کد خبر: 248995تاریخ: 1401/3/3 00:00
رئیس‌جمهور ترکیه کماکان مخالف پیوستن سوئد و فنلاند به پیمان آتلانتیک شمالی است
اردوغان: گسترش ناتو به نفع ترکیه نیست
گروه بین‌الملل: رئیس‌جمهور ترکیه کارزار کسب امتیاز حداکثری از آمریکا و غرب برای موافقت با توسعه ناتو را ادامه می‌دهد. فنلاند و سوئد هفته گذشته (۱۵ مه- ۲۵ اردیبهشت) رسما درخواست فوری خود برای عضویت در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) را ارائه دادند. با این حال این ۲ کشور اسکاندیناوی برای پذیرفته شدن در این ائتلاف نظامی به رهبری آمریکا، به حمایت هر۳۰ کشور عضو نیاز دارند. تاکنون علاوه بر ترکیه، دولت کرواسی نیز با عضویت سوئد و فنلاند در ناتو مخالفت کرده است. توجیه سوئد و فنلاند برای عضویت فوری در ناتو، عملیات نظامی روسیه در اوکراینی است که مدت‌ها پشت صف عضویت در ناتو مانده بود. اسکاندیناویایی‌ها که در قرن گذشته سابقه جنگ با روسیه (شوروی) را داشته‌اند، معتقدند پس از جنگ اوکراین، امنیت آنها نیز به خطر افتاده است و به همین دلیل پیوستن به ناتو را به منظور حفاظت از سرزمین خود ضروری می‌بینند.
در مقابل اگرچه پوتین، عضویت این ۲ کشور در ناتو را چندان برای روسیه مهم تلقی نکرده اما مسکو به هلسینکی و استکهلم در این باره هشدار داده و سطح کنش نظامی را در مرزهای شمال غرب و همچنین دریای بالتیک بالا برده است. در این میان به نظر می‌رسد رجب طیب اردوغان قصد یک بازی چندگانه با کارت عضویت ترکیه در ناتو را دارد تا از همه طرف‌های درگیر در این غائله امتیاز بستاند. او در نخستین واکنش به عضویت سوئد در ناتو، این کشور را به خاطر پناه دادن به گروه‌های مسلح جدایی‌طلب وابسته به پ‌ک‌ک، حامی تروریسم خواند و این موضوع را مطرح کرد که چرا آنکارا باید از عضویت یک کشور حامی تروریسم در ناتو حمایت کند. همان‌طور که از اردوغان و حزب حاکم ترکیه انتظار می‌رفت، مشخص شد مخالفت آنکارا با عضویت سوئد و فنلاند در ناتو، بیشتر از اینکه یک موضع راهبردی باشد، کارزاری اقتصادی و سیاسی برای کسب امتیاز از آمریکا، اتحادیه اروپایی و کشورهای اسکاندیناوی است. چنانکه شبکه بلومبرگ، هفته گذشته فهرستی از درخواست‌های دولت ترکیه برای پذیرش عضویت فنلاند و سوئد در ناتو را منتشر کرد. این فهرست شامل درخواست حذف تحریم‌های آمریکایی و اروپایی آنکارا متعاقب خرید سامانه دفاع موشکی اس-400 از روسیه و همچنین وارد کردن مجدد ترکیه در برنامه آمریکایی ساخت هواپیماهای جنگنده پیشرفته اف-35 می‌شود. دولت ترکیه، سوئد و فنلاند را متهم می‌کند سابقه اعطای پناهندگی به اتباع عمدتا کرد این کشور را دارند که به دلیل درگیری‌های داخلی در آناتولی خواستار پناهندگی شده‌اند. آنکارا در برخی موارد اعطای پناهندگی به این افراد را غیرقابل پذیرش می‌داند.
بلومبرگ به نقل از ۳ تن از مقام‌های ارشد ترکیه گزارش کرده کاخ ریاست جمهوری ترکیه، از دولت‌های سوئد و فنلاند درخواست کرده قبل از پیوستن به ائتلاف ناتو، آشکارا نه‌تنها پ‌ک‌ک، بلکه گروه‌های وابسته به آن را محکوم کنند.
جالب اینکه ینس استولتنبرگ، دبیر کل دانمارکی ناتو نیز با توئیتی به پیشواز این موضوع رفته و به همتایان وایکینگ خود توصیه کرده بود بهتر است ملاحظات امنیتی متحدان را برای پیدا کردن یک راه‌حل رو به جلو در نظر بگیرند.
در عین حال اردوغان که از به حضور پذیرفتن هیات‌های عالی‌رتبه سوئدی و فنلاندی در کاخ آک سارای امتناع کرده بود، شنبه گذشته به گفت‌و‌گوهای تلفنی مجزا با سائولی نینستو، رئیس‌جمهور فنلاند و ماگدالنا اندرسون، نخست‌وزیر سوئد پرداخت. مهم‌ترین تاکید رئیس‌جمهور ترکیه بویژه بر متوقف کردن حمایت‌های سیاسی و مالی این دولت‌ها از گروه‌های تروریستی است که امنیت این کشور را به مخاطره انداخته‌اند. رئیس‌جمهور ترکیه در بیانیه‌ای درباره خواسته‌هایش از ۲ کشور اسکاندیناوی، خواستار برداشته شدن قدم‌های محکم و جدی علیه جریان پ‌ک‌ک و دیگر گروه‌های تروریستی در کشورش شد. اردوغان همچنین مشخصا از خانم اندرسون، نخست‌وزیر سوئد خواست که بویژه ممنوعیت صادرات تسلیحات دفاعی به ترکیه را که به خاطر دخالت‌های این کشور در سال 2019 در پارلمان سوئد تصویب شده بود، بردارد. مولود چاووش‌اوغلو، وزیر خارجه ترکیه نیز دیروز تأیید کرد دولت متبوعش از هلسینکی و استکهلم درخواست کرده محدودیت‌های تجاری‌ای را که علیه ترکیه وضع کرده‌اند، لغو کنند. با این حال فشارهای ترکیه به سوئد و فنلاند به همین جا ختم نمی‌شود. اردوغان طی سخنانی که روز یکشنبه در مراسمی در استان کوجایلی واقع در شمال غرب ترکیه ایراد کرد، صریحا گفت معتقد است سیاست گسترش ناتو بدون توجه به نگرانی‌های امنیتی نه برای ترکیه و نه برای ناتو خوب نیست. به گزارش خبرگزاری آناتولی، رئیس‌جمهور ترکیه با اشاره به وعده‌هایی که اعضای ناتو درباره عضویت فنلاند و سوئد به آنکارا داده‌اند، اعلام کرد آنکارا به جای بیانیه‌های دیپلماتیک درباره امنیت خود می‌خواهد شاهد گام‌های منسجم باشد. او گفت: «در بحبوحه درخواست عضویت فنلاند و سوئد در ناتو، نباید با بیانیه‌های دیپلماتیک به نگرانی‌های امنیتی ترکیه رسیدگی شود».
***
سفر چاووش اوغلو به فلسطین اشغالی
رسانه‌های ترکیه از نخستین سفر وزیر خارجه این کشور بعد از 15 سال به فلسطین اشغالی طی روزهای آتی خبر دادند. به گزارش روزنامه دیلی صباح، مولود چاووش اوغلو چهارشنبه (۲۵ مه) هفته جاری قرار است به سرزمین‌های اشغالی سفر کرده و در این دیدار با «یائیر لاپید» همتای صهیونیست خود دیدار کند. او همچنین قصد دارد یک روز قبل از سفر خود به اراضی اشغالی از فلسطین دیدار کند. روابط ۲ طرف به دنبال سفر اواسط اسفند سال گذشته «اسحاق هرتزوگ» رئیس رژیم موقت صهیونیستی به آنکارا با میزبانی رجب طیب اردوغان گرم شد. رئیس‌جمهور ترکیه آن زمان نسبت به همکاری در حوزه انرژی با تل‌آویو ابراز امیدواری کرده بود. ترکیه و رژیم صهیونیستی در هفته‌های اخیر تلاش‌ها برای ترمیم روابط دیرینه خود را آغاز کرده‌اند. روند اسکان عمده مهاجران یهودی اروپایی و آمریکایی در اراضی فلسطین که در نهایت به تاسیس کشور جعلی اسرائیل انجامید، حدود 120 سال پیش در دوران حکومت عثمانی بر شامات و فلسطین و دیگر سرزمین‌های عربی حوزه مدیترانه شرقی آغاز شد. برخی مورخان معتقد به نفوذ وسیع بانکداران یهودی حامی جریان نوپای صهیونیسم اوایل قرن بیستم بر عبدالحمید دوم، آخرین سلطان مقتدر عثمانی و دولت مدعی اصلاح‌طلبی وقت استانبول هستند. اردوغان با وجود تلاش برای توسعه روابط با رژیم صهیونیستی، به ادعای دولت حزب حاکم عدالت و توسعه مبنی بر حمایت از فلسطین اصرار دارد(!) او به دنبال انتقادات به خاطر سفر هرتزوگ به آنکارا مدعی شد: «اقداماتی که برای روابط سیاسی-اقتصادی با اسرائیل انجام می‌دهیم یک موضوع است و قضیه بیت‌المقدس موضوعی دیگر. راه دفاع مؤثر از آرمان فلسطین، داشتن یک رابطه معقول، منطقی، منسجم و متعادل با اسرائیل است!» از طرف دیگر وزیر خارجه رژیم صهیونیستی در سفر اخیر خود به آتن، از برنامه تل‌آویو برای ایجاد روابط حسنه میان ترکیه و یونان با بهره‌گیری از پل انرژی مدیترانه به اروپا بر اساس عبور خط لوله گاز میدان قبرس جنوبی از ترکیه و سپس یونان پرده برداشت.