گروه اقتصادی: آخرین گزارش اوپک نشان می‌دهد تولید نفت ایران در ماه مارس سال جاری میلادی با اندکی افزایش نسبت به ماه قبل از آن به 2 میلیون و 546 هزار بشکه در روز و قیمت نفت ایران با 19.36 دلار افزایش به 112.4 دلار در هر بشکه رسیده است؛ این در حالی است که در این مدت ایران همچنان با سخت‌ترین تحریم‌های اقتصادی روبه‌رو بوده است.

به گزارش «وطن‌امروز»، افزایش بی‌سابقه تقاضای نفت در بازار‌های جهانی و عدم عرضه متناسب از طرف کشور‌های نفتی باعث شد تا تولید نفت جهان که سال ۲۰۲۰ میلادی و درست در بحبوحه شیوع کرونا به حدود ۹۱ میلیون بشکه در روز رسیده بود، با افزایش تقاضا به 96.6 میلیون بشکه در روز برسد و رشدی حدود 6.2 درصدی را تجربه کند. 

تولید نفت ایران در سال ۲۰۲۰ میلادی 1.98 میلیون بشکه در روز بوده است. این میزان اکنون به بیش از 2.5 میلیون بشکه افزایش یافته است. پیش از این نیز رئیس‌جمهور اعلام کرده بود تولید و صادرات نفت ایران افزایش داشته و در زمینه صادرات این رشد به ۴۰ درصد می‌رسد. این میزان تولید بعد از اجرای کامل بازگشت تحریم‌ها به اقتصاد ایران و با خروج یکجانبه آمریکا از برجام، در ۳ سال گذشته بی‌سابقه بوده است. در کنار این افزایش تولید، قیمت نفت خام سنگین ایران که یکی از نفت‌های شاخص در قیمت‌گذاری سبد اوپک به شمار می‌رود نیز با رشد همراه بوده و در سومین ماه از سال ۲۰۲۲ میلادی با افزایش حدود 19 دلاری در هر بشکه همراه شده است.  شایان ذکر است یکی از اهداف دولت سیزدهم از ابتدای روی کار آمدن، خنثی‌سازی تحریم‌ها و تقویت دیپلماسی اقتصادی بوده است. موضوع وابستگی درآمدهای دولت به فروش نفت، مساله‌ای نیست که در کوتاه‌مدت قابل تغییر باشد، بنابراین ضروری بود دولت‌ جهت مقابله با تحریم‌های ایالات متحده به سوی صادرات نفت از راه‌های مختلف و غیررسمی برود. بر اساس تخمین شرکت‌های ناظر بر صادرات و واردات نفت، صادرات نفت خام ایران در ماه‌های اخیر با وجود تحریم‌های آمریکا، برای نخستین‌بار در ۳ سال گذشته به بیش از یک میلیون بشکه در روز رسیده است. شرکت‌های ناظر اعلام کرده‌اند بخش بیشتر صادرات نفت ایران به مقصد چین انجام می‌شود. پیش از این دولت جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا درباره واردات نفت از ایران با چین صحبت کرده اما شرکت‌های چینی را برای این واردات تحریم نکرده است. پکن از آمریکا خواسته بود تمام تحریم‌های ایران را لغو کند و اعلام کرده بود با این تحریم‌ها مخالف است.

 

* ایران پنجمین کشور تولید‌کننده اوپک

ایران ماه آوریل ۲۰۲۱ (فروردین‌ماه ۱۴۰۰) جایگاه چهارمین تولیدکننده نفت اوپک را از کویت گرفته بود و از آن زمان تا مهرماه ۱۴۰۰ (اکتبر ۲۰۲۱) این جایگاه را حفظ کرده بود اما در ماه نوامبر یعنی آبان‌ماه، بار دیگر تولید نفت کویت از ایران پیشی گرفت و در جایگاه چهارم نشست و ایران به رتبه پنجم بازگشت.

در حال حاضر، کشورهای عربستان با تولید ۱۰ میلیون و ۲۶۲ هزار بشکه در روز، عراق با تولید ۴ میلیون و ۳۰۹ هزار بشکه در روز و امارات با تولید ۲ میلیون و ۹۸۳ هزار بشکه در روز، ۳ کشور بزرگ تولیدکننده نفت اوپک به شمار می‌روند. کویت با تولید ۲ میلیون و ۶۳۹ هزار بشکه در روز چهارمین تولیدکننده اوپک است. ایران، پیش از تحریم‌های آمریکا از سال ۲۰۱۸، سومین تولیدکننده‌ بزرگ نفت اوپک پس از عربستان و عراق بود.

ایران به طور متوسط در سال ۲۰۲۱ روزانه ۲ میلیون و ۳۹۲ هزار بشکه نفت و در سال ۲۰۲۰ روزانه یک میلیون و ۹۹۱ هزار بشکه نفت تولید کرده است. به این ترتیب ایران در سال ۲۰۲۱ به طور متوسط نسبت به سال پیش از آن ۴۰۱ هزار بشکه نفت در روز بیشتر تولید داشته است. ایران در سال ۲۰۱۹ روزانه ۲ میلیون و ۳۵۶ هزار بشکه، در سال ۲۰۱۸ روزانه ۳ میلیون و ۵۵۳ هزار بشکه و در سال ۲۰۱۷ روزانه ۳ میلیون و ۸۱۳ هزار بشکه نفت تولید کرده است.

ایران در ۳ ماهه چهارم سال ۲۰۲۱ روزانه ۲ میلیون و ۴۷۲ هزار بشکه نفت تولید کرده است؛  بر اساس گزارش اوپک، تولید نفت ۱۳ کشور عضو این سازمان در ماه مارس ۲۰۲۲ (اسفند ۱۴۰۰) ۲۸ میلیون و ۵۵۷ هزار بشکه در روز عنوان شده است که افزایش روزانه ۵۷ هزار بشکه‌‌ای نسبت به ماه فوریه را نشان می‌دهد. اوپک در ماه فوریه روزانه ۲۸ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه نفت تولید کرده بود.

 

* ایران نفتش را گران‌تر کرد

به غیر از گزارش ماهانه اوپک که نشان‌دهنده افزایش بیش از 19 دلاری نفت سنگین ایران در یک ماه اخیر بود، پایگاه خبری اس‌اندپی گلوبال روز گذشته نوشت شرکت ملی نفت ایران قیمت رسمی تمام گریدهای نفت خام خود برای فروش در آسیا را 4.30 تا 4.50 دلار در هر بشکه افزایش داده است. شرکت ملی نفت ایران قیمت رسمی همه گریدهای نفت خام خود برای فروش در آسیا را  از ماه آوریل 4.30 تا 4.50 دلار در هر بشکه افزایش داده است.

این شرکت، قیمت رسمی نفت سبک ایران را 4.50 دلار در هر بشکه افزایش داده و به 9.20 دلار بالاتر از متوسط قیمت نفت عمان/دوبی رسیده است. در عین حال، قیمت نفت سنگین ایران و نفت «فروزان» 4.30 دلار در هر بشکه افزایش یافته و به ترتیب به 7.95 دلار و 8.05 دلار در هر بشکه بالاتر از متوسط قیمت نفت عمان/دوبی رسیده است. قیمت نفت «سروش» نیز با افزایش 4.40 دلاری 4.30 دلار بیشتر از نفت پایه عمان/ دوبی شده است.آمارهای «اس‌اند‌پی گلوبال» نشان می‌دهد افزایش قیمت‌های ماه مه، بالاترین میزانی است که تاکنون ثبت شده است. شرکت ملی نفت ایران، قیمت نفت خام خود برای فروش در حوزه دریای مدیترانه و شمال غرب اروپا را 1.35 تا 2.95 دلار در هر بشکه افزایش داده است. قیمت رسمی نفت سبک ایران برای فروش در ماه مه ‌در حوزه دریای مدیترانه و شمال غرب اروپا 2.95 دلار در هر بشکه افزایش یافته و به ترتیب به 3.15 دلار و 2.90 دلار در هر بشکه بالاتر از قیمت پایه نفت برنت رسیده است.

 

* ایران کمبود نفت در بازار‌های جهانی را جبران می‌کند؟

نماینده سابق ایران در اوپک گفت: در حال حاضر ایران با تمام توان در حال تولید و صادرات است اما وجود تحریم‌ها و کمبود در بازار موجب شده تا سیاست‌ها به سمت برداشت از ذخایر استراتژیک پیش برود. محمدعلی خطیبی با اشاره به صحبت‌های وزیر نفت در این باره که میزان صادرات نفت به قبل از تحریم‌ها بازگشته‌ است، اظهار کرد: با این تفاسیر ایران با تمام توان در حال تولید و صادرات است، با این حال میزان کمبود بازار تا آنجایی است که کشورهای صنعتی از ذخیره‌سازی‌های خود برداشت می‌کنند. نماینده سابق ایران در اوپک با بیان اینکه تحریم‌های روسیه موجب ایجاد شرایط نابسامان در بازار نفت شده است، ادامه داد: به‌جای تجدیدنظر روی تحریم‌ها، سیاست‌گذاری برداشت از ذخایر استراتژیک تبیین شده است، نمی‌توان عدد دقیقی برای کمبود بازار اعلام کرد، برخی کشورها مقید به اجرای تحریم‌ها نیستند، آمریکا که خود نفت روسیه را تحریم کرده اما کماکان واردکننده آن نیز هست.

خطیبی با بیان اینکه ایران نیز در شرایطی توانست میزان صادرات خود را افزایش بدهد و به عدد قبل از تحریم‌ها بازگردد که تحریم‌ها هنوز لغو نشده است، گفت: در شرایط تحریم نیز کشورهایی وجود دارند که به دنبال برطرف کردن نیازهای خودشان هستند. با توجه به این شرایط نمی‌توان عدد دقیقی را اعلام کرد اما پیش‌بینی می‌شود که در حال حاضر حدود ۲تا ۳ میلیون بشکه کمبود در بازار وجود داشته باشد.

***