کد خبر: 246693تاریخ: 1400/12/17 00:00
وزیر خارجه چین با انتقاد از دخالت‌های آمریکا و اروپا:
امنیت خاورمیانه در دست مردم خاورمیانه باشد
گروه بین‌الملل: حدود یک ماه پس از بیانیه مشترک و تاریخی روسای‌جمهور چین و روسیه علیه سلطه آمریکا بر نظم جهانی و ۱۲ روز پس از حمله روسیه به اوکراین که عملا هژمونی غربی را به چالش کشید، حال اژدهای زرد اقدام به یک موضع‌گیری قاطع درباره خاورمیانه بدون آمریکا می‌کند.
وزیر خارجه چین دیروز در جمع خبرنگاران به انتقاد از مداخلات مکرر قدرت‌های خارجی در امور داخلی کشورهای خاورمیانه پرداخت و اعلام کرد وقت آن رسیده قدرت لازم برای حفظ امنیت این منطقه به طور کامل به مردم منطقه بازگردانده شود.
«وانگ یی» 69 ساله که به عنوان بالا‌ترین دیپلمات عضو هیات اجرایی حزب کمونیست و شورای دولتی جمهوری خلق چین شناخته می‌شود، در نخستین کنفرانس خبری وزارت خارجه این کشور در سال نوی چینی به مرور مسائل بین‌المللی پرداخت.
تحمیل فضای جنگ سرد بر جهان توسط غربی‌ها، بحران اوکراین، مساله اختلاف چین و تایوان، گسترش ناتو به اقیانوس‌های هند و آرام، رابطه راهبردی پکن و مسکو، ترمیم روابط چین با هند و تاکید بر چندجانبه‌گرایی در نظام بین‌المللی از مهم‌ترین مسائلی بود که وزیر خارجه چین درباره آنها اظهار نظر کرد.
* اوکراین، بزرگ‌ترین بحران جهانی پس از کرونا
وانگ یی در ابتدای این نشست خبری گفت: «جهان هنوز از بحران «کووید-۱۹» خارج نشده و اکنون با بحران اوکراین مواجه شده است. وضعیت بین‌المللی همچنان رو به پیچیده شدن است و در این برهه حیاتی کشورها باید به جای تفرقه با یکدیگر همبستگی داشته باشند و به جای درگیری و تقابل، گفت‌وگو کنند».
او ضمن معرفی چین به عنوان یک کشور بزرگ و دارای مسؤولیت که قصد ترغیب کشورها به چندجانبه‌گرایی را دارد، در پاسخ به خبرنگار رویترز که «چرا پکن حمله روسیه به اوکراین را حمله کشوری به کشور دیگر تلقی نکرده و آن را محکوم نمی‌کند؟» گفت: «ما همواره قضاوتی مستقل از وضعیت داریم. آنچه امروز برای حل بحران اوکراین واجب است، آرامش و عقلانیت است و نه تشدید تنش و اقدام در جهت وخامت بیشتر اوضاع. چین معتقد است حل این بحران مستلزم رعایت منشور ملل متحد و احترام و محافظت از تمامیت ارضی و استقلال تمام کشورهاست».
وانگ به تاکید «شی جین پینگ» رئیس‌جمهور چین در تماس با «ولادیمیر پوتین» همتای روس خود برای حل درگیری‌ها از طریق مذاکره در اسرع وقت اشاره کرد و اینکه پکن برای جلوگیری از بحران انسانی در اوکراین، تمایل دارد یک طرح ۶ بندی را بدین شرح پیشنهاد کند: اول اینکه کمک‌های بشردوستانه به طور بی‌طرفانه انجام شود، دوم توجه کامل به آوارگان، سوم محافظت از غیرنظامیان و ممانعت از بحران انسانی ثانویه، چهارم فراهم شدن کمک‌های بشردوستانه مداوم، پنجم فراهم کردن امنیت برای افراد خارجی در اوکراین و کمک به خروج ایمن آنها از این کشور و ششم اینکه از نقش هماهنگ‌کننده سازمان ملل برای رساندن کمک‌های بشردوستانه حمایت شود.
* نفی امنیت انحصاری در عرصه بین‌الملل
وزیر خارجه چین از برخی کشورهای بزرگ (غربی) انتقاد کرد که به ذهنیت جنگ سرد بازگشته‌اند که این موجب افزایش بی‌ثباتی و تفرقه و مشکلات در جهان شده است. او راه چاره برون‌رفت از این وضعیت را همبستگی و همکاری زیر لوای چندجانبه‌گرایی دانست و تاکید کرد: «پیش از هر چیز باید صلح تضمین شود، زیرا صلح زیربنای هر شکلی از توسعه است. کشورهای مختلف باید امنیت مطلق یا امنیت انحصاری را رد کنند».
او سپس روابط مسکو و پکن را یکی از حیاتی‌ترین روابط در سطح جهان به سود صلح و ثبات و توسعه جهانی خواند؛ رابطه‌ای که به زعم او بر اساس هدف قرار دادن هیچ طرف ثالثی شکل نگرفته است.
* راهبرد مزورانه آمریکا
سکاندار دیپلماسی چین، دولت آمریکا را متهم کرد در حرف خواستار تعامل با این کشور بوده ولی در عمل به دنبال سرکوب رشد آن است. او گفت: «آمریکایی‌ها می‌گویند به دنبال جنگ سرد جدید نبوده و اتحادهای آمریکا‌محور به دنبال تقابل با چین نیستند و واشنگتن از استقلال تایوان حمایت نمی‌کند اما این اظهارات در حد حرف بوده و هنوز عملی نشده است. این موجب بدتر شدن روابط دوجانبه و تضعیف صلح و ثبات بین‌المللی شده است».
او تحرکات آمریکا و اتحاد کوآد یا چهارگانه (شامل آمریکا، استرالیا، هند و ژاپن) علیه چین در حوزه اقیانوس هند-آرام را «راهبردی مزورانه» خواند و گفت: «آمریکا به صورت کلامی حامی برقراری قوانین بین‌المللی بوده و در عمل قوانین مورد نظر خود را تحمیل می‌کند». وانگ همچنین آزمایش‌های اتمی کره‌شمالی را ناشی از نادیده انگاشتن نگرانی‌های امنیتی مشروع پیونگ‌یانگ دانست. از نظر او علت ریشه‌ای بحران شبه‌جزیره کره، تهدیدات امنیتی خارجی است.
وانگ یی دموکراسی آمریکایی و اتهام‌زنی آن مبنی بر غیردموکراتیک بودن نظام چین را زیر سوال برد.
او همچنین آمریکا را به فرار از مسؤولیت در افغانستان و سوق دادن مردم افغان به بحران جدی انسانی متهم کرد.
* استاندارد دوگانه غرب درباره اوکراین و تایوان
وزیر خارجه چین در پاسخ به سوالی درباره افزایش تحرکات نظامی پیرامون تنگه تایوان و احتمال تلاش چین برای اقدام مشابه روسیه در اوکراین و تصاحب تایوان گفت: «مساله تایوان و مساله اوکراین در ماهیت خود تفاوت دارند و به هیچ‌وجه قابل مقایسه نیستند. تایوان بخشی جدایی‌ناپذیر از چین است و مسائل تایوان، تماما جزو مسائل داخلی چین است. مساله اوکراین از اختلاف میان این کشور با روسیه نشأت می‌گیرد. برخی از حق حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین دفاع می‌کنند اما همین حق را به چین نمی‌دهند. درباره مساله تایوان این مواضع، استاندارد دوگانه کاملا آشکاری است. علت ریشه‌ای تنشی که در تنگه تایوان وجود دارد، این است که حزب حاکم «دی‌پی‌پی» اصل چین واحد را به رسمیت نمی‌شناسد و مقامات این حزب با حمایت از جدایی‌طلبان به دنبال از بین بردن آینده تایوان هستند».
او در ادامه هشدار داد: «حمایت آمریکایی‌ها از جدایی‌طلبان تایوانی موجب افزایش تنش در تنگه تایوان شده و صلح و ثبات منطقه را به خطر انداخته است که عواقب زیادی برای طرف آمریکایی خواهد داشت. ۲ سوی تنگه تایوان تاریخ مشترکی دارند و آینده تایوان در گرو روابط دوستانه با سوی دیگر تنگه خواهد بود و نه وعده‌های نیروهای خارجی و آنها باید بدانند مسیر استقلال تایوان به بن‌بست می‌رسد».
* امنیت خاورمیانه باید به مردم منطقه بازگردد
شاید مهم‌ترین بخش سخنان دیروز وانگ یی، موضع‌گیری صریح او درباره امنیت خاورمیانه بود. او در پاسخ به سوالی درباره نقش چین در غرب آسیا و گفت‌وگوهای اخیر پکن و شورای همکاری خلیج‌فارس گفت: «امنیت و توسعه از دیرباز چالشی برای کشورهای خاورمیانه بوده است. چین به عنوان شریک راهبردی کشورهای منطقه، رویکرد حمایت ۲ برابری از حل مشکلات امنیتی و اتحاد و هماهنگی میان کشورهای منطقه و توسعه مستقل مردمان این کشورها را در دستور کار دارد».
او ادامه داد: «چین در یک سال گذشته یک طرح ابتکاری ۵ بندی را برای حصول امنیت و ثبات در خاورمیانه در دستورکار قرار داده و یک طرح ۴ بندی را برای حل‌وفصل سیاسی مسائل سوریه و یک دورنمای ۳ بندی را برای راه‌حل ۲ دولتی بین فلسطین و اسرائیل ارائه کرده است».
وزیر خارجه چین همچنین از همکاری با کشورهای منطقه برای تولید واکسن «کووید-۱۹» سخن گفت و به شتاب تجارت میان چین و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و نیز برنامه همکاری جامع ۲۵ ساله چین و ایران اشاره کرد.
او در توضیح راهبرد پکن در غرب آسیا گفت: «چین همواره نقش سازنده‌ای در خاورمیانه داشته است و به دنبال کسب منفعت ژئوپلیتیک نبوده تا خلأ قدرت در منطقه را پر کند. طی چند دهه گذشته، مداخلات مکرر قدرت‌های خارجی در امور داخلی کشورهای خاورمیانه به آنها لطمه وارد کرده است. این اتفاقات نباید در قرن بیست‌و‌یکم ادامه یابد. قدرت لازم برای حفظ امنیت خاورمیانه باید به طور کامل به مردم منطقه بازگردد. باید از آنها حمایت شود تا از طریق وحدت در ترویج صلح گام بردارند و بتوانند از طریق خوداتکایی به ثبات برسند و از طریق همکاری به توسعه دست یابند».
***
تایوان: چین پاسخ ضعیف غرب به بحران اوکراین را رصد می‌کند
وزیر خارجه تایوان به طور ضمنی ادعای دونالد ترامپ درباره الگو گرفتن چین از حمله روسیه به اوکراین را تایید کرد. «جوزف وو» دیروز گفت پکن به طور دقیق در حال رصد کردن پاسخ ضعیف غرب به بحران اوکراین بوده و ممکن است از آن درس‌های مثبتی بگیرد. به گزارش سی‌ان‌ان، این مقام تایوانی گفت: «همزمان که شاهد تحولات در اوکراین هستیم، اقدامات احتمالی چین را نیز به دقت ملاحظه می‌کنیم. اطمینان دارم رهبران چین نیز در حال پایش بوده و تلاش می‌کنند جمع‌بندی خود را داشته باشند. خطر اینجاست که رهبران چین فکر می‌کنند واکنش غرب به تهاجم روسیه ضعیف است و همبستگی وجود ندارد و به همین دلیل فاقد تأثیرگذاری است. ممکن است چینی‌ها از این مساله درس مثبتی بگیرند».
اظهارات جوزف متعاقب سخنان همتای چینی‌اش «وانگ یی» بود که دیروز مساله تایوان و مساله اوکراین را دارای ماهیت متفاوت و غیرقابل مقایسه خواند. وانگ تایوان را بخش جدایی‌ناپذیر چین و مسائل تایوان را تماما جزو مسائل داخلی چین دانست، در حالی که به زعم او مساله اوکراین از اختلاف میان این کشور با روسیه نشأت می‌گیرد.