گروه سیاسی: وبگاه شبکه خبری «الجزیره»، در گزارشی به موفقیت ایران در تقویت روابط با کشورهای آسیای مرکزی پرداخت و نوشت: ساخت پهپاد «ابابیل» ایران در تاجیکستان نشانه تقویت روابط تهران- دوشنبه و نگاه ایران به شرق است.
در بخشهایی از این گزارش آمده است: ایران از دیرباز با تمرکز بر کشورهای عربی در غرب خود و حمایت از دولتهای متحد و بازیگران غیردولتی، یک قدرت تاثیرگذار در منطقه اطراف خود بوده، با این حال، سفر «امامعلی رحمان» رئیسجمهور تاجیکستان به تهران در ۳۰ مه (دوشنبه ۳۰ خرداد) و افتتاح کارخانه جدید پهپادهای ایران در شهر «دوشنبه» پایتخت تاجیکستان در ۲ هفته قبل، گواه جهتگیری سیاست خارجی ایران در «نگاه به شرق» را نشان میدهد.
در بخش دیگر این گزارش آمده: اگرچه روابط 2 کشور در اواسط دهه ۲۰۱۰ کاهش یافت اما روابط یک بار دیگر بهبود یافت و منجر به افزایش بیش از دو برابری تجارت دوجانبه در سالهای ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ به ۱۲۱ میلیون دلار شد. فوریه، مقامات ایران و تاجیکستان همچنین متعهد شدند تجارت سالانه را به ۵۰۰ میلیون دلار افزایش دهند. الجزیره نوشت: تاجیکستان به عنوان کشور محصور در خشکی، بنادر «چابهار» و «بندر عباس» ایران را برای دسترسی به خلیجفارس و دریای عرب حیاتی میبیند. از سوی دیگر تقویت روابط، بویژه همکاریهای دفاعی، بین ایران و تاجیکستان با نگرانی هر ۲ کشور در مورد ناامنی در افغانستان تحت حاکمیت طالبان همراه است. «امید رحیمی» از تحلیلگران موسسه «مطالعات آسیای مرکزی و افغانستان» به الجزیره گفت: «ایران و تاجیکستان هر 2 نگرانیهای امنیتی متقابلی در افغانستان دارند. ایران همچنین ثبات و امنیت در تاجیکستان و آسیای مرکزی را به عنوان منافع راهبردی خود تعریف میکند. شمالشرق تنها منطقه امن بدون تهدید مستقیم در جغرافیای پیرامونی ایران است».
نویسنده در ادامه عنوان داشت ایران در حالی که به تاجیکستان نفوذ میکند و همکاری دفاعی با این کشور را تعمیق میبخشد، در عین حال میخواهد با نفوذ عربستان سعودی در دوشنبه مقابله کند. رقابت ترکیه و ایران در منطقه نیز در این معادله نقش دارد. ترکیه قبلا جمهوری آذربایجان را با هواپیماهای بدون سرنشین «بیرقدار» مسلح کرده و آنها را به سایر کشورهای آسیای مرکزی فروخته است. ایران احتمالا کارخانه جدید خود را در دوشنبه به عنوان بخشی از تلاش برای رقابت با آنکارا میبیند.