مقامات اتحادیه اروپایی چند روزی است در حال تنظیم سازوکار توقف تدریجی واردات نفت از روسیه هستند که امکان دارد اوایل هفته آینده به کشورهای اتحادیه اروپایی ارائه شود. اگرچه هنوز مشخص نیست آنها چقدر جرات خواهند کرد واردات انرژی از روسیه را کاهش دهند، چرا که به علت وابستگی شدید اروپا به انرژی روسیه، قطع یکباره واردات از این کشور می‌تواند تبعات مخربی برای کشور‌های اروپایی در پی داشته باشد. 

ممنوعیت فوری و تمام‌عیار واردات انرژی برای کشور‌هایی مانند آلمان و مجارستان که اتکای بیشتری نسبت به سایر کشور‌های اروپایی به انرژی روسیه دارند، می‌تواند منجر به ضربه اقتصادی شدیدی به آنها شود. با این حال برلین به دیگر پایتخت‌های اتحادیه اروپایی اعلام کرده آماده کاهش واردات نفت روسیه - حتی اگر هنوز نتواند واردات گاز خود را کنار بگذارد- با شرایطی خاص و ویژه است. 

آنالنا بائربوک، وزیر خارجه آلمان چهارشنبه گذشته گفت: واردات نفت تا تابستان به نصف کاهش می‌یابد و تا پایان سال به صفر می‌رسد. همانند تحریم‌های اخیر علیه زغال سنگ روسیه، درباره دوره‌های انتقالی نیز بحث می‌شود تا به کشورهای اتحادیه اروپایی فرصت داده شود برای هر گونه تحریم آماده شوند. دیپلمات‌ها گفتند که جزئیات این ممنوعیت می‌تواند اوایل هفته آینده به کشور‌های عضو اتحادیه اروپایی ارائه شود. 

روسیه همچنین مقدار زیادی نفت کوره سنگین به اروپا صادر می‌کند که عمدتا برای تولید گازوئیل استفاده می‌شود و مستقیما 10 درصد از گازوئیل نهایی اتحادیه اروپایی را تأمین می‌کند؛ موضوعی حساس برای کشور‌های عضو با توجه به وقوع پیک رانندگی در فصل تابستان. 

 

* آلمان به قطع واردات انرژی از روسیه رضایت می‌دهد؟

پس از حمله روسیه به اوکراین، اتحادیه اروپایی و آلمان تحریم‌های سختی علیه مسکو اعمال کردند. نفت و گاز روسیه ولی جزو این تحریم‌ها نیستند. کارشناسان می‌گویند تحریم انرژی روسیه پیامدهای منفی برای اقتصاد آلمان در پی‌ خواهد داشت. 

بحث پیرامون قطع سریع صادرات انرژی روسیه به اتحادیه اروپایی و آلمان ادامه دارد و هنوز نتیجه قطعی به دست نیامده است و اروپا درباره توقف واردات نفت از روسیه هنوز در بلاتکلیفی قرار دارد. آلمان به نفت و گاز روسیه به‌شدت وابسته است و بانک فدرال این کشور هشدار داده است در صورت تحریم انرژی روسیه، اقتصاد آلمان کوچک‌تر خواهد شد. 

در یک گزارش ماهانه‌ که از سوی بانک فدرال آلمان منتشر شده آمده است تولید ناخالص داخلی این کشور در سال جاری نسبت به سال ۲۰۲۱ تقریبا ۲ درصد کاهش خواهد یافت. بانک فدرال آلمان این احتمال را هم می‌دهد که استفاده از انرژی جیره‌بندی شود. بیش از نیمی از واردات گاز آلمان از روسیه است. 

کارشناسان بانک فدرال همچنین گفته‌اند توقف صادرات انرژی از روسیه منجر به کاهش رشد اقتصادی و افزایش نرخ تورم می‌شود. با وجود این، طبق محاسباتی که در ماه مارس ۲۰۲۲ انجام شده برآورد شده است اقتصاد آلمان در سال جاری به اندازه‌ای که در بحران کرونا در سال ۲۰۲۰ کوچک شد، کوچک نمی‌شود. 

به گفته کارشناسان، درباره نفت می‌توان فرض کرد که کاهش تحویل نفت روسیه می‌تواند با منابع دیگر جبران شود اما توقف ورود زغال‌سنگ و نفت همزمان با تهدید توقف صادرات گاز روسیه چالش بزرگی برای اروپا به حساب می‌آید. اتحادیه اروپایی به دلیل حمله روسیه به اوکراین تصمیم به تحریم زغال سنگ روسیه از تابستان گرفته است. با این حال تحریم نفت یا گاز روسیه به دلیل پیامدهای آن بسیار دشوارتر است. اخیرا وزارت اقتصاد آلمان اعلام کرد این کشور با سرعت بسیار زیاد در حال کاهش وابستگی به واردات انرژی از روسیه و تنوع بخشیدن به منابع تامین انرژی مورد نیاز خود است. 

«روبرت هابک» وزیر اقتصاد آلمان گفته است به احتمال زیاد واردات نفت آلمان از روسیه تا تابستان امسال به نصف کاهش می‌یابد و تا پایان تابستان و اوایل پاییز آلمان می‌تواند به طور کامل از واردات زغال سنگ از روسیه صرف‌نظر کند. وزیر اقتصاد ولی درباره گاز اعلام کرد که وضعیت پیچیده است و این احتمال وجود دارد که تا تابستان ۲۰۲۴ بتوان جز در بخش‌های محدود، به وابستگی به واردات گاز از روسیه خاتمه داد. تحریم نفت و گاز پیامدهای بسیار منفی برای خود روسیه نیز در پی خواهد داشت. عدم فروش انرژی روسیه به معنای عدم تامین بودجه ماشین جنگی پوتین خواهد بود. 

 

* مدودف: اروپا یک هفته هم بدون گاز روسیه دوام نمی‌آورد

دیمیتری مدودف، معاون شورای امنیت ملی روسیه گفت اروپا بدون گاز روسیه حتی یک هفته هم دوام نمی‌آورد. وی گفت: ما ارزش سازگاری و یکپارچگی شرکای اروپایی‌مان را ارزیابی می‌کنیم. بویژه با توجه به این واقعیت که طبق داده‌های اخیر صندوق بین‌المللی پول، اروپا قادر نخواهد بود بیشتر از ۶ ماه بدون گاز ما دوام آورد که البته در واقع این امر یک هفته هم نخواهد بود. 

دیمیتری مدودف که پیش‌تر رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر روسیه هم بود، قبلا تحریم‌های «غیرقانونی» غرب را مایه تخریب نظام حقوق بین‌المللی دانسته بود. مدودف گفته بود: اقدامات بی‌سابقه کنونی از نظر وسعت، گستردگی و درجه بدبینی و اعمال نفوذ غیرقانونی باعث فروپاشی بیشتر همه نهادهای بین‌المللی از جمله مهم‌ترین آنها سازمان ملل و بی‌اعتنایی کامل به هنجارهای حقوق بین‌الملل خواهد شد.