گروه اقتصادی: رئیس‌جمهور که به منظور دیدار رسمی با امیر قطر و شرکت در ششمین مجمع سران کشورهای صادرکننده گاز (GECF) به قطر سفر کرده بود، بامداد چهارشنبه به تهران بازگشت. شرکت در ششمین اجلاس سران اوپک گازی در واقع فرصتی را فراهم کرد تا ایران و قطر برای توسعه مناسبات اقتصادی گفت‌وگو و مذاکره کنند.  

به گزارش «وطن‌امروز»، قطر یکی از کشورهای مهم حوزه خلیج‌فارس و همسایه جمهوری اسلامی ایران است که به ‌دلیل برخورداری از منابع غنی نفت و گاز به‌ عنوان یکی از کشورهای ثروتمند دنیا شناخته شده است. سیدابراهیم رئیسی چهارشنبه‌شب در بازگشت از سفر ۲ روزه به قطر در گفت‌وگو با خبرنگاران درباره دستاوردهای این سفر گفت: این سفر در راستای سیاست همسایگی با ۲ هدف عمده «افزایش اعتماد متقابل و همکاری با همسایگان» و «سهم ایران در اقتصاد و تجارت منطقه» انجام شد. 

رئیس‌جمهور با اشاره به دیدارهای خود با سران قطر خاطرنشان کرد: در این دیدارها مسائل دوجانبه، تجاری، اقتصادی، انرژی، فرهنگی و بویژه سرمایه‌گذاری مورد بررسی و بحث قرار گرفت. 

رئیس‌جمهور تصریح کرد: ۱۴ توافقنامه به امضا رسید که باید اجرایی شود و از طرف همکاران من در دولت پیگیری می‌شود و امیر قطر هم مسؤولان عالی قطری را موظف کرد سریعا کارهای اجرایی این موافقتنامه‌ها و تفاهمنامه‌ها دنبال شود. 

رئیسی ضمن اشاره به نشست خود با فعالان اقتصادی در قطر گفت: فعالان اقتصادی بسیار تمایل برای کار اقتصادی، تجاری و سرمایه‌گذاری در ایران داشتند. 

وی با تاکید بر اینکه تاسیس دفتر تجاری ایران در قطر باید با سرعت انجام شود، خاطرنشان کرد: رفع موانع گمرکی و مجوزهای کسب‌و‌‌کار مطرح و قرار شد از طریق وزیر صمت در کشور ما و وزیر صنعت قطر که هر ۲ در جلسه حضور داشتند، اقداماتی نسبت به رفع موانع تجاری و اقتصادی و سرمایه‌گذاری بین ۲ کشور سریعا انجام گیرد. 

رئیسی با اشاره به دیدارهای خود در حاشیه مجمع سران کشورهای صادرکننده گاز گفت: مسائل دوجانبه بین ما و همکاری‌هایی که می‌تواند در سطح منطقه و بین‌المللی شود، مورد بحث قرار گرفت. 

رئیس‌جمهور با تاکید بر جایگاه مجمع سران کشورهای صادرکننده گاز و مصوبات این مجمع اظهار داشت: در جهان موضوع انرژی و بحث گاز مساله‌ای محوری است که آنجا هم مورد توجه همه اعضای شرکت‌کننده قرار گرفت. 

رئیسی با ابراز امیدواری درباره دیدارهای دوجانبه با سران کشورهای حاضر در مجمع کشورهای صادرکننده گاز، بر پیگیری بحث‌های شکل گرفته تاکید کرد. 

رئیس‌جمهور تصریح کرد: باورم این است گزارش‌های نوبه‌ای به مردم از کارهای انجام شده می‌تواند مردم عزیز را به نتایج این سفرها امیدوار کند. 

در جریان سفر رئیسی به قطر، تفاهمنامه‌های قابل توجهی امضا شد؛ تفاهمنامه‌هایی با موضوعات رسانه و فرهنگ، همکاری‌های کنسولی و دیپلماتیک، انرژی، امور بنادر و دریانوردی، آموزش، ورزش و جوانان، گردشگری و اقتصاد و تجارت که در حضور تمیم بن حمد بن خلیفه آل‌ثانی، امیر قطر و حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران به امضای وزیران مربوطه رسید. 

 حجم عمده مبادلات تجاری قطر با دنیا در سال ۲۰۱۵ میلادی ۱۱۱ میلیارد دلار بوده که این رقم در سال ۲۰۱۶ کاهشی شد و به ۸۹ میلیارد دلار رسید. همچنین سال ۲۰۱۷ حدود ۹۸ میلیارد دلار و سال ۲۰۱۸ نیز ۱۱۷ میلیارد دلار حجم تجارت قطر با کشورهای مختلف بوده است. سال ۲۰۱۹ نیز این رقم ۱۰۲ میلیارد دلار و سال ۲۰۲۰ عدد ۷۶ میلیارد دلار ثبت شد. 

در این میان در سال ۲۰۱۵ کشور قطر ۷۸ میلیارد دلار و سال ۲۰۱۶ حدود ۵۷ میلیارد دلار صادرات داشته است. در سال ۲۰۱۷ رقم صادراتی کشور قطر به ۶۸ میلیارد دلار رسید و این رقم در سال ۲۰۱۸ از ۸۵ میلیارد دلار فراتر رفت. سال ۲۰۱۹ صادرات قطر تقلیل یافت و به ۷۳ میلیارد دلار رسید که روند نزولی صادرات در سال ۲۰۲۰ هم ادامه داشت. همچنین طبق بررسی‌ها در سال یاد شده قطر ۵۱ میلیارد دلار صادرات داشته است. 

 

* امضای ۱۴ تفاهمنامه در ۸ حوزه

سفر رئیسی به دوحه اگرچه با محوریت حضور در  نشست سران مجمع ابرصادرکنندگان گازی جهان بود اما توسعه و تحکیم روابط با قطر و افزایش حجم تبادلات تجاری و اقتصادی به یک میلیارد دلار و گسترش همکاری‌های ۲ کشور در دیگر زمینه‌ها هم در دستور کار رئیس‌جمهور کشورمان قرار داشت. 

با توجه به همکاری نزدیک هیأت‌ها و روابط سطح بالای ۲ کشور، ۱۴ تفاهمنامه و سند در طول این سفر در 8 حوزه به امضای ۲ طرف رسید. 

عنوان تفاهمنامه امضا شده در بخش انرژی، تفاهمنامه مشترک میان شرکت توانیر ایران و مؤسسه عمومی قطر در برق و آب نام گرفت. 

تفاهمنامه مشترک حمل‌و‌نقل دریایی ۲ دولت ایران و قطر، توافق میان شرکت‌های قطری مدیریت‌بندری (بندرگاه قطر) و مؤسسه دریانوردی و امور بندرگاهی ایران و همچنین توافق همکاری مشترک میان ۲ کشور درباره راه خشکی نیز ۳ توافقنامه ایران و قطر در حوزه امور بنادر و دریانوردی است. 

وزیران اقتصادی ۲ کشور هم‌ توافقنامه‌ای در زمینه همکاری مشترک پیرامون مناطق آزاد بین شورای‌عالی مناطق آزاد صنعتی و ویژه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و مؤسسه مناطق آزاد قطر و تفاهمنامه همکاری در زمینه استاندارد بین سازمان ملی استاندارد ایران و مؤسسه عمومی استاندارد قطر به امضا رساندند. 

 

* تفاهمنامه جدید نفتی ایران و ونزوئلا

 همچنین در جریان سفر سیدابراهیم رئیسی به قطر، ایران و ونزوئلا یک گام دیگر برای توسعه روابط نفتی خود برداشتند، بدین ترتیب ایران و ونزوئلا با هدف گسترش همکاری در بخش‌های مختلف صنعت نفت تفاهمنامه همکاری امضا کردند. 

این تفاهمنامه در حضور رئیس‌جمهور، در بخش صدور «خدمات فنی»، «انتقال فناوری»، «ارائه خدمات آموزشی»، «آموزش نیروی انسانی» و «همکاری در بخش توسعه صنعت پالایش» به امضای جواد اوجی، وزیر نفت و فلیکس پلاسنسیا گونسالس، وزیر خارجه ونزوئلا رسید. 

 

* افزایش صادرات و پرداخت بدهی، محور مذاکرات وزیران نفت ایران و عراق در دوحه

جواد اوجی، وزیر نفت در حاشیه نشست مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GACF) در دوحه با احسان عبدالجبار، همتای عراقی خود دیدار و درباره گسترش همکاری ۲ کشور در بخش انرژی ذیل «افزایش صادرات گاز ایران به عراق» و «پرداخت بدهی گاز عراق به ایران» مذاکره کرد. 

اوجی در مدت زمان حضور در دوحه مذاکرات فشرده‌ای با همتایان خود داشت و تفاهمنامه‌ای را هم با ونزوئلا کرد. 

اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز ۴۴ درصد از تولید گاز جهان، ۶۷ درصد از ذخایر گازی جهان، ۶۴ درصد از انتقال گاز با خط لوله و ۶۶ درصد از تجارت گاز طبیعی مایع ‌شده (LNG) را در اختیار دارند. 

 

* تأکید وزیران نفت و انرژی ایران، روسیه و آذربایجان بر گسترش همکاری‌های گازی

وزیران نفت و انرژی ایران، روسیه و آذربایجان در حاشیه نشست‌ مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی‌ئی‌سی‌اف) درباره همکاری‌های گازی مذاکره کردند. 

در دیدار سه‌جانبه «جواد اوجی» وزیر نفت، «نیکلای شولگینوف» وزیر انرژی روسیه و «پرویز شهبازف» وزیر انرژی آذربایجان در دوحه قطر، پیشنهادهای مختلفی برای همکاری در بخش انرژی ارائه و مقرر شد این پیشنهادها به ‌صورت کارشناسی بررسی شود. 

در این دیدار سه‌جانبه همچنین قراردادها و تفاهمنامه‌های امضا شده بین ایران و روسیه در جریان سفر رئیس‌جمهور به مسکو بررسی و درباره نحوه اجرای آنها مذاکره شد. 

ایران و روسیه در جریان سفر ۲ روزه (۲۹ و ۳۰ دی‌ماه) رئیسی به مسکو چند توافقنامه در حوزه توسعه میدان‌های نفت و گاز، پتروپالایشگاه و انتقال فناوری امضا کردند. 

 

* اتصال شبکه برق ایران و قطر با امضای وزیر نیرو

علی‌اکبر محرابیان، وزیر نیرو نیز در این سفر دیدار‌هایی با مقامات انرژی کشور‌های حاضر در مجمع جی‌ئی‌سی‌اف داشت؛ امضای اسنادی درباره اتصال شبکه‌های برق ایران و قطر از جمله اقدامات انجام شده در این سفر بود. 

وزیر نیرو همچنین به عنوان رئیس ایرانی کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و قطر، ۱۳ سند دیگر را هم در حضور رئیس‌جمهور و امیر قطر امضا کرد. 

به گفته محرابیان، از این میان، ۴ سند اول در حوزه سیاسی و همکاری‌های دیپلماتیک و تسهیل در صدور ویزا، ۴ سند در حوزه علمی و آموزشی و فرهنگی و ۶ سند در حوزه‌های اقتصادی همچون فعالیت‌های انرژی و برق، بندری، حمل‌و‌نقل دریایی و زمینی، همکاری در حوزه استاندارد و گردشگری و مناطق آزاد بوده است؛ اسنادی که با تاکید رئیس‌جمهور، اجرای آنها بلافاصله توسط دستگاه‌های مرتبط آغاز شده است. 

 

* توافقنامه‌های حوزه حمل‌ونقل

رستم قاسمی، وزیر راه‌و‌شهرسازی در جریان این سفر، ضمن بازدید‌ از بنادر تجاری و فرودگاه‌های قطر، مذاکره‌ای با وزیر حمل‌و‌نقل این کشور با هدف توسعه زمینه‌های همکاری فعالان اقتصادی و افزایش صادرات به قطر داشت. 

راه‌اندازی خطوط منظم کشتیرانی بین بنادر ۲ کشور، استفاده بیشتر خطوط هوایی تجاری قطر از آسمان ایران، انجام تحقیقات برای احداث یک زیرگذر بین ۲ کشور ایران و قطر و همچنین استفاده از ظرفیت‌های ایران در بازه زمانی جام‌جهانی ۲۰۲۲ فوتبال نیز از موضوعاتی بود که وزیر راه‌و‌شهرسازی آنها را پیگیری کرد و در نهایت منجر به امضای ۴ توافقنامه با این کشور همسایه شد. 

از بین این ۴ توافقنامه به گفته مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی، یک توافقنامه در بخش هوایی، یک مورد بخش دریایی و یک مورد در حوزه بندری است. 

با توجه به نزدیکی جام‌جهانی فوتبال، یکی از موضوعات مهم که در این دیدار‌ها مورد مذاکره قرار گرفت، راه‌اندازی خدمت کارگو و حمل هوایی بار به قطر بود و مقرر شد طی هفته‌های آتی با توافقات انجام شده، نخستین پرواز کارگو آغاز شود.