بررسی چرایی ضرورت حفظ «غیرت دینی» به بهانه برخی اظهارات توهینآمیز اخیر علیه مقدسات
گروه سیاسی: آقازاده مرحوم هاشمیرفسنجانی با احساس حاشیه امن برای خود، روزبهروز دامنه هجمههایش را گستردهتر میکند. دیگر کمتر ارزش انقلابی یا نهاد سیاسی را میتوان پیدا کرد که فائزه هاشمی در ۲ دهه گذشته صراحتا به آن حمله نکرده باشد. شاید اشباع شدن همین حملات به ارزشهای انقلابی باعث شده این فعال اصلاحطلب حالا پا را فراتر گذاشته و به باورهای دینی مسلمانان نیز توهین کند. سخنان موهن فائزه هاشمی علیه پیامبر اعظم(ص) و به سخره گرفتن عصمت ایشان در روزهای گذشته اعتراضات بسیاری را در پی داشت. جسارت او که در کشوری اسلامی فضا را برای توهین به مقدسات دینی مسلمانان فراهم میبیند، در حالی است که وی بارها تلاش کرده از محدودیت فعالیت سیاسی برای خود و خانوادهاش گلایه کند.
به گزارش «وطنامروز»، البته این نخستینباری نیست که آقازاده مورد حمایت رئیس اسبق مجمع تشخیص مصلحت نظام با اظهارات شاذ و توهینآمیزش جنجالآفرین میشود. او چند هفته قبل از این سخنان نیز در گفتوگویی اینترنتی از رفع تحریمهای سپاه پاسداران ابراز نگرانی کرده بود؛ موضعی که مشابه آن را یک سال و نیم پیش و پس از شکست ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا به زبان آورده و صراحتا آرزو کرده بود تحریمهای اقتصادی علیه ایران پابرجا بماند؛ اظهاراتی که باعث شد حتی برادر بزرگتر او نیز در موضعی علنی گفتههای خواهر خود را محکوم کند تا بیش از پیش باعث بیآبرویی اصلاحطلبان و بیت هاشمی نشود. با این حال نگاهی به کارنامه سیاسی فائزه هاشمی و مجموعه مواضعی که در سالهای اخیر و بویژه پس از انتخابات ریاستجمهوری سال 88 داشته، نشان از یک منشور «ضدملی و ضدمذهبی» دارد. گویی که این عضو حزب کارگزاران سازندگی و از فعالان فتنه سال 88 عامدانه در تلاش است کارنامه خود را از اظهارات موهن و هنجارشکنانه سنگینتر کند. برای نمونه او مهر سال 99 برای تکمیل کردن پرونده گفتههای خود، ننگ حمایت از رژیم صهیونیستی را نیز به جان خرید و در اظهاراتی شرمآور گفت: «وقتی تاریخ را مرور میکنیم، مشاهده میشود اسرائیل از سال ۱۳۴۸ در سازمان ملل به عنوان یک کشور شناسایی شد. اعراب و یهودیها در این سرزمین سکونت دارند. باید در عرصه جهانی به روز باشیم و تصمیماتی را بگیریم که با منافع ما سازگار باشد. دنیا، دنیای تعامل است و اگر با کشورهای دیگر در ارتباط نباشید، آسیب میبینید. بعد از توافق امارات و رژیم صهیونیستی، قطر بین حماس و رژیم صهیونیستی میانجیگری کرد و آن دو با هم توافقاتی داشتهاند. قطر و عمان توافق امارات و بحرین را تایید کردند. رژیم صهیونیستی مشتاق عادیسازی روابط خود با کشورهای مسلمان است. نگاه ما باید اینگونه باشد که هدفمان حفظ منافع ملی و حقوق مردم و منابع ملی باشد... باید همه موضوعات بر اساس منابع و منافع ملی و حقوق مردم به روز شود». پرونده اظهارات جنجالی فائزه هاشمی اما به دفاع از رژیم صهیونیستی محدود نمیشود و وی سابقه حمایت از منافقین و بهائیان را نیز در کارنامه خود دارد. اسفند 93 فائزه هاشمی در مصاحبه با نشریه فیگارو گفته بود: «زمانی که زندانی بودم، کسانی را دیدم که از آنها به عنوان مردان و زنانی بزرگ یاد میکنم: بهاییها، طرفداران مجاهدین، اصلاحطلبان؛ و در یک کلام تمامی کسانی که در ایران برای ایدههای خود مبارزه میکنند». این چهره اصلاحطلب اردیبهشت 95 نیز با اعضای ارشد بهاییت در ایران ملاقات کرد. تصاویر این دیدار که در منزل شخصی «فریبا کمالآبادی» انجام شد، به صورت گستردهای دست به دست شد. کمالآبادی از رهبران ارشد گروهک صهیونیستی موسوم به «یاران ایران» است. فریبا کمالآبادی سال 90 در مجمعی در شیراز تمام قد از همجنسگرایی دفاع کرد. فائزه هاشمی تیر 99 هم در نشست وبینار ژوئن که از سوی مرکز مطالعات ایرانی دانشگاه استنفورد برگزار شد، با حمله به اصل حاکمیت اسلام گفت: «یکی از شعارهای انقلاب در کنار استقلال و آزادی، «حکومت اسلامی» بود. آن زمان نمیگفتیم جمهوری اسلامی، بلکه میگفتیم حکومت اسلامی. توجه نداشتیم این حکومتهایی که تحت عنوان دین، یک ایدئولوژی را ترویج میکنند، همانند مسیحیت در دوران قرونوسطی یا حکومت شوروی که ایدئولوژی مارکسیستی را تبلیغ میکرد، چه جنایاتی میتوانند مرتکب شوند. من خودم بر این باورم این حکومت اسلامی که ما برقرار کردیم، در واقع اسلام را خراب کردیم و حکومتها نمیتوانند مدافع ایدئولوژیها باشند و ایدئولوژیها ابزار سوءاستفاده قرار میگیرند و تا مردمی که با احساسات، دل به این ایدئولوژیها دادند، متوجه آن شوند، سالها گذشته و خیلی چیزها از دست خارج شده است».
با این حال سریال اظهارات سیاسی این آقازاده پرحاشیه و هجمه به مقدسات مذهبی را میتوان گامی در جهت هجمه به غیرت دینی مردم دانست. به عبارت دیگر همانند دهه70 که رسانههای زنجیرهای اصلاحطلب به دنبال عادیسازی توهین به مقدسات مذهبی مردم بودند، این بار یک آقازاده بدنام با سابقه روشنش به دنبال تضعیف غیرت دینی و عادیسازی توهین به مقدسات برآمده است؛ نقشهای آشنا که با اهداف مشخصی در دهههای اخیر پی گرفته شده است. به همین بهانه میتوان طرح این پرسش را ضروری دانست که تضعیف «غیرت دینی» چه نتایج خسارتباری برای کشور به همراه خواهد داشت؟
* غیرت دینی، رمز ماندگاری انقلاب اسلامی
کلیدواژه «غیرت دینی» یکی از برجستهترین مباحث در بیانات رهبر حکیم انقلاب در سال 1400 به شمار میرود. تاکید معظمله بر لزوم حفظ این غیرت به مثابه عاملی بازدارنده در برابر توطئههای داخلی و خارجی نشان از آن دارد که زنده ماندن غیرت دینی را میتوان به مثابه بیمه شدن انقلاب اسلامی در برابر فتنهها و دسیسههای دشمنان دانست. بر همین مبنا سخنرانی 19دی در جمع مردم قم را میتوان به عنوان جامعترین سخنان ایشان درباره غیرت دینی دانست که نقشه راه جریان انقلابی را در موضوعیت بخشیدن به این اصل در گفتار و رفتار سیاسی ایجاب میکند. رهبر انقلاب در بخشی از سخنان خود فرمودند: «یک نکته دیگر این است که نقش غیرت دینی مردم را در این قضیه نباید نادیده گرفت. علت اینکه من روی این تکیه میکنم این است که انسان میبیند تبلیغ میشود و در واقع تلاش فرهنگی وسیعی انجام میگیرد برای اینکه چیزهایی که ناشی از غیرت دینی است، به بیمنطقی و خشونتهای بیمنطق متهم کنند. من میخواهم عرض کنم که نه! قضیه اینجور نیست؛ غیرت دینی، در آنجایی که خودش را نشان میدهد و تأثیرگذار است، همراه با عقلانیت است و غیرت دینی اساسا ناشی از بصیرت است که بصیرت یک شعبهای از عقلانیت است و نشاندهنده عمق دینداری است و در اغلب موارد این غیرت دینی وقتی شما نگاه میکنید، میبینید با عقلانیت همراه است. شخصیتهایی که بیشترین غیرت دینی را دارند، اینها غالبا دارای عقلانیت بالا هستند؛ نمونهاش شخص امام بزرگوار؛ اوج غیرت دینی بود. واقعا هیچکس را ما ندیدیم و نشناختیم که از لحاظ غیرت نسبت به دین و فرهنگ دینی و زندگی دینی و سبک زندگی دینی و احکام دینی مثل امام بزرگوار باشد؛ در عین حال در اوج عقلانیت بود؛ خردمند، عاقل و دانشمند. من خوب است در این مناسبت یاد کنم از فقیه و فیلسوف معاصرمان، مرحوم آیتالله مصباحیزدی که ایشان هم همینجور بودند؛ ایشان هم انصافا شاگرد شایسته امام بود و هم در غیرت دینی در اوج بود، هم در عقلانیت، یک فیلسوف به معنای واقعی کلمه بود. قیام نوزدهم دی یک ترکیب درخشانی است از غیرت و عقلانیت». حضرت آیتاللهالعظمی خامنهای در بخش دیگری از این سخنرانی بار دیگر بر عنصر غیرت به عنوان «عامل نجات کشور در بزنگاههای مختلف» تاکید کرده و فرمودند: «عزیزان من! کسانی که این سخن را از این بنده حقیر میشنوید! غیرت دینی را حفظ کنید؛ غیرت دینی را حفظ کنید. عامل نجات کشور در بزنگاههای مختلف، غیرت دینی ملت ایران بوده. غیرت دینی است که تهدیدها را به فرصت تبدیل میکند. یک نمونهاش جنگ تحمیلی و دفاع ۸ساله که یک تهدید بزرگ بود، [اما] غیرت دینی مردم، غیرت دینی جوانها، غیرت دینی پدران و مادران و همسران موجب شد که جوانهای ما بروند به جبهه و در این جنگ در واقع بینالمللی که آمریکای آن روز، شوروی آن روز، ناتوی آن روز، ارتجاع منطقه در آن روز، همه با هم همدست شده بودند که ایران را شکست بدهند و امام را به زانو در بیاورند و نهضت را نابود کنند، همه اینها را شکست داد و توانست پیروز شود. منشأ این، غیرت دینی بود. حالا این، دفاعمقدس؛ در سالهای بعد هم حوادث گوناگونی وجود داشته است. در همین برهه کنونی خودمان، شهادت همین شهید عزیزمان، شهید سلیمانی. واقعا شهادت شهید سلیمانی یک حادثه تاریخی و عجیب شد؛ هیچ کس فکر نمیکرد، دوستان هم فکر نمیکردند این حادثه اینجور عظمت پیدا کند و خدای متعال به این حادثه برکت بدهد تا بتواند هویت دینی و انقلابی مردم را جلوی چشم همه قرار بدهد و همه ببینند. ملت ایران، زیر تابوت شهید سلیمانی به معنای واقعی کلمه هویت خودش را نشان داد، وحدت خودش را نشان داد. خب! در تهران تشییع، در کرمان تشییع، در تبریز تشییع، در مشهد تشییع، در شهرهای مختلف [ایران] تشییع، در عراق آن تشییع عظیم؛ چنانچه بنا بر این بود که مثلا این پیکر شهید و مقدس را به سوریه و لبنان ببرند، آنجا هم همین حادثه به وجود میآمد؛ اگر پاکستان هم میبردند، آنجا هم این حادثه همینجور به وجود میآمد. یعنی این حرکت عظیم ملت مسلمان را نشان داد؛ این حادثه، حادثه عظیمی بود. یعنی شهادت یک شخصیت بزرگی مثل شهید سلیمانی از نظر دشمن و از نظر همه، یک تهدید محسوب میشد اما غیرت ملت مسلمان، ملت ایران، این تهدید را تبدیل کرد به فرصت و یک فرصتی شد. ما از این قبیل [حوادث] در تاریخ گذشتهمان داریم؛ حادثه نهم دی هم از همین قبیل است. حادثه نهم دی سال ۸۸ هم همینجور است؛ آنجا هم یک تهدید بزرگی راه افتاد، چند ماه هم طول کشید اما غیرت مردم روز نهم دی به میدان آمد و آن حادثه را از بین برد، بلکه آثار سوء را هم از بین برد، آن تهدید را تبدیل کرد به فرصت. این یک نکته که عامل اصلی این پیروزیها، این موفقیتها، این تبدیل شدن تهدیدها به فرصت، غیرت دینی مردم بوده؛ این را باید حفظ کرد. گویندگان، نویسندگان، افراد مؤثر در فضاهای ذهنی و فکری مردم به این نکته توجه کنند. البته معلوم است که مخالفان و دشمنان هم کار خودشان را در این زمینه انجام میدهند؛ به همین عرایض بنده هم در این زمینه ایراد خواهند کرد، حرف خواهند زد اما حقیقت همین است؛ حقیقت این است که باید این غیرت دینی در مردم محفوظ بماند و به توفیق الهی محفوظ خواهد ماند».
* فتنه تضعیف غیرت دینی با عادیسازی توهین به مقدسات
تاکید بر عنصر «غیرت» به عنوان مؤلفه قوامبخش حرکات جمعی مردم ایران را که بیش از همه در انقلاب شکوهمند اسلامی به چشم آمد میتوان کلید حل معمای انقلاب ایران دانست. به عبارت دیگر هر قدر در تفسیرهای مختلف از چرایی و چگونگی انقلاب اسلامی به دنبال حوادث پیرامونی به عنوان زمینه و موتور سوخت اعتراضات گفته میشود، نسبت به این واقعیت که انگیزه و نیرویی درونی با عنوان «غیرت دینی» در شکل دادن به این حرکت جمعی دخیل بوده، غفلت میشود.
اعتراض مردم نسبت به شرایط موجود بیش از هر چیز متأثر از باورهای نهادینه شده دینی بود، به همین خاطر در جریان مبارزات انقلابی مردم ایران، اجماع عمومی حول چهرهای دینی شکل گرفت که بیش از همه بر برپایی شعائر و ارزشهای دینی در جامعه تاکید میکرد. مضاف بر اینها غیرت دینی به عنوان جوهره اصلی وحدت مردم ایران در نهضتهای معاصر نیز شناخته میشود که باعث افزایش همدلی مردم و شناخت دشمن شده است. به عبارت دیگر فراتر از ریشه هویتی انقلاب اسلامی، مقوله غیرت را میتوان عامل اصلی ایجاد اجماع مردمی و حرکت در راستای اهداف مشترک دانست. تحمیل جنگ 8 ساله به کشورمان در فاصله کوتاهی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مهمترین میدان تجلیبخشی به غیرت دینی مردم به حساب میآمد. مقاومت مثالزدنی مردم در دفاعمقدس و تبدیل شدن یک نزاع ملی به عرصه میدانداری باورهای دینی، تجسم کاملی از نقش غیرت دینی در بزنگاههای دشواری است که مردم ایران پشت سر گذاشتهاند. حماسه 9 دی به عنوان مصداقی عیان از کارسازی این غیرت دینی از دیگر صحنههای میدانداری باورهای مذهبی در مواجهه با مخاطرات بیرونی بود.
با این تعاریف تضعیف غیرت دینی مردم به انحا و بهانههای مختلف را باید دسیسهای برای تضعیف حیات اجتماعی و سیاسی انقلاب دانست. غیرت دینی به عنوان سوخت انقلاب اسلامی عامل شتابدهندهای به حساب میآید که میتواند حرکت انقلاب را در برابر مخاطرات بیرونی تسریع کرده و تقویت بخشد. اگر جامعهای نسبت به ارزشهای دینی خود احساس غیرت نداشته باشد و با تضعیف آن براحتی کنار آید، قدرت بسیجشوندگی خود را از دست میدهد. دور از ذهن نیست اگر بسیاری از اقدامات توهینآمیز به مقدسات دینی در اروپا را گامی در جهت تضعیف غیرت دینی مسلمانان دانست، به گونهای که با تضعیف این غیرت، قدرت بیرونی دینداری را به عنوان ابزاری سیاسی و اجتماعی تضعیف کنند.
***
رئیسجمهور در جمع مردم شهریار:
با فرهنگ «ما میتوانیم» به دنبال رفع مشکلات مردم هستیم
گروه سیاسی: رئیسجمهور با بیان اینکه دشمنان و بدخواهان به دنبال ناامید کردن مردم هستند، اظهار داشت: امروز مصمم هستیم با پیروی از فرهنگ ما میتوانیم حاجقاسم سلیمانی و به رغم خواست دشمنان، مشکلات و دغدغههای مردم را برطرف کرده و در مسیر پیشرفت و آبادانی روزافزون گام برداریم.
حجتالاسلام والمسلمین سیدابراهیم رئیسی شنبهشب در جمع مردم در مسجد امیرالمومنین کهنز شهریار با اشاره به برنامههای سفر به شهرستانهای غرب استان تهران اظهار داشت: در جلسه شورای اداری، مشکلات مختلف این شهرستانها و دغدغههای مردم مورد بررسی و تصمیمگیری قرار گرفت. رئیسجمهور خاطرنشان کرد: در این جلسه مقرر شد ارتقای وضعیت فرمانداری شهرستان شهریار به فرمانداری ویژه که از جمله مطالبات مردم این شهرستان است، پس از بررسیهای کارشناسی در جلسه هیأت دولت مطرح شود. رئیسی افزود: در جلسه شورای اداری همچنین موضوعات حملونقل، مترو و آب شرب این مناطق مورد بررسی قرار گرفت و دولت این مسائل را با جدیت پیگیری خواهد کرد. رئیسجمهور در بخش دیگری از سخنان خود با تأکید بر ضرورت استفاده از ظرفیت جوانان در عرصههای مختلف اظهار داشت: جوانان همواره کارآمدی و توانمندیهای خود را در بخشهای مختلف نشان دادهاند. در دولت معتقد به میدان دادن به جوانان مؤمن و انقلابی هستیم و باور داریم موفقیت همه قوا در گرو حضور مردم و جوانان است. وی گفت: مردمی بودن دولت به این است که مردم در صحنههای مختلف احساس مسؤولیت کنند و دولت نیز زمینه حضور و مشارکت آنان را در همه عرصهها فراهم کند.
رئیسجمهور مسجد را پایگاه حضور و مشارکت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مردم دانست و اظهار داشت: مساجدی که نسبت به تقویت حضور مردم فعال هستند، پشتوانه ارزشمندی برای انقلاب و نظام بوده و در پیشبرد برنامههای دولت نیز نقش مهمی دارند.
دکتر رئیسی خاطرنشان کرد: موضوعات فرهنگی از دغدغههای جدی مردم است و مساجد میتوانند در این عرصه نیز بخوبی نقشآفرینی کنند. رئیسی خطاب به جوانان گفت: مسجد سنگر است و جوانان عزیز این سنگر را رها نکنند. امروز بسیاری از مسائل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جامعه با حضور فعال جوانان و مردم در مساجد قابل حلوفصل است. رئیسجمهور ضرورت قدردانی از خانوادههای شهدا و مدافعان حرم را مورد تأکید قرار داد و گفت: آنان در آزمون الهی موفق و سربلند بودند و امروز ما نیز باید تلاش کنیم در آزمون خدمت به مردم و رفع مشکلات آنان موفق باشیم. رئیسی تأکید کرد: امروز راهبرد نظام جمهوری اسلامی ایران ایجاد امید بین مردم و راهبرد دشمن ایجاد یأس و ناامیدی است، لذا هر کس با سخن و اقدام خود موجب تقویت امید در بین مردم شود، در مسیر راهبرد نظام حرکت میکند و هر کسی که موجب یأس و ناامیدی در جامعه شود، بخواهد یا نخواهد در راستای راهبرد دشمنان گام برمیدارد.
* گرهگشایی از مشکلات مردم وظیفه مسؤولان است
رئیسجمهور همچنین در جلسه شورای اداری شهرستانهای شهریار و قدس امکانات شهرستانهای غرب استان تهران را متناسب با ظرفیتهای این منطقه ندانست و گفت: دولت مصمم است در همه تصمیمسازیها و تصمیمگیریها - بویژه در توزیع امکانات - به سرانه جمعیت و همه ظرفیتها توجه کند. رئیسی افزود: تلاش برای رفع مشکلات و دغدغههای مردم جزو سیره و سلوک امام علی(ع) بوده است و امیدواریم این سفر که در روز تعطیل و شهادت مولیالموحدین علی(ع) انجام میشود، منشأ تصمیمات خوبی برای گرهگشایی از مشکلات مردم این منطقه باشد. رئیسجمهور گفت: در جریان این سفر مواردی از مشکلات مردم شهرستانهای غرب استان تهران مطرح شد که تبعات این مشکلات ایجاب میکند اقدامات سریع برای برطرف کردن آنها انجام شود. وی در بخش دیگری از صحبتهای خود بر ضرورت سامان دادن به وضع اتباع خارجی تأکید کرد و گفت: همه مشخصات و وضع تردد اتباع خارجی در مناطق مختلف کشور باید کاملا قاعدهمند باشد و ضمن احترام به خواهران و برادران افغانستانی حاضر در کشورمان که امروز با مردم ایران پیوند خوردهاند، لازم است نظارتها نیز با دقت انجام شود. رئیسجمهور گرهگشایی از مشکلات مردم را وظیفه همه مسؤولان دانست و گفت: تأکید میکنم سفرهای استانی بدون تشریفات بوده و صرفا جنبه کاری داشته باشد و در آن برای رفع مشکلات مردم چارهاندیشی شود.