سالانه 1500 تا 2000 کودک بی‌سرپرست قابلیت فرزندخواندگی دارند و این در حالی است که 30 هزار متقاضی در صف انتظار برای عبور از فرآیند فرزندپذیری هستند.

به گزارش «وطن‌امروز»، این روزها تعداد قابل توجهی از خانواده‌ها به دنبال دریافت مجوز سرپرستی کودکان هستند؛ همین کودکانی که گاهی به هر دلیل در کوچه و خیابان رها می‌شوند یا بنا به یک اتفاق و حادثه، سرپرست خود را از دست می‌دهند تا نام‌شان در فهرست کودکان بی‌سرپرست سازمان بهزیستی کشور ثبت شود.

مطابق آماری که مدیران سازمان بهزیستی ارائه می‌کنند، تقریبا 30 هزار متقاضی در سراسر کشور در نوبت دریافت مجوز فرزندپذیری هستند اما این افراد باید مراحل تایید شایستگی خانوادگی و شخصی را پشت سر بگذارند تا کودکانی که فرزندخوانده می‌شوند با یک شکست تلخ دیگر در زندگی مواجه نشوند.

هرچند برخی متقاضیان فرزندپذیری از طولانی بودن فرآیند انتظارشان گلایه دارند اما مدیران بهزیستی معتقدند که این انتظار می‌تواند با مشارکت خود متقاضیان کوتاه‌تر باشد. در این باره با ۲ مقام مسؤول در سازمان بهزیستی گفت‌وگو داشته‌ایم.

 

* از ثبت درخواست تا تأیید شایستگی

سمانه زمانی، سرپرست بهزیستی استان تهران در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» با اشاره به انتظار 1250 متقاضی برای فرزندپذیری در بهزیستی استان تهران اظهار داشت: متقاضیان باید مراحل احراز صلاحیت خانواده‌ را پشت سر بگذارند و تایید پزشکی قانونی مبنی بر سلامت جسم و روان را دریافت کنند. همچنین ارائه گواهی‌های مرتبط با صلاحیت فردی از جمله گواهی عدم سوءپیشینه برای پذیرش سرپرستی کودکان ضروری است و علاوه بر این، بازدید از منزل و انجام مصاحبه‌های تخصصی مددکاری در کنار مشاوره‌های فرزندپذیری مورد توجه بهزیستی قرار دارد. 

وی با اشاره به سنجش توان مالی متقاضیان افزود: متقاضیان فرزندپذیری باید با نظارت مقام محترم قضایی نسبت به ارائه تعهدات مالی مطابق با قانون حمایت از کودکان و نوجوانان اقدام کنند. 

زمانی ادامه داد: قانون حمایت از کودکان و نوجوانان مصوب مهرماه 1392 است و اولویت فرزندپذیری را به ترتیب با زوجین فاقد فرزند، زنان مجرد و خانواده‌های دارای فرزند می‌داند. 

سرپرست بهزیستی استان تهران درباره روند بررسی‌های تخصصی پیش از فرزندپذیری گفت: خانواده‌ها در نخستین مرحله از طریق سامانه ملی فرزندخواندگی تقاضای خود را ثبت می‌کنند و سپس مراحل مصاحبه تخصصی و احراز صلاحیت خانوادگی و فردی را پشت سر می‌گذارند. در نهایت چنانچه درخواست فرزندپذیری به تایید برسد، پرونده کودک و خانواده برای صدور قرار سرپرستی آزمایشی به دادگاه خانواده و مقام قضایی ارسال می‌شود. وی تصریح کرد: در دوره ۶ ماهه آزمایشی به طور مستمر برای بازدید از منزل، تداوم مشاوره‌های فرزندپذیری و نظارت بر انجام تعهدات مالی اقدام می‌شود. در نهایت پس از مکاتبه با دادگاه خانواده و تشریح وضعیت کودک، حکم دائم سرپرستی صادر خواهد شد. 

 

* بیشترین آمار رها کردن نوزادان در سال 98 بوده است

 زمانی در پاسخ به این سوال که «آیا در سال‌های اخیر آمار رها کردن نوزادان در خیابان‌ها افزایش یافته است؟» اظهار داشت: بیشترین آمار رها کردن نوزادان در ۳ سال گذشته مربوط به سال 98 بوده است. سرپرست بهزیستی استان تهران در واکنش به این موضوع که «برخی افراد با انگیزه‌های خاص مثل سوءاستفاده از کودکان برای تکدی‌گری و... متقاضی دریافت سرپرستی آنها هستند» تاکید کرد: چنین موضوعاتی به ما گزارش نشده و مورد تایید نیست. همه متقاضیان سرپرستی کودک با انگیزه‌های والا و به منظور تعالی کودکان قدم در این مسیر می‌گذارند و تربیت، آموزش و رشد بچه‌ها برای آنها در اولویت است. وی افزود: سرپرستی این کودکان مطابق قانون و با در نظر گرفتن حداکثر منافع عالی و انتخاب خانواده‌های اصلح واگذار می‌شود. همچنین نظارت‌های تخصصی به منظور بررسی وضعیت کودکان در خانواده تحت نظر مددکاران هر شهرستان مدنظر قرار دارد.

زمانی درباره زمان انتظار متقاضیان فرزندپذیری گفت: این موضوع بستگی به سن و جنس کودک مورد تقاضا دارد. اگر متقاضیان تصمیم‌گیری درباره این ۲ مورد را به بهزیستی واگذار کنند و اصرار خاصی در مورد گروه سنی و جنسیت کودک نداشته باشند، این فرآیند در کوتاه‌ترین زمان ممکن به سرانجام می‌رسد. 

سرپرست بهزیستی استان تهران ادامه داد: اکثر افراد، متقاضی طفل شیرخوار با جنسیت دختر هستند و این موضوع، زمان انتظار را طولانی می‌کند. 

وی افزود: در زمینه کودکان بالای 7 سال، پرونده متقاضیان در زمان کوتاه‌تری تشکیل می‌شود و فرآیند خود را به‌سرعت طی می‌کند، بنابراین با توجه به کثرت این دسته از کودکان، خانواده‌ها می‌توانند در مدت زمان بسیار کوتاه برای فرزندپذیری اقدام کنند و سرپرستی را بر عهده بگیرند.

 

* زمان انتظار متقاضیان بستگی به درخواست خودشان دارد

 مدیرکل امور کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی درباره تعداد متقاضیان فرزندپذیری در سراسر کشور به «وطن‌امروز» گفت: در حال حضور حدود 30 هزار متقاضی در سامانه ملی فرزندخواندگی ثبت‌نام کرده‌اند که از این تعداد، پرونده حدود 17 هزار متقاضی در حال پیگیری و تکمیل است.

سعید بابایی درباره مدت زمان انتظار متقاضیان فرزندپذیری اظهار داشت: این زمان به نوع درخواست خانواده‌های متقاضی و تعداد کودکانی که در یک شرایط زمانی خاص قابل واگذاری هستند، بستگی دارد. 

وی در پاسخ به این سوال که «چگونه می‌توان زمان انتظار متقاضیان را کاهش داد و آیا سازمان بهزیستی برای کاهش این زمان برنامه‌ای دارد؟» گفت: ما در سال فقط 1500 تا 2000 کودک بی‌سرپرست یا فاقد سرپرست موثر داریم که سلب حضانت شده‌اند و قابلیت فرزندخواندگی را دارند. یعنی حتی اگر فرض کنیم همین امروز هیچ روندی برای تایید شایستگی و صلاحیت خانواده‌ها انجام نشود و متقاضیان فقط بر مبنای تاریخ ثبت‌نام منتظر باشند، باز هم زمان قابل ملاحظه‌ای برای واگذاری سرپرستی کودکان لازم است.

مدیرکل امور کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی کشور افزود: قانونگذار وظایف قانونی را بر عهده سازمان بهزیستی گذاشته است تا با توجه به تعداد اندک کودکان و نیز با در نظر گرفتن حساسیتی که این کودکان دارند، بهترین و آماده‌ترین خانواده‌ها برای فرزندپذیری انتخاب شوند.

بابایی ادامه داد: یکی از دردناک‌ترین اتفاقات، فسخ فرزندخواندگی است. اگر این اتفاق رخ بدهد، یکبار دیگر همه لطمه‌های گذشته برای یک کودک تکرار می‌شود و این بدترین اتفاق در فرآیند فرزندخواندگی است.

وی تصریح کرد: البته خانواده‌هایی که متقاضی کودکان بالای 5 سال یا کودکان نیازمند درمان هستند، در نوبت انتظار کوتاه‌تری قرار می‌گیرند اما نکته اصلی این است که بیشتر خانواده‌ها متقاضی کودکان کمتر از ۲ و ۵ سال هستند، بنابراین تعداد محدود کودکان قابل واگذاری، باعث طولانی‌ شدن نوبت انتظار متقاضیان می‌شود.