تحریمهای غرب علیه روسیه، کاهش محدودیتهای کرونایی و افزایش تقاضا و کمبود ظرفیت پالایشگاهها از مهمترین عوامل افزایش قیمت سوخت در آمریکاست
گروه اقتصادی: قیمت بنزین در ایالات متحده که یکی از کلیدیترین عوامل افزایش تورم در این کشور به شمار میرود، روز شنبه به رکورد تاریخی 5 دلار در هر گالن رسید. بسیاری از جناحهای راست آمریکا افزایش قیمتها را به گردن سیاستهای غلط جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا میاندازند. برخی دیگر نیز حمله روسیه به اوکراین را عامل تورم میدانند و از طرف دیگر دموکراتها شرکتهای نفتی را به افزایش قیمت متهم میکنند. بر اساس آمارهای دولتی، در واقع آغاز افزایش قیمتها از آوریل 2020 بود؛ زمانی که شوک ناشی از همهگیری ویروس کرونا باعث شد بنزین به کمتر از 1.80 دلار در هر گالن برسد. قیمت سوخت در مه 2021 به 3 دلار رسید و در مارس امسال از 4 دلار گذشت. بر اساس گزارش انجمن خودروی آمریکا، روز شنبه میانگین قیمت یک گالن بنزین در سراسر آمریکا به کمی بالاتر از 5 دلار رسید که یک رکورد تاریخی به حساب میآید. میانگین قیمت بنزین در این کشور نسبت به سال گذشته بیش از 60 درصد افزایش یافته است. قیمت بنزین که بر اساس منطقه متفاوت است، در ایالت کالیفرنیا به 6.43 دلار، در نوادا به 5.64 دلار، در آلاسکا و ایلینوی به 5.56 دلار و در واشنگتن نیز به 5.54 دلار افزایش یافته است. قیمت بنزین در ایالات متحده طی 8 هفته گذشته به طور مداوم در حال افزایش بوده و رکورد شکسته است. با افزایش تقاضا در بازارهای جهانی و نگرانی از ناکافی بودن تولید، قیمت نفت خام برنت و نفت خام غرب تگزاس به بالای 120 دلار در هر بشکه رسیده است. افزایش قیمت انرژی نقش مهمی در ادامه روند افزایش تورم دارد که باز هم در ماه مه تسریع شده و در حال حاضر با سریعترین سرعت از دسامبر 1981 بالا میرود. جدیدترین شاخص قیمت مصرفکننده در آمریکا که در روز جمعه منتشر شد، نشان میدهد قیمتها یک درصد نسبتبه ماه قبل و 8.6 درصد نسبت به همین زمان در سال گذشته افزایش یافته است.
* متهم ردیف اول افزایش قیمتها
تهاجم روسیه به اوکراین و تحریمهای ناشی از آن توسط ایالات متحده و متحدانش را میتوان اصلیترین دلیل افزایش قیمت انرژی در آمریکا نام برد. اگرچه ایالات متحده بزرگترین تولیدکننده نفت جهان است اما به گفته وزارت انرژی آمریکا ظرفیت این کشور برای تبدیل نفت به بنزین از پایان سال 2019 به میزان 900 هزار بشکه در روز کاهش یافته است. از طرفی با پایان همهگیری کرونا و بازگشت اقتصاد به روزهای پیش از همهگیری، تقاضا برای انرژی افزایش یافته و همین امر باعث افزایش قیمتها شده است. تحلیلگران میگویند هیچ راهحل سریعی برای این افزایش قیمت وجود ندارد، زیرا جای خالی انرژی روسیه را نمیتوان یکشبه پر کرد.
در واقع اغلب پیشنهاداتی که به دولت بایدن برای افزایش تولید بنزین و کنترل قیمت بنزین داده میشود، ماهها یا سالها طول میکشد تا منجر به تولید بنزین بیشتر در پمپهای ایالاتمتحده شود. پایان ماه مارس بود که بایدن از بهرهبرداری دیگری از ذخایر استراتژیک نفت خبر داد. میانگین قیمت هر گالن بنزین از آن زمان تاکنون 77 سنت افزایش یافته است که به گفته تحلیلگران تا حدودی به دلیل کاهش عرضه از سمت پالایشگاههاست. برخی پالایشگاهها در طول همهگیری کرونا، زمانی که تقاضا کاهش یافت، تعطیل شدند. در حالی که انتظار میرود تعداد کمی در سال آینده ظرفیت خود را افزایش دهند، برخی دیگر تمایلی به سرمایهگذاری ندارند، زیرا حرکت به سمت خودروهای الکتریکی تقاضا برای سوختهای فسیلی را کاهش میدهد. قیمتهای بالای انرژی بیشترین ضربه را به خانوادههای کمدرآمد وارد میکند. بر اساس تخمینهای موجود، 20 درصد خانوادههایی که کمترین درآمد را دارند، امسال 38 درصد درآمد خود را صرف انرژی از جمله بنزین میکنند که این رقم در سال 2020، 27 درصد بود.
* قیمت بنزین در هلند هم رکورد زد!
قیمت بنزین در هلند نیز به بیشترین حد خود رسید و دادهها نشان میدهد هزینه هر لیتر بنزین در پمپ بنزینها تا 2.55 یورو افزایش یافته است.
بر اساس دادههای گروه مصرفکننده هلندی یونایتدکانسیومر، قیمتها در پمپ بنزینهای هلند به دلیل افزایش قیمت نفت به بالاترین حد خود رسیده است. دادهها نشان میدهد که در حال حاضر قیمت خردهفروشی یک لیتر بنزین 2.50 یورو است که در پمپ بنزین به 2.505 یورو در هر لیتر میرسد. قیمت بنزین در مقایسه با قیمت ثبت شده در ۱۰ مارس 0.2 سنت در هر لیتر افزایش داشت. قیمت گازوئیل نیز افزایش یافته و به طور متوسط به 2.22 یورو در هر لیتر رسیده است. افزایش قیمت سوخت به افزایش قیمت نفت نسبت داده شده است به طوری که قیمت نفت برنت در روز جمعه به ۱۲۲ دلار در هر بشکه رسید. به گفته کارشناسان، تصمیم اتحادیه اروپایی برای توقف واردات نفت روسیه تا پایان سال ۲۰۲۲ تأثیر قابل توجهی بر میزان پرداخت رانندگان هلندی در پمپ بنزینها خواهد داشت. تحلیلگران پیشبینی میکنند قیمت بنزین در ماههای آینده بیشتر افزایش خواهد یافت.
بر اساس دادههای آمار هلند، افزایش قیمت نفت، گاز و برق، شرکتها و مصرفکنندگان را در سراسر اروپا تحت تاثیر قرار داده است. تورم در این کشور همچنان بالاست که ناشی از افزایش قیمت انرژی و مواد غذایی است.
* دنیا آماده قیمتهای بالاتر برای نفت شود
با توجه به تورم بالا در سراسر دنیا و شدت گرفتن بحران انرژی به خاطر جنگ اوکراین و عدم توانایی اوپک برای افزایش تولید، دنیا باید آماده افزایش بیشتر قیمت نفت باشد. جیمی دیمون، مدیرعامل بانک سرمایهگذاری «جی پی مورگان» عقیده دارد قیمت نفت در ادامه سال جاری میلادی به 175 دلار در هر بشکه میرسد. جرمی ویر، رئیس گروه تجارت کالای ترافیگورا هم قیمت نفت را رو به بالا پیشبینی کرد.
بانک سرمایهگذاری «گلدمن ساچز» متوسط قیمت نفت در سهماهه سوم سال جاری میلادی را 140 دلار در هر بشکه تخمین میزند. قیمت نفت در حال حاضر به بیش از 120 دلار در هر بشکه رسیده است. بحران انرژی که با کاهش عرضه گاز طبیعی روسیه به اروپا پس از جنگ اوکراین آغاز شد و بعد به کل دنیا گسترش یافت، هنوز هم ادامه دارد و احتمال میرود با توجه به تورم بالا در سراسر دنیا روزبهروز بدتر شود.
اتحادیه اروپایی بتازگی واردات نفت دریایی از روسیه را تحریم و این کشور را مجبور به صادرات نفتش به خریداران دوردستتر مانند هند و چین کرده است. این ۲ کشور چشم خود را به روی حمله روسیه به اوکراین بسته و محمولههای ارزانقیمت نفت این کشور را دریافت میکنند. اما با توجه به افزایش صادرات روسیه به این کشورها، توانایی و تمایل پالایشگاههای آسیا برای ادامه قبول نفت روسیه زیر سوال رفته است.
چالش بزرگ بعدی احتمال توقف بیمه کشتیهای حامل نفت روسیه در اتحادیه اروپایی و انگلیس است که عملا روسیه را از بازارهای اصلی نفتکش دور میکند، بنابراین تخمین زده میشود تولید نفت روسیه 20 درصد نسبت به قبل از جنگ اوکراین کاهش یابد که برابر با 2 میلیون بشکه در روز است.
آژانس بینالمللی انرژی کاهش 3 میلیون بشکهای تولید نفت روسیه را پیشبینی میکند که برابر با تقریبا کل تولید کویت است. جایگزین کردن این نفت چندان آسان نیست. دولتهای غربی همین حالا هم به ذخایر استراتژیک خود روی آورده و یک میلیون بشکه از آنها را آزاد کردهاند اما این اقدام تنها از شدت افزایش قیمت نفت کم کرده و آن را پایین نیاورده است.