپلمات‌های روس در حال کار روی نهایی کردن متن این سند هستند که متعاقباً برای طرف‌های غربی ارسال خواهد شد. در همین رابطه دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین یادآور شد رئیس‌جمهور ولادیمیر پوتین همواره خواستار مذاکره و دیپلماسی بوده و اکنون نیز «آماده گفت‌وگو» درباره تضمین‌های امنیتی و البته اوضاع پیرامون اوکراین است. به گفته وی، اوکراین تنها بخشی از مشکل بزرگ امنیتی در منطقه است و البته رئیس‌جمهوری روسیه آماده مذاکره در این باره خواهد‌ بود.

 

* مرد بیمار آمریکا و بحران رهبری در دوران بحرانی

صحنه‌ سیاسی کنونی جهان تاکیدی است بر اینکه امپراتوری آمریکا در مرحله افول است و وضعیتش شبیه وضعیت عثمانی در ابتدای قرن بیستم است که «مرد بیمار اروپا» نام گرفت. به این معنی که از سیطره بر اوضاع در مناطق تحت حاکمیت خود ناتوان بود. روزنامه العربی الجدید (چاپ انگلستان) با این مقدمه و تیتر «مرد بیمار آمریکا»، نوشت به‌رغم اینکه اوضاع آمریکا و عثمانی کمی از نظر نوع حکمرانی مستقیم عثمانی بر مناطقی وسیع با نژادهای مختلف متفاوت است اما از نظر نفوذ مشابه است. به این ترتیب که آمریکا در بسیاری از مناطق جهان نفوذ دارد و این نفوذ، کم‌کم در حال از بین رفتن است و قدرت‌های جدیدی در حال ظهور هستند. به نظر می‌رسد واشنگتن از تعامل با این وضعیت ناتوان است. روند کاهش نفوذ آمریکا چندین سال قبل آغاز شد اما امروز می‌توان گفت به اوج خود رسیده است. اوضاع اوکراین مهم‌ترین آزمایش برای این نفوذ است، چرا که یا وضعیت این مرد بیمار را تثبیت می‌کند یا اینکه تلاشی برای بازسازی امپراتوری این کشور و نقش ژاندارم جهان خواهد بود. اما با توجه به آنچه امروز در عرصه بین‌المللی می‌بینیم و نیز حضور بایدن در قدرت، به نظر نمی‌رسد راه برای بازپس‌گیری اعتبار آمریکا در جهان آسان باشد، بویژه که بایدن رویکرد اوباما در راستای عقب‌نشینی به سمت داخل را اتخاذ کرده و این امری است که روسیه بخوبی از آن استفاده کرد و امروز می‌بینیم که با آمریکا و کشورهای اروپایی مبارزه می‌کند و این مساله‌ای است که چند سال پیش و حتی در زمان ترامپ ناممکن بود. 

 

* آمریکا و غرب، سال 2008 قافیه را به روس‌ها باختند

مسکو سال 2008 زمانی که جنگ اوستیای جنوبی در پاسخ به حمله گرجستان به این جمهوری جدایی‌طلب طرفدار مسکو به وقوع پیوست، غرب را آزمایش کرد. در آن زمان غرب با وجود درخواست کمک رئیس‌جمهور گرجستان به این کشور کمک نکرد و جنگ به سرعت با اشغال اوستیای جنوبی و آبخازیا از سوی روسیه و به رسمیت شناختن آنها به عنوان ۲ جمهوری مستقل از گرجستان از سوی مسکو تمام شد. از سال 2008 تاکنون مسکو در سایه درک این ناتوانی آمریکا یا عدم تمایلش برای ورود به جنگی جدید، قدرت بیشتری به‌ دست آورده و این عدم تمایل برای ورود به جنگی جدید، راهبردی است که اوباما پس از تصمیمش برای خروج از عراق و افغانستان اعلام کرد و بایدن آن را اجرایی می‌کند. در طول این مدت مسکو نفوذ سیاسی و نظامی خود را توسعه داده و در جهت افزایش قدرت نظامی خود فعالیت کرده است و این امر را مستقیما در سوریه در برابر چشمان جهان و در راس آنها آمریکا آزمایش کرد. امروز بحران بزرگ این است که جای خالی ناشی از چرخش آمریکا به داخل را هیچ کشور غربی‌ای پرنکرده است، بویژه که در مرحله صعود آمریکا در پی فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد اکثریت کشورهای غربی متحد این کشور به حاشیه رانده شدند و تسلیم نفوذ امپراتوری جدید آمریکا شدند و اکنون بهای ضعف این امپراتوری را می‌پردازند و مشاهده‌گر نیروهای روسیه در آستانه اروپای غربی هستند بدون آنکه بتوانند با آن مقابله کنند یا حمایت وعده شده به اوکراین را فراهم کنند. پیش روی مرد آمریکایی بیمار و نیز سایر کشورهای غربی متحد، امتحانی جدی‌ وجود دارد که عبور از آن با موفقیت در سایه داده‌ها و توازن قدرت جدید دشوار است.