رضا عدالتی‌پور: مردم فرانسه 4 روز دیگر (یکشنبه 10 آوریل) برای رای دادن در انتخابات ریاست‌جمهوری پای صندوق‌های رای می‌روند. در حالی که ریاست‌جمهوری امانوئل مکرون در 5 سال گذشته با رویدادهای پرفراز و نشیب مانند افزایش هزینه‌های زندگی و همه‌گیری کروناویروس همراه بوده است، رای‌دهندگان این فرصت را خواهند داشت تا انتخاب کنند که آیا برای یک دوره دیگر با او بمانند یا مسیر خود را تغییر دهند. در همین حال نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد احتمالا مانند سال 2017 امانوئل مکرون (رئیس‌جمهوری فعلی) و مارین لوپن از حزب راست افراطی با پیروزی در دور اول انتخابات، در دور دوم (24 آوریل) به رقابت با یکدیگر خواهند پرداخت. دور اول انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه قرار است ۲۱ فروردین برگزار شود و در صورتی که هیچ نامزدی نتواند آرای کافی را کسب کند، دور دوم انتخابات ۲۴ آوریل (4 اردیبهشت) برگزار می‌شود. طی هفته‌های اخیر امانوئل مکرون با 27 درصد در صدر و مارین لوپن با 21 درصد و ژان لوک ملانشون چپ افراطی با 15 درصد پشت سر او هستند. مکرون اعتراف کرد در طول 5 سال حضور خود در الیزه - که با همه‌گیری «کووید-19» و اخیرا جنگ در اوکراین مواجه شد - نتوانست مردم را متقاعد کند که از افراط‌های سیاسی دوری کنند. او گفت: «من موفق نشدم مردم را متقاعد کنم که راست افراطی راه‌حل نیست». نتایج آخرین نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد مساله «قدرت خرید» در این انتخابات موضوع اصلی بسیاری از رای‌دهندگان فرانسوی است. 

 

* مکرون پیشتاز نظرسنجی‌ها!

خبرگزاری رویترز در همین رابطه در گزارشی درباره انتخابات ریاست‌جمهوری دهم آوریل (۲۱ فروردین) در فرانسه به افزایش مقبولیت و حمایت فرانسوی‌ها از «مارین لوپن» رهبر حزب راست افراطی «جبهه ملی» این کشور پرداخت.  طبق گزارش خبرگزاری رویترز، موسسه «هریس اینتراکتیو» (Harris Interactive) روز دوشنبه نتیجه نظرسنجی برای هفته‌نامه «چلنجس» (Challenges) را منتشر کرد و در آن از رقابت شدید بین امانوئل مکرون رئیس‌جمهور این کشور و مارین لوپن خبر داد. در گزارش این هفته‌نامه تصریح شده است: «برای اولین بار است که این دو فینالیست [انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه در سال] ۲۰۱۷ اینقدر به هم نزدیک شده‌اند». این رسانه البته خبر داده که مانند ماه مارس (ماه گذشته میلادی)، امانوئل مکرون همچنان از لوپن پیش است. طبق این گزارش، رئیس‌جمهور فرانسه در برابر رهبر حزب راست افراطی «جبهه ملی» طی نظرسنجی‌های (بین ۲ کاندیدا) ماه گذشته میلادی در این کشور ۵۳ درصد در برابر ۴۷ درصد و همچنین ۵۸ درصد در برابر ۴۲ درصد را ثبت کرده است. رویترز نوشت: «نظرسنجی روز دوشنبه در فرانسه همانند دیگر نظرسنجی‌های صورت گرفته در این کشور همچنان امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه را پیروز انتخابات ریاست‌جمهوری نشان می‌دهد اما پیشتازی او به دلیل ورود دیر‌هنگامش به کارزار انتخاباتی و کاهش تمرکز او به دلیل بحران اوکراین، کاهش یافته است و او همچنان هم روی اصلاحات اقتصادی نامحبوبش که شامل بالا بردن سن بازنشستگی هم هست، متمرکز است و این موضوع باعث ناراحتی اردوگاه هوادارانش شده است». از سوی دیگر طبق گزارش رویترز، مارین لوپن در فاصله کمتر از یک هفته تا روز انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه، روی موضوع کاهش قدرت خرید رای‌دهندگان (افراد دارای درآمد پایین و طبقه متوسط) متمرکز شده که این موضوع برایش موثر بوده و میزان حمایت از وی هم برای دور اول و هم دور دوم در تاریخ ۲۴ آوریل (4 اردیبهشت) همچنان رو به افزایش است». روز گذشته نتیجه برخی دیگر از نظرسنجی‌ها از قبیل نظرسنجی «اپینیون وی» و «رادیو کلاسیک» هم در فرانسه منتشر شد که طبق آن پیش‌بینی شده است امانوئل مکرون با کسب ۵۳ درصد آرا در برابر ۴۷ درصد، برنده انتخابات ریاست‌‌جمهوری می‌شود. تاکنون در نظرسنجی‌ها در فرانسه، مکرون ۲۷ درصد، لوپن ۲۱ درصد، «ژان‌لوک ملانشون» 15 درصد و «اریک زمور» ۹ درصد آرا را به خود اختصاص داده‌اند. 

با بررسی آخرین نتایج نظرسنجی‌ها، تاکنون مسائلی نظیر قدرت خرید، آینده روابط فرانسه با اتحادیه اروپایی و ناتو  و مسأله مهاجرت از جمله موضوعات مهم در این انتخابات است.

 

* تأثیر انتخابات فرانسه بر اتحادیه اروپایی و ناتو

جنگ روسیه با اوکراین به مکرون این فرصت را داده است تا با استفاده از عضویت فرانسه در ناتو و اتحادیه اروپایی برای انجام «دیپلماسی شاتل» (دیپلماسی رفت و برگشت بین ۲ متخاصم با هدف میانجیگری)، قدرت خود را به عنوان یک رئیس دولت نشان دهد. هرچند این راهبرد مکرون در ۵ سال گذشته و در عرصه‌های مختلف سیاست خارجی این کشور چندان در جهت برقراری صلح بین‌الملل و بهبود جایگاه فرانسه مثمر ثمر نبوده است. در همین حال میشل دوکلوس، سفیر سابق فرانسه، به الجزیره گفت: «بر اساس وضعیت پیش آمده ناتو دوباره برای مردم فرانسه مهم می‌شود و حضور فرانسه دوباره در این ائتلاف ضروری می‌شود». دوکلوس گفت: «اروپا بخش بزرگی از دستور کار مکرون در دوره‌اش بوده است. این امر کار را برای کاندیداها پیچیده‌تر کرده است که کمپین خود را بر اساس خروج از اتحادیه اروپایی قرار دهند». به‌رغم اینکه مکرون تنها پیشتاز طرفدار ناتو است، خروج فرانسه از ناتو در صورت پیروزی نامزد دیگری، این کشور را از متحدانش، بویژه ایالات متحده، دور می‌کند. این در حالی است که مارین لوپن و اریک زمور، نامزدهای راست افراطی اروپا انتقاد شدید خود از اتحادیه اروپایی را پنهان نکرده‌اند اما در حال حاضر از فراخوان «فرگزیت» (خروج فرانسه از اتحادیه اروپایی) تا حدی عقب‌نشینی کرده‌اند. مارین لوپن حساسیت این مسأله را درک کرده اما با این وجود رابطه او همچنان با نهادهای اروپایی خصمانه است و بیش از هر چیز بر حاکمیت دولت تاکید دارد. از این رو در صورت انتخاب شدن وی، قطعا موقعیت فرانسه در بروکسل تضعیف خواهد شد. ضمن اینکه جایگاه اتحادیه اروپایی نیز به طور کلان تحت تاثیر سیاست‌های وی تضعیف می‌شود.

 

* قدرت خرید، پاشنه آشیل مکرون

فردریک مارتی، اقتصاددان مرکز ملی تحقیقات علمی (CNRS) و مدرس دانشگاه کوت دازور، گفت که فرانسه شاهد بدترین تورم خود در 30 سال اخیر است. وی با بیان اینکه مفهوم کاهش قدرت خرید موضوع جدیدی نیست، افزود: این مفهوم درست پس از گذار به ارز یورو ظاهر شد. مارتی گفت: «این اساساً با چیزی که ما آن را تعصب لنگرگاه می‌نامیم، با برداشت مصرف‌کننده در گذشته مرتبط بود. بین سال‌های 2000 تا 2020، شاهد تورم تقریبا 2 درصدی در سال بودیم. طی 20 سال، این 35 درصد است. آنهایی که بیش از همه تحت تأثیر این موضوع قرار می‌گیرند، خانوارهای کم‌درآمد هستند که آنها را برای گذران زندگی با مشکل مواجه می‌کند. افرادی که در حومه شهرها زندگی می‌کنند و از خودرو برای رفت و آمد استفاده می‌کنند نیز به دلیل افزایش قیمت انرژی - که جنگ اوکراین آن را تشدید کرده است- کار را دشوار می‌بینند. 

 

* سقوط چپ

از 12 نامزدی که برای انتخابات شرکت می‌کنند، ۷ نفر از چپ‌ها هستند. تلاش بی‌سابقه‌ای که در آوریل گذشته برای چپ‌ها انجام شد تا به ‌عنوان یک جبهه متحد در پشت یک کاندیدای واحد شرکت کنند، رد شد و منجر به پراکندگی فزاینده آرای چپ شد. توماس گئونول، تحلیلگر سیاسی، گفت برخلاف جناح راست فرانسوی که مبارزات انتخاباتی را بر اساس اختلاف عقاید انجام می‌دهد، جناح چپ دارای عقاید اصلی است که درباره آنها اختلاف نظر دارند. به گفته او، «در سال 1982، 50 درصد از مردم به چپ رای می‌دادند. امروز از هر ۴ رأی‌دهنده، یک رأی‌دهنده این کار را انجام می‌دهد. چپ جهانی انتخابات بیش از 50 درصد سقوط کرده است». او گفت: «جناح چپ فرانسه باید ۲ نامزد اصلی داشته باشد: اصلاح‌طلب و رادیکال». در حالی که ژان لوک ملانشون چپ افراطی - که در حال حاضر در رتبه سوم قرار دارد - را می‌توان از اردوگاه رادیکال در نظر گرفت، ایدئولوژی ضدسرمایه‌داری حزب او اصولا ایده یک چپ متحد را رد می‌کند. از سوی دیگر چپ رفرمیست که توسط سبزها و حزب سوسیالیست نمایندگی می‌شود نیز از ادغام امتناع می‌ورزد، حتی اگر نظرات آنها، به گفته گئونول، نماینده جناح راست و چپ همان حزب باشد. پراکندگی آرای چپ - یا فروپاشی آن – سبب شده تا رای‌دهندگان با عبور از چپ افراطی آرای خود را به مرکز یا راست انتقال دهند. 

 

* مهاجرت

موضوع مهاجرت برای دهه‌ها بخش اصلی انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه بوده است، بویژه با ظهور حزب راست افراطی جبهه ملی در دهه 1980. به گفته ژیل ایوالدی، محقق مؤسسه «‌Cevipof در Sciences Po»  ترس از مهاجرت مستقیما با «دغدغه‌های اقتصادی و فرهنگی» یک جامعه چندفرهنگی مرتبط است؛ عمدتا به این معنی که مسلمانان چگونه در جوامع اروپایی قرار می‌گیرند. 

او گفت: «همه این مسائل به نگرانی سیاسی تبدیل شد. مطالعات نشان می‌دهد که فرانسوی‌ها فکر می‌کنند تعداد مهاجران در فرانسه زیاد است و بخش عمده‌ای از آنها خواهان محدود کردن ورود تعداد مهاجران این کشور هستند». ایوالدی گفت مکرون به دلیل فشار مردم و ظهور راست افراطی، سیاست مهاجرتی خود را سخت‌تر کرده است. 

 

***