دبیر شورای عالی امنیت ملی: تجربیات تلخ ناشی از بدعهدی آمریکا و بیعملی اروپا، تأمین الزامات شکلگیری توافقی قابل اتکا، متوازن و پایدار را اجتنابناپذیر کرده است
گروه سیاسی: مذاکرات دور هشتم وین به مراحل حساسی رسیده است؛ جایی که طی روزهای گذشته نشانههایی از بنبست در مذاکرات به دلیل امتناع طرف آمریکایی در آنچه باید انجام دهد و همچنین در مختومه کردن مطالعات ادعایی به چشم میخورد.
به گزارش «وطنامروز»، صبح چهارشنبه در جلسه ویژهای با حضور علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و گروهی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در محل دبیرخانه شورا، آخرین تحولات مذاکرات لغو تحریمها در وین تشریح شد. در جریان این جلسه، روند طی شده از ابتدای دور جدید مذاکرات در دولت سیزدهم و پیشرفتها و چالشهای موجود و همچنین اصلیترین اولویتهایی که در دستور کار تیم مذاکرهکننده ایران است، به اطلاع نمایندگان حاضر در جلسه رسید. دبیر شورای عالی امنیت ملی در این جلسه با تأکید بر ضرورت حل سریع چند موضوع باقیمانده در مذاکرات که هنوز درباره آن توافقی حاصل نشده، اظهار داشت: تجربیات تلخ ناشی از بدعهدی آمریکا و بیعملی اروپا، تامین الزامات شکلگیری توافقی قابل اتکا، متوازن و پایدار را اجتنابناپذیر کرده است. شمخانی خاطرنشان کرد: راهبرد اصلی کشور در کنار تلاش برای رفع تحریمها، تمرکز بر ایجاد سازوکارهای بیاثر کردن ابزار تحریم است و خوشبختانه در این زمینه اقدامات بسیار خوبی انجام شده است. نمایندگان حاضر در جلسه نیز با اشاره به عبور کشور از گلوگاههایی که به دلیل تحریمهای ظالمانه در اقتصاد کشور و معیشت مردم ایجاد شده بود، بر تداوم تلاش موثر تیم مذاکرهکننده ایران به منظور استیفای حقوق از دست رفته ملت در توافقنامه برجام تا حصول نتیجه تاکید کردند.
پیش از این جلسه، روز یکشنبه هم رئیس مجلس شورای اسلامی و نمایندگان در جلسه با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه بر تقدم حفظ ساختار هستهای ایران در توافق احتمالی تاکید کردند.
گفتنی است اخیرا دولت بایدن تهدید به ترک مذاکرات وین کرده است و طرفهای اروپایی تلاش کردهاند با ادبیات تهدیدآمیز و اعلام اینکه ایران دارد با آتش بازی میکند، تهران را تحت فشار قرار دهند. در این راستا «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز دوشنبه در نشست مطبوعاتی روزانه خود درباره مذاکرات غیرمستقیم آمریکا با ایران در وین به خبرنگاران گفت: «ما آمادهایم در صورتی که ایران در مقابل پیشرفت مذاکرات ناسازگاری بروز دهد، کنار برویم». بنا به این گزارش، وی در ادامه ادعاهای بیاساس خود افزود: آمریکا و متحدانش در صورتی که ایران «مایل به مشارکت با حسننیت نباشد»، «جایگزینهایی» را دنبال خواهند کرد.
گفتنی است در شرایطی که دولت بایدن اعلام کرده نمیتواند بابت عدم خروج مجدد از برجام تضمین دهد، تهران حفظ ساختارهای هستهای ایران جهت بازگشتپذیری سریع در صورت نقض عهد مجدد طرف غربی توافق را یکی از تضامینی میداند که توافق را برای ایران متوازنتر کند.
در همین حال والاستریت ژورنال در گزارش تازه خود از مذاکرات وین نوشت: اختلافات ایالات متحده و ایران بر سر موضوعات کلیدی تشدید شده است و دیپلماتها نگرانند بحران اوکراین میتواند اهرم فشار تهران را در مذاکرات برای احیای برجام تقویت کند. این اختلافات به گفته مقامات ۲ کشور شامل دامنه کاهش تحریمهای آمریکا و ادامه درخواستهای ایران مبنی بر ارائه تضمینهای قویتر از سوی آمریکا برای عدم خروج مجدد از توافق است. روزنامه آمریکایی در بخش دیگری از گزارش خود نوشت: شاید سختترین مساله دیگر که اخیراً به عنوان یک مانع ظاهر شده است تلاش ایران برای مختومه کردن تحقیقات آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره مواد هستهای ادعایی (PMD) یافت شده در ایران است. طبق گزارش والاستریت ژورنال تهران معتقد است غرب از این موضوع به عنوان بهانهای برای اعمال اهرم فشار بر ایران از طریق تلاش برای تهدید به صدور قطعنامه شورای حکام آژانس علیه ایران، سوءاستفاده خواهد کرد.
«وطنامروز» دوشنبه درباره موضوع مطالعات ادعایی نوشت: حساسیت کشورمان به PMD از این نظر قابل طرح است که اگر موضوع مطالعات ادعایی در برجام مفتوح بماند میتواند اصل برجام را برای کشورمان بیاثر کند، به این شکل که با طرح ادعاها و بهانهجوییهای جدید، مسیر کشاندن پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل از طریق شورای حکام را طی کند. با این وصف، ایران در این باره یادآور شده همانطور که در بالای صفحات متن مذاکره درج شده، تا زمانی که درباره همه چیز توافق نشده است، درباره هیچ چیز توافق نشده است. گفتنی است حسین امیرعبداللهیان در مصاحبه اخیر خود با شبکه «سیانان» گفت: ما معتقدیم تمام موضوعات چه در حوزه هستهای و چه در حوزه رفع تحریمها باید به صورت یک بسته حلوفصل شود. در بازگشت همه طرفها به برجام، این امر پذیرفته نیست که ما نظام سخت راستیآزمایی آژانس بینالمللی انرژی اتمی را بپذیریم و از دیگر سو به طور همزمان برخی موضوعات ما در دستور کار شورای حکام آژانس قرار داشته باشد.
در همین راستا یک منبع آگاه نزدیک به تیم مذاکرهکننده ایران روز سهشنبه گفت: «فرانسویها در حال مانعتراشی بر سر حلوفصل موضوعات باقیمانده پادمانی بین ایران و آژانس هستند و در این باره رویکردی کاملا سیاسی را در پیش گرفتهاند». وی با بیان اینکه پاریس نقش مهمی در فاصله گرفتن آژانس از نقش حقوقی- فنی و عدول از موضوعات سیاسی دارد، افزود: حل مسائل پادمانی باقیمانده با آژانس یکی از پیشنیازهای مهم شکلگیری توافق در وین است و اگر چنین اتفاقی رخ ندهد، بدون شک فرانسه عامل عدم توافق در وین نام خواهد گرفت. او گفت: مذاکرات رفع تحریمها که از ششم دی آغاز شده، به مرحلهای رسیده است که موفقیت یا عدم موفقیت آن صرفا به تصمیمات سیاسی طرفهای غربی بستگی دارد.
* گروسی: میتوان درباره مسائل پادمانی به پیشرفت دست یافت
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی بعد از ظهر چهارشنبه به وقت تهران گفت میتوان با تهران در زمینه مسائل پادمانی به پیشرفت دست یافت. به گزارش منابع خبری، «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گفتوگو با خبرنگاران در این باره ابراز خوشبینی کرد که میتوان در زمینه مسائل مهم پادمانی با ایران به پیشرفت دست یافت. وی در زمینه احتمال سفر به تهران گفت احتمال هر چیزی وجود دارد.
* رایزنی شولتز و بنت درباره مذاکرات وین
«اولاف شولتز» صدراعظم آلمان دیروز چهارشنبه با «نفتالی بنت» نخستوزیر رژیم صهیونیستی دیدار و گفتوگو کرد. رسانههای عبری گزارش دادند ۲ طرف در این دیدار درباره تحولات مذاکرات رفع تحریمها در وین، احتمال امضای یک توافق جدید با ایران و همچنین پیامدهای بحران اوکراین بحث و تبادل نظر کردند. منابع صهیونیست همچنین نوشتند سفر شولتز درست پس از آن صورت گرفته است که در پارلمان آلمان در روزهای اخیر یک بودجه دفاعی به ارزش ۱۰۰ میلیارد دلار تصویب شده و صحبت از توسعه همکاری با تلآویو در زمینه پرندههای بدون سرنشین به میان آمده است. تلآویو پیشتر نیز اعلام کرده بود برای خرید 3 فروند زیردریایی اتمی از یک شرکت آلمانی قرارداد امضا کرده و قرار است دولت آلمان یکسوم هزینه را بپردازد. شولتز که شامگاه سهشنبه سفر کوتاه خود را به تلآویو آغاز کرد، برای نخستین بار از زمان انتصابش به عنوان صدراعظم آلمان وارد اراضی اشغالی شد. قرار است اولاف شولتز همچنین با «اسحاق هرتزوگ» رئیس رژیم صهیونیستی و «یائیر لاپید» وزیر خارجه این رژیم دیدار و گفتوگو کند. روزنامه عبری «هاآرتص» نیز گزارش داد سفر صدراعظم آلمان به اراضی اشغالی در حالی انجام شده که پیشرفتهای خوبی در مذاکرات رفع تحریمها در وین صورت گرفته است. صدراعظم آلمان همچنین روز گذشته در کنفرانس خبری مشترک با «نفتالی بنت» نخستوزیر رژیم صهیونیستی در ادامه ضربالاجلهای ساختگی طرفهای غربی مذاکرات وین گفت: «توافق هستهای جدید ایران بیش از این نمیتواند به تعویق بیفتد». شولتز به خبرنگاران گفت: آنچه ما دوست داریم ببینیم این است که توافقی در وین حاصل شود. اکنون زمان تصمیمگیری است. این را نباید بیش از این به تعویق انداخت و دیگر نمیتوان آن را به تعویق انداخت. اکنون زمان آن است که در نهایت به چیزی که نشاندهنده یک راهحل خوب و معقول است، بله بگوییم.