موضوع ریزگردها یکی از ۱۱ مخاطره اصلی کشور است و بر همین اساس برخی کارشناسان و مقامات محیطزیست در نامهای به رئیسجمهور پیشنهاد کردهاند شورای عالی محیطزیست به «شورای عالی محیطزیست و تغییر اقلیم» تغییر نام دهد.
رئیس سازمان حفاظت محیطزیست در دومین جلسه ستاد ملی سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گرد و غبار اظهار داشت: همه شاخصها حکایت از آن دارد که پدیده تغییر اقلیم در کشور ما اتفاق افتاده است، بنابراین ضرورت دارد که کشور با در نظر گرفتن شرایط جدید اداره شود.
علی سلاجقه با بیان اینکه ما در نامهای به رئیسجمهوری پیشنهاد کردیم که شورای عالی محیطزیست به شورای عالی محیطزیست و تغییر اقلیم تغییر نام یابد، گفت: فرهنگ ما وابسته به طبیعت است و بر اثر تغییر طبیعت، فرهنگ هم دچار دگردیسی میشود. بنا بر اعلام ایسنا، وی پناهندگی محیط زیستی را یکی از پیامدهای تغییرات اقلیمی برشمرد و افزود: متاسفانه مردم در برخی مناطق کشور به آستانهها رسیدهاند و مجبورند برای حفظ حیات خود جا به جا شوند.
سلاجقه با تاکید بر ضرورت حل مسائل زیستمحیطی از جمله موضوعات حقابهها و ریزگردها با کشورهای همسایه تصریح کرد: انتظار مردم از ستاد ملی سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت گرد و غبار بسیار بالاست، بنابراین باید وظایف دستگاههای مختلف عضو این ستاد دقیقا مشخص و عملکرد آنها راستیآزمایی شود. به گفته وی، دشمن در حال برنامهریزی برای ایجاد نارضایتی عمومی از بروز ریزگردها در کشور است.
* ضرورت تأمین حقابه تالابها
رئیس سازمان حفاظت محیطزیست با تاکید بر لزوم تامین حقابه تالابها و رودخانههای کشور گفت: ما تامین حقابه تالابها و رودخانهها را در ۳ سناریوی کمآبی، میان آبی و پرآبی به وزارت نیرو ارائه کردیم و این وزارتخانه موظف به تامین این حقابه است.
وی با اشاره به توانمندی علمی و اطلاعاتی متخصصان ایرانی در زمینه ریزگردها، بر آموزش نیروهای کشورهای همسایه برای مدیریت کانونهای گرد و غبار در این کشورها تاکید کرد.
سلاجقه با اشاره به تاثیر نامطلوب ریزگردها بر سلامت جامعه گفت: خسارتهای ناشی از پدیده گرد و غبار ۲۰ فروردین از نظر بهداشتی بسیار عجیب بود.
وی ارزیابی عملیات دستگاههای مختلف در زمینه مدیریت ریزگردها را برای پای کار آوردن آنها ضروری دانست و خاطرنشان کرد: متاسفانه جلسه ستاد خیلی دیر تشکیل شده است و باید علاج واقعه را قبل از وقوع کرد.
رئیس سازمان حفاظت محیطزیست تاکید کرد: جلسات این ستاد باید به صورت مستمر و هفتگی برگزار شود.
* شناسایی 8 کانون گرد و غبار در خاورمیانه
٨ کانون گرد و غبار در خاورمیانه که با وزش باد، ریزگردها از آنجا به سمت کشور ما هدایت میشوند شناسایی شدند. مدیر ستاد مقابله با گرد و غبار سازمان حفاظت محیطزیست در جلسه ستاد ملی سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گرد و غبار با بیان این مطلب گفت: در مجموع ٨ کانون گرد و غبار در خاورمیانه را شناسایی کردیم که با وزش باد، ریزگردها از آنجا به سمت کشور ما هدایت میشوند.
علیمحمد طهماسبی افزود: کانون اول در عربستان، کانون دوم در امارات، کانون سوم شمال عربستان، کانون چهارم جنوب عراق، کانون پنجم شمال عراق، کانون ششم ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان و کانون هفتم و هشتم افغانستان و پاکستان و بخشی هم در ایران است. این کانونها بخشهای مختلف کشور را تحت تاثیر پدیده گرد و غبار قرار میدهند و مشکلات زیادی به وجود میآورند. مدیر ستاد مقابله با گرد و غبار سازمان حفاظت محیطزیست اظهار داشت: البته از کانونهای داخلی هم نباید غافل شویم به طوری که در گرد و غبار اخیر در تهران ٣٠ درصد منشأ خارجی داشت و ٧٠ درصد داخلی بود.
طهماسبی اظهار داشت: منطقهای میان سوریه و عراق منشأ اصلی گرد و غبار است. طبق بررسیهای صورت گرفته مجموع مساحت زمینهای فرسایشپذیر در منطقه (پتانسیل غبارخیزی) ٢٧٩ میلیون هکتار است که از این میزان حدود ١٠٣ میلیون هکتار غبارخیزی شدید دارد که سالانه چند هزار تن گرد و غبار به هوا بلند میکنند.
وی ادامه داد: با توجه به کانونهای خارجی و شدت آنها تفاهمنامههای چندجانبه زیادی با کشورهای همسایه داریم اما هیچ کدام جنبه عملیاتی پیدا نکردند که این مسأله را با جمعآوری اطلاعات با کمک وزارت امور خارجه آسیبشناسی کردیم. درباره اینکه چرا در بحث گرد و غبار خارجی و تعاملات خارجی در این زمینه موفق نبودیم به این نتیجه رسیدیم که دیپلماسی گرد و غبار باید با مسائل اقتصادی و اجتماعی عجین شود. اگر فقط به گرد و غبار بپردازیم موفق نخواهیم بود، بنابراین اهداف خود را در 2 حوزه «بسترسازی» و «مدیریت اجرایی» تعریف کردیم.
طهماسبی افزود: کشورهای همسایه به علت شرایطی که دارند در این زمینه مطالبهگری ندارند، مراودات ما با آنها سر این موضوع بین دولتهاست، بنابراین آن دولتها از سوی مردم کمتر تحت فشار قرار میگیرند.
وی تاکید کرد: چون کشورهای همسایه پای کار نمیآیند، ما به ناچار روش خود را تغییر دادیم و برنامه عمل ملی را برای کشور تهیه و برای امضا به وزارت امور خارجه ارسال کردهایم.