مهدی گرگانی: آمریکایی‌ها در شرق آسیا دستبردار نیستند و همچنان در حال تحریک و تنش‌زایی بر سر مساله تایوان هستند. مجموعه تحولات مرتبط با تایوان از بسیاری جهات شبیه تحولات اوکراین است که در نهایت به حمله نظامی روسیه به این کشور ختم شد. 

بیایید کمی تحولات منتهی به جنگ در اوکراین را مرور کنیم. مردم اوکراین سال ۲۰۱۴ تحت تاثیر اندیشه‌ها و رهنمودهای غرب و در چارچوب انقلاب‌های رنگی آمریکا، علیه دولت وقت کی‌یف دست به اعتراض و شورش زدند و یک دولت غربگرا را روی کار آوردند. دولت روسیه در واکنش به سقوط دولت قانونی اوکراین، شبه‌جزیره کریمه را که زمانی متعلق به خاک اتحاد جماهیر شوروی بود و هشداری به دولت غربگرای این کشور بود از طریق برگزاری یک همه‌پرسی به خاک خود ضمیمه کرد. 

دولت اوکراین در ادامه نه‌ تنها تلاشی برای کاهش تنش‌های فزاینده با همسایه شرقی خود نکرد، بلکه با وعده‌های آمریکا به اتکای حمایت‌های همه‌جانبه واشنگتن سیاست‌های تحریک‌آمیز بیشتری را در قبال مسکو در شرق اوکراین دنبال کرد. در نهایت آمریکا و اروپا نه ‌تنها به وعده‌های خود مانند پیوستن اوکراین به ناتو و اتحادیه اروپایی و حمایت‌های همه‌جانبه سیاسی و نظامی از اوکراین در برابر روسیه عمل نکردند، بلکه اوکراین را به سمت جنگی ویرانگر هل دادند و پشت آن را هم خالی کردند. 

دوستی خاله خرسه آمریکا را اکنون در موضوع تایوان نیز شاهدیم. در حالی ‌که سیاست ثابت واشنگتن در قبال تایوان «سیاست چین واحد» و به رسمیت شناختن این شبه‌جزیره به عنوان بخشی از سرزمین اصلی چین است اما آمریکا طی سال‌های گذشته بارها با سفر مقامات رسمی این کشور به تایوان، ارسال سلاح و تجهیزات و اعزام ناوگروه‌های مختلف به تنگه تایوان درصدد تنش‌آفرینی برآمده است. جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده اخیرا در سفر به منطقه بر حمایت نظامی از تایوان در برابر چین تاکید کرد. سناتور «تامی داکورث» که بتازگی برای اعلام حمایت همه‌جانبه به تایوان سفر کرده بود نیز گفت کشورش در کنار تایوان ایستاده است و حمایت «فوق‌العاده» قانون‌گذاران آمریکایی از این جزیره وجود دارد. 

مقامات آمریکایی در طول سال‌های گذشته نیز بارها بر حمایت همه‌جانبه نظامی از اوکراین در برابر روسیه تاکید کرده‌اند. با این حال در زمان عمل، غیر از ارسال تسلیحات سبک و چند فقره تحریم، اوکراین را تنها رها کردند. در حالی ‌که رئیس‌جمهور اوکراین بارها خواستار ارسال تسلیحات تهاجمی شده است، رئیس‌جمهور آمریکا گفت واشنگتن تسلیحاتی که بتواند خاک روسیه را هدف قرار دهد به اوکراین نخواهد داد. 

به نظر می‌رسد مقامات تایوانی از تجربه اوکراین درس نگرفته‌اند و به جای تنش‌زدایی به دنبال تنش‌زایی با پکن هستند. «تسای اینگ ون» رئیس‌جمهور تایوان اخیرا بر تقویت روابط نظامی و امنیتی با ایالات متحده تاکید کرده و گفته واشنگتن در حال برنامه‌ریزی برای «همکاری» بین گارد ملی این کشور و ارتش تایوان است. 

رئیس‌جمهور تایوان گفته با تقویت همکاری بین گارد ملی آمریکا و ارتش تایوان، به دنبال تعمیق روابط امنیتی در مواجهه با «تهدید رو به رشد چین» است. 

هنری کیسینجر 99 ساله، سال 2014 در یادداشتی که توصیه‌ای به مقامات اوکراینی بود، نوشت: آیا اوکراین در عاقبت امر به شرق ملحق می‌شود یا غرب؟ آیا واقعا تنها راه‌حل برای آنکه اوکراین بقای خود را حفظ کند و شاهد پیشرفت و کامیابی باشد، این است که یا به دامن شرق بپیوندد یا غرب و مانند پاسگاه مرزی دورافتاده علیه طرف مقابل رفتار کند؟ نه! هرگز اینطور نیست. اوکراین می‌تواند پلی میان شرق و غرب باشد. 

در نهایت اوکراین گزینه موازنه قوا و بی‌طرفی را انتخاب نکرد و قربانی منافع آمریکا برای مقابله با روسیه در شرق اروپا شد. در تایوان نیز اکنون شرایط مشابهی برقرار است. به صورت خیلی ساده، آمریکا قصد دارد برای مقابله با رشد فزاینده نظامی چین و سد کردن پیشرفت‌های اقتصادی این کشور، تایوان را قربانی کند. آیا مقامات تایوانی از نیات آمریکا در تنش‌زایی در شرق آسیا آگاهند؟