نام‌گذاری آخرین جمعه ماه رمضان به عنوان روز قدس را می‌توان یکی از میراث‌های مبارزاتی امام خمینی(ره) برای امت اسلامی دانست. با این حال فلسطین نه‌تنها در قامت یک مناسبت که به عنوان موضوعی دائمی در اندیشه بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی جایگاهی رفیع داشته است. در همین زمینه رجوع به تاریخ و بازخوانی مواضع امام خمینی(ره) درباره مبارزه با رژیم صهیونیستی و حمایت از آزادی قدس شریف بر این واقعیت صحه می‌گذارد که آرمان فلسطین، بخشی جدایی‌ناپذیر از منظومه مبارزاتی ایشان بوده است. 

بر اساس اسناد تاریخی، شروع نهضت امام خمینی(ره) با انتقاد از عملکرد شاه در نزدیکى به اسرائیل و افشاى حرکت‌هاى مخفیانه‌ ۲ رژیم براى نزدیکى به یکدیگر بوده ‌است. در واقع، از سال 1341 و در پیام مشهور امام به مناسبت نوروز 42، به کشته‌ شدن مسلمانان و روحانیت به دست دولت، براى حفظ منافع آمریکا و اسرائیل اشاره شده ‌است. پس از آن، امام به مناسبت وقایع مختلف، در داخل و خارج از ایران این مقوله را به ‌طور جدى مطرح‌ کرده‌اند. بررسی دیدگاه امام خمینی در مساله فلسطین نشان از آن دارد که اولین موضع رسمى امام، مقارن با آغاز مبارزات سیاسى وى با رژیم پهلوى در ارتباط با عدم هم‌سویى این رژیم با تحریم نفتى اسرائیل و قطع روابط دیپلماتیک همگام با کشورهاى اسلامى و عربى بود. امام در مصاحبه‌اى در این ‌باره می‌فرمایند: «یکى از جهاتى که ما را در مقابل شاه قرار داده است، کمک او به اسرائیل است. من همیشه در مطالبم گفته‌ام که شاه از همان اول که اسرائیل به ‌وجود آمد، با او همکارى کرده؛ و وقتى که جنگ بین اسرائیل و مسلمانان به اوج خود رسیده ‌بود، شاه، همچنان نفت مسلمین را غصب کرده، به اسرائیل مى‌داد و این امر خود از عوامل مخالفت من با شاه بوده ‌است». علاوه بر این در پیام امام درباره‌ لایحه‌ انجمن‌هاى ایالتى و ولایتى در سال 1341، از سلطه‌ صهیونیست‌ها بر تأسیسات و منابع ایران و در قالب بهائیت، انتقاد شدیدى به عمل آمده ‌است. یکى از محکم‌ترین و تندترین موضع‌گیرى‌هاى سیاسى امام در برابر شاه و اسرائیل، سخنرانى مشهور ایشان در مسجد اعظم قم، پس از آزادى از زندان بود. در این سخنرانى شاه را از توسعه‌ روابط نظامى و اقتصادى با اسرائیل برحذر داشتند و به زیان‌آور بودن آن تأکید کرده و فرمودند: «اى مردم عالم، بدانید ملت ما با پیمان [با] اسرائیل مخالف است، این ملت ما نیست، این روحانیت ما نیست، دین ما اقتضا مى‌کند که با دشمن اسلام موافقت نکنیم، قرآن ما اقتضا مى‌کند که در مقابل صف مسلمین با دشمن اسلام هم‌پیوند (پیمان) نشویم، ما این حرف‌ها را مى‌زنیم، مرتجع هستیم؟» با کشتار خونین مدرسه‌ فیضیه، ایشان در سخنرانی مشهور خود مبارزه با اسرائیل را همچنان در محور مبارزات قرار دادند و فرمودند:«... والله، اسرائیل به درد تو نمى‌خورد. اطلاع دادند که بعضى از اهل منبر را برده‌اند در سازمان امنیت، گفته‌اند: شما با ۳ موضوع کار نداشته باشید، پس از آن هرچه خواستید بگویید. یکى اینکه با شاه کارى نداشته باشید و از او حرف نزنید، یکى هم اینکه با اسرائیل کار نداشته باشید و دیگرى هم اینکه شما نگویید دین در خطر است. اگر ما این ۳ مطلب اساسى را کنار بگذاریم، دیگر چه بگوییم. ما هر گرفتارى که داریم مربوط به این ۳ مطلب است. تمام گرفتارى‌هاى ما [از اینهاست]. مى‌گویند: از شاه و اسرائیل حرف نزنید، رابطه‌ بین شاه و اسرائیل چیست؟ مگر شاه اسرائیلى است؟!»

پس از تبعید امام و مقارن با جنگ 6 روزه، ایشان با صدور اطلاعیه‌اى، ضمن تذکر به ممالک اسلامى براى ریشه‌کن کردن ماده‌ فساد، در قلب دنیاى اسلام، داشتن هرگونه رابطه‌ سیاسى و تجارى با اسرائیل را حرام اعلام کرده، هرگونه همکارى با آن را مقابله با اسلام مى‌دانند و مصرف کالاهاى اسرائیلى را نیز بر مسلمانان حرام مى‌شمارند. بعدها ایشان در شهریور سال 1347 نیز در پاسخ به نامه‌ گروهى از فداییان و جوانان مبارز فلسطین، ضمن اعلام وجوب و ضرورت مبارزه با اسرائیل، مجوز استفاده از مصرف زکات و سایر صدقات را براى رفع خطر اسرائیل در کمک به مدافعان و مبارزان صادر می‌کنند. در سال‌های بعدی تبعید امام خمینی(ره)، ایشان به بهانه‌های مختلف فلسطین را به عنوان کانونی‌ترین مساله جهان اسلام فراموش نکردند. امام در قسمتى از سخنرانى خود درباره‌ جشن‌هاى 2500 ساله بیان مى‌کنند که کارشناسان اسرائیلى، برپاکنندگان این جشن‌ها بوده‌اند، چرا که در حال جنگ با اسلام هستند و از طرف دیگر، کشتى نفتى ایران نیز براى اسرائیلى که در جنگ با مسلمین است انرژى برده ‌است. سپس در بخش‌هاى بعدى پیام امام، به توطئه‌هاى صهیونیست‌ها به منظور ضربه زدن به احکام اسلامى و تخریب چهره‌ اسلام و تحریف قرآن کریم اشاره شده ‌است. 

در طول دهه‌ 50 شمسى و تا تحولات انقلاب اسلامى، امام همچنان در اعلامیه‌هاى مختلف، در پاسخ به نامه‌هاى مردم، دانشجویان و علما، با واجب کردن جهاد بر تمام مسلمین، براى آزادسازى فلسطین و حمایت از گروه‌هاى مبارز فلسطینى، این امر را در اذهان و افکار عمومى مسلمانان زنده نگه‌ داشت. امام(ره) درباره وقایع سال «1975 م» در لبنان که فالانژها، تحت حمایت صهیونیسم به فلسطینیان حمله بردند، پیامى صادر کردند و به مردم براى کمک به بازماندگان آنها توصیه‌هایى فرمودند. بعد از پیروزى انقلاب اسلامى ایران، رهبر کبیر ایران در پیامى رسمى صلح مصر و اسرائیل را خیانت به اسلام و مسلمین و برادران عرب نامیدند. حمایت‌هاى ایشان از فلسطین و لبنان در مراسم مختلف اعم از دیدار با مردم، سفرا و مبارزان فلسطینى و لبنانى، پس از انقلاب اسلامى شدت بیشترى یافت. اوج صهیونیسم‌ستیزى امام و حمایت‌شان از مردم فلسطین در تعیین روز قدس با عنوان روز جهانى مبارزه با مستکبران، ظالمان و صهیونیسم بود. امام در حرکتى ابتکارى و سمبلیک آخرین جمعه‌ ماه مبارک رمضان را روز قدس نامیدند و در بخش‌هایى از پیام‌شان چنین فرمودند: «روز قدس یک روز جهانى است، روزى نیست که فقط اختصاص به قدس داشته باشد، روز مقابله‌ مستضعفین با مستکبران است، روز حمایت از ملت‌هایى [است] که در زیر فشار ظلم آمریکا و غیرآمریکا بودند... تمام ملت‌ها قیام کنند و این جرثومه‌ فساد را به زباله‌دان‌ها بریزند... روزى است که باید همت کنید و همت کنیم که قدس را نجات بدهیم و برادران لبنانى را از این فشارها نجات بدهیم... روز قدس روز اسلام است، روز قدس روزى است که اسلام را باید احیا کرد و احیا بکنیم و قوانین اسلام در ممالک اسلامى اجرا بشود... روز قدس فقط روز فلسطین نیست، روز اسلام است، روز حکومت اسلامى است... روز امتیاز حق از باطل است، روز جدایى حق از باطل است». بعد از شروع جنگ تحمیلى نیز، امام همچنان از فلسطین و لبنان در مقابل اسرائیل دفاع مى‌کردند و بر این نکته تأکید داشتند که بعد از رسیدن به حساب صدام به کمک آنها در برابر اسرائیل و براى آزادى قدس، خواهند شتافت. امام در موسم حج نیز با ارسال پیام براى تمام مسلمین، بر مشکل فلسطین و لزوم حمایت از آن در برابر اسرائیل و بر به رسمیت نشناختن اسرائیل تأکید مى‌فرمودند. 

در روز جهانى قدس در سال 61 شمسی امام در پیامى دردمندانه، حمله‌ اسرائیل به لبنان و همگامى برخى اعراب بویژه اردن، عربستان و مراکش با اسرائیل و زمزمه‌ مدارا و مصالحه‌ سران فلسطین با اسرائیل را محکوم کردند و مردم فلسطین را به برداشتن اسلحه و مبارزه با اسرائیل تا سر حد مرگ فراخواندند. از جمله ابتکارات امام، طرح مساله‌ فلسطین در قالب پیام حج و برائت از مشرکان بود و تا زمان وفات ایشان هر سال در قالب این پیام، مساله‌ فلسطین را به گوش جهان اسلام از طریق فریضه‌ حج رساندند. و بالاخره امام خمینى در وصیتنامه‌ خود، فلسطین را فراموش نکردند و همانند روزهاى آغازین مبارزه علیه رژیم صهیونیستى موضع گرفتند و آمریکا و صهیونیسم جهانى را تروریسم بالذّات دولتى معرفى کردند و «اسرائیل بزرگ» را خیالى ابلهانه نامیدند و شاه‌حسین و شاه‌حسن و حسنى مبارک را براى خیانت به آرمان فلسطین مورد ملامت قرار داد.