گروه بین‌الملل: در چرخشی شگفت‌انگیز در جنگ جهانی اقتصادی، پول ملی روسیه با وجود اعمال بزرگ‌‌ترین تحریم‌های غرب و متحدانش علیه این کشور در 2 ماه اخیر، بالاترین ارزش خود در مقابل دلار و یورو طی چندین ماه گذشته را تجربه کرد. 

طبق داده‌های معاملاتی دیروز بازار تبادل مسکو، ارزش روبل جهشی چشمگیر را شاهد بود و نزدیک به یک درصد در برابر نرخ واحدهای پول ایالات متحده و اتحادیه اروپایی پیشرفت داشت. 

به گزارش آرتی، تا ساعت 10:07 بامداد روز سه‌شنبه 26 آوریل به وقت گرینویچ(لندن)، واحد پول روسیه تقریبا 0.96 درصد نسبت به پایان معاملات روز قبل از آن جهش کرد و به 76.42 روبل در برابر یورو رسید که بالاترین میزان طی نزدیک به 2 سال اخیر بود. همچنین روبل 0.92 درصد در برابر اسکناس سبز (یک دلاری) افزایش یافت و به 72.45 در هر دلار مبادله شد که بالاترین  نرخ برابری واحد پول روسیه در مقابل آمریکا در 5 ماه گذشته است. این در حالی است که روسیه متعاقب آغاز عملیات نظامی ۲۴ فوریه (۵ اسفند ۱۴۰۰) در اوکراین با بی‌سابقه‌ترین تحریم‌های بین‌المللی در تاریخ تجارت جهانی مواجه شده است. جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا این جنگ اقتصادی علیه روسیه (تحریم‌ها) را جایگزینی برای جنگ سوم جهانی خواند و جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید همین هفته مدعی شد با این روند روسیه به عنوان تحریم‌شده‌ترین کشور جهان، تضعیف شده است.

 همچنین کادری سیمسون، کمیسر انرژی اتحادیه اروپایی دیروز اعلام کرد ششمین بسته تحریم‌های این اتحادیه علیه روسیه در راه است. در 5 بسته تحریم قبلی که طی ۲ ماه اعمال شده‌، اتحادیه اروپایی تا مرز تحریم کامل نفت و گاز روسیه پیش رفت اما مخالفت برخی کشورهای عضو از جمله مجارستان که رابطه‌ای قوی با روسیه دارد و همچنین پیامدهای ناشی از آن بر افزایش شدید بهای سوخت در قاره، ترمز تحریم‌های بیشتر بروکسل را کشید. 

واحد پول روسیه در نتیجه موج اول تحریم‌های همه‌جانبه غرب و متحدانش در هفته نخست جنگ اوکراین به پایین‌ترین نرخ برابری تاریخی خود در مقابل هر دلار (حدود 140 روبل) سقوط کرد اما بلافاصله خود را بازیابی کرد و به حوالی همان نرخ برابری قبل از آغاز جنگ (حدود 76 روبل به ازای هر دلار) بازگشت. سرانجام این هفته، روسیه یک پیروزی بزرگ در مواجهه با جنگ ارزی آمریکا و اتحادیه اروپایی به دست آورد. 

کارشناسان این پدیده شگفت‌انگیز را ناشی از تمهیدات چند ماه اخیر کرملین قبل و بعد از آغاز جنگ در اوکراین می‌دانند، از جمله کاهش شدید ذخایر ارزی خارجی دلاری این کشور به ارزش معادل بیش از 600 میلیارد دلار و تبدیل آنها به طلا، عقد پیمان‌های دوجانبه پولی با اقتصادهای نوظهور غیر غربی بویژه چین و هند، فروش انرژی به خریداران خارجی در ازای واحد پول ملی (روبل) و جایگزینی‌های طرف‌های تجاری غربی با همتایان غیر غربی (مثل ایران). همچنین در بعد داخلی نیز یکی از مهم‌ترین ابتکارات مسکو، تجمیع مالیات شرکت‌های بزرگ صاحب درآمدهای ارزی کلان بوده است.

رکورد تقریبا ۲ ساله افزایش نرخ برابری روبل در مقابل یورو، دیروز در حالی به ثبت رسید که بازار روسیه در انتظار ثبت یک رکورد تاریخی دیگر است. این هفته قرار است شرکت‌های روسی مجموعا مالیاتی به ارزش 3 تریلیون روبل (40.25 میلیارد دلار) به دولت پرداخت کنند. تحلیلگران می‌گویند افزایش مالیات ممکن است زور پول روسیه را بیشتر کند، زیرا برخی شرکت‌های صادرات‌محور این کشور مجبور به فروش ارز خارجی برای پرداخت مالیات هستند.

بازیگران بازار پیش‌بینی می‌کنند تصمیم قطعی «بی‌آر» ( بانک مرکزی روسیه) درباره نرخ بهره در جلسه مهم روز جمعه 29 آوریل به ریاست الویرا نابیولینا  اتخاذ شود.

ماه گذشته (مارس)، بانک مرکزی روسیه  برای مقابله با تأثیر تحریم‌های غربی همه‌جانبه اعمال شده بر این کشور، نرخ بهره را 20 درصد افزایش داد. با این حال، در اوایل ماه جاری میلادی (آوریل)، «بی‌آر» با در پیش گرفتن سیاست تثبیت اقتصاد، نرخ بهره را به 17 درصد کاهش داد و برخی تحلیلگران انتظار دارند این نرخ روز جمعه به 15 درصد کاهش یابد. کارشناسان می‌گویند این می‌تواند باعث کاهش نرخ برابری روبل در مقابل دلار شود اما در عین حال باعث کاهش تورم در میان‌مدت برای جلوگیری از فشار به توده‌های مردم می‌شود.

بانک مرکزی روسیه دوشنبه این هفته اعلام کرده بود بازه زمانی برای محاسبه نرخ رسمی ارز را  یک ساعت کاهش می‌دهد. به گفته تحلیلگران بزرگ‌ترین و بین‌المللی‌ترین بانک روسیه، ازبر بانک سی‌ای‌بی، این حرکت حاکی از بهبود وضعیت نقدینگی در بازار ارزی این کشور است.

در همین حال، شاخص‌های بازار سهام روسیه نیز دیروز  شاهد افزایش بود. تا ساعت 10:05 صبح سه‌شنبه به وقت مسکو، مهم‌ترین شاخص بین‌المللی سهام بورس روسیه، RTS بر اساس دلار با 2.12 درصد افزایش به 961.75 واحد رسید. شاخص MOEX مبتنی بر روبل نیز با 1.16 درصد افزایش به 2210.95 واحد رسید.

 

* افزایش تبادل روبلی روسیه با شرکا

دنیس مانتوروف، وزیر صنعت و تجارت روسیه این هفته در نشست عمومی نمایشگاه بین‌المللی اینوپروم ازبکستان گفت: «روسیه باید تسویه‌حساب تجاری بر اساس ارزهای ملی  با کشورهای شریک خود را افزایش دهد».

خطاب او بویژه کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU)، گروه بریکس (شامل برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) و همین طور سازمان همکاری شانگهای (SCO) بود؛ مهم‌ترین اتحادیه‌های اقتصادی که روسیه در حال حاضر در آنها عضویت دارد.

به گفته مانتوروف، در سال 2021 رشد گردش مالی روسیه با شرکای اتحادیه‌های مزبور به 38 درصد رسید، در حالی که این اتحادیه‌ها روی هم تقریبا نیمی از اقتصاد جهانی را تشکیل می‌دهند. او آینده همکاری موفق اتحادیه‌های مزبور را بسته به این دانست که شرکای روسیه در تسویه‌حساب‌های متقابل با چه سرعتی از دلار آمریکا و یورو به سمت ارزهای ملی خود روی‌گردان شوند.

مانتوروف گفت: «آنچه امروز در اقتصاد جهانی و در دنیای اتفاق می‌افتد به ما یادآوری می‌کند چگونه باید همکاری‌های لجستیک و صنعتی خود را بازسازی کنیم و در چه جهتی می‌توانیم اقتصاد خود را توسعه دهیم. این دلارزدایی است و اکنون ما یوروزدایی، یعنی گذار به ارزهای خودمان را هم اضافه کرده‌ایم تا از نظر تسویه حساب‌های متقابل تا حد امکان مستقل باشیم».