مهدی جابری: «هفته ملی جمعیت» فرصت خوبی برای بررسی چالشهای این حوزه، مرور عملکرد نهادهای متولی و آشنایی با دغدغههای مردم برای تشکیل خانواده و فرزندآوری است.
در چند روز گذشته تعدادی از کارشناسان و برخی مدیران اجرایی درباره ابعاد مختلف اجرای قانون جوانی جمعیت اظهار نظر داشتهاند. از جمله مهمترین نکات مطرح شده در این اظهارات، ضرورت ایجاد اعتماد و اطمینان در افکار عمومی برای تحقق وعدههای اقتصادی و تسهیلات تشویقی است. به این معنا که هم کارشناسان و هم مدیران در این موضوع اتفاق نظر دارند که باید مردم و خانوادهها را به این باور رساند که نهادهای دولتی و دستاندرکار برای پوشش هزینههای ناشی از افزایش جمعیت در کنار آنها هستند.
قطعا همراهی مردم از طریق شعار، دستور، مصوبه و بخشنامه حاصل نخواهد شد. مردم زمانی با این سیاستها همراه میشوند که مجموعه دولت و نهادهای به ظاهر حمایتگر را در عمل و واقعیت کنار خود ببینند. متاسفانه منفعل بودن دولت قبل و عدم پایبندی به شعارها و وعدههای مطرح شده آن دولت در طول ۸ سال، موجب ایجاد بدبینی و تردید در بخشی از جامعه شده است. بنابراین برای جبران این موضوع و ترمیم اعتماد عمومی باید اقدامات رسانهای و فرهنگی دوچندانی انجام شود و البته لازم است حمایتهای اقتصادی، شغلی و اجتماعی به صورت واقعی در دستور کار باشد به طوری که مردم در محافل خانوادگی و مباحث جمعی برای یکدیگر تعریف و بازگو کنند که «من امروز فلان تسهیلات را دریافت کردم»، «واقعا حمایت شغلی خوبی از من شد»، «الان همه هزینههای خانواده 4 نفره ما تامین میشود» و از این قبیل اعترافات!
اما نکته قابل تأمل دیگر در نظرات کارشناسان، عدم پایبندی برخی نهادها در سالهای گذشته به سیاستهای جمعیتی و کمکاری و سهلانگاری آنها در این مسیر است. بنابراین میتوان متوجه شد علت مقاومت جامعه برای تشکیل خانواده و فرزندآوری چیست. به عبارت دیگر ما شعارها و اهداف را روی کاغذ مینویسیم و حتی برای اجرای آنها بخشنامه صادر میکنیم اما وقتی یک عده از دستاندرکاران و مجریان موجب سرگردانی، خستگی و آزار مردم میشوند، نه تنها نتیجه مطلوب حاصل نمیشود، بلکه ویروس بیاعتمادی در سطح جامعه منتشر میشود.
این یک واقعیت است که جماعت خسته را نمیتوان وادار به همراهی با قانون جوانی جمعیت کرد. این جماعت نیاز به انرژی، سرزندگی، امیدواری، تامین مالی و از همه مهمتر «باور و یقین» دارد. اگر اینچنین باشد، جمعیت خودبهخود رشد میکند و قانون اجرا میشود!