گروه سیاسی: در شرایطی که مذاکرات وین بیش از 40 روز است با عدم تصمیم‌گیری سیاسی آمریکا با وقفه مواجه شده است، تبادل پیام توسط برخی کانال‌های دیپلماتیک دوباره به جریان افتاده است. به گزارش «وطن‌امروز»، پس از اینکه پیام‌های تهران- واشنگتن در فروردین از طریق انریکه مورا، هماهنگ‌کننده اروپایی مذاکرات منتقل شد، جوزپ بورل، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی هم با وزیر امور خارجه ارتباط تلفنی برقرار کرد. این در حالی است که منابع آمریکایی هفته گذشته خبر داده بودند که دولت بایدن پس از ارسال آخرین پیام تهران، قصد ندارد پاسخی به آن بدهد. 

حسین امیرعبداللهیان در گفت‌وگوی تلفنی جمعه‌شب دوم اردیبهشت با بورل با اشاره به اراده ایران برای رسیدن به توافق خوب، قوی و پایدار، خطاب به مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی، تصریح کرد که آمریکا باید زیاده‌خواهی‌ها و تردید را کنار گذاشته و در مسیر واقع‌ بینی و راه‌حل گام بردارد. 

وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به تداوم رایزنی‌ها برای رفع تحریم‌ها و با بیان اینکه «هیچ تردیدی در اراده دولت جمهوری اسلامی ایران برای رسیدن به توافق خوب، قوی و پایدار وجود ندارد»، تصریح کرد: کاخ سفید باید زیاده‌خواهی‌ها و تردید را کنار گذاشته و در مسیر واقع بینی و راه‌حل گام بردارد. رئیس دستگاه دیپلماسی با اشاره به تلاش طولانی همه طر‌ف‌ها در وین عنوان کرد: اکنون ۳ کشور اروپایی، روسیه و چین آماده نهایی شدن توافق هستند. دولت فعلی آمریکا باید جسارت اصلاح سیاست‌های اشتباه گذشته کاخ سفید را داشته باشد. 

وی با قدردانی از تلاش‌های بی‌وقفه جوزپ بورل و انریکه مورا معاون بورل و هماهنگ‌کننده گفت‌وگوها یادآور شد: اکنون دیپلماسی به درستی و بخوبی عمل می‌کند. 

امیرعبداللهیان پنجشنبه اول اردیبهشت هم درگفت‌وگوی تلفنی با فیصل المقداد، وزیر خارجه سوریه درباره روند مذاکرات وین خاطرنشان کرد: تبادل پیام‌ها بین ایران و آمریکا از طریق اتحادیه اروپایی در حال انجام است و در این مسیر بارها تاکید کرده‌ایم که جمهوری اسلامی ایران نه به زیاده‌‌خواهی‌ها توجه دارد و نه حاضر است از خطوط قرمز خود عقب‌نشینی کند. 

جوزپ بورل، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی نیز جمعه شب (دوم اردیبهشت ۱۴۰۱) در گفت‌وگو با امیرعبداللهیان با اشاره به اراده مثبت طرف ایرانی در مذاکرات وین گفت: باور داریم که ایران خواهان توافق است و ابتکارات متنوعی وجود داشته و تداوم دارد. مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی طولانی شدن تنفس در مذاکرات را سازنده نخواند و پیشنهاد کرد که گفت‌وگوها مجددا بین نماینده اتحادیه اروپایی و مذاکره‌کننده ارشد ایران از نزدیک پیگیری شود. 

گفتنی است در شرایطی که زمان علیه دولت بایدن در حرکت است روزنامه صهیونیستی هاآرتص چهارشنبه (31 فروردین) ادعا کرد جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا یکشنبه (امروز) قرار است موضع آمریکا درباره خروج یا عدم خروج سپاه پاسداران از لیست سازمان‌های تروریستی خارجی -‌FTO‌- را اعلام کند. 

 

* درخواست جدید!

در همین حال واشنگتن در دور تازه زیاده‌خواهی‌های خود درخواست جدیدی روی میز گذاشته است. خبرگزاری «رویترز» به نقل از یک مقام وزارت خارجه آمریکا نوشته چنانچه ایران خواستار رفع تحریم‌ها فراتر از توافق هسته‌ای است باید نگرانی‌های آمریکا را که فراتر از مسائل هسته‌ای هستند برطرف کند. رویترز به نقل از یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نوشت:‌ «ما در منظر عموم مذاکره نمی‌کنیم اما اگر ایران می‌خواهد تحریم‌های فراتر از برجام برداشته شوند باید نگرانی‌هایی را که فراتر از برجام داریم، برطرف کند». این مقام آمریکایی همچنین در تلاش برای انداختن توپ در زمین ایران مدعی شد: «بالعکس اگر آنها نمی‌خواهند از این مذاکرات برای حل دیگر مسائل دوجانبه فراتر از برجام استفاده کنند، اطمینان داریم که می‌توانیم به سرعت به درکی در قبال برجام دست یافته و اجرای مجدد آن را از سر بگیریم. ایران باید تصمیم بگیرد». این مقام وزارت خارجه آمریکا در ادامه ادعاهای خود گفت: «در صورت بازگشت به برجام، ایالات متحده استفاده از ابزارهای قدرتمند خود در برابر فعالیت‌های ثبات‌زدای این کشور و حمایتی که از تروریسم و گروه‌های نیابتی تروریستی دارد حفظ کرده و با جدیت آنها را اجرا می‌کند، بویژه در مقابله با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی». گفتنی است دولت آمریکا با عدم پذیرش خطوط قرمز ایران وضعیت مذاکرات برای احیای برجام را در بلاتکلیفی باقی گذاشته است. دولت بایدن در این راه با موانع داخلی مواجه است؛ با نزدیک شدن به انتخابات کنگره ایالات متحده و اوضاع شکننده دموکرات‌ها در این انتخابات، فشار مخالفان توافق در آمریکا بر دولت بایدن افزایش یافته است و به همین خاطر دولت بایدن در این مقطع نمی‌خواهد هزینه عواقب احیای برجام را بپردازد. از همین رو مقامات آمریکایی با فرافکنی تلاش می‌کنند تنها گره موجود بر سر راه احیای توافق را موضوع خارج کردن سپاه پاسداران از لیست سازمان‌های تروریستی خارجی عنوان کنند. آمریکایی‌ها با القای اینکه این موضوع خواسته‌ای غیرهسته‌ای است، در صدد معرفی ایران به عنوان مقصر به شکست کشاندن گفت‌وگوها هستند. 

 

* عدم توافق ممکن است

سفیر آمریکا در سازمان ملل درباره بن‌بست در مذاکرات وین و اینکه آیا انتظار دارد شورای امنیت سازمان ملل بزودی این موضوع را به بحث بگذارد یا نه، گفت: ما هنوز به توافقی دست نیافته‌ایم و ممکن است به آن نرسیم. اما رئیس‌جمهور بایدن وعده داده است که ما اطمینان خواهیم یافت ایران هرگز به تسلیحات هسته‌ای دست پیدا نکند. به گزارش روزنامه العربی الجدید، لیندا توماس گرینفیلد، در بخشی از یک گفت‌وگو با این روزنامه اظهار کرد: موضوع توافق در شورای امنیت مطرح نشده است اما اگر آنجا مطرح شود، ما آماده‌ایم رای بدهیم و درباره مسائل مشترک جهانی بحث کنیم. این یکی از حوزه‌هایی بود که ما توانستیم راجع به آن همکاری نزدیکی با تمام اعضای شورای امنیت داشته باشیم. او افزود: فکر می‌کنم تمام آنها خواستار برجام و بازگشت آمریکا به توافق و اجرای کامل مقررات آن هستند. به گمانم، اگر این مساله در شورای امنیت مطرح شود، ایران خواهد شنید که جهان می‌خواهد در این زمینه وارد عمل شود. سفیر آمریکا در سازمان ملل مدعی شد: این ایران است که مانع این تلاش‌ها شده است. ما موافقت کرده بودیم که اگر آنها با پایبندی دوجانبه به توافق بازگردند، ما هم به پایبندی دوجانبه باز‌می‌گردیم. موقعیت کنونی ما این است. ما آماده‌ایم، آنها[ایران] نیستند. 

 

* توافق نامشخص!

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم در حالی که کشورش با زیاده‌خواهی موفقیت مذاکرات و گفت‌وگوها را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است تاکید کرد، بازگشت متقابل به اجرای کامل برنامه جامع اقدام مشترک در راستای منافع ملی آمریکاست. ند پرایس در این باره گفت: من اطلاعات تازه‌ای فراتر از آنچه آخرین بار، یک یا ۲ روز پیش درباره آن صحبت کردیم در اختیار ندارم. همان‌طور که می‌دانید ما در ماه‌های گذشته پیشرفت چشمگیری داشته‌ایم اما رسیدن به توافق نامشخص است. طبق گزارش وب‌سایت وزارت خارجه آمریکا، وی ادامه داد: اختلاف‌هایی وجود دارد که باقی مانده است. ما همچنان فعالانه پیگیر حل‌وفصل آنها هستیم، چراکه همچنان معتقدیم بازگشت متقابل به اجرای کامل برنامه جامع اقدام مشترک، منافعی در زمینه منع گسترش تسلیحات هسته‌ای برای ما به ارمغان خواهد آورد که بسیار به سود امنیت ملی ماست. 

پرایس افزود: در بالاترین سطح‌ اجرای دوباره برنامه جامع اقدام مشترک، محدودیت‌هایی را برای برنامه هسته‌ای ایران ایجاد خواهد کرد؛ محدودیت‌هایی قابل راستی‌آزمایی و دائمی را دوباره بر برنامه هسته‌ای این کشور اعمال خواهد کرد. این ابزاری خواهد بود که از طریق آن، اطمینان حاصل خواهد شد که تعهد رئیس‌جمهور بایدن مبنی بر اینکه ایران هرگز نمی‌تواند به سلاح هسته‌ای دست ‌پیدا کند، تضمین شود. 

سخنگوی دستگاه دیپلماسی آمریکا همچنین گفت: ما همراه با هم‌پیمانان خود به طور مساوی برای سناریوهایی با و بدون بازگشت متقابل به اجرای کامل برجام آماده می‌شویم، زیرا این وضعیت بسیار نامشخص است و در نهایت ما یک تصمیم خواهیم گرفت. ما تنها توافقی را امضا خواهیم کرد که رئیس‌جمهور بایدن تشخیص دهد که به سود امنیت آمریکاست. وی در بخش دیگری از این نشست خبری در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه «ایران برای خارج شدن نام سپاه پاسداران از فهرست تروریستی آمریکا چه کاری باید انجام‌ دهد؟» تصریح کرد: باید بگویم که ما به صورت علنی مذاکره نمی‌کنیم اما ایرانی‌ها باید بدانند که این، فرصتی برای بازگشت متقابل به اجرای کامل برجام در کوتاه‌ترین زمان ممکن است، بنابراین ما برای مدتی بر سر میز مذاکره می‌مانیم. ما بر سر این موضوع همکاری نزدیکی با متحدان و شرکای اروپایی‌مان داشته‌ایم. پرایس در ادامه گفت: بازگشت به اجرای کامل برجام در راستای منافع ما است، زیرا به ما مزایای عدم اشاعه هسته‌ای را ارائه می‌دهد و یکی از این مزایا طولانی شدن مدت زمان گریز هسته‌ای ایران است. اکنون، این زمان گریز هسته‌ای به میزان قابل توجهی کمتر شده است.