گروه بین‌الملل: ۲ اقتصاد بزرگ جهان در ماه‌های اخیر بر سر همه چیز از تایوان و سابقه حقوق بشر چین گرفته تا فعالیت‌های نظامی این کشور در دریای چین جنوبی با هم درگیر شده‌اند. با این حال وزرای دفاع آمریکا و چین برای نخستین‌بار از زمان ریاست‌‌جمهوری جو بایدن در حاشیه یک نشست امنیتی با یکدیگر دیدار کردند. اگرچه هیچ نشانه‌ای از پیشرفت در حل اختلافات وجود ندارد اما ۲ طرف مجددا تاکید کردند می‌خواهند روابط خود را بهتر مدیریت کنند. «لوید آستین» وزیر دفاع ایالات متحده در سخنرانی خود در اجلاس امنیتی شانگری-لا در سنگاپور گفت واشنگتن سهم خود را برای مدیریت تنش‌ها با چین و جلوگیری از درگیری انجام می‌دهد. آستین در عین حال در اظهاراتی تنش‌آفرین با اشاره به تایوان گفت ایالات متحده همچنان در کنار متحدان خود از جمله تایوان خواهد ایستاد. آستین گفت افزایش «هشدار» در تعداد برخوردهای ناامن و غیرحرفه‌ای بین هواپیماها و کشتی‌های چینی با هواپیماهای دیگر کشورها وجود داشته است. با این حال وی در پایان سخنانش گفت: «ما به دنبال رویارویی یا درگیری نیستیم و به دنبال جنگ سرد جدید، ناتوی آسیایی یا منطقه‌ای نیستیم که به بلوک‌های متخاصم تقسیم شود». در همین ارتباط ژنرال ژانگ ژنژونگ، افسر ارشد ارتش چین، سخنرانی آستین را یک «مقابله» خواند. معاون ستاد مشترک کمیسیون نظامی مرکزی چین به خبرنگاران گفت: «تهمت‌های بی‌اساس زیادی علیه چین وجود داشت. ما نارضایتی شدید و مخالفت قاطع خود را با این اتهامات نادرست ابراز کردیم». به باور کارشناسان، مساله تایوان همواره یکی از موضوعات مورد مناقشه میان چین و آمریکا به شمار می‌آید. از دیگر سو، از زمان وقوع جنگ اوکراین عبارت «امروز اوکراین، فردا تایوان» به کرات در تایوان به گوش می‌رسد. اگرچه مقامات تایوان درباره متفاوت بودن شرایط این جزیره با شرایط اوکراین سخن می‌گویند اما شرایط جغرافیایی تایوان و وجود اقیانوس به‌ عنوان یک مانع طبیعی در اطراف آن بدان معنی است که آنها برای دفاع احتمالی از خود در برابر چین به حمایت آمریکا نیاز دارند. در این دیدار وزیر دفاع چین بر موضع قاطع پکن درباره تایوان تاکید کرد. 

آستین از سخنرانی خود برای برجسته کردن اقدامات دولت بایدن برای تقویت همکاری با متحدان، از جمله «‌Quad‌» (یک گروه امنیتی که شامل ایالات متحده، ژاپن، استرالیا و هند است) و پیمان امنیتی «‌Aukus‌» (مورد توافق ایالات متحده، بریتانیا و استرالیا) استفاده کرد. 

«پل هنل» مدیر اندیشکده کارنگی گفت از نظر وزیر دفاع ایالات متحده سیاست ایالات متحده در قبال تایوان تغییر نکرده است. این سیاست هم به تایوان کمک می‌کند تا توانایی دفاع شخصی کافی به دست آورد و هم باعث حفظ ظرفیت قوی ایالات متحده برای مقاومت در برابر هر گونه استفاده چینی‌ها از زور  می‌شود. 

چین به‌ رغم اینکه جلسه بین رؤسای دفاعی را مثبت ارزیابی کرد، واکنشی تند به سخنرانی آستین داشت. 

ژنرال ژانگ ژنژونگ، معاون رئیس ستاد مشترک کمیسیون نظامی مرکزی چین در واکنش به اظهارات آستین گفت: ایالات‌متحده قبلا اروپا و خاورمیانه را به هم ریخته است، آیا آنها اکنون می‌خواهند شرق آسیا را هم به هم بریزند؟

در آنچه هیات چینی پاسخ رسمی پکن به آستین نامید، ژانگ قول وزیر دفاع آمریکا مبنی بر اینکه واشنگتن به دنبال جنگ سرد جدید، ناتوی آسیایی یا منطقه‌ای نیست که به بلوک‌های متخاصم تقسیم شود را رد کرد. 

ژنرال ژانگ گفت: «حرف‌های آنها با اعمال آنها مطابقت ندارد. هدف واقعی ایالات متحده استفاده از این امر برای حفظ نظام هژمونیک خود است. آنها سعی دارند با طناب‌پیچی دور برخی کشورها دایره‌های کوچکی ایجاد کنند». وی افزود استراتژی هند و اقیانوس آرام آمریکا یکی از رقابت‌های ژئوپلیتیک و رقابت بلوکی است.

پس از پایان این گفت‌و‌گو، واشنگتن از پکن خواست از هر اقدام بی‌ثبات‌کننده درباره تایوان خودداری کند. در این بین، رویترز به نقل از یک مقام آمریکایی گزارش کرد: دیدار آستین و فنگ بر تایوان متمرکز بود و واشنگتن بر تعهد خود برای تغییر ندادن سیاست خود در این زمینه تاکید کرد. این دیدار در حالی انجام شد که کارشناسان ارشد دفاعی آمریکا معتقدند ناوهای هواپیمابر ایالات متحده که نماد قدرت نظامی این کشور هستند، در نبرد احتمالی بر سر تایوان، براحتی قابل شناسایی و ردیابی بوده و اهداف دشواری برای موشک‌های ضدکشتی ارتش چین نیستند. 

نشریه آمریکایی «تسک ‌اند پرپس» (Task & Purpose) نوشت: ناوهای هواپیمابر مانند «یواس‌‌اس جرالد آر.فورد» ۱۳ میلیارد دلاری که نماد قدرت نظامی آمریکاست، برای منصرف کردن دشمنان از حمله به منافع آمریکا، اطمینان‌بخشی به متحدان در مواقع بحران و ارائه پشتیبانی هوایی به نیروهای آمریکایی در نبرد ساخته شده‌اند اما در عین حال این ناوها اهداف بزرگ و وسوسه‌انگیزی برای موشک‌های ضد کشتی دشمنان هستند. به نوشته این نشریه آمریکایی که اخبار و رویدادهای نیروهای مسلح ایالات متحده را پوشش می‌دهد، چین در حال حاضر موشک‌هایی دارد که می‌توانند کشتی‌ها را تا فاصله ۲۵۰۰ مایلی هدف حمله قرار دهند. همچنین «ساموئل پاپارو» فرمانده ناوگان دریایی آمریکا در اقیانوس آرام بر این باور است وقایع اوکراین موجب افزایش احتمال حمله چین به تایوان شده است. به گفته او، چین بدون شک آنچه را که در اوکراین رخ داده است، مشاهده و یادداشت‌ می‌کند و از آن درس می‌گیرد و بر اساس آنچه در این زمان می‌آموزد، توانایی‌های خود را بهبود می‌دهد. 

 

* عقب‌نشینی آستین از موضع بایدن

ترامپ نیز در اظهاراتی پس از آغاز جنگ در اوکراین گفته بود چین انگیزه لازم برای حمله به تایوان را دارد. به گفته وی دولت پکن شاهد ضعف دولت جو بایدن در نحوه خروج از افغانستان و واکنش او در قبال حمله روسیه به اوکراین است. ۲ خرداد سال جاری، آستین در یک کنفرانس مطبوعاتی در واکنش به اظهارات جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا درباره تایوان مبنی بر اینکه کشورش آماده است در صورت نیاز، برای دفاع از تایوان مداخله نظامی انجام دهد، گفت: سیاست ما درباره چین واحد تغییر نکرده است. آستین افزود: بایدن تعهد ما به قانون روابط با تایوان را خاطرنشان کرده است. این قانون برای کمک به تایوان برای دفاع از خود است. گفتنی است سخنان اخیر بایدن مبنی بر مداخله نظامی آمریکا در دفاع از تایوان، بازتاب گسترده در رسانه‌های بین‌المللی و شبکه‌های اجتماعی داشت. بلافاصله بعد از پایان نشست خبری بایدن، یک مقام کاخ سفید برای لاپوشانی گاف فاحش بایدن، در گفت‌و‌گو با رویترز و بدون ذکر نام خود، توضیح داد: این سخن بایدن که آمریکا برای دفاع از تایوان اقدام نظامی انجام خواهد داد، به معنی تغییر در سیاست آمریکا نیست. همان‌گونه که رئیس‌جمهور بایدن در بخشی از سخنانش گفت، سیاست آمریکا در قبال چین تغییر نکرده است.

***