گروه اقتصادی: با گذشت 8 روز از آغاز حمله نظامی روسیه به اوکراین، قیمت نفت برای نخستین ‌بار از سال 2014 به 112 دلار در هر بشکه و قیمت گاز برای نخستین ‌بار در تاریخ به 2200 دلار در هر هزار مترمکعب رسید. اگرچه دولت‌های غربی صادرات انرژی روسیه را مستقیما هدف تحریم قرار نداده‌اند اما معامله‌گران از خرید نفت روسیه اجتناب می‌کنند. روز سه‌شنبه ایالات متحده و سایر کشورهای بزرگ مصرف‌کننده انرژی توافق کردند 60 میلیون بشکه نفت از ذخایر اضطراری خود آزاد کنند تا نگرانی‌های ناشی از اختلال در عرضه به واسطه درگیری میان روسیه و اوکراین را برطرف کنند. با این حال، معامله‌گران و تحلیلگران گفتند این حرکت بسیار پایین‌تر از حدی است که برای آرام کردن بازار نیاز است. همچنین روز گذشته اوپک‌پلاس طبق پیش‌بینی‌‌ها با افزایش تولید نفت تا 400 هزار بشکه در روز در ماه آوریل موافقت کرد. 

 

* گاز رکورد شکست

قیمت گاز برای تحویل در ماه آوریل در بورس گاز هلند (TTF) در ساعت 9:30 به وقت گرینویچ از 1500 دلار به 2226 دلار در هر هزار مترمکعب  (213 دلار به ازای هر مگاوات ساعت) برای خانوارها رسید که بالاترین رقمی است که تاکنون وجود داشته و افزایش حدود 60 درصدی را نشان می‌دهد. 

تحلیگران معتقدند افزایش قیمت گاز ناشی از نگرانی از کمبود عرضه به علت خسارت احتمالی به زیرساخت‌ها در اوکراین است که از طریق آنها بخش اعظمی از گاز روسیه به اروپا می‌رسد و همچنین نگرانی درباره احتمال محدودیت‌های عرضه نفت و گاز روسیه. 

«رابرت هابک» وزیر اقتصاد آلمان روز گذشته گفت: بدترین سناریو هنوز محقق نشده، چرا که هنوز روسیه صادرات گاز خود را متوقف نکرده است و ما باید آماده باشیم و نیروگاه‌های زغال‌سنگ را به عنوان پشتیبان فعال نگه داریم. شایان ذکر است روسیه حدود 40 درصد گاز اروپا را تامین می‌کند. 

 

* قیمت نفت برنت از مرز 112 دلار گذشت

نفت خام در معاملات روز گذشته با افزایش نگرانی‌ها نسبت به اختلالات عرضه پس از تحریم‌های سنگین علیه بانک‌های روسیه و تشدید جنگ در اوکراین، رکورد قیمت جدیدی را شکست. بهای معاملات نفت برنت دیروز با افزایشی 4 درصدی برای ساعاتی به 112 دلار و 96 سنت در هر بشکه رسید که بالاترین قیمت از ژوییه سال ۲۰۱۴ بود. بهای معاملات وست‌تگزاس اینترمدیت آمریکا نیز به ۱۰9 دلار و 71 سنت در هر بشکه رسید. 

روسیه سومین تولیدکننده بزرگ نفت جهان پس از آمریکا و سعودی است و معمولا حدود 7.5 میلیون بشکه در روز نفت و سایر محصولات انرژی‌محور را صادر می‌کند. بر اساس آمار، روسیه حدود 53 درصد نفت خام خود را به اروپا صادر می‌‌‌کند. آسیا نیز یکی دیگر از خریداران نفت خام روسیه است و حدود 39 درصد نفت این کشور به این منطقه صادر می‌‌شود. 

با افزایش تنش‌ها در اوکراین و اعمال تحریم‌های اقتصادی علیه روسیه، تعدادی از پالایشگاه‌های اروپایی، از جمله پالایشگاه‌هایی در فنلاند و سوئد، از نفت گرید روسی رویگردان شده و به دنبال منابع جایگزین هستند. همچنین گزارش‌ها حاکی از آن است که برخی پالایشگاه‌های هندی از بازرگانان می‌خواهند از منابع غیر روسی نفت را تامین کنند. این در حالی است که تفاوت‌های قیمت نفت نشان‌دهنده عدم تمایل آشکار به خرید نفت خام روسیه است و همچنان خطر تحریم‌های بیشتر وجود دارد که می‌تواند به‌ طور غیرمستقیم یا مستقیم بر خرید یا عرضه نفت تأثیر بگذارد. 

«جاستین اسمیرک» اقتصاددان شرکت وست‌پک گفت: اختلالات تجاری توجه افراد را جلب کرده است. مسائل پیرامون فاینانس و بیمه روی صادرات از دریای سیاه تاثیر گذاشته و شوک عرضه را ایجاد کرده است. 

شرکت آمریکایی اکسون‌موبیل روز سه‌شنبه اعلام کرد در نتیجه حمله نظامی مسکو به اوکراین، از فعالیت‌های نفت و گاز روسیه خارج می‌شود. این شرکت با این تصمیم از کنترل تاسیسات تولید بزرگ جزیره ساخالین در خاور دور روسیه خارج می‌شود. شرکت هندی بهارات پترولیوم هم نگران آن است که تحریم‌های غرب علیه روسیه مانع تحویل نفت اورال شود و از هم اکنون به دنبال خرید نفت بیشتری از تولیدکنندگان خاورمیانه برای آوریل است. 

منابع بازرگانی گفتند سعودی ممکن است قیمت فروش نفت برای آسیا در آوریل را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. با محدود شدن عرضه به دلیل مسائل فاینانس و حمل که ناشی از تحریم‌ها علیه روسیه است، قیمت همه گریدهای نفتی به میزان زیادی صعود کرده است. طبق اعلام آژانس بین‌المللی انرژی، ذخایر نفت تجاری در پایین‌ترین سطح از سال ۲۰۱۴ قرار دارد. 

از طرف دیگر تحریم‌های غرب باعث بروز مشکل در فرآیند خرید و فروش نفت روسیه شده است. «مایکل تران» تحلیلگر RBC Capital Markets گفت معامله‌گران در دریافت اسناد بانکی برای خرید نفت روسیه که از طرف خریدار استفاده می‌شود و به عنوان تضمین پرداخت به فروشنده داده می‌‌شود، با مشکل مواجه شده‌اند. وی ادامه داد: «این مشکل احتمالا همچنان ادامه خواهد داشت، زیرا خریداران بالقوه برای دریافت تضمین از بانک‌ها تلاش می‌کنند. نرخ کرایه نفتکش‌ها در حال افزایش است، زیرا کشورهای وارد‌کننده در تلاش برای تأمین نفت از منابع دیگری غیر از روسیه هستند».