کد خبر: 245042تاریخ: 1400/11/28 00:00
انتقاد دکتر حسین اردکانی از پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی
می‌گفتند امسال خشکسالی می‌شود!
گروه اجتماعی: فروردین‌ماه امسال بود که سازمان هواشناسی درباره وقوع یک خشکسالی بی‌سابقه در کشور هشدار داد اما بارش‌های کم‌سابقه در سراسر کشور- بویژه دی‌ماه - موجب انتقاد برخی کارشناسان و رسانه‌ها از پیش‌بینی‌های قبلی سازمان هواشناسی شد.
دکتر حسین اردکانی، پدر علم هواشناسی کشورمان که بیش از 60 سال در حوزه هواشناسی سابقه کار مدیریتی و تدریس دارد، آمادگی خود را برای مناظره با مدیران سازمان هواشناسی کشور اعلام کرد اما با گذشت بیش از 14 روز از اعلام عمومی برای مناظره در خبرگزاری تسنیم، مدیران این سازمان در مناظره حضور نیافتند. آنچه می‌خوانید حاصل گفت‌وگوی این خبرگزاری با استاد اردکانی، دکتر محمدتقی زمانیان از اساتید برجسته هواشناسی کشور و علی محمدرضایی مدیر روابط عمومی اسبق سازمان هواشناسی است و روزنامه «وطن‌امروز» دخل و تصرفی در متن اظهارات ندارد. همچنین این روزنامه آماده انعکاس نظرات سازمان هواشناسی است.
* پیش‌بینی خشکسالی بی‌سابقه با کدام مستندات؟
دکتر اردکانی گفت: فرودین‌ماه امسال، سازمان هواشناسی یک «خشکسالی بی‌سابقه» را برای کشور پیش‌بینی کرده بود. می‌خواهم بدانم این افراد با استناد به چه مستنداتی و بر اساس چه مدارکی این ادعا را مطرح و برای یک سال کامل، پیش‌بینی ارائه کرده‌اند؟!
وی افزود: مدیران سازمان بدون هیچ پایه علمی، خشکسالی بی‌سابقه‌ای را برای کشور پیش‌بینی کردند و دیدیم که در دی‌ماه چه بارش‌های خوبی در کشور داشتیم و این ادعا کاملا رد شد. البته بعدها صحبت خود را از خشکسالی به کم‌بارشی تغییر دادند اما این موضوع هم از ناآگاهی آنها کم نمی‌کند؛ آمارهایی هم که الان ارائه می‌شود، دستکاری شده و فقط برای توجیه حرف‌های بی‌اساس خودشان است. پدر علم هواشناسی کشور ادامه داد: ممکن است ارائه چنین پیش‌بینی‌هایی درباره وقوع خشکسالی شدید، برای اهداف سیاسی باشد اما من در جریان نیستم. مدیران سازمان اعلام کرده بودند تابستان امسال که گذشت، سوزان‌ترین تابستان سال‌های اخیر خواهد بود! اما دیدیم که اینگونه نشد و حتی متوسط دما در بسیاری از شهرها از جمله اهواز که از جمله گرم‌ترین شهرهای کشور محسوب می‌شود، کمتر از سال‌های گذشته بود.
* چگونگی استفاده از امکانات روز جهان را نمی‌دانیم
دکتر اردکانی به سازوکار پیش‌بینی‌های هواشناسی در کشورهای پیشرفته جهان اشاره کرد و اظهار داشت: در این کشورها با استفاده همزمان از تصاویر راداری و ماهواره‌ای، پیش‌بینی همه حوادث، توفان‌ها و رگبارها و وقایع دیگر ممکن است. ما هم این توانایی را داریم که با کمک همین دانش و امکانات فعلی، بهترین پیش‌بینی را با دقت بسیار بالا در کوتاه‌ترین زمان ممکن داشته باشیم اما مشکل این است که مدیران ما نمی‌دانند چگونه از این امکانات استفاده کنند.
وی تصریح کرد: بتازگی کتابی را مطالعه کردم که نشان میدهد چگونه به وسیله تصاویر ماهواره‌ای می‌توان همه چیز را پیش‌بینی کرد. صنعت هواشناسی در تمام دنیا در حال ترقی است ولی متاسفانه ما با دنیا پیش نمی‌رویم. اگر مدیریت قوی روی کار باشد، با امکانات و دانش فعلی می‌توانیم پا به پای پیشرفته‌ترین کشورهای جهان در صنعت هواشناسی پیشرفت کنیم.
* اظهارات عجیب درباره تغییر اقلیم
پدر علم هواشناسی کشور در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: دوم بهمن‌ماه رئیس سازمان هواشناسی در صداوسیما مصاحبه‌ای داشت و در این مصاحبه ادعا کرد «یک موج ساده‌ای که از منطقه رد می‌شود و دما را 4 تا 5 درجه تغییر میدهد، نشان‌دهنده تغییر اقلیم است!» ایشان دانشجوی من بود و سطح علمی بالایی دارد اما متاسف می‌شوم که چنین شخصی، درک درستی از تغییر اقلیم ندارد. پروفسور اردکانی افزود: بتازگی و در سال 2021 میلادی کتابی به نام «Understanding Severe and Unusual Weather» منتشر شده است که نویسنده آن پروفسور «ایگلمن» استاد دانشگاه کانزاس آمریکاست؛ قسمتی از این کتاب به تغییر اقلیم پرداخته و با استناد به تصاویر ماهواره‌ای که از سال 1966 از یخ‌های قطبی گرفته شده است، می‌گوید اگر این تغییر اقلیم به قدری که گفته می‌شود شدید است چرا این مقدار بسیار کم از پوشش یخ‌های قطبی کم شده است؟!
پروفسور ایگلمن بیان می‌کند که این حجم عظیم از کربن و متانی که ادعا می‌شود در جهان وجود دارد، تنها با افزایش 1.8 به حجم ابر سیروس در جهان جبران خواهد شد.
* اغراض سیاسی در برخی پیش‌بینی‌ها
وی ادامه داد: بنده معتقدم بخشی از بحث درباره تغییر اقلیم، سیاسی است و بیش از حد واقعی بزرگ شده است. البته ما افزایش دما و گرمایش جهانی را شاهد هستیم اما علت آن فعالیتهای انسانی است و نه تغییر اقلیم.
پدر علم هواشناسی کشور با اشاره به ضرورت پاسخگویی مدیران مربوط درباره پیش‌بینی‌های اشتباه اظهار داشت: اگر در وزارت راه، کنترل صحیح و کافی بر سازمان هواشناسی وجود داشته باشد و تک‌تک گزارش‌ها کنترل شود و در ازای این گزارش‌ها، سازمان هواشناسی به وزارت راه پاسخگو باشد، این سازمان دیگر قادر به توجیهات اشتباهات متعدد و ادامه‌دار خود نخواهد بود. باید یک کارشناس هواشناسی در کنار وزیر راه قرار گیرد تا علم هواشناسی را درک کند و به عبارتی بازوی راست وزیر در نظارت بر سازمان هواشناسی باشد.
* گفته بودند بهمن‌ماه خشکی داریم اما اشتباه بود
دکتر محمدتقی زمانیان از اساتید برجسته هواشناسی کشور و عضو سابق کمیته مشترک علمی وابسته به برنامه و تغییر اقلیم جهان نیز گفت: سازمان هواشناسی پیش‌بینی کرده بود که بهمن، ماه خشکی خواهد بود اما دیدیم که چه بارش‌های خوبی داشتیم و بدتر اینکه رئیس سازمان هواشناسی این بارش‌ها را به «تغییر اقلیم» ربط داده بود!
وی افزود: عملکرد صحیح سازمان هواشناسی بر همه بخش‌های کشور تاثیرگذار است؛ اگر هواشناسی ما درست کار کند، بهره‌برداری در همه زمینه‌ها با روند صعودی همراه می‌شود. به عنوان مثال سازمان هواشناسی و اقیانوس‌شناسی در آمریکا روی 33 درصد تولید ناخالص این کشور تاثیرگذار است و در واقع یک‌سوم تولید ناخالص کشور آمریکا به سازمان هواشناسی این کشور وابسته است.
زمانیان ادامه داد: اگر در هواشناسی کشاورزی پیش‌بینی خوبی داشته باشیم، برداشت محصولات ما بالا می‌رود و در بخش افزایش صادرات و کنترل واردات نیز پیشرفت می‌کنیم. عضو سابق کمیته مشترک علمی وابسته به برنامه و تغییر اقلیم جهان تصریح کرد: در سال 1404 و سند چشم‌انداز، اهدافی برای کشور ترسیم شده که بسیاری از این اهداف وابسته به تصمیمات سازمان هواشناسی است اما متاسفانه نوع عملکرد سازمان هواشناسی یکی از دلایل ایجاد وقفه در رسیدن به این اهداف بوده است. وی تاکید کرد: به طور کلی، توسعه کشور وابسته به هواشناسی است و این سازمان نقش مهمی در پیشبرد اهداف توسعه‌ای کشور دارد.
* عملکرد نادرست سیستم‌های هشدار سیل
همچنین علی محمدرضایی، مدیر اسبق روابط عمومی سازمان هواشناسی در تکمیل این اظهارات گفت: وقتی سازمان هواشناسی نتواند در زمان مناسب حتی مقدار بارش یک سامانه قوی که وارد کشور می‌شود را بدرستی پیش‌بینی کند، چگونه ممکن است سیستم‌های هشدار سیل بتوانند هشداری صحیح از وقوع سیل بدهند؟
وی افزود: در زمان وقوع سیل‌های گذشته بویژه سال‌های 97 و 98 این پیش‌بینی از طرف سازمان هواشناسی محقق نشد؛ در حادثه توفان تهران هم همین‌گونه بود که رئیس وقت سازمان هواشناسی فقط به یک اطلاعیه بسنده کرد و زمانی که خبرنگار شبکه خبر از وی پرسید چرا هشدار وقوع حادثه را صادر نکردید، گفت: «در دل اطلاعیه ما هشدار بود!» این جمله به این معناست که مدیران سازمان هواشناسی با ادبیات مدیریت بحران آشنا نیستند.
***
ورود موج بارشی جدید از شنبه آینده
سازمان هواشناسی با اشاره به ورود سامانه بارشی به کشور از شنبه هفته آینده، از تداوم بارش برف و باران در برخی استان‌ها طی امروز خبر داد. بر اساس اعلام سازمان هواشناسی، دیروز در استان‌های ساحلی دریای خزر و اردبیل بارش برف و باران، همچنین در بخش‌هایی از آذربایجان شرقی، بخش‌هایی از دامنه‌های جنوبی البرز در استان‌های زنجان، قزوین، البرز، تهران، شمال استان‌های همدان و مرکزی شاهد بارش‌های پراکنده برف و باران بودیم. برای امروز پنجشنبه نیز در سواحل غربی دریای خزر، ارتفاعات و دامنه‌های البرز در استان‌های گیلان، زنجان، قزوین، البرز و تهران بارش برف، باران و وزش باد پیش‌بینی می‌شود. همچنین در بخش‌هایی از جنوب شرق کشور افزایش ابر و بارش‌های پراکنده دور از انتظار نیست. گفتنی است روز جمعه در اکثر مناطق کشور جو پایداری حاکم است. بر اساس پیش‌بینی‌ها شنبه آینده با ورود سامانه بارشی، ابتدا در مناطق شمال غرب و غرب کشور و ارتفاعات البرز مرکزی بارندگی‌ها آغاز می‌شود. همچنین برای روز یکشنبه با تقویت و نفوذ بیشتر این سامانه در نیمه غربی کشور، دامنه‌های جنوبی البرز، سواحل دریای خزر و بخش‌هایی از مرکز کشور بارندگی و وزش باد شدید موقت پیش‌بینی می‌شود. امروز پنجشنبه و فردا جمعه نیز ارتفاع امواج در خلیج‌فارس و تنگه هرمز افزایش می‌یابد. این سازمان، نوع مخاطره را «بارش برف، باران، مه‌آلودگی، وزش باد و کاهش نسبی دما» و منطقه اثر آن را برای امروز در گیلان، قزوین، البرز، تهران، شرق زنجان، شمال همدان و شمال مرکزی اعلام کرده است. همچنین احتمال اختلال در تردد، پدیده مه، کاهش دید، لغزندگی جاده‌ها، کولاک برف در جاده‌های کوهستانی، احتمال سقوط بهمن، تأخیر و احتمال لغو پرواز و احتمال آب‌گرفتگی معابر شهری در مناطق مذکور وجود دارد. در توصیه سازمان هواشناسی برای این شرایط آمده است: «پرهیز از سفرهای غیرضروری، تجهیز خودروها به لوازم زمستانی از جمله زنجیر چرخ، مه‌شکن و سوخت کافی، احتیاط در فعالیتهای کوهنوردی، آمادگی دستگاه‌های اجرایی و امدادی برای عملیات برف‌روبی».