بامداد جمعه نیروهای روسیه بزرگترین نیروگاه اتمی اروپا در جنوب شرق اوکراین را تصرف کردند. مقامات اوکراینی روز جمعه گفتند گلولهباران روسیه باعث آتشسوزی در ساختمانی در مجتمع کارخانه شده است که بعدا خاموش شد. این آتشسوزی هشدار رهبران سراسر جهان را درباره یک فاجعه بزرگ بالقوه در پی داشت. این در حالی است که روسیه عامل این حمله را خرابکاران اوکراینی دانسته و آن را «تحریکی وحشتناک» خوانده است. نیروگاه اتمی «زاپروژیا» (Zaporizhzhia) در دشت جنوبی اوکراین روی رودخانه دنیپر در حدود 550 کیلومتری (342 مایلی) جنوب شرق پایتخت اوکراین (کییف) و حدود 525 کیلومتری (325 مایلی) جنوب تاسیسات اتمی چرنوبیل واقع شده است. ظرفیت کلی این نیروگاه حدود 6000 مگاوات است که برای تامین برق حدود ۴ میلیون خانه کافی است. به گزارش الجزیره در روز چهارشنبه، برخی افراد حامل پرچم اوکراین، راه کارخانه را مسدود کرده بودند اما روز جمعه نیروهای روس متهم به حمله به این نیروگاه شدند؛ حملهای که «ولودیمیر زلنسکی» رئیسجمهور اوکراین آن را «ترور هستهای» نامید و گفت میتواند قاره اروپا را به خطر بیندازد. برخی فیلمها و تصاویر منتشر شده از این تاسیسات حاکی از وقوع چندین انفجار و آتشسوزی در یک ساختمان و رگبار گلوله است. همچنین انفجارهایی در پارکینگ خودروی تاسیسات «زاپروژیا» رخ داده است. سرویسهای اورژانس در بیانیهای اعلام کردند: «آتشسوزی در ساختمان آموزشی نیروگاه، ساعت 6 صبح خاموش شد و هیچ تلفات جانی نداشت. همچنین اعلام شد هیچ تشعشع اضافهای از نیروگاه گزارش نشده است. اواخر روز جمعه مقامات محلی گفتند نیروهای نظامی روسیه نیروگاه را تصرف کردهاند، در حالی که پرسنل عملیاتی «در حال نظارت بر وضعیت واحدهای برق بودند». گزارشهای اولیه از این حادثه در نیروگاه نشان میدهد بازارهای مالی در آسیا با افت سهام و افزایش بیشتر قیمتهای نفت همراه شده است. از سوی دیگر «هنری سوکولسکی» مدیر اجرایی مرکز آموزش سیاست منع گسترش به الجزیره گفت: «این نیروگاهها هرگز برای قرار گرفتن در یک منطقه جنگی طراحی نشدهاند و قادر به مقابله با آسیبپذیریهای ذاتی قرار گرفتن در منطقه آتشسوزی نیستند».
* بیانیه آژانس انرژی اتمی درباره وضعیت نیروگاه اتمی «زاپروژیا»
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در بیانیهای از ایمن بودن وضعیت نیروگاه اتمی «زاپروژیا» در اوکراین خبر داد. به نوشته خبرگزاری «رویترز»، آژانس بینالمللی انرژی اتمی در بیانیهای اعلام کرد که آتشسوزی در نیروگاه زاپروژیا موجب افزایش سطح تشعشعات رادیواکتیو نشده و این حادثه تأثیری بر تأسیسات و تجهیزات «حیاتی» این نیروگاه نداشته است. این نهاد بینالمللی ضمن اعلام در تماس بودن با مقامات اوکراین به نقل از آنها بیان داشت که بخش جنوب شرق نیروگاه زاپروژیا نیمهشب مورد اصابت گلوله توپخانه قرار گرفت. «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس نیز در نشستی خبری مدعی شد پرتابه «توسط نیروهای روس» شلیک شده و به ساختمان مجاور محل قرار گرفتن رآکتورها برخورد کرده است. او متذکر شد: «باید تأکید کنم که در حال حاضر اتاق کنترل نیروگاه کاملا تحت کنترل کارکنان اوکراینی است». پیشتر آژانس بینالمللی انرژی اتمی در توئیتی اعلام کرد: آژانس مرکز حوادث [و موقعیتهای] اضطراری خود (IAEAIEC) را به دلیل وضعیت جدی در نیروگاه هستهای زاپروژیا در اوکراین در حالت پاسخگویی کامل ۲۴ ساعته و 7 روز هفته قرار میدهد.
* توضیحات وزارت دفاع روسیه درباره حادثه نیروگاه زاپروژیا
وزارت دفاع روسیه توضیح داد که آسیب احتمالی به نیروگاه اتمی زاپروژیا به دنبال تبادل آتش بین یک گروه خرابکار اوکراینی و گارد ملی روسیه - در قلمرو مجاور نیروگاه - رخ داده است.
به گزارش راشا تودی، در این بیانیه آمده است: رژیم کییف تلاش کرد یک اقدام تحریکآمیز غیرانسانی را اجرا کند و اوکراینیها ساختمان را هنگام خروج به آتش کشیدند. یک گشت سیار گارد ملی از پنجرههای مجتمع آموزشی واقع در خارج از نیروگاه مورد حمله قرار گرفت که با شلیک متقابل سلاحهای سبک سرکوب شد.