از گذشته تاکنون کشورهای منطقه و همسایگان به دلیل فاصله نزدیک به یکدیگر در اولویت تجارت قرار داشته‌اند. ایران نیز به دلیل برخورداری از موقعیت جغرافیایی ممتاز و همسایگی با 15 کشور و همچنین 25 کشور منطقه‌ای از فرصت کم‌نظیری برای توسعه تجارت خارجی برخوردار است اما در سال‌های اخیر به دلیل کم‌توجهی دولت قبل به افزایش سطح تجارت با کشورهای منطقه، دستاورد قابل قبولی نداشته و حتی در بعضی زمینه‌ها با پسرفت مواجه بوده‌ایم. اما دولت سیزدهم یکی از اصلی‌ترین برنامه‌های خود را تجارت منطقه‌ای و ارتباط با کشورهای همسایه و منطقه اعلام کرد.  در همین راستا چهارشنبه گذشته جواد اوجی، وزیر نفت کشورمان با الکساندر نواک، معاون نخست‌وزیر روسیه در تهران دیدار کرد تا طرفین، زمینه‌ها و راهکارهای هم‌افزایی مشترک در برابر تهدیدات و فرصت‌های مشترک بویژه ظرفیت‌های اقتصادی را احصا و آنها را عملیاتی کنند.  در این دیدار همچنین ایران و روسیه ۳ سند همکاری امضا کردند. 

 

* معاون نخست‌وزیر روسیه: ایران شریک تجاری مطمئن روسیه است

معاون نخست‌وزیر روسیه با تبیین توافق‌های صورت گرفته میان ایران و روسیه گفت: جمهوری اسلامی ایران شریک دیرینه و مطمئن تجاری و اقتصادی روسیه است و روابط ۲ کشور در بالاترین سطح سیاسی است. 

الکساندر نواک با اشاره به اینکه هیأت‌های مختلفی از جمهوری اسلامی ایران در زمینه‌های مختلف اقتصادی و تجاری به مسکو سفر کردند و توافق شد که برای ادامه مذاکرات ما هم به همراه هیأتی به تهران بیاییم، یادآور شد: ایران شریک دیرینه و مطمئن تجاری و اقتصادی روسیه است و روابط ۲ کشور در بالاترین سطح سیاسی است؛ دیدارها و گفت‌وگوهای تلفنی که انجام می‌شود بویژه سفر سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران به مسکو و دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه حاکی از این امر است. 

معاون نخست‌وزیر روسیه با تأکید بر اینکه تلاش ما این است در چارچوب وظایف به اهدافی که رهبران ۲ کشور برای توسعه همکاری‌های تجاری، اقتصادی و سیاسی پیش‌ روی ما می‌گذارند، جامه عمل بپوشانیم، اظهار کرد: حجم تجارت خارجی بین ایران و روسیه در سال گذشته ۴ میلیارد دلار بوده که این رقم بهترین شاخص در ۱۰ سال گذشته است اما این کافی نیست. در واقع پاسخگوی ظرفیت‌هایی که ۲ کشور دارند، نیست و باید این حجم تبادل افزایش پیدا کند. 

معاون نخست‌وزیر روسیه ادامه داد: ما توافق کردیم که در تسویه‌حساب‌ها از ارزهای ملی استفاده کنیم و سیستم‌های پیام‌رسان مالی خودمان را داشته باشیم. امروز توافق شد هیأتی از ایران در این زمینه در آینده‌ای نزدیک به روسیه سفر کند تا مسائل مالی را که امروز درباره آنها مذاکره شد، عملیاتی کنیم. 

نواک با بیان اینکه یکی از مسائل مهم بین ۲ کشور که ظرفیت بالایی دارد، ایجاد کریدور بین‌المللی شمال به جنوب است که در مذاکرات امروز شاخه غربی به شرقی و ظرفیت‌های خزر مورد توجه قرار گرفت، افزود: هم‌اکنون حجم حمل‌و‌نقل بار از این مسیر حدود ۱۵ میلیون تن است که می‌توانیم این حجم را ۳ تا ۵ سال آینده به ۳۰ تا ۵۰ میلیون تن افزایش دهیم و توافق‌های لازم برای اجرایی کردن ظرفیت‌های موجود در این مسیر ترانزیت انجام شد. 

وی ادامه داد: در شاخه شرقی کریدور شمال به جنوب اجرای پروژه گرمسار - اینچه‌برون با اعتبار دولتی روسیه در حال اجراست و در شاخه غربی کریدور هم بخش ریلی رشت - آستارا قرار دارد که اگر اجرا شود حلقه مفقوده در این مسیر وجود نخواهد داشت. 

 

* افزایش سقف تجارت ایران و روسیه به ۴۰ میلیارد دلار

وزیر نفت نیز از عملیاتی شدن بخشی از اعتبار ۵ میلیارد دلاری روسیه برای پروژه‌های بخش انرژی، کشاورزی و حمل‌و‌نقل خبر داد و گفت: بنا داریم در دولت سیزدهم سطح روابط تجاری با روسیه را در تمام این حوزه‌ها به سقف ۴۰میلیارد دلار در سال برسانیم. 

 جواد اوجی پس از دیدار با الکساندر نواک، معاون نخست‌وزیر روسیه با قدردانی از حضور وی و هیات عالی‌رتبه این کشور در تهران اظهار کرد: مذاکرات اولیه میان ۲ کشور در روسیه انجام شده بود و خوشبختانه امروز تفاهمنامه‌ها و توافق‌های خوبی در این زمینه صورت گرفت. 

اوجی به تخصیص بخشی از اعتبار ۵ میلیارد دلاری روسیه برای پروژه‌های حوزه انرژی، کشاورزی و حمل‌و‌نقل اشاره و تصریح کرد: بخشی از این اعتبارات عملیاتی شده و برای بخشی دیگر نیز امروز با حضور معاون نخست‌وزیر روسیه تصمیم‌گیری شد. 

وزیر نفت تصریح کرد: در بحث اتصال سوئیچ کارت شتاب ایران به سوئیچ کارت روسیه، با محوریت بانک مرکزی ایران و تشکیل کارگروه در این زمینه و استفاده از خط اعتباری ۵ میلیارد دلاری که دولت روسیه به جمهوری اسلامی اختصاص داده، تا به حال نزدیک به ۵۰ درصد آن استفاده شده است و درباره اجرای پروژه‌هایی در حوزه انرژی و نیروگاهی و حوزه حمل‌ونقل با طرف روس به توافق‌های خوبی رسیدیم. 

وی اظهار کرد: خوشبختانه در حوزه انرژی و در بحث توسعه میدان‌های مشترک، میدان‌های مستقل نفت و گاز و سرمایه‌گذاری‌های مشترک و در حوزه پتروشیمی، دانش فنی، صدور کاتالیست‌ها و بحث سوآپ گاز، سوآپ فرآورده‌های نفتی و حتی نفت خام در قالب کارگروهی مشترک توافق‌های خوبی انجام شد. 

اوجی گفت: در بخش حمل‌ونقل به‌ عنوان یکی از محورهای مهم مذاکراتی در زمینه‌هایی از جمله کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال و جنوب، خط آهن رشت - آستارا، خط‌ آهن گرمسار - اینچه‌برون، حوزه‌های کشتیرانی و دریانوردی، ریلی و زمینی که در این باره نیز کارگروهی مشترک در وزارت راه‌وشهرسازی هم شکل گرفته است، توافق‌های خوبی با طرف روس انجام شد. همچنین در حوزه کشاورزی توافق شد ۵ میلیون تن غلات را روسیه به ایران اختصاص دهد که خوشبختانه تنظیم قرارداد آن در این سفر نهایی شد.