با توجه به تأکید رهبر انقلاب و تدوین قانون «جهش تولید دانشبنیان» 1401 میتواند سال رسیدن سهم دانشبنیانها به بیش از 5 درصد تولید ناخالص کشور باشد
گروه سیاسی: رهبر حکیم انقلاب اسلامی در سخنرانی زنده و تلویزیونی در نخستین روز سال ۱۴۰۱ ضمن تبریک عید نوروز و آغاز قرن جدید، در تبیین شعار سال جدید، تنها راه دستیابی به پیشرفت عادلانه و حل مشکل فقر را حرکت به سمت اقتصاد دانشبنیان خواندند و در بخش دیگری از سخنانشان با اشاره به مسائل جهانی در حال وقوع در افغانستان، اوکراین و یمن تأکید کردند: همه این حوادث نشاندهنده حقانیت و انتخاب درست ملت ایران در مبارزه با استکبار است.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی دفتر مقام معظم رهبری، حضرت آیتالله العظمی خامنهای آمیختگی عید ملی نوروز با ذکر نیایش و دعا و معنویت را یکی از ویژگیهای نوروز ایرانی برشمردند و گفتند: بهار، مظهر امید و پیامآور طراوت و رویش است که امسال به دلیل همراهی با نیمه شعبان که روز تولد امید بزرگ تاریخ و بشریت است، این امید مضاعف شده است.
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه امید، منشأ همه حرکتها و پیشرفتها است، گفتند: کسانی که برای مردم سخن میگویند یا مطلب مینویسند و یا پیام میفرستند، هر چه میتوانند در مردم امید ایجاد کنند زیرا امید عامل مهم پیشرفت است.
حضرت آیتالله خامنهای با اشاره به اینکه خداوند متعال زمینههای امید را برای ملت ایران فراهم کرده است، خاطرنشان کردند: بگذارید دشمنان از امیدواری ملت ایران به خشم بیایند.
ایشان بعد از این مقدمه وارد بحث اصلی خود شدند و با اشاره به انتخاب عناوین اقتصادی در یک دهه گذشته و همچنین شعار سال ۱۴۰۱ گفتند: علت اینکه برای امسال نیز عنوان و شعار اقتصادی انتخاب شد، اهمیت محوری مساله اقتصاد و همچنین چالشهای اقتصادی در دهه 90 است که رهایی از این چالشها نیازمند تدبیر، عمل و حرکت صحیح است.
حضرت آیتالله خامنهای با تأکید بر اینکه امروز مساله اصلی مسؤولان اجرایی و کسانی که در اداره کشور دخیل هستند، اقتصاد است، افزودند: البته رویکردهای مردمی جدیدی نیز به چشم میخورد که اگر به شکل مناسبی ادامه پیدا کند، دلگرمکننده است.
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه تنها راه رسیدن به رشد اقتصادی، حرکت به سمت اقتصاد دانشبنیان است، افزودند: منظور از اقتصاد دانشبنیان، نگاه علمی و فناورانه به تولید در همه عرصهها است که نتیجه آن، کاهش هزینههای تولید، افزایش بهرهوری، ارتقای کیفیت محصولات، رقابتپذیر شدن تولیدات در بازارهای جهانی و کاهش قیمت تمامشده محصولات در داخل خواهد بود.
رهبر انقلاب با تأکید بر این واقعیت که دستیابی به پیشرفت عادلانه در اقتصاد و حل مشکل فقر فقط از مسیر تقویت تولید دانشبنیان میگذرد، گفتند: تعداد شرکتهای دانشبنیان باید افزایش یابد و این کار شدنی و ممکن است.
ایشان با اشاره به فعالیت حدود ۶۷۰۰ شرکت دانشبنیان در کشور گفتند: در سال جدید برای پاسخ به نیازهای کشور، تعداد شرکتهای دانشبنیان باید 2برابر شود، البته این موجب نشود که عدهای، شرکتهایی را که واقعا دانشبنیان نیستند، با این عنوان، تأسیس و راهاندازی کنند.
حضرت آیتالله خامنهای با اشاره به عقبتر بودن بعضی از بخشهای تولید همچون کشاورزی از ویژگیهای دانشبنیان، افزودند: مساله کشاورزی و دامداری بسیار مهم است و کشور باید در محصولات پایه غذایی همچون گندم، جو، ذرت، خوراک دام و دانههای روغنی به امنیت کامل و خودکفایی لازم دست پیدا کند.
ایشان دستیابی به این هدف را با توجه به وسعت سرزمینی و فراوانی دشتهای حاصلخیز در کشور ممکن دانستند و گفتند: متأسفانه بخش کشاورزی جزو وابستهترین بخشهای کشور به واردات است که این وضع حتما باید تعدیل شود.
رهبر انقلاب با اشاره به اظهارات یکی از وزرای سابق کشاورزی مبنی بر مانعتراشی ذینفعان واردات و جلوگیری از کاهش وابستگی در کالاهای اساسی گفتند: مبارزه با این وابستگی به علت منافع زیاد برخی افراد و احتمالا نفوذ و کارشکنی آنها در بعضی از دستگاهها و وزارتخانهها دشوار است اما مسؤولان باید همت کنند و این کار سخت را انجام دهند.
ایشان با تأکید بر لزوم حمایت مسؤولان از شرکتهای دانشبنیان از طریق خرید محصولات آنها یا تخصیص امکانات، افزودند: تعداد شرکتهای دانشبنیان باید شاخص پیشرفت در هر بخش و شاخصی برای ارزیابی مسؤولان آن وزارتخانه و دستگاه باشد.
حضرت آیتالله خامنهای، افزایش شرکتهای دانشبنیان را با توجه به امکانات کشور بهخصوص مهمترین امکان و سرمایه کشور یعنی «نیروی انسانی تحصیلکرده» کاملا ممکن خواندند و افزودند: بر اساس گزارشها، درصد بالایی از عناصر تحصیلکرده در رشتههای غیرمرتبط با تحصیل خود مشغول به کار هستند، در حالی که میتوان از همت نیروهای متخصص و جوان که بزرگترین ثروت کشور هستند، به نفع ثروتمند کردن کشور استفاده کرد.
ایشان «اشتغالآفرینی» را نیز در گرو افزایش شرکتهای دانشبنیان دانستند و گفتند: البته در این زمینه نباید دچار خطاهای گذشته شویم.
رهبر انقلاب در بیان یکی از این خطاها گفتند: در دولتهای قبل، طرحهای گوناگونی برای افزایش تولید مطرح و تسهیلات بانکی در اختیار افراد قرار داده شد اما تقریبا همه آن طرحها ناموفق بود، بنابراین پولپاشی بدون ملاحظه به جایی نمیرسد و کارها باید درست و با مطالعه انجام شود.
ایشان با تأکید بر شکل دادن به فعالیتهای زنجیرهای شرکتهای دانشبنیان، یک ملاحظه نیز مطرح کردند و گفتند: بر اثر برخی تصمیمهای اخیر ممکن است به بعضی از شرکتهای کوچک و متوسط ضربه وارد شود که دولت و بانکها نباید اجازه دهند چنین مشکلی ایجاد شود.
حضرت آیتالله خامنهای در بخش دیگری از سخنانشان با یادآوری تأکید سال قبل خود در روز اول سال مبنی بر پرهیز از «گره زدن اقتصاد کشور به تحریمهای آمریکا و بیان این حرف که تا تحریم هست وضع همین است»، خاطرنشان کردند: خوشبختانه سیاستهای جدید در کشور نشان داد میتوان با وجود پا برجا بودن تحریمهای آمریکا پیشرفت کرد، تجارت خارجی را رونق داد، وارد قراردادهای منطقهای شد و در زمینه نفت و مسائل دیگر به دستاوردهایی رسید.
رهبر انقلاب اسلامی افزودند: البته به هیچ وجه نمیگویم به دنبال رفع تحریمها نباشید و کسانی که در این زمینه در حال تلاش هستند، کار خود را دنبال کنند اما اساس این است که کشور را به گونهای اداره کنیم که تحریمها نتواند ضربه اساسی و زیان بزرگی به اقتصاد بزند، بنابراین امسال هم همان توصیه را تکرار میکنم که اقتصاد کشور به تحریم گره زده نشود.
ایشان در بیان یک توصیه تکمیلی، به افزایش قیمت نفت و درآمدهای ارزی اشاره کردند و با طرح این سوال که با این درآمدها چه میخواهید بکنید، گفتند: با این درآمدها 2 گونه میتوان برخورد کرد؛ یا میتوان آنها را صرف افزایش واردات کرد با این تصور که با این کار، رفاه و آسایش مردم بیشتر میشود. این کار اگرچه ظاهر خوبی دارد اما باطن آن بسیار بد و در واقع ضایع کردن سرمایههای اساسی کشور است.
حضرت آیتالله خامنهای افزودند: راه دیگر که راه درست و اساسی است، استفاده از درآمدهای نفتی برای ساختن زیرساختهای کشور و محکم کردن بنیانها و ریشهدار کردن اقتصاد است که این کار باید انجام شود.
رهبر انقلاب اسلامی در بخش دیگری از سخنانشان با اشاره به مسائل متعدد جهانی که اکنون در حال وقوع است و همه این موارد نیازمند تدبیر و حرکت و تصمیم و اقدام صحیح است، گفتند: هنگامی که به قضایای جاری دنیا نگریسته میشود، حقانیت و صدق ملت ایران در مواجهه با جبهه استکبار بیش از همه روشن میشود.
حضرت آیتالله خامنهای با تأکید بر اینکه انتخاب ملت ایران در مقابل جبهه استکبار «ایستادگی، عدم تسلیم و وابستگی، حفظ استقلال و تقویت درونی نظام و کشور» بود، خاطرنشان کردند: این تصمیمها، ملی و درست بود.
ایشان با اشاره به قضایای کشور مظلوم و مسلمان افغانستان و ظلم و نحوه خروج آمریکاییها بعد از ۲۰ سال ستم و جنایت گفتند: قضایای اوکراین هم یک نمونه دیگر است که رئیسجمهور آن که به وسیله غربیها بر سر کار آمده نیز خطاب به آنها لحن تندی را به کار میبرد.
رهبر انقلاب اسلامی همچنین با اشاره به قضایای یمن و بمباران هر روزه مردم مقاوم این کشور و از طرف دیگر اقدام عربستان در گردن زدن ۸۰ جوان و نوجوان خاطرنشان کردند: همه این قضایا نشاندهنده ظلمت حاکم بر دنیا و گرگهای خونخواری است که دنیا در دست آنها است.
حضرت آیتالله خامنهای آشکار شدن نژادپرستی غرب را یکی از زوایای قضایای اوکراین برشمردند و گفتند: جدا کردن سیاهپوستها از سفیدپوستها و پیاده کردن آنها از قطارها یا اظهار تأسف صریح غربیها در رسانههایشان از وقوع جنگ در اروپا به جای آنکه در خاورمیانه باشد، نمونههایی از نژادپرستی آشکار غرب است.
ایشان نمونه دیگر از دوگانگی در دنیای غرب را نحوه مواجهه با ظلم و ستم در کشورها بیان کردند و افزودند: اگر ظلم در کشورهای مطیع آنها اتفاق بیفتد، مطلقاً واکنشی نشان نمیدهند و با این همه ظلم و ستم، ادعای حقوق بشری نیز دارند و با این ادعای دروغین از کشورهای مستقل باجخواهی میکنند.
حضرت آیت الله خامنهای تأکید کردند: امروز یکی از رسواترین و فاحشترین مقاطع تاریخ معاصر از ظلم و استکبار است و مردم دنیا نیز مستقیماً در حال نظاره این ظلمها و دوگانگیها هستند.
ایشان با تأکید بر اینکه ملت ایران در سالهای متمادی، شیوه کار خود را ارتقا بخشیده و در چارچوب جدیت و منطق پیش رفته است، افزودند: کشور امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند کار و تلاش و همدلی و همافزایی یعنی همدلی و همافزایی میان ملت، همدلی و همافزایی میان مسؤولان و همدلی و همافزایی میان ملت و مسؤولان است.
رهبر انقلاب اسلامی برخی تنازعهای موجود را عمدتاً پوچ و برخاسته از هوای نفس و بیتقوایی دانستند و تأکید کردند: باید این مسائل را کنار گذاشت و در مسیر بسیج عمومی ملت ایران در راههای صلاح علمی، عملی، مقاومتی و خدمات اجتماعی خللی به وجود نیاورد.
رهبر انقلاب سال ۱۴۰۱ را سال «تولید؛ دانشبنیان، اشتغالآفرین» نامگذاری کردند
رهبر حکیم انقلاب اسلامی در پیامی به مناسبت آغاز سال ۱۴۰۱ هجری شمسی، با تبریک عید نوروز و ایام ولادت خورشید فروزان عالم وجود، حضرت بقیهاللهالاعظم(عج) به ملت بزرگ ایران و همه ملتهای همدل و با تبریک ویژه به خانوادههای معظم شهیدان و همچنین جانبازان، ایثارگران و خدمتگزاران ملت در میدانهای مختلف علم، سلامت، امنیت و مقاومت، سال جدید را سال «تولید؛ دانشبنیان، اشتغالآفرین» نامگذاری کردند.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی دفتر مقام معظم رهبری، حضرت آیتالله العظمی خامنهای سال ۱۴۰۰ را نیز همچون سالهای دیگر سالی توأم با فرازها و فرودها برشمردند و گفتند: انتخابات مهم و بزرگ ریاستجمهوری یکی از مهمترین فرازها و شیرینیهای سال قبل بود که مردم با وجود خطر شدید بیماری همهگیر کرونا، با شرکت در انتخابات، دولتی تازهنفس را به میدان آوردند که بر اساس نشانههای موجود، دولتی مردمی و دارای ریل جداگانه از دولت محترم قبل است و امیدهایی را در مردم زنده کرده است.
ایشان مقابله جدی با کرونا و کاهش قابل توجه تلفات بر اثر تأمین واکسن برای همگان را از دیگر فرازهای سال ۱۴۰۰ خواندند و در بیان نقطه اوج دیگری از حوادث این سال خاطرنشان کردند: در بخشهای مختلف علم و فناوری از تولید چند نوع واکسن معتبر تا پرتاب ماهواره، کارهای بزرگی انجام شد.
رهبر انقلاب، اعتراف آمریکاییها به شکست خفتبار در فشار حداکثری علیه ایران را از دیگر شیرینیهای سال ۱۴۰۰ در عرصه جهانی دانستند و افزودند: ایستادگی مردم موجب این پیروزی شد و در واقع این ملت ایران بود که پیروز شد.
ایشان در بیان پیام حوادث متعددی که سال ۱۴۰۰ در نقاط دیگر جهان رخ داد، تأکید کردند: این حوادث همگی درستیِ راه ملت ایران در مقابل استکبار را نشان داد.
حضرت آیتالله خامنهای «تنگی معیشت مردم، مساله گرانیها و تورم» را تلخترین موضوع سال ۱۴۰۰ دانستند و افزودند: مشکلات اقتصادی علاجپذیر است و حتما باید علاج شود، البته عجله و توقع رفع دفعی آنها واقعبینانه نیست اما امیدواریم بخشی از آنها در سال جدید که سال اول قرنِ ۱۵ هجری شمسی است، برطرف شود.
ایشان در ادامه هدف از تعیین شعار سال را جهتدهی به حرکت مسؤولان دستگاهها و آحاد مردم دانستند و افزودند: در بعضی سالها متناسب با شعار سال توفیقات خوبی به دست آمد اما در بعضی سالها نیز کمکاریهایی وجود داشت. البته در سال ۱۴۰۰ که سال «تولید؛ پشتیبانیها، مانعزداییها» بود، کارهای خوبی انجام شد که باید ادامه پیدا کند.
رهبر انقلاب در بیان علت تمرکز بر مساله تولید در سالهای اخیر گفتند: تولید، کلید حل مشکلات اقتصادی و راه اصلی عبور از دشواریهای اقتصادی است، ضمن اینکه رشد اقتصادی، افزایش اشتغال، کاهش تورم، افزایش درآمد سرانه، بهبود رفاه عمومی و همچنین افزایش اعتماد به نفس و عزت ملی در گرو رونق و رواج اکسیری به نام تولید ملی است که تکیه بر آن در این سالها تأثیرهای خوبی نیز داشته است.
حضرت آیتالله خامنهای افزودند: امسال نیز همچنان بر مساله تولید تأکید میکنم، البته بر لایه و چهره جدیدی از تولید یعنی تولید «دانشبنیان» و «اشتغالآفرین».
ایشان معیار قرار دادن تولید دانشبنیان و اشتغالآفرین را موجب حرکت رو به جلو و محسوس در همه اهداف اقتصادی دانستند و افزودند: بنابراین شعار سال ۱۴۰۱ عبارت است از «تولید؛ دانشبنیان، اشتغالآفرین».
رهبر انقلاب با تأکید بر توصیه سال قبلشان مبنی بر اکتفا نکردن به کارهای سطحی همچون درج نام سال بر تابلوی خیابانها یا روی سربرگ دستگاهها گفتند: تحقق شعار امسال نیاز به سیاستگذاری دارد، البته با تحرکی که از رئیسجمهور محترم و همکارانشان مشاهده میشود، انشاءالله این شعار روی زمین نخواهد ماند اما هر چه بیشتر کار و تلاش شود، بهتر خواهد بود.
دانشمندیتولید
مقام معظم رهبری با انتخاب شعار «تولید، دانشبنیان، اشتغالآفرین» برای سال 1401 بار دیگر بر اهمیت و توجه ویژه به بخش تولید و زیستبوم فناوری و نقش و جایگاه آن در اشتغالزایی در کشور تاکید کردند تا از این رهگذر دولتمردان و سیاستگذاران در تهیه و تدوین برنامههای خود، حمایت از شرکتهای دانشبنیان را در اولویت قرار دهند.
قانون حمایت از شرکتها و مؤسسات دانشبنیان و تجاریسازی نوآوریها و اختراعات در سال 1389 تصویب شد تا سرآغاز گستردهترین برنامه دولت برای حمایت از شرکتها و مؤسسات دانشبنیان در سالهای اخیر باشد. در این قانون موضوعات مهمی مانند «تشکیل کارگروه ارزیابی شرکتهای دانشبنیان»، «تشکیل صندوق نوآوری و شکوفایی» و «ارائه معافیتهای مالیاتی و گمرکی به شرکتهای دانشبنیان» مورد تاکید قرار گرفت.
بر این اساس کارگروه ارزیابی شرکتهای دانشبنیان به ریاست معاون علمی و فناوری رئیسجمهور و عضویت وزارتخانهها و دستگاههای مرتبط و نمایندگان بخش خصوصی، شرکتهای مشمول استفاده از مزایای این قانون را تایید میکند.
علاوه بر حمایتهای مورد نظر قانون، مرکز شرکتها و موسسات دانشبنیان با استفاده از ظرفیتهای موجود در سایر دستگاهها اقدام به ایجاد حمایتهای متنوعی به منظور توسعه کسبوکار دانشبنیان کرده است که در مجموع بیش از 110 عنوان را شامل میشود.
در طول چند سال اخیر، اقدامات مختلفی برای توسعه شرکتهای دانشبنیان انجام شده اما هنوز تا رسیدن به جایگاهی که اقتصاد دانشبنیان در کشور حرف اول و آخر اقتصاد را بزند، فاصله زیادی وجود دارد. در واقع در دنیای امروز و در فضای پرتنش و پررقابت اقتصادی، دانش و تخصص اهمیت ویژهای دارد، چرا که در عصر جدید که به آن عصر تکنولوژی و فناوری نیز گفته میشود، سرعت تغییر و تحول به اندازهای زیاد است که برای سازگار شدن با این تغییرات چارهای جز پویا شدن نیست. بدیهی است در اقتصادهای توسعهیافته دنیا، شیوههای سنتی کسبوکار پاسخگوی نیازها نیست، لذا در عصر فناوری و اطلاعات، شرکتها و کسبوکارها چارهای ندارند جز اینکه به سمت اقتصاد دانشبنیان حرکت کنند.
تفاوت اقتصاد دانشبنیان با اقتصاد سنتی
اهمیت اقتصاد دانشبنیان زمانی مشخص میشود که با اقتصاد سنتی مورد مقایسه قرار گیرد. در اقتصاد سنتی، عوامل اصلی تولید عبارتند از زمین، نیروی کار، سرمایه و کارآفرین، این در حالی است که در اقتصاد دانشبنیان دانش و نیروی کار تحصیلکرده و با مهارت بالا در اولویت قرار دارد. در واقع مشخصه اصلی اقتصاد دانشبنیان وجود تعداد بیشتر کارکنان با مهارت بالا و مشاغلی است که به دانش یا مهارتهای خاصی نیاز دارند. برخلاف گذشته که اقتصاد بشدت به مشاغل غیر ماهر وابسته بود و عمدتاً شامل تولید کالاهای فیزیکی میشد، اقتصاد مدرن بیشتر از صنایع خدماتی و مشاغلی تشکیل شده است که نیاز به تفکر و تجزیه و تحلیل دادهها دارند. در اقتصاد دانشبنیان، با ارزشترین داراییهایی که یک شرکت در اختیار دارد، اغلب داراییهای نامشهود هستند، مانند حق ثبت اختراع، حق نشر یا نرمافزار یا فرآیندهای اختصاصی. این برخلاف دورههای اقتصادی سنتی است که مثلا در اقتصاد کشاورزی زمین معمولا دارایی اولیه بود و اقتصاد صنعتی که در آن کارخانهها و تجهیزات تولیدی داراییهای کلیدی اکثر مشاغل محسوب میشدند. نمونههای بارز اقتصاد دانشبنیان، استفاده از فناوریهایی مانند هوش مصنوعی، بلاکچین، راهاندازی استارتاپها و مواردی از این قبیل است.
دانشبنیانها در ایران
از زمان تصویب قانون حمایت از شرکتها و مؤسسات دانشبنیان و تجاریسازی نوآوریها و اختراعات در سال 89 تاکنون روند شکلگیری شرکتهای دانشبنیان در کشور به شکل قابل توجهی افزایش داشته است. طبق آمار ارائه شده از سوی مرکز شرکتهای دانشبنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در حال حاضر 6 هزار و 608 شرکت دانشبنیان در کشور فعالند. از این تعداد 4 هزار و 312 شرکت دانشبنیان تولیدی و 2 هزار و 296 شرکت دانشبنیان نوپا هستند. شرکتهای دانشبنیان تولیدی به شرکتهایی گفته میشود که در آخرین اظهارنامه خود دارای درآمد عملیاتی باشند؛ البته به شرط فعالیت در حوزه فناوریهای برتر. شرکتهای دانشبنیان نوپا اما شرکتهایی هستند که اظهارنامه مالیاتی ندارند یا بر اساس آخرین اظهارنامه مالیاتی خود بدون درآمد عملیاتی شناخته میشوند. به طور کلی شرکتهای دانشبنیان در دستههای فناوری شامل کشاورزی، فناوری زیستی و صنایع غذایی، دارو و فرآوردههای پیشرفته حوزه تشخیص و درمان، مواد پیشرفته و محصولات مبتنی بر فناوریهای شیمیایی، ماشینآلات و تجهیزات پیشرفته، وسایل، ملزومات و تجهیزات پزشکی، سختافزارهای برق و الکترونیک، لیزر و فوتونیک، فناوری اطلاعات و ارتباطات و نرمافزارهای رایانهای، خدمات تجاریسازی و صنایع فرهنگی، خلاق و علوم انسانی و اجتماعی تقسیمبندی میشود.
تشکیل فراکسیون اقتصاد دانشبنیان در مجلس
اردیبهشت 99 در فاصله نزدیک به یک ماه مانده به آغاز کار مجلس یازدهم، فراکسیونی با همکاری تعدادی از نمایندگان مجلس با عنوان فراکسیون اقتصاد دانشبنیان در مجلس شورای اسلامی شکل گرفت و طی بیانیهای اعلام موجودیت کرد. ایجاد هماهنگی بین کمیسیونهای مرتبط با اقتصاد دانشبنیان در مجلس از جمله صنایع و معادن، انرژی، بهداشت و درمان، اقتصاد، کشاورزی و محیطزیست، عمران و حقوقی جهت پیگیری ایجاد جهش در اقتصاد دانشبنیان، رفع موانع تولید و تسهیل فعالیتهای شرکتهای دانشبنیان و کاهش نرخ بیکاری در بین متخصصان و فارغالتحصیلان جوان از مهمترین اهداف تشکیل این فراکسیون اعلام شد.
پاییز سال گذشته نیز طرحی تحت عنوان «طرح جهش تولید دانشبنیان» با هدف رفع موانع و مشکلات فعالیت و تولید و ایجاد تحول در این حوزه در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار گرفت و نمایندگان با بررسی و کارشناسی مادههای آن، طرح جهش تولید دانشبنیان را به تصویب رساندند و برخی مادههای آن را برای بررسی بیشتر به کمیسیون ارجاع دادند. به گفته نمایندگان مجلس در این طرح تلاش شده با اعتباربخشی به فعالیتهای دانشبنیان از طریق ضمانت ریسک فناوری، تسهیل فعالیتهای این حوزه و تشویق بخش خصوصی به تحقیق و توسعه از طریق اعطای اعتبار مالیاتی به آنها تحولی در امر تولید دانشبنیان ایجاد شود. در این طرح مشوقهایی برای انعقاد قراردادهای تحقیق و توسعهای میان صنایع تولیدی با دانشگاه در نظر گرفته شده تا ارتباط دانشگاه با صنعت، صنایع و واحدهای تولیدی توسعه یابد. همچنین بر اساس یکی از مصوبات مهم طرح جهش تولید دانشبنیان، در صورتی که تعهدات مالی دستگاههای اجرایی به واحدها و موسسات تحت حمایت قانون جهش تولید دانشبنیان (شرکتهای دانشبنیان و خلاق) به تعویق بیفتد، سازمان برنامه و بودجه موظف است تعهدات مالی دستگاههای اجرایی به واحدهای تحت حمایت را از محل بودجه این دستگاهها تسویه کند.
بر اساس طرح جهش تولید دانشبنیان، به هیات امنای دانشگاهها، موسسات آموزشی و پژوهشی، جهاد دانشگاهی و پارکهای علم و فناوری مجوز داده خواهد شد در راستای تحقق و توسعه اهداف و ماموریتهای علمی، آموزشی و پژوهشی، «سازمان توسعه و سرمایهگذاری» وابسته به خود را تأسیس کنند تا بتوانند به صورت مستقیم یا از طریق بازار سرمایه یا به صورت غیرمستقیم از طریق عاملیت صندوق نوآوری و شکوفایی در طرحهای فناورانه سرمایهگذاری کنند.
تعیین مشوقهای مالی برای ترغیب بانکها به سرمایهگذاری در طرحهای مصوب شورای راهبری فناوریها و تولیدات دانشبنیان از دیگر مواد مصوبات طرح جهش تولید دانشبنیان است. بر اساس ماده ۲۰ این طرح نیز معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری و وزارتخانههای ذیربط به عنوان مسؤول پیگیری اجرای قانون جهش تولید دانشبنیان تعیین شدهاند.
رسیدن به سهم 5 درصدی دانشبنیان در تولید ناخالص داخلی
معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری یکی از مهمترین جایگاههای دولتی است که نسبت مستقیمی با شعار سال ۱۴۰۱ دارد. سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری ریاستجمهوری درباره شعار امسال گفته است: «اگر حمایت رهبر انقلاب نبود ما هم اینجا نبودیم. معاونت علمی و فناوری زاییده تفکر رهبر انقلاب است. حمایتهای فوقالعاده رهبر انقلاب در این سالها از حوزه دانشبنیان، باعث شده است معاونت علمی این پویایی را داشته باشد و در بین وزارتخانههای مختلف بتواند کار کند و جوانها وارد این کارها شوند و ایدههایشان را تبدیل به محصول و ارزشافزوده کنند».
به گفته ستاری، معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری هدفگذاری کرده است با تصویب قانون جهش تولید برای سال آینده در تمام حوزههای دانشبنیان حداقل 30 درصد رشد محقق شود و در این راستا انتظار میرود در سال جاری تعداد شرکتهای دانشبنیان در کشور به مرز 9 هزار شرکت برسد.
وی با اشاره به سهم 3 درصدی دانشبنیانها در تولید ناخالص داخلی کشور گفت: ظرفیت کشور بیشتر از این میزان است و باید به سمت اهدافی که مد نظر رهبر انقلاب است، یعنی سهم بیش از 5 درصدی دانشبنیانها در تولید ناخالص داخلی حرکت کنیم.
ستاری معتقد است: اشتغال حوزه دانشبنیان، اشتغال نیروهای تحصیلکرده است و در حال حاضر قریب به ۴۰۰ هزار نفر به صورت مستقیم در این حوزه فعالیت میکنند. از طرفی حدود 4 میلیون دانشجو در کشور تحصیل میکنند و در مجموع بیش از 15 میلیون نفر تحصیلکرده در کشور حضور دارند، در نتیجه راهی جز این نداریم که برای رهایی اقتصادمان از سلطه نفت، به سمت تولید دانشبنیان حرکت کنیم.