رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی که جنگ یک‌طرفه‌ای را علیه فلسطین و یمن شروع کردند و همچنان ادامه می‌دهند، با این واکنش فیفا مواجه شدند که فوتبال را سیاسی نکنیم. این نهاد خیلی شیک و راحت از این موضوع مهم گذشت اما حالا جنگ نظامی روسیه علیه اوکراین، واقعیت فیفا و همچنین یوفا را نشان می‌دهد. 

«فوتبال را سیاسی نکنیم» یا «ورزش جای سیاست نیست» تنها زمانی کاربرد دارد که متجاوز، حمایت غرب را پشت سرش ببیند. اگر غیر از این باشد خواهید دید تنها ظرف چند روز چگونه سنگین‌ترین و عجیب‌ترین تحریم‌های تاریخ ورزش بر سر کشور شروع‌کننده جنگ آوار می‌شود. بعد از حمله نظامی ارتش روسیه به اوکراین، روزی نبود که چند خبر از تحریم و تعلیق روس‌ها در ورزش جهان نشنویم؛ از گرفتن میزبانی لیگ قهرمانان اروپا تا موارد متعدد دیگر. اما ضربه کاری و اساسی را دوشنبه‌شب فیفا و یوفا متحدا به روسیه و ورزش این کشور زدند. آنها که چند روز قبل بازی در روسیه را ممنوع کرده و گفته بودند روس‌ها حق استفاده از پرچم و سرود ملی خود را در بازی (چه ملی چه باشگاهی) ندارند، سرانجام دوشنبه‌شب به وقت تهران، رودربایستی را کنار گذاشتند و عملا با یک حکم، تیم ‌ملی فوتبال روسیه را از جام‌جهانی 2022 قطر خط زدند. دقیقا همان چیزی که چند روز متوالی فدراسیون فوتبال لهستان به همراه فدراسیون‌های چک و سوئد خواستارش بودند. خیلی‌ها اعتقاد داشتند فیفا زیر بار این بدعت نمی‌رود ولی در کمال ناباوری آنها که پیش‌تر چشم‌شان را به تجاوزهای رژیم صهیونیستی و سعودی بسته بودند، این بار دیگر تعارف را کنار گذاشتند و گفتند بله! ورزش اگر ما بخواهیم رابطه مستقیمی با سیاست‌های مدنظرمان دارد. 

شاید بعضی‌ها که حقیقتا از تجاوز و نظام سلطه متنفرند از این اقدام فیفا استقبال کنند اما سوال مهم این است: چرا این قانون درباره عربستان و امارات و همچنین رژیم کودک‌کش صهیونیستی رخ نداد؟ همه نکته ماجرا این است: روسیه مجازات شد اما دیگران چرا نه؟

 

* جام‌جهانی 2022 برای روس‌ها پرید

در عرض تنها چند روز ده‌ها حکم صادر شد و هدف نهایی و غایی این بود که روسیه را به ‌عنوان تنبیه، تبدیل به یک منزوی ورزشی و فرهنگی کنند. فینال لیگ قهرمانان اروپا ماه مه ‌از سن‌پترزبورگ به پاریس منتقل شد و مسابقات جایزه بزرگ فرمول یک که برای سپتامبر در سوچی برنامه‌ریزی شده بود لغو شد. تیم ملی فوتبال روسیه قرار بود در مرحله پلی‌آف جام‌جهانی مقابل لهستان به میدان برود. با این حال فدراسیون فوتبال لهستان و پس از آن فدراسیون‌های سوئد و جمهوری چک اعلام کردند حاضر نیستند با این تیم روبه‌‌رو شوند. فیفا ابتدا دنبال این بود که در کمال آرامش این موضوع را حل‌و‌فصل کند، بنابراین اعلام کرد بازی‌های روسیه در زمین بی‌طرف برگزار می‌شود و این تیم نمی‌تواند با نام کشور خود به میدان برود اما بعد از اعلام این تصمیم، فشار زیادی از سوی غرب به این نهاد وارد شد و حالا به شکل رسمی اعلام شده همه تیم‌های ملی و باشگاهی روسیه از حضور در همه رقابت‌ها محروم شده‌اند. در بیانیه یوفا در این زمینه آمده است: «پس از تصمیمات اولیه اتخاذ شده توسط شورای فیفا و کمیته اجرایی یوفا که اتخاذ تدابیر تکمیلی را در نظر گرفته بود، فیفا و یوفا امروز با هم تصمیم گرفتند همه تیم‌های روسی، اعم از تیم‌های ملی و باشگاهی، تا اطلاع ثانوی از حضور در مسابقات تحت پوشش این ۲ نهاد محروم شوند. این تصمیمات توسط دفتر شورای فیفا و کمیته اجرایی یوفا، که به ترتیب بالاترین ارگان‌های تصمیم‌گیری هر ۲ نهاد درباره چنین موارد فوری‌ای محسوب می‌شوند، اتخاذ شد. 

فوتبال در اینجا کاملا متحد و در همبستگی کامل با همه مردم آسیب‌دیده در اوکراین است. هر ۲ رئیس امیدوارند وضعیت در اوکراین به طور قابل توجهی و به‌سرعت بهبود یابد تا فوتبال بتواند دوباره عاملی برای اتحاد و صلح بین مردم باشد».

اگرچه از لفظ تا اطلاع ثانوی استفاده شده است اما به نظر می‌رسد با توجه به نزدیک بودن این بازی‌ها، روسیه دیگر هیچ شانسی ندارد و از حالا باید جام‌جهانی 2022 را از دست داده بداند. مگر اینکه تا قبل از روز بازی روسیه و لهستان، کرملین و کی‌یف به یک آتش‌بس برسند و بعد از آن فیفا و یوفا، حکم تعلیق را بشکنند. البته ناظران اعتقاد دارند احتمال این اتفاق بسیار اندک است و روس‌ها شانسی برای حضور در قطر نخواهند داشت. 

 

* سیاست یک بام و دو هوا در ورزش

در روزهای اخیر، پس از حمله روسیه به اوکراین شاهد واکنش‌های منفی و محکومیت‌های زیادی از سوی مجامع، باشگاه‌ها، تیم‌های ملی و اشخاص سرشناس ورزشی هستیم. چند میزبانی از روسیه گرفته شده و چند تیم هم اعلام کرده‌اند از بازی مقابل تیم‌های روسی امتناع خواهند کرد. در برخی مسابقات هم تیم‌ها با نمایش پرچم اوکراین به حمله روسیه به خاک این کشور اعتراض کرده‌اند. اما نخستین سوالی که در پی این واکنش‌ها به ذهن متبادر می‌شود این است: مگر همواره شعار نهادهای بین‌المللی ورزشی- تاکید می‌کنیم شعار- جدایی سیاست از ورزش نبوده و نیست؟ اما در عمل شاهد سیاست یک بام و دو هوای کاملا روشن هستیم. سال‌هاست در مسابقات ورزشی بویژه در اروپا شاهد قرعه‌کشی به شکلی هستیم که تیم‌های روسی و اوکراینی با هم برخورد نکنند (که این سیاسی‌کاری هم در نوع خود قابل توجه است!). با این وجود شاید گرفتن میزبانی از تیم‌های روسی و اوکراینی به خاطر درگیر بودن دولت و حکومت این کشورها در جنگ، منطقی به نظر برسد و دیدارهایی که قرار بوده در این 2 کشور انجام شود به زمین بی‌طرف منتقل شود، مثل دیدارهای تیم‌های عراق، سوریه، لبنان، یمن، فلسطین و افغانستان. اما محرومیت یک تیم یا یک باشگاه از مسابقات به بهانه جنگ دولت آن کشور با روح ورزش سازگار نیست! همه ما در سال‌های اخیر شاهد مناقشه ایران و عربستان و در برهه‌ای امارات بوده‌ایم که دیدارهای نمایندگان 2 کشور مقابل هم در زمین بی‌طرف انجام شده آن هم در حالی که جنگی صورت نگرفته است اما سیاسی‌‌کاری یک نهاد بین‌المللی به بهانه ناامن بودن ایران(!) در عمل موجب فراموشی شعار جدایی سیاست از ورزش شده است. 

 اعلام رسمی انصراف تیم‌های لهستان، سوئد و جمهوری چک از بازی مقابل تیم ‌ملی روسیه در پلی‌آف جام‌جهانی ۲۰۲۲ هم در نوع خود جالب بود؛ فیفا با این درخواست موافقت کرد و در عمل نشان داد دخالت سیاست در ورزش کاملا سلیقه‌ای است. 

در کمال تعجب نه‌تنها شاهد محرومیت کشور متجاوز عربستان به خاک یمن در عرصه ورزشی نبوده‌ایم، بلکه میزبانی رقابت‌های ورزشی از جمله فوتبال را هم به این کشور داده‌اند. حتی برگزاری سوپرجام برخی کشورهای مطرح اروپایی را هم در خاک عربستان شاهد بوده‌ایم. باید پرسید اگر تجاوز و جنگ در همه دنیا محکوم است پس این تناقضات چه می‌گویند؟ با استدلال این نهادها، برگزاری مسابقات فرمول یک در بحرین به‌رغم همه اعتراضات جهانی و مردمی یا پیشنهاد میزبانی مشترک جام‌جهانی به رژیم صهیونیستی و امارات از سوی رئیس فیفا اصلا دخالت سیاست در ورزش محسوب نمی‌شود!

درباره رژیم کودک‌کش صهیونیستی هم که نیازی به گفتن نیست و سال‌هاست ایران و برخی کشورهای مسلمان آن رژیم اشغالگر را نامشروع دانسته، با حملات وحشیانه این رژیم مخالفت کرده و حاضر به رویارویی با تیم‌های ورزشی آنها نیستند اما در کمال تعجب شاهد هستیم نهادهای بین‌المللی ورزشی با محرومیت‌های سنگین این عدم رویارویی را پاسخ داده‌اند تا نشان دهند چقدر سیاست در ورزش دخیل نیست!!

دولت انگلیس که ویزای تیم بسکتبال بلاروس را به بهانه همکاری دولت این کشور با روسیه در جنگ با اوکراین لغو می‌کند یا اعلام می‌شود که به رومن آبراموویچ روس اجازه ورود به این کشور را نمی‌دهد، چه پاسخی برای سپردن مالکیت باشگاه نیوکاسل به سعودی‌ها دارد؟!

جالب است بدانید خرداد امسال در دیدار تیم‌های ملی اوکراین و مقدونیه در یورو ۲۰۲۰ هواداران اوکراین بارها به ولادیمیر پوتین توهین کردند و اعلام شد احتمالا اوکراین با جریمه‌های سنگین از سوی یوفا روبه‌رو شود اما هیچ اتفاقی رخ نداد!

با دیدن این نمونه‌ها به تناقض در شعار و عمل نهادهای بین‌المللی ورزشی بیشتر پی می‌بریم و می‌بینیم جنگ و حمله یک کشور به کشور دیگر هر وقت منافع‌شان در آن نباشد بد می‌شود و هر وقت دل‌شان بخواهد چشم‌شان را روی آن می‌بندند.