محمدرضا کردلو: سال 99 در سفر به دمشق امکان گفتوگو با چهرههایی تاثیرگذار از هنر جهان عرب را پیدا کردم. «صفوح شغاله» ترانهسرا و شاعر سوری، «نجدت انزور» فیلمساز سرشناس جهان عرب و «محمد الرکوعی» نقاش فلسطینی ۳ تن از این چهرهها بودند که از موضع مقاومت، دغدغه فلسطین و آزادی قدس را داشتند.
صفوح شغاله، ترانهسرا و شاعر سوری در گفتوگو با «وطنامروز» از این گفت که فلسطین زخمی بر پیکره همه مسلمانان است. او در بخشی از گفتوگوی مفصل خود با «وطنامروز» گفت: فلسطین زخمی بر پیکره همه مسلمانان است و من یک مسلمان هستم و ایمان دارم ما در آخرالزمان به دیوارهای قدس خواهیم رسید و من خودم را یکی از آنها میدانم. درباره قتلعام «جنین» چنین سرودهام:
«جنین، ای چراغ عرب
ای نور و مشعل آزادی
خون بر خاک تو نوشته است
تاریخ امت عربی را»
هیچکس این شعر را منتشر نکرد ولی «ورده الجزائریه» آن را خوانده است. همچنین درباره جنگ عراق، جنگ کویت و درباره لبنان بسیار نوشتهام. باز درباره فلسطین نوشتهام:
«خونریز مست مرا تحریک میکند
که مرا فریب دهد
که اگر معشوقهاش شوم
پایتخت را به نامم کند
بلکه مرا پایتخت ابدی اسرائیل کند
نظر شما چیست ای ساکنان سرزمینهای عربی؟
پیشنهاد تحریککنندهای است و من هنوز دختری جوان هستم
30 سال است که از خودم دفاع میکنم و فریاد میزنم ای عربها
ای کسانی که مرا خنساء دوم قرار دادید
به یاری من بشتابید، چگونه راضی میشوید که به قدس تجاوز شود
کجایند شمشیرهای بران
به نظر شما پس از اینکه بر قدس گریستیم
باید بر کجا بگرییم... مکه یا ضریح پیامبر؟»
این ترانهسرا با اشاره به تاثیری که از جریان مقاومت و حزبالله لبنان گرفته، افزود: در جنگ 2006 (33 روزه) سخن مشهوری دارم که «اگر شیعیان اینگونهاند، من نخستین شخص شیعه هستم». یک قصیده هم برای سیدحسن نصرالله نوشتم با این مطلع: «وعده تو ای نصرالله به خدا که وعدهای راستین است».
***
محمد الرکوعی از اهالی غزه است که سالها در زندانهای رژیم صهیونیستی بوده است. این هنرمند نقاش فلسطینی سال 1973 به اسارت رژیم صهیونیستی درآمد و با حکم حبس ابد راهی زندان شد. او در 13 سالی که در اسارت به سر میبرد، بیکار ننشست و شروع به نقاشی برای همسلولیهایش کرد تا هدیهای باشد برای خانوادههایشان. او در گفتوگو با «وطنامروز» گفت: یک شبکه جهانی در فضای هنری علیه آرمان فلسطین تشکیل شده است.
الرکوعی درباره ارتباط برخی کشورهای عربی با رژیم اشغالگر قدس افزود: روابط میان این رژیمهای عربی با رژیم صهیونیستی از سالهای پیش برقرار بوده است ولی این روابط پشتپرده در جریان بوده است. کسانی که امروز با این مزدوری اعراب به مقابله برخاستهاند، ملتهای فلسطین، لبنان، سوریه، ایران، عراق و الجزایر هستند، به این معنا که قدرتهایی در منطقه هستند که در مقابل کسانی که خواستار عادیسازی با صهیونیستها به بهانه تامین منافع ملت فلسطین هستند، ایستادهاند.
این نقاش فلسطینی در توصیف هنر مقاومت و تفاوت آن با جریانهای معارضش میگوید: هنر فلسطینی، هنر مقاومت بود اما هنر اسرائیلی تابلوهایی عادی بدون پیام خاص بود. ممکن است دلیل آن هم نداشتن رنج و سختی همانند ما باشد. هنر فلسطینی، هنر مقاومت برخاسته از ایمان و عقیده است که بر عدم دست برداشتن از فلسطین و ضدیت با اشغالگری و جلوگیری از سرقت میراث فلسطین تاکید میکند. هنر فلسطینی هنر پایبندی به مقاومت است و هنرمندان مقاوم با هنرمندان اسرائیلی هیچ تعامل و ارتباطی ندارند، زیرا آنها را دشمن میدانند و تا به امروز هیچ نمایشگاهی از هنرمندان فلسطینی در سرزمینهای اشغالی برگزار نشده است. درباره هنر اسرائیلی باید بگویم حتی اگر در یکی از تابلوهایشان زیبایی باشد من آن را زشت میدانم، زیرا این تابلوها با خون فلسطینیها نقش بسته است و من برای آن ارزش هنری قائل نیستم.
***
نجدت اسماعیل انزور، کارگردان مطرح جهان عرب با تاکید بر اینکه آزادی نتیجه مقاومت است در بخشی از گفتوگوی تفصیلی خود با «وطنامروز» گفت: باید هنرمندان و سینماگران را دعوت کنیم تا از بخشها و مناطق آزاد شده در سوریه بازدید کنند تا متوجه این مساله باشند که آزادی نتیجه مقاومت است. سینمای مقاومت باید گسترش یابد و بر نسل جوان تمرکز کرده و ابعاد این موضوع را برای آنها تشریح کند تا نسل جوان ابعاد گامهای اشغالگران و شیوههای تسلط آنها و ظلمهایی را که در حق ملتها روا میدارند درک کنند؛ چه این اشغالگر رژیم صهیونیستی باشد و چه انصار آن مانند داعش و جبههالنصره و آمریکا. در راس این کشورهای مقاوم، سوریه و ایران و برخی ملتهای آزاده در جهان قرار دارند.
نجدت انزور درباره مساله عادیسازی روابط برخی کشورهای عربی با اسرائیل نیز با انتقاد از رویکردهای فرهنگی جبهه مقاومت افزود: کشورهای عربی خلیجفارس، ابتدا با یک سریال روی موضوع عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی کار کردند و سپس این توافقها را امضا کردند. ما چه کردهایم؟ برای اینکه نسلهای آینده را حفظ کنیم و آنها را به مسیر صحیح هدایت کنیم باید روحیه مقاومت را در وجود آنها بدمیم؛ مقاومت در همه چیز و نه فقط هنر، مثلا در کار و حتی الگوی مصرف؛ باید روحیه مقاومت را تقویت کنیم.