دلار با عقبنشینی از کانال 33 هزار تومان، وارد کانال 32 هزار تومان شد؛ آیا اقدامات بانک مرکزی در کنترل بازار ارز مؤثر خواهد بود؟
صدور مجوز فروش ارزهای صادراتی با قیمت توافقی به صرافیها و افزایش عرضه ارز در سامانه نیما
گروه اقتصادی: روز یکشنبه دلار در ادامه روند صعودی خود که از روزهای پایانی هفته گذشته آغاز شده بود، با رسیدن به 33 هزار و 200 تومان رکورد خود در تاریخ اقتصاد ایران را شکست. در روزهای اخیر به واسطه جو روانی، بازار ارز بشدت ملتهب بود و حرکات بازار بیش از آنکه بر مبنای عوامل بنیادی و شاخصهای کلان اقتصادی باشد، متاثر از هیجانات کاذب و جو روانی شکل گرفته بود. فعالان بازار نیز معتقدند علت اصلی نوسانات اخیر ارزی جو روانی است. طبق گفته آنان، عرضه ارز مناسب است اما بانک مرکزی نباید اجازه دهد اختلاف دلار نیمایی و آزاد افزایش یابد. البته مشاهدات میدانی خبرنگار «وطنامروز» نشان میدهد از روز گذشته با اقدامات بانک مرکزی از جمله جلسه با صادرکنندگان محصولات پتروشیمی، جلسه روز یکشنبه با اعضای کانون صرافان و در نهایت مجوز جدید بانک مرکزی به صرافیها، باعث شده است بازار ارز کمی متعادل شود و از بار هیجانی روزهای گذشته آن کاسته شود.
* سقوط دلار به کانال 32 هزار تومان، سکه هم نزولی شد
دلار روز گذشته در صرافیهای بانکی با ۱۷۷ تومان افزایش ۲۷ هزار و ۲۱۷ تومان معامله شد. قیمت خرید هر دلار توسط صرافیهای بانکی نیز ۲۶ هزار و ۹۴۶ تومان و نرخ خرید هر یورو ۲۸ هزار و ۲۷۷ تومان اعلام شد. علاوه بر این، بهای خرید دلار در بازار متشکل ارزی ۲۶ هزار و ۵۰۳ تومان و نرخ فروش آن ۲۶ هزار و ۷۴۴ تومان بود. این در حالی است که نرخ خرید یورو در این بازار ۲۷ هزار و ۸۸۶ تومان و نرخ فروش آن ۲۸ هزار و ۱۳۹ تومان اعلام شد. در بازار آزاد نیز دلار با افتی اندک، به کانال 32 هزار تومان سقوط کرد و با نرخ 32 هزار 980 تومان معامله شد. همچنین در سامانه نیما در معاملات، حواله یورو به قیمت ۲۶ هزار و ۴۷۵ تومان فروخته و حواله دلار به بهای ۲۵ هزار و ۱۶۲ تومان معامله شد.
نایبرئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران نیز دیروز از کاهش ۶۰۰ هزار تومانی قیمت سکه طرح جدید خبر داد و گفت: روزهای گذشته بازار طلا هیجانی بود اما با اقدامات بانک مرکزی و کاهش نرخ ارز، آرامش به بازار طلا و سکه بازگشت و قیمتها کاهشی شد. محمد کشتیآرای درباره وضعیت بازار طلا و سکه اظهار داشت: در روزهای گذشته شاهد افزایش قیمت انواع سکه و طلا بودیم و رکورد جدیدی ثبت شد.
وی افزود: اقدامات بانک مرکزی درباره کنترل بازار ارز و تزریق ارز به بازار، باعث کاهش نرخ ارز شد. در کنار این افت قیمت، بهای انس جهانی طلا نیز کاهش یافت که این ۲ عامل موجب کاهش قیمت طلا و سکه در داخل شد. نایبرئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران گفت: سکه طرح جدید روز یکشنبه ۱۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان معامله میشد و امروز (دیروز دوشنبه) ۱۵ میلیون و ۸۷۰ هزار تومان دادوستد میشود که نزدیک به ۶۰۰ هزار تومان افت قیمت داشته است.
* مجوز جدید بانک مرکزی به صرافان چگونه موجب تعادل بازار خواهد شد؟
رئیس شورای عالی کانون صرافان گفت: ابلاغیه جدید بانک مرکزی و صدور مجوز خرید توافقی ارز صادرکنندگان توسط صرافی منجر به عرضه گسترده ارزهای صادراتی در بازار خواهد شد که به تعدیل نرخ ارز کمک خواهد کرد.
در بخشنامه ابلاغی به صرافیهای مجاز آمده است: «در راستای درخواستهای صادرکنندگان و به منظور تنظیم و مدیریت بازار ارز و تسهیل برگشت ارز حاصل از صادرات به صورت اسکناس کلیه صرافیهای مجاز معتبر میتوانند نسبت به خرید ارز از صادرکنندگان بهصورت اسکناس با نرخ توافقی اقدام و منابع تجهیزشده فوق را در سرفصلهای مصارف ارزی خدماتی (موضوع ابلاغیه شماره 301305 مورخ 14/10/1400) و همچنین فروش ارز در سرفصل سایر (کد24) با احراز هویت متقاضی به فروش رسانند. بدیهی است شرکتهای صرافی مکلفند عملیات خرید و فروش فوق را حسب مقررات ابلاغی در سامانه نظارت ارز سنا همزمان با انجام معاملات ثبت نمایند».
کامران سلطانیزاده، رئیس شورای عالی کانون صرافان درباره تأثیر این بخشنامه بر بازار ارز گفت: این بخشنامه مجوزی برای خرید ارز به قیمت توافقی از صادرکنندگان است، به این صورت که صادرکنندگان برای فروش ارز حاصل از صادرات، بدون قیمت دستوری و بدون محدودیت و بر اساس توافق با خریدار، نرخ را مشخص میکنند و به صرافی میفروشند. وی با بیان اینکه در ادامه بر اساس سرفصلهای مشخصشده در سامانه سنا، نیازهای ارزی مردم پاسخ داده خواهد شد، اضافه کرد: احتمالا بانک مرکزی سقف و سرفصلهای مدنظر را نیز اعلام خواهد کرد.
سلطانیزاده ادامه داد: زمانی که صادرکنندگان بتوانند ارز خود را با قیمت توافقی بفروشند، حجم قابلتوجهی از ارز صادرکنندگان که معمولا نگه میدارند تا قیمت اصلاح شود، بدون توقف و در جهت تأمین گردش نقدینگی خود، به سیستم صرافیها عرضه خواهد شد، به عبارتی بانک مرکزی با این طرح بدون اینکه از منابع ارزی خودش استفاده کند، میتواند از منابع واقعی در بازار ارز استفاده کند و با اصلاح چرخه قیمتی هر زمان که نیاز و ضرورت داشت، از منابع ارزی خودش استفاده کند. وی تأکید کرد: بنابراین فعلا با این مصوبه، بانک مرکزی نیازی ندارد که از منابع ارزی خودش استفاده کند و این اقدام بسیار مثبتی برای بازار ارز خواهد بود. سلطانیزاده همچنین گفت قیمت واقعی و توافقی هم باعث ایجاد رقابت و جذابیت برای فروش ارز حاصل از صادرات در یک مدت زمان کم و با حجم زیاد میشود که به تعدیل نرخ کمک قابلتوجهی خواهد کرد.
گفتنی است پیش از این صادرکنندگان میتوانستند ارزهای خود را صرفا به صرافیهای عضو بازار متشکل بفروشند اما با مجوز جدید بانک مرکزی همه صرافیهای مجاز، اجازه دارند ارزهای صادرکنندگان را با نرخ توافقی خریداری کنند. بر این اساس از سویی تعداد صرافیهای خریدار ارز بیشتر میشود و از سوی دیگر نرخ خرید ارز از صادرکنندگان محدود به نرخهای بازار متشکل که دارای دامنه نوسان 5درصد روزانه بود، نمیشود.
* صالحآبادی: شرکتهای پتروشیمی در تعادل بازار ارز نقش مؤثری دارند
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به تصمیمات اتخاذ شده در جلسه با اعضای کانون صرافان گفت: با هماهنگی و توافقات خوبی که انجام شد، مقرر شد عرضه ارز بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا باشد و خوشبختانه با اجرایی شدن تصمیمات، شاهد اثرات خوبی در بازار بودیم.
علی صالحآبادی عصر روز گذشته در نشست با اعضای انجمن صنفی صنعت پتروشیمی با بیان اینکه پتروشیمیها جزو بهترین و مهمترین صادرکنندگان غیرنفتی کشور به شمار میروند، از همکاری و هماهنگی فعالان این صنعت در عرضه ارز قدردانی کرد.
وی افزود: حجم فروش و ارزش صادرات صنعت پتروشیمی کشور نسبت به گذشته افزایش قابل توجهی داشته و پتروشیمیها به عنوان دارندگان ارز غیرنفتی عرضههای خوبی در سامانه نیما داشتهاند و نقش آنها به عنوان پیشرو در ایجاد تعادل در بازار ارز غیرقابل انکار و موثر است. رئیس کل بانک مرکزی تاکید کرد: بانک مرکزی حمایت از صنعت و تولید بویژه پتروشیمی را در دستور کار دارد و اگر مشکل تولید را حل کنیم قطعا به نفع اقتصاد کشور است.
دبیرکل انجمن صنفی صنعت پتروشیمی نیز در این نشست با بیان اینکه پتروشیمی صنعت پیشرو و مزیت اصلی کشور است، گفت: شرکتهای پتروشیمی از ابتدای سال ۳میلیارد و ۲۷۰ میلیون دلار در سامانه نیما عرضه داشتهاند و پیشبینی میشود امسال در مجموع حداقل ۱۵ میلیارد دلار ارز توسط پتروشیمیها به کشور وارد شود.
وی ادامه داد: تصمیمات بانک مرکزی درباره عرضه ارز توسط صرافیها و صادرکنندگان یک گام رو به جلو بود و باید کاری کنیم تا موانع کمتر شده و صادرکنندگان راحتتر ارزهای خود را به بازار عرضه کنند. در واقع باید تلاش شود بازار ساختگی ارز که برخی به آن بازار سیاه هم میگویند، کوچک شود. دبیرکل انجمن صنفی صنعت پتروشیمی افزود: امیدواریم با نگاه جدید بانک مرکزی به حوزه واردات و صادرات در راستای کشف قیمت ارز بر اساس عرضه و تقاضا بزودی شاهد آثار مثبت این نگاه باشیم و بازار به تعادل مناسبی برسد.