مهدی گرگانی: خبرگزاری رویترز که همواره یکی از بازوهای اصلی جنگ رسانهای کشورهای غربی در مناسبات بینالمللی است، اخیرا در گزارشی مدعی دستیابی به پیشنویس توافق ایران و گروه 1+4 شده و با تنظیم گزارشی که آشکارا محصول یک اتاق فکر «جنگ روانی» است و نه یک کار خبری، به دنبال پیشبرد بازی رسانهای آمریکا و اروپا در مذاکرات است. اما هدف از این گزارش در بزنگاه مذاکرات احیای برجام و رفع تحریمهای آمریکا چیست؟
1- هدف اصلی انتشار این گزارش که بازتاب زیادی نیز در رسانههای غربی داشت، پیوست رسانهای به مواضع و اظهارات مقامات غربی برای شکل دادن به «بازی مقصرنمایی» در مذاکرات وین است. «ژان ایو لودریان» وزیر خارجه فرانسه در آخرین صحبتهای خود تاکید کرد مذاکرات به اوج خود رسیده و اکنون زمان تصمیمات سیاسی در تهران است. اظهارات مشابهی را از سوی مقامات آلمانی و انگلیسی نیز طی روزهای اخیر شاهد بودهایم. اصولا کلیدواژه «منابع آگاه» در خبرگزاری رویترز یک نوع بازی و خبرسازی درباره یک موضوع خاص است و هدف از آن تکمیل زنجیره و پازل نهایی بازیگران سیاسی است. این در حالی است که طبق شواهد موجود، ایران تصمیمات خود را گرفته و به طرف مقابل ابلاغ کرده و اکنون اتفاقاً توافق به تصمیمات سیاسی در واشنگتن گره خورده است.
2- تیم مذاکرهکننده ایران از همان ابتدا با طرح و پلن مستحکم وارد مذاکره شده و بر خطوط قرمز ترسیمشده در تهران ایستادگی کرده است. مقاومت دولت فعلی ایران برای دستیابی به حق و حقوق خود در چارچوب برجام -که برخلاف رویه دولت قبل است- نهتنها باعث تعجب و سردرگمی طرف غربی شده بلکه به نظر میرسد در روزهای پایانی مذاکره دست خود را خالیتر از آنچه در ابتدای مذاکرات تصور میکرد یافته است. عصبانیت قانونگذاران مجلس نمایندگان و سناتورهای آمریکایی از روند مذاکرات که اخیرا در نامهای به جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا و هشدار درباره توافق با ایران نمود یافت، نشاندهنده این است که تیم ایرانی بخوبی از پس دفاع از خطوط قرمز ایران برآمده و طرف غربی تنها راه چاره برای حفظ آبروی ایالات متحده را در خبرسازی و انتشار اخبار جعلی از مذاکرات یافته است.
3- سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در واکنش به ادعاهای رویترز تاکید کرد توافق نهایی برای صدور مجوز بازگشت آمریکا به برجام با گزارش بیمنبع تحریفشدهای که شایعهسازی کرده، بسیار متفاوت خواهد بود. میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات نیز در حساب توئیتری خود تلویحا درستی این گزارش را رد کرد و نوشت: همزمان که به پایان مذاکرات نزدیک میشویم برخی مخالفان توافق در حال ایجاد فضای ناسالم و مسموم درباره مذاکرات هستند. برخی کارشناسان نزدیک به مذاکرات نیز گزارش رویترز را سراسر اشتباه و همراه با اطلاعات غلط میدانند و معتقدند این گزارش به سفارش «راب مالی» نماینده آمریکا حاضر در وین تنظیم و منتشر شده است تا از بار امتیازاتی که واشنگتن به طرف ایرانی داده بکاهد و وانمود کند آمریکا از مواضع خود عقبنشینی نکرده است! به عنوان مثال رویترز تلاش کرده مساله تبادل زندانیان را پیروزی تیم آمریکایی نشان دهد در حالی که این موضوع - اگر اتفاق بیفتد نیز- ارتباطی با مذاکرات وین ندارد و در چارچوب مسائل انساندوستانه از طرف ایران دنبال میشود.
4- تغییر چند باره تیم مذاکرهکننده آمریکایی از جمله خروج «ریچارد نفیو» از این تیم نشاندهنده سردرگمی و پریشانی گسترده طرف آمریکایی است که یکی از دلایلش عدم دستیابی به نتیجه دلخواه در مذاکرات است. شبکه «انبیسینیوز» در گزارشی با اشاره به خروج ریچارد نفیو از وین گفته، نفیو و رابرت مالی درباره مسیر مذاکرات هستهای در وین اختلافنظر دارند و به همین دلیل، دیگر در این سمت حضور نخواهد داشت. براساس گزارش منابع آمریکایی، یکی از دلایل این اختلافات مخالفت نفیو با دادن امتیازات بیشتر به ایران بوده است. از سوی دیگر خالی بودن دست بایدن در سیاست خارجی از جمله افتضاح خروج از افغانستان و همچنین مساله اوکراین کارشناسان را به این نتیجه رسانده است که بایدن به توافق با ایران بسیار نیازمند است و بعید نیست در این راه امتیازات زیادی به جمهوری اسلامی واگذار کرده باشد.
5- مجموعه این دلایل در کنار حال و هوا و فضایی که در وین حکمفرماست بیشتر نشاندهنده این است که آمریکا قافیه را باخته است و حالا تلاش میکند با بازی رسانهای و ارائه اطلاعات غلط افکار عمومی آمریکا را درباره نتیجه مذاکرات گمراه کند.