گروه سیاسی: چهارشنبه هفته گذشته (۱۸ خرداد) قطعنامه پیشنهادی ۳ کشور آلمان، فرانسه و انگلیس به همراه آمریکا درباره برنامه هسته‌ای ایران به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه شد. 

به گزارش «وطن‌امروز»، این قطعنامه که پس از گزارش اخیر «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تهیه و به شورای حکام ارائه شد، با ۳۰ رای مثبت، ۲ رای منفی چین و روسیه و ۳ رای ممتنع لیبی، پاکستان و هند به تصویب رسید. 

با آنکه جریانی در داخل کشور سعی دارد با بزرگ‌نمایی این قطعنامه، ایران را از عاقبت بد ادامه این مسیر از سوی آژانس بترساند و کوتاه آمدن در برابر آمریکا و اروپایی‌ها را تئوریزه کند، حقیقت امر این است که تصویب چنین قطعنامه‌ای از سوی شورای حکام که به پیشنهاد آمریکا و ۳ کشور اروپایی انجام گرفت، نشان از آن دارد که آمریکا در ارتباط با تقابل با ایران در حوزه هسته‌ای به آخر خط رسیده است. آمریکا دیگر از به‌کارگیری شیوه‌های جدید برای مقابله با ایران عاجز است و پیشنهاد قطعنامه اخیر از سوی این کشور نیز بیشتر به این جهت است که ایران را وادار به پذیرش شرایط مد نظر آمریکا در مذاکرات احیای برجام کند. 

در ارتباط با عجز واشنگتن در به کار بستن راه‌های جدید برای مقابله با توسعه هسته‌ای ایران، شبکه خبری «سی‌ان‌ان» در گزارشی خطاب به بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا نوشته است: گزینه‌های آمریکا درباره ایران تمام شده است. 

این رسانه دموکرات آمریکایی در گزارش خود ادعا کرد: «در حالی که گزینه‌های بایدن تمام می‌شود، ایران بیش از هر زمان دیگری به سلاح اتمی نزدیک شده است».

«سی‌ان‌ان» در ادامه گزارش خود نوشت: «تنش‌های ادامه‌دار کهنه بر سر توانمندی‌های هسته‌ای ایران شاید طی هفته جاری به یک نقطه بدون بازگشت رسیده باشد؛ موضوعی که خاورمیانه را وارد موقعیتی ناشناخته و خطرناک می‌کند».

در گزارش مورد اشاره این رسانه آمریکایی آمده است: «تحلیلگران اعتقاد دارند تهران شاید همین حالا مواد مورد نیاز برای تولید یک بمب اتمی را در اختیار داشته باشد».

این رسانه نزدیک به طیف سیاسی بایدن در گزارش خود به اقدامات جبرانی ایران در قبال فشارهای آمریکا و ۳ کشور اروپایی عضو برجام علیه برنامه هسته‌ای ایران و سیاسی‌کاری آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز اشاره کرده است. 

در ادامه گزارش «سی‌ان‌ان» آمده است: سرعت گرفتن برنامه هسته‌ای ایران در بحبوحه تنش‌های فزاینده بین این کشور و آمریکا اتفاق می‌افتد. مذاکرات برجام به دلیل افزایش فشار تهران برای حذف سپاه پاسداران این کشور از فهرست سازمان‌های تروریستی، متوقف شده است. این باور وجود دارد که این موضوع آخرین نقطه بن‌بست در مذاکرات نزدیک به یک سال و نیمه بین ۲ کشور (درباره احیای برجام) باشد. دو طرف (ایران و آمریکا) تاکنون به دلیل فشارهای سیاسی داخلی در کشورهای متبوع خود از تسلیم شدن در زمینه این موضوع خودداری کرده‌اند. 

این رسانه در همین رابطه افزود: ترامپ در آخرین هفته‌های ریاست‌جمهوری خود سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی قرار داد. این تصمیم توسط منتقدان وی «قرص مسموم» خوانده شد و آنها ترامپ را متهم کردند با این کار تلاش کرد از مذاکرات آینده بر سر احیای برجام ممانعت کند. این مذاکرات متوقف شده، پیامدهای خطرناکی برای منطقه دارد. 

«سی‌ان‌ان» در ادامه نوشت: زمانی که ترامپ در سال ۲۰۱۸ از برجام خارج شد، موجی از تحریم‌های خردکننده را علیه اقتصاد ایران به راه انداخت. دولت ایالات متحده در آن زمان در جریان بود که تهران همچنان به این توافق پایبند است اما ترامپ در ضدیت با بسیاری از سیاست‌های دوره اوباما با استناد به ادامه مداخله ایران در خاورمیانه از طریق گروه‌های شبه‌نظامی همسو با تهران، قصد برچیدن این توافق هسته‌ای مهم را داشت. 

رسانه نزدیک به دموکرات‌های آمریکا در گزارش خود آورده است: جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا که از مخالفان سرسخت کارزار موسوم به «فشار حداکثری» ترامپ علیه ایران بود، با روی کار آمدن خود مذاکرات [برجام] را احیا کرد اما سیاست بایدن تاکنون در احیای مجدد توافق شکست خورده است و ایران به طور مداوم تلاش خود را در نقض تعهدات خودش در این توافق افزایش داده است. 

«سی‌ان‌ان» با اشاره به اینکه شیوه تحریم برای مقابله با توسعه هسته‌ای ایران قبلا از سوی ترامپ به کار گرفته شده، نوشت: با توجه به اینکه ایالات متحده قبلا ایران را در دولت ترامپ تحریم کرده است، گزینه‌های بایدن تمام شده است. تحریم‌ها ضربه سنگینی به اقتصاد این کشور وارد کرده است اما آن را نابود نکرده است و احتمالا حساسیت ایران نسبت به مجازات‌های اقتصادی بیشتر از بین رفته است. 

این رسانه آمریکایی در ادامه گزارش خود به ترور کارشناسان و دانشمندان هسته‌ای ایران توسط رژیم صهیونیستی نیز اشاره کرده و نوشته است: اقدامات اسرائیل در ترور مقامات ارشد [ایران] در سال‌های اخیر از جمله یک دانشمند برجسته هسته‌ای نیز در مهار غنی‌سازی اورانیوم ایران ناکام بوده است. 

اما «سی‌ان‌ان» ضمن اعلام اینکه گزینه‌های آمریکا برای ناکام گذاشتن ایران در پیشرفت صنعت هسته‌ای به پایان رسیده، مدعی شده است دولت ایالات متحده جز تحریم‌های تکراری، تنها یک راه دیگر برای مقابله با ایران دارد و آن حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران است. 

«سی‌ان‌ان» در این رابطه نوشت: این امر ممکن است باعث شود ایالات متحده و متحدانش به دنبال یک گزینه نظامی فکر کنند. جنگ علیه ایران ممکن است برنامه هسته‌ای آن را از بین ببرد اما ویرانی غیرقابل توصیفی را در کل منطقه به همراه خواهد داشت، علاوه بر اینکه ایالات متحده را به منطقه‌ای می‌کشاند که سعی کرده از آن جدا شود.

تحریم‌های آمریکا دیگر کارآیی خود را از دست داده و این کشور راه دیگری برای مقابله با پیشرفت هسته‌ای ایران ندارد. «وطن‌امروز» در گزارش‌های پیشین خود (مهر 1400) نوشته بود: زمان اصلا به نفع واشنگتن نمی‌گذرد. نگاهی به مواضع اخیر تیم سیاست خارجی دولت بایدن و همچنین ترافیک دیپلماتیک اخیر در آمریکا و منطقه درباره موضوع هسته‌ای ایران بیانگر آن است که اهرم‌های فشار کاخ سفید کارایی خود را از دست داده و دولت بایدن گزینه بیشتری برای وادار کردن ایران برای تن دادن به توافق ضعیف مطلوب ایالات متحده ندارد. 

در همان زمان جوزپ بورل، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی در واکنش به اظهارات مقام‌های آمریکایی مبنی بر اینکه همه گزینه‌ها درباره ایران روی میز است، گفت: اتحادیه اروپایی در صورت شکست دیپلماسی حول برجام، درباره «نقشه دوم» (حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران) فکر نمی‌کند. 

بورل گفته بود: زمان بازگشت به میز مذاکره فرارسیده است. من نمی‌خواهم به نقشه دوم فکر کنم، زیرا هیچ نقشه دومی که من می‌توانستم تصور کنم، طرح خوبی نخواهد بود. 

اکونومیست نیز در یکی از گزارش‌های خود با اشاره به ناکامی بایدن در مقابله با پیشرفت صنعت هسته‌ای ایران نوشته بود: بایدن در زمان رقابت‌های انتخاباتی وعده احیای برجام را داد اما در مقام ریاست‌جمهوری، به امید حفظ اهرم قدرت چانه‌زنی، بیشتر تحریم‌های دوره ترامپ را حفظ کرد و در حال حاضر به تعبیر «مارک فیتزپاتریک» عضو موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک «این ایران است که فشار حداکثری را بر بایدن اعمال می‌کند». 

این رسانه در ادامه گزارش خود آورده بود: از نظر منطقه‌ای نیز ایران قدرتمندتر شده است. در غرب، قدرت بشار اسد تثبیت شد و تهران از دوستان خود در بغداد در برابر داعش دفاع کرد. در جنوب، متحدان حوثی ایران در صنعا، ائتلاف نظامی تحت رهبری عربستان سعودی را مجبور کرده‌اند راهی برای خروج از جنگ پیدا کند. در شرق نیز، در افغانستان، طالبان که احتمالا کمتر از آمریکا دشمن ایران تلقی می‌شود، نیروهای ایالات متحده را به بیرون بدرقه کرده‌ است. 

«وطن‌امروز» پیش‌تر در گزارشی با عنوان زیر و رو کشی واشنگتن، ضمن اشاره به آینده مبهم مذاکرات احیای برجام، نوشته بود: گفتار و رفتار دوگانه دولت آمریکا نشان از این دارد که بایدن برای تأمین اهداف سیاسی خود که مصرف داخلی دارد، سریع‌تر نیازمند توافقی با ایران است که کمترین هزینه را به آمریکا وارد کند. به عبارت بهتر، دولت فعلی آمریکا از ادامه مسیری که ترامپ پی‌ریزی کرد به ستوه آمده اما از طرف دیگر چندان هم بی‌میل نیست برخی ابزارهای تحریمی ترامپ از جمله حضور نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در لیست سازمان‌های تروریستی خارجی را بر سر ایران نگه دارد اما این چیزی نیست که مورد قبول جمهوری اسلامی ایران واقع شود و همین عامل نیز باعث شده کاخ سفید در اتخاذ یکی از این ۲ مسیر، ناتوان باشد و معطل کردن ایران و ۱+۴ را در دستور کار خود قرار دهد. 

دولت بایدن می‌خواهد ایران را به محدودیت‌های استثنایی و سنگین توافق 2015 بازگرداند بدون اینکه بخواهد امتیازی به تهران واگذار کند!

با این وجود، کاخ سفید عملا هیچ گزینه‌ای برای فشار به ایران برای تن دادن به خواسته‌های واشنگتن ندارد، چراکه هر چه وجود داشت دونالد ترامپ ذیل کارزار فشار حداکثری آن را خرج کرد و فاجعه‌بارتر برای تیم سیاست خارجی بایدن این است که قمار ترامپ با اهرم در دست آمریکا نه ‌تنها نتایج مطلوب و عملی به بار نیاورد و شکست خورد، بلکه تاب‌آوری تهران را افزایش داد و ایران را در مسیر بازدارندگی هسته‌ای و تکمیل یک برنامه غنی‌سازی «گسترده‌تر و پیشرفته‌تر» قرار داد. 

برای کاخ سفید که رویای جلوگیری از توسعه صنعت هسته‌ای ایران را در سر می‌پروراند، گزینه و راهی جز ترساندن ایران باقی نمانده و تصویب قطعنامه اخیر در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را نیز در همین راستا می‌توان تحلیل کرد. 

دولت جو بایدن نه ‌تنها هیچ اراده‌ای برای پذیرش تعهدات خود که لازمه حصول توافق نهایی است از خود نشان نداده، بلکه در این بازه زمانی اقدام به وضع یا تمدید برخی تحریم‌ها درباره صنایع نظامی و فروش نفت ایران کرده است. 

دولت بایدن همچنین در دنباله‌روی آشکار از دونالد ترامپ، به ایجاد برخی مزاحمت‌ها برای شهروندان ایرانی در ورود و خروج به این کشور مبادرت کرده است. افزون بر این موارد، نزدیک بودن موعد انتخابات کنگره آمریکا و جو سنگین داخلی که جمهوری‌خواهان و حتی برخی دموکرات‌ها در مخالفت با برجام به راه انداخته‌اند هم مزید بر علت شده تا بایدن و تیمش درباره برجام محافظه‌کارانه‌تر رفتار کنند. 

پیش از این «وطن‌امروز» اول خرداد سال جاری خبر داده بود: «وبگاه آمریکایی «دیپلمات» گزارش کرد مقام‌های فعلی و سابق اروپا ابراز نگرانی کرده‌اند دولت «جو بایدن» رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا به دلیل یک موضوع کاملا نمادین، اجازه دهد احیای برجام با شکست مواجه شود. «لورا روزن» خبرنگار آمریکایی این وبگاه گزارش کرد یک دیپلمات اروپایی که در مذاکرات وین برای احیای برجام مشارکت دارد، در حالی که خواست نامش فاش نشود، گفت: «هر روز که بدون دستیابی به توافق می‌گذرد، خطر از دست دادن همه چیز به طرز چشمگیری افزایش می‌یابد». این دیپلمات اروپایی با اشاره به ایالات متحده و ایران گفت: «تا جایی که من می‌بینم، ۲ طرف در مسیرهای متفاوتی گام برمی‌دارند و فاصله کم نمی‌شود».

«کلسی داونپورت» مدیر سیاست عدم اشاعه در انجمن کنترل تسلیحات نیز به وبگاه دیپلمات گفت سریع‌ترین و مؤثرترین راه برای بازگرداندن برنامه هسته‌ای ایران به جایگاه قبلی، بازگشت متقابل ایران و آمریکا به پایبندی کامل به تعهدات برجامی قبل از آنکه دیر شود، است. وی در این باره گفت: «بهترین گزینه ممکن، بازگرداندن برنامه هسته‌ای ایران به عقب و راه‌اندازی هر چه سریع‌تر نظارت سرزده (از تأسیسات هسته‌ای ایران) است و تنها راه انجام این کار، احیای توافق هسته‌ای ایران است. عدم اقدام دولت بایدن این پنجره حیاتی برای عقب راندن برنامه هسته‌ای ایران را به ‌خطر می‌اندازد».

بر اساس گزارش وبگاه دیپلمات، مقام‌های فعلی و سابق اروپایی نگرانی زیادی دارند که دولت بایدن به خاطر مساله خارج کردن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از لیست سازمان‌های تروریستی، اجازه شکست مذاکرات برجامی در وین را بدهد».

اگرچه با توجه به قدرت نظامی ایران که اتفاقا خود آمریکایی‌ها هم به آن اذعان دارند، گزینه حمله نظامی به تاسیسات هسته‌ای ایران نیز به دور از دسترس واشنگتن است. 

دی‌ماه سال گذشته کنت مک‌کنزی، رئیس وقت سازمان تروریستی ستاد فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا در گفت‌وگو با نشریه آمریکایی نیویورکر بار دیگر به بهانه یادآوری حمله موشکی ایران به پایگاه عین‌الاسد آمریکا اظهار کرد برنامه موشکی ایران به تهدیدی فوری‌تر از برنامه هسته‌ای‌اش بدل شده است. وی در ادامه تصریح کرد: موشک‌های ایرانی در پایگاه عین‌الاسد «تقریبا هر جا را که خواستند زدند». 

مک‌کنزی گفت: آنها اکنون می‌توانند به هر جا در خاورمیانه ضربه بزنند. آنها می‌توانند حملات‌شان را با دقت و در حجم بالا انجام دهند. 

به گفته فرمانده سنتکام، ایران به سطحی از توانایی‌ها دست یافته است که شکست دادنش دشوار است. وی در این رابطه عنوان کرد: توانایی‌های راهبردی ایران هم‌اکنون عظیم است. آنها در این زمینه سرتر هستند. 

مک‌کنزی گفت: ایران از لحاظ نظامی به سطح سرآمد رسیده؛ آنها در میدان [نبرد] به سرآمدی رسیده‌اند، یعنی مرحله‌ای که می‌توانند [توان دیگران] را از کار بیندازند. 

وی در رابطه با درگیری احتمالی با ایران گفت: اگر آنها ناگهانی حمله کنند، جنگی خونین رخ می‌دهد. ما بشدت آسیب می‌بینیم. مک‌کنزی همچنین مدعی شد احتمالا آمریکا پیروز این نبرد خواهد بود اما این جنگ یک سال به طول خواهد انجامید. 

مک‌کنزی همزمان با آغاز دور قبل گفت‌وگوها میان ایران و 1+4 نیز در موضعی نسبتا مشابه اظهار داشته بود: «ایران نشان داده موشک‌هایش می‌توانند با دقت به هدف خود برسند». 

او گفت این موشک‌ها در حملات به پایگاه‌های آمریکا در منطقه در ۱۰ متری هدف فرود ‌آمده‌اند. وی افزود: یکی از کارهایی که ایرانیان در ۳ تا ۵ سال گذشته انجام داده‌اند، ساخت برنامه پلتفرمی برای موشک‌های بالستیک توانمند بوده است.  

اذعان رئیس سازمان تروریستی ستاد فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا (سنتکام) به تعیین‌کنندگی قدرت موشکی ایران در معادلات احتمالی جنگی در منطقه در حالی است که وی پیش از این نیز اذعان کرده بود قدرت پهپادی جمهوری اسلامی باعث پایان برتری هوایی آمریکا شده است. مک‌کنزی اردیبهشت‌ سال جاری ضمن اذعان به قدرت هواپیماهای بدون سرنشین ایران گفت: استفاده گسترده ایران از پهپادها در اندازه‌های کوچک و متوسط به‌ منظور شناسایی و حمله، باعث شده است ما برای نخستین‌بار از زمان جنگ کره، بدون برتری هوایی کامل عملیات کنیم. وی با هشدار درباره قدرت پهپادی ایران، توضیح داد: «تا زمانی که نتوانیم یک توان شبکه‌ای برای شناسایی و شکست دادن سامانه‌های هوایی بدون سرنشین ایجاد و [در منطقه] مستقر کنیم، برتری با مهاجم خواهد بود».

علاوه بر آمریکایی‌ها، مقامات رژیم صهیونیستی نیز به قدرت نظامی و تعیین‌کننده ایران در منطقه واقفند. 

دی‌ماه سال گذشته شبکه 12 تلویزیون اسرائیل به‌ نقل از «ایهود اولمرت» نوشت: این ادعا که ما قادر به تهاجم به ایران هستیم یک لاف بیجاست. نخست‌وزیر اسبق رژیم صهیونیستی گفت: چنین رفتارها و لاف‌هایی بیش از آنکه نشانگر قدرت باشد، بیانگر ضعف ما است. 

اولمرت ابراز کرد: شرایط توافق هسته‌ای سابق از وضعیت فعلی که در آن هستیم بسیار بهتر است، این صرفا نظر شخصی من نیست، بلکه بسیاری از اعضای عالی‌رتبه سابق مؤسسه نظامی اسرائیل هم همین نظر را دارند. 

وی افزود: پس بهتر است بنشینیم و منتظر دستیابی قدرت‌های بزرگ به توافق هسته‌ای جدیدی با ایران باشیم؛ توافقی که بتواند پاسخگوی خواست‌های اسرائیل باشد. 

اولمرت پیش از این هم در یک سخنرانی، هدف لفاظی مقامات این رژیم علیه ایران را فاش کرده و گفته بود تمام آمادگی‌ها و اقداماتی که اسرائیل مدعی است برای حمله به ایران انجام می‌دهد با هدف ترساندن آمریکایی‌ها به جای ایجاد قابلیت‌هایی برای آسیب رساندن به برنامه هسته‌ای تهران است. مقام سابق رژیم صهیونیستی گفت اسرائیل هرگز به تاسیسات هسته‌ای ایران حمله نخواهد کرد و وی از 10 سال پیش به این نتیجه رسیده که تخصیص بودجه و آماده‌سازی ارتش برای حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران، تنها هدر دادن میلیاردها دلار است. 

لحاظ کردن گزینه نظامی در رویارویی تل‌آویو با برنامه هسته‌ای ایران نیز اگرچه در رسانه‌های غربی بازتاب داشته اما در میدان عمل آنقدر فاقد کارایی است که بشود دلایل متعددی برای نفی آن برشمرد. 

به فرض، تل‌آویو بتواند از سد موانع عملیات نظامی بگذرد و تاسیسات ایران را هدف قرار دهد اما این اقدام شروع گرفتار آمدن اسرائیل در یک بحران بی‌پایان است. 

عملیات نظامی رژیم صهیونیستی به فرض موفقیت نمی‌تواند برنامه هسته‌ای ایران را از کار بیندازد و چیزی که تل‌آویو را مثل واشنگتن از این انتحار باز می‌دارد، پیامدهای چنین اقدامی است.