کد خبر: 247652تاریخ: 1401/1/28 00:00
توجه به تولیدات مشترک سینمایی و تلویزیونی با تمرکز بر تمدن ایرانی
اشتراک در برجسته‌سازی اسطوره‌های ایرانی
گروه فرهنگ و هنر: ماجرای تولیدات مشترک سینمایی با کشورهای مختلف -بویژه کشورهای منطقه- موضوعی است که هر از چند گاهی بر سر زبان‌ها می‌افتد، تفاهمنامه‌هایی نیز در این راستا امضا می‌شود اما در عمل محصولی که بتوان از آن به عنوان تولید مشترک یاد کرد، کمتر به نتیجه می‌رسد. به گزارش «وطن‌امروز»، تولید سینمایی مشترک با کشورهای دیگر از مسائل حائز اهمیتی است که کمتر در سینمای ما مورد توجه قرار گرفته است، حال آنکه ظرفیت‌های گسترده‌ای برای تحقق این ایده وجود دارد که کمتر به آنها پرداخته شده است.
در سال‌های اخیر و با طرح شدن ظرفیت‌های فرامرزی ایران در رسانه‌های خارجی و البته در تولیدات سریالی و سینمایی، مخاطبان، علاقه‌مندان و فعالان حوزه سینما متوجه این گزاره شده‌اند که عمده چهره‌های شاخص که در تاریخ علم، ادبیات و فرهنگ ایرانی شناخته می‌شوند، به خاطر تولید یک سریال یا فیلم سینمایی، در فضای رسانه‌ای به کشور یا کشورهای دیگر تعلق گرفته‌اند.
اگرچه واقعیت‌های تاریخی با تولید یک فیلم یا محصول رسانه‌ای تغییر نمی‌کند اما نمی‌توان این مهم را از نظر دور داشت که همین تولیدات، حداقل کاری که با این شخصیت‌ها و البته مناسبات فرهنگی می‌کند این است که می‌تواند تا حد زیادی تاریخ را تحریف کند. به عبارت دیگر، شاید نتوانند تاریخ را در عالم واقع تغییر دهند اما با تحریف گسترده، آن را در ذهن مردم ایران و منطقه و جهان تغییر می‌دهند. به نحوی که شاید تا نیم قرن دیگر، خیلی سخت بتوان درباره ایرانی بودن بسیاری از مفاخر در آوردگاه‌های جهانی مجادله کرد. اتفاقی که درباره مولانا، نظامی‌گنجوی، ابوعلی سینا، خیام و بسیاری دیگر از چهره‌ها در این سال‌ها رخ داده است، حکایت از این ماجرا دارد که بسترسازی‌ها و ظرفیت‌سازی‌های گسترده‌ای برای مصادره این شخصیت‌ها در حال رخ دادن است. در عین حال مسؤولان ایرانی نیز با غفلت درباره این مساله مهم، به ایران‌زدایی از تمدن و فرهنگ این بخش از نقشه جغرافیا کمک می‌کنند. یکی از راهکارهای مناسب برای مراقبت از ظرفیت‌های تاریخی، تلاش برای رسیدن به نقطه مشترکی در تولیدات سینمایی و سریالی با برخی کشورهای منطقه است که راه تعامل و دیپلماسی فرهنگی با آنها گشوده است.
ظرفیت‌های فرهنگی متعدد به دلایل متعددی به فصل مشترک مناسبات فرهنگی ایران با دیگر کشورها تبدیل شده‌اند. به عنوان مثال پیشینه ایرانی مولانا بر کسی پوشیده نیست، در حالی که او در ترکیه مدفون است. اگر چه محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مقصد اول دیپلماسی فرهنگی ایران را در دولت مردمی لبنان دانست اما این امر پتانسیلی بسیار گسترده‌تر از توجه صرف به منطقه دارد. بدون‌شک در همین راستا می‌تواند یک کارگروه بین سازمان‌های سینمایی ایران با میانجیگری وزارت ارشاد با کنسولگری‌ها و سفیران ایران در تمام مناطق دنیا به وجود بیاید تا تنه سینمای ایران و تولیدات ایرانی با بقیه کشورها به هم بخورد. این امر بالاخص در فرهنگ شهرت، می‌تواند با نزدیکی بین ایرانی‌ها و سلبریتی‌های کشورهای دیگر، در نهایت به تثبیت فرهنگی و اجتماعی جامعه ایران در دیگر کشورها کمک کند. فرهنگ به عنوان دریچه‌ای برای امید به آینده مورد استفاده قرار می‌گیرد و تولیدات مشترک سینمایی می‌تواند در این فرهنگ که در عصر جدید به واسطه شبکه‌های اجتماعی به مرحله ترافرهنگ رسیده است، یک ارتباطات بین فرهنگی موثر را ایجاد کند. موضوعی که در این تولیدات مشترک اهمیت دارد، اسطوره‌هایی است که بین ایران و دیگر کشورها مهم است. برای مثال در فیلمنامه‌ای که جعفری‌جوزانی نوشته است از پوریای ولی صحبت می‌کند. این شخصیت ایرانی- اسلامی که اسم اصلی آن محمود خوارزمی است، زندگی پرفراز و نشیبی دارد؛ آنگاه که ایران مورد تاخت و تاز مغولان قرار گرفته است. این امر مادامی اهمیت دارد که در یک تبارشناسی از ایرانیان و دیگر کشورهایی که در راستای این حمله بوده‌اند، فهم و شناخت گسترده‌تری را به مخاطب می‌دهد که اگر جامعه امروز ایران را مورد مقایسه قرار داد، این مقایسه از یک تبارشناسی درست انجام شود.
از سوی دیگر حضور چندین کشور در واقعه‌ای مشترک می‌تواند به یک نقطه اشتراک عمومی منجر شود که باعث اتحاد و همدلی بیشتر می‌شود. بدون‌شک توجه و تمرکز به نقطه اشتراک فرهنگی که شامل شخصیت‌های والای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، علمی و نظامی است، می‌تواند به عنوان حلقه مفقوده تولیدات مشترک فرهنگی با تمرکز بر تمدن ایرانی مورد توجه قرار گیرد.
***
امضای تفاهمنامه تولید فیلم سینمایی مشترک با عمان
با امضای تفاهمنامه همکاری در زمینه تولید فیلم سینمایی مشترک «لؤ‌لؤ» (مروارید) میان فعالان سینمایی ایران و عمان، مقدمات اجرایی تولید نخستین فیلم سینمایی مشترک ایران و عمان آغاز شد. به گزارش ایرنا، در مراسم امضای تفاهمنامه که در مسقط و با حضور رئیس انجمن سینما و نمایش عمان و نماینده سفارت جمهوری اسلامی ایران در عمان برگزار شد، فعالان سینمایی بخش خصوصی ۲ کشور تفاهم کردند تا فاز اجرایی تولید این فیلم بلند داستانی را کلید بزنند. حمید العامری، رئیس انجمن سینما و نمایش عمان در این مراسم با اشاره به مذاکرات صورت گرفته طی ۲ سال گذشته میان سینماگران ۲ کشور و مجوز صادره از وزارت فرهنگ، ورزش و جوانان سلطنت عمان، ابراز امیدواری کرد تولید نخستین فیلم سینمایی داستانی میان ایران و عمان بتواند زمینه‌ساز تحول بزرگی در عرصه فرهنگی مناسبات ۲ کشور باشد و شاهد پخش این فیلم در سینماهای جهانی باشیم. همچنین در این مراسم، مجید کیانی‌نژاد، نماینده سفارت جمهوری اسلامی ایران در عمان ابراز امیدواری کرد تولید این فیلم شروع همکاری برای تولید دیگر فیلم‌ها میان ۲ کشور باشد. محمد الکندی از فعالان برجسته سینمایی و مدیر عمانی پروژه تولید فیلم در عمان نیز با ابراز خرسندی از همکاری با سینماگران ایرانی و بهره‌گیری از توانمندی‌های سینمایی ایران، اظهار کرد: ظرفیت‌های سینمای ایران در جهان و موفقیت‌های آن زمینه و فرصت مناسبی است تا فعالان سینمایی عمانی بتوانند از تجارب برجسته ایران استفاده کنند. بر اساس امضای این تفاهمنامه و در پی کسب موافقت‌های مربوط از وزارت اطلاع‌رسانی و وزارت فرهنگ، ورزش و جوانان سلطنت عمان، فاز اجرایی تولید فیلم سینمایی لؤ‌لؤ (مروارید) به کارگردانی و نویسندگی مهرداد موفق و مدیریت عباس قاسمی قرار است با همکاری فعالان سینمایی و با حضور عوامل و بازیگران برجسته ۲ کشور، طی ماه‌های آینده آغاز به‌کار کند.