گروه فرهنگ و هنر: مواجههای که چهرههای ایرانی حاضر در کن با مسائل و مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم داشتند، مواجههای ریاکارانه با مصائب مردم بود. در حالی که بیش از 10 سال است گستردهترین تحریمهای بینالمللی از سوی غرب بر کشور ما تحمیل شده و همین موضوع موجب ایجاد مشکلات متعدد اقتصادی و معیشتی شده است، برخورد بازیگران و فیلمسازان ایرانی حاضر در کن با این موضوع به نحوی است که گویی اصلا تحریمی وجود ندارد. حضور سینماگران ایرانی، امسال هم مانند سالهای گذشته به خاطر طرح گزارههایی ناموجه و ناآگاهانه از سوی این چهرهها، نهتنها آوردهای برای سینمای ایران و جامعه ایرانی نداشت، بلکه موجب شد تصویری منفی از جامعه ایرانی ارائه شود؛ اتفاقی که یک بار در فیلمها رخ میدهد و بار دیگر در نشست خبری خیلی شفافتر از سوی عوامل فیلمهای سینمایی مطرح میشود. از فیلمساز ایرانی خارجنشین که سالهاست در جرگه اپوزیسیون فعالیت میکند، انتظاری جز این نمیرود که در تخریب باورها و اعتقادات مردم و ارزشهای جامعه ایران بکوشد ولی عجیب است که فیلمسازانی که ادعای تعصب به وطن و علاقه به مردم را دارند نیز در نشست خبری گزارههایی را مطرح میکنند که کارکردی به نفع مردم ندارد. بسیاری از این فیلمسازان درباره موضوعات کماهمیتتری به اظهار نظر و ایجاد چالش پرداختهاند اما درباره پدیدهای که بیش از 10 سال است از حوزههای مختلف اقتصادی و صنعتی تا حوزه داروهای کودکان را تحت تاثیر قرار داده، سکوت کردهاند، در شرایطی که حالا دیگر خیلی محسوس میتوانند تاثیر تحریمها بر مردم را ببینند. و این همه در حالی اتفاق میافتد که میشد به نحوی مقبول از یک آوردگاه جهانی در حوزه سینما، استفادههای مناسبتری کرد و درباره مواردی مانند تحریمها به نفع مردم سخن به میان آورد.
جشنواره کن، ویترینی برای فیلمهای مهم اروپا و جهان است. این جشنواره که نگاههای جهانی و بینالمللی پرشماری آن را پیگیری میکنند، میتواند فرصتی را فراهم کند که بسیاری از مردم ظلمدیده در سراسر دنیا، صدای خود را به گوش مردم جهان برسانند؛ صدایی که به ناچار از فیلتر رسانهای دنیا رد نمیشود. سلبریتیهای مختلفی که در این جشنواره حضور دارند هر کدام به عنوان یک رسانه بزرگ عمل میکنند. در این جشنواره فیلمسازان و بازیگران ایرانی نیز حضور دارند اما این حضور فیلمسازان ایرانی متفاوت است؛ تفاوت از آن جهت که ۲ مشکل اساسی را با خود همراه دارند. یک آنکه بازنماییهایی که در فیلمهای خود دارند با چهرهای منفی و دردناک از جامعه ایرانی و فرهنگ ایرانی همراه است. گویی بازنمایی تاریکترین چهره ایران برای فیلمسازان و بازیگران، نان و آب حسابی دارد. دوم آنکه وقتی تریبون و رسانههایی به این دامنه از وسعت در سراسر دنیا حضور دارند، چرا به انتقاد از سیاستهای جهانی علیه تحریمهای ظالمانه علیه کشور ایران نمیپردازند؟! هر چند که بازیگران و فیلمسازان در یک جو جهانی بر روی فرش قرمزی راه میروند که جهان غرب «اقتصاد سیاسی» آن را در دست دارد. ولیکن شرافت آدمی به نمایندگی از 80 میلیون جمعیت ایرانی حکم میکند در دفاع از مردمی که هزاران تحریم خرد و کلان بر آنها تحمیل شده است، سکوت را بشکند و به عنوان یک سلبریتی آزاده، زبان به گله از نظم جهانی موجود و ظالم بگشاید. در همین راستا رضا منتظری، خبرنگار ایرانی حاضر در جشنواره کن و عضو انجمن منتقدان سینما با طرح این مساله که چرا فیلمسازان ما عادت کردهاند برای گرفتن جایزه و رفتن روی فرش قرمز در جشنوارههای جهانی تا این حد چهره ایران را مخدوش جلوه دهند؟ گفته است بعد از گذشت ۴۴ سال از انقلاب نیازمند تبیین سیاستگذاری اصولی برای حضور در جشنوارههای جهانی هستیم. وی در گفتوگو با ایرنا درباره کلیت حضور ایران و نمایندگان سینمایی آن در هفتادوپنجمین جشنواره فیلم کن اظهار داشت: در این دوره از جشنواره حضور ۲ فیلم سینمایی ایرانی در بخش اصلی جشنواره، یک فیلم در بخش هفته منتقدان و حضور سینمای ایران در بازار جهانی فیلم کن قابل تفکیک و تقسیمبندی است. متأسفانه سالهای سال است که شاهدیم برخی سینماگران ایرانی به اسم تولید فیلمهای اجتماعی آثار زاویهدار با فرهنگ و هویت ملی را بر ضد منافع کشور تولید میکنند. در نهایت ثمره تولیدات آنها در قالب فیلمهای اجتماعی ارائه تصویری سیاه و چرک از جامعه امروز ایران و ایرانی به جهانیان است. منتظری خاطرنشان کرد: 2 فیلمی که امسال در بخش اصلی مسابقه جشنواره فیلم کن حاضر بودند؛ چه فیلم برادران لیلا ساخته سعید روستایی و چه فیلم عنکبوت مقدس به کارگردانی علی عباسی؛ متاسفانه هر 2 از مناظر گوناگون چهره ایران و ایرانی را بشدت مخدوش نشان داده و تصویری زننده از جامعه امروز ایران به مخاطبان جهانی ارائه کردند.
این منتقد سینما با بیان اینکه کشور ایران، مهد حضور مفاخر و مشاهیر بنام و مطرحی است که در ابعاد بینالمللی همه آنها را میشناسند، گفت: اما متأسفانه هیچگاه زندگی آنها دستمایه تولید آثار سینمایی قرار نگرفته است. چرا فیلمسازان ما عادت کردهاند برای گرفتن جایزه، رفتن روی فرش قرمز و تشویق شدن در جشنوارههای جهانی تا این حد هموطنان خود را کریه جلوه دهند؟
جشنواره کن با بودجه 20 میلیون یورویی و این حجم وسعت بازنمایی در سطح دنیا، هر چند که «اقتصاد سیاسی» خاصی در پشت آن وجود دارد اما در عین حال فرصتی را فراهم میآورد که علاوه بر نشان دادن چهره واقعی ایرانیان به جهان، درباره تحریمهای ظالمانه آمریکا علیه ملت ایران، صحبتهایی را به گوش جهانیان رساند. این وظیفه برعهده سلبریتیها و فیلمسازانی است که از درون این کشور پهناور، رشد کردهاند و ریشههای گسستناپذیری با این آب و خاک دارند.