تجارت ایران با روسیه و اوکراین در زمان جنگ چگونه است؟

جریان تجاری ایران با روسیه و اوکراین در ۲ ماه ابتدایی جنگ بین این ۲ کشور نشان می‌دهد فقط واردات از روسیه افزایش داشته است، صادرات به این کشور و البته مجموع تجارت با اوکراین افت تا بیش از ۹۰ درصدی را ثبت کرده است. تنش‌های سیاسی بین اوکراین و روسیه اوایل اسفند سال گذشته شدت گرفت و عملا وارد جنگ شدند؛ اتفاقی که در وضعیت تجاری ۲ کشور با سایر کشورها با توجه به اینکه تامین‌کنندگان بخشی از کالاهای اساسی هستند، حائز اهمیت بوده است. 

 ایران تا زمان شروع جنگ این ۲ کشور یعنی در ۱۰ ماهه اول سال گذشته، حدود ۲ میلیارد دلار با آنها تعامل تجاری داشت که عمده آن تا حدود 1.8 میلیارد دلار مربوط به روسیه بود.  گندم، ذرت، جو و دانه‌های روغنی از جمله اقلام اساسی وارداتی ایران از روسیه تا زمان جنگ این کشور بوده و از اوکراین نیز هر چند محدودتر، کالاهایی مانند گندم، ذرت، روغن آفتابگردان، ماشین‌آلات یا برخی تجهیزات نفتی وارد کرده بود. با گذشت حدود ۳ ماه از شروع جنگ بین روسیه و اوکراین، وضعیت تجاری ایران با این ۲ کشور از گمرک ایران مورد بررسی قرار گرفت و در همین رابطه، لطیفی- سخنگوی گمرک - گزارشی از تبادل تجاری با آنها در فاصله اسفند سال قبل تا پایان فروردین امسال ارائه کرد. 

به گزارش ایسنا، در ۲ ماه مورد بررسی، تجارت ایران و روسیه حدود 930.4 هزار تن به ارزش بیش از 382.8 میلیون دلار بوده است.  سهم واردات از روسیه 758.6 هزار تن به ارزش

 321.3 میلیون دلار بوده که نسبت به ۲ ماه اسفند ۱۳۹۹ و فروردین ۱۴۰۰ حدود ۱۰۹ درصد در وزن و ۲۹ درصد در ارزش رشد داشته است.  در دوره مشابه سال گذشته، حجم واردات ایران از روسیه 362.6 هزار تن به ارزش ۲۴۹ میلیون دلار بوده است. از اقلام اساسی وارداتی ایران از روسیه در این مدت می‌توان به گندم و ذرت اشاره کرد. 

میزان صادرات ایران به روسیه در اسفند پارسال و فروردین امسال کاهشی بوده است به ‌طوری که 171.8 هزار تن به ارزش 61.5 میلیون دلار صادرات انجام شده که نسبت به دوره مشابه قبل ۲۲ درصد در وزن و ۳۶ درصد در ارزش کاهش داشته است.  در دوره گذشته 220.9 هزار تن به ارزش 96.1 میلیون دلار صادرات به روسیه انجام شده بود.  اما جریان تجارت ایران و اوکراین در ۲ ماه مورد بررسی کاهشی و در مجموع 5.9 هزار تن به ارزش 3.4 میلیون دلار بوده است.  میزان واردات ایران از اوکراین حدود ۵۶۳ تن به ارزش 565.7 هزار دلار بوده است، در حالی که ایران در ماه پایانی ۱۳۹۹ و ماه ابتدایی ۱۴۰۰ حدود 20.7 هزار تن به ارزش بیش از ۲۷ میلیون دلار واردات از اوکراین داشته است. 

بر این اساس واردات از اوکراین در اسفند پارسال و فروردین امسال، ۹۷ درصد در وزن و ۹۸ درصد در ارزش کاهش داشته است.  صادرات ایران به این کشور نیز کاهشی بوده است به طوری که در این دوره 5.3 هزار تن به ارزش

 2.9 میلیون دلار صادرات انجام شده که ۶۳ درصد در وزن و ۷۶ درصد در ارزش کاهش دارد.  در دوره مشابه سال قبل صادرات ایران به اوکراین حدود ۱۵ هزار تن به ارزش 12.3 میلیون دلار بوده است. 

 

***

راه‌اندازی 3 بازارچه مرزی بین ایران و پاکستان

بر اساس اعلام سازمان توسعه تجارت ایران، در دیدار رئیس سازمان توسعه تجارت ایران و سفیر پاکستان بر راه‌اندازی 3 بازارچه مرزی بین ۲ کشور ایران و پاکستان تاکید شد. علیرضا پیمان‌پاک، معاون وزیر صمت و رحیم حیات‌قریشی سفیر پاکستان در تهران دیدار و گفت‌وگو کردند.  در این دیدار ۲ طرف با مروری بر وضعیت تجارت ۲ کشور، از روند رو به رشد مناسبات ابراز خرسندی و بر افزایش سطح تجارت و رسیدن آن به رقم قابل توجه تاکید کردند. ۲ طرف همچنین در این دیدار از راه‌اندازی ۳ بازارچه مرزی طی ماه‌های آینده خبر دادند و توافق شد نخستین بازارچه در ریمدان طی مراسمی افتتاح شود. توسعه حمل‌و‌نقل بین ایران و پاکستان و ایجاد شرکت‌های مشترک حمل‌و‌نقل و استفاده بهینه از کریدورهای شمال و جنوب و فرصت‌های جدیدی که در این عرصه ایجاد شده است نیز مورد تاکید ۲ طرف قرار گرفت.  در این دیدار همچنین ۲ طرف با اشاره به استفاده از مکانیزم تهاتر و تبادل کالا در روابط تجاری ۲ کشور بر اجرایی شدن سریع‌تر این مکانیزم در راستای افزایش سطح همکاری‌های اقتصادی و تبادلات تجاری ۲ کشور و حل‌و‌فصل بخشی از مشکلات بانکی در تبادلات مالی تاکید کردند. 

بهینه‌سازی موافقت‌نامه تجارت ترجیحی و رفع مشکلاتی از قبیل کمبود برگه‌های صدور ویزا در زاهدان و تامین این برگه از طرف سفارت پاکستان نیز در این دیدار مطرح شد و سفیر پاکستان از حل‌و‌فصل هر چه سریع‌تر آن خبر داد. ۲ طرف همچنین توافق کردند با تشکیل کمیته‌های فنی، موضوعات تهاتر و حمل‌و‌نقل را به صورت تخصصی مورد بررسی و مطالعه قرار دهند و ظرف روزهای آینده گزارش‌های خود را به روسای ۲ طرف اعلام کنند. اخیرا دولت پاکستان، مکانیسم تهاتر بین ۲ کشور را در چارچوب همکاری‌های اتاق بازرگانی زاهدان و اتاق کویته تصویب کرده و این نخستین‌بار است که دولت پاکستان اقدام به تصویب تهاتر می‌کند. 

 

***

قرارداد بازسازی پالایشگاه ال‌پالیتو ونزوئلا امضا شد

شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران قرارداد تعمیرات اساسی و راه‌اندازی پالایشگاه ال‌پالیتو در ونزوئلا را با مبلغ 110 میلیون یورو منعقد کرد. بنا بر اطلاعات واصله، این قرارداد با هدف تعمیرات اساسی و تکمیل ظرفیت عملیاتی پالایشگاه 140 هزار بشکه‌ای ال‌پالیتو امضا شده است. در حال حاضر این پالایشگاه در ونزوئلا با 50 درصد ظرفیت خود در حال بهره‌برداری است. طبق این قرارداد، منابع مالی این پروژه توسط شرکت نیکو تامین خواهد شد. قرار است خوراک نفت خام این پالایشگاه با مشارکت شرکت ملی نفت ایران از طریق شرکت نیکو تامین شود.