گروه سیاسی: تهران این روزها کانون دیپلماسی قرار گرفته و دستگاه دیپلماسی کشور روزهای شلوغی را پشت سر می‌گذارد. پایتخت ایران شاهد رفت‌وآمدهای متعدد و متنوع دیپلماتیک و رایزنی‌های مقامات ارشد کشورهای مختلف است. 

به گزارش «وطن‌امروز»، تمرکز دستگاه سیاست خارجی بر آسیای میانه و شبه‌قاره هند در مدت اخیر بخش عمده‌ای از فعالیت‌های وزارت امور خارجه را تشکیل داده است. این موضوع از آنجا واجد اهمیت است که این مناطق که دارای اهمیت ژئوپلیتیک و نقش تاثیرگذار در جغرافیای سیاسی جهان به شمار می‌روند، در سال‌های گذشته بویژه در دولت‌های یازدهم و دوازدهم به خاطر منطق غرب‌گرایانه حاکم بر دیپلماسی کشور از دستور کار و اولویت‌های سیاست خارجی خارج بوده‌اند و حالا در دولت سیزدهم ذیل راهبرد «توجه به همسایگان» و شرکای مهم شرقی به مدار دیپلماسی کشور بازگشته‌اند. 

پس از سفر چند روزه حسین امیرعبداللهیان به هندوستان و دیدار و رایزنی با مقامات بلندپایه این کشور از جمله نارندرا مودی نخست‌وزیر این کشور و همتای هندی خود که حاصل آن چند توافق سیاسی- اقتصادی بود، تهران روز گذشته میزبان وزیر خارجه پاکستان بود. وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی روز گذشته پس از دیدار و گفت‌وگو با «بلاول بوتو زرداری» همتای پاکستانی خود، با تشریح گفت‌وگوهایش و ضمن ابراز خرسندی از حضور همتای پاکستانی خود در تهران، اظهار داشت: درباره مناسبات دوجانبه در ابعاد مختلف همکاری‌ها از حوزه‌های مرزی، پایانه‌ها و بازارچه‌های مرزی و توسعه تجارت محلی و همکاری‌های استانی تا اتخاذ رویکردها و مواضع مشترک سیاسی بین ۲ کشور گفت‌وگو کردیم. همچنین درباره توسعه همکاری‌های فرهنگی، گردشگری، همکاری در سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی و همچنین در حوزه‌های اقتصادی و تجاری گفت‌وگو کردیم. رئیس دستگاه دیپلماسی گفت: ۲ حوزه که از دیرباز در دستور کار ۲ کشور قرار دارد و اسناد اولیه‌ای درباره آن امضا شده و حتی اقدامات عملی روی زمین درباره این موضوعات اتفاق افتاده است، بحث صادرات گاز از ایران به پاکستان و همچنین افزایش میزان صادرات برق ایران به پاکستان یا سوآپ برق به پاکستان است که در این باره گفت‌وگو کردیم. به‌رغم تحریم‌های یکجانبه آمریکا در مسیر حقوق بین‌الملل مکانیسم‌هایی هست که بتوانیم این همکاری‌ها را به بهترین وجه ارتقا دهیم. بلاول بوتو زرداری هم اظهار داشت: به دنبال این هستیم که به عنوان اولویت روابط خود را با ایران ارتقا دهیم و بتوانیم با استفاده از شرایط ۲ کشور روابط را رو به جلو ببریم. وی بیان کرد: مصمم هستیم موانع اصلی بر سر راه تجارت و روابط بیشتر را برداریم و بتوانیم از طریق تهاتر تجارت مرزی بیشتری داشته باشیم، نقاط مرزی بیشتری را افتتاح کرده و بازارچه‌های مرزی بیشتری را داشته باشیم و فرصت‌هایی را فراهم کنیم تا روابط اقتصادی و بازرگانی را گسترش دهیم که برای مردم ۲ کشور همراه با منفعت است و باعث رفاه و شکوفایی اقتصادی ملت‌های‌مان در مناطق مرزی خواهد شد. وزیر خارجه پاکستان همچنین بیان کرد: متعهد هستیم همکاری‌های خود را در حوزه انرژی افزایش دهیم و بتوانیم برق بیشتری از ایران وارد کنیم. 

آسیای میانه؛ نفوذی که تقویت می‌شود

روابط ایران و کشورهای منطقه آسیای مرکزی مرحله تازه‌ای از شکوفایی خود را سپری می‌کند و به نظر می‌رسد دائمی شدن عضویت ایران در پیمان شانگهای بر استحکام این روابط افزوده است. از طرف دیگر نگرانی‌ها و ادراک تهدید مشترک درباره افغانستان پس از روی کار آمدن طالبان و راهبرد آمریکا در انتقال و احیای گروه تروریستی داعش در افغانستان که موجب تهدید مشترک مرزهای ایران و کشورهای آسیای مرکزی می‌شود در کنار حضور ترکیه در آسیای میانه با اهداف مشکوک و جاه‌طلبی‌های ثبات‌زدای آنکارا، موجب چرخش آسیای میانه به سوی تهران شده است. پس از سفر مهم رئیس‌جمهور تاجیکستان به ایران، رئیس‌جمهور ترکمنستان هم دیشب وارد تهران شد. حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران و رشید مردوف وزیر خارجه ترکمنستان به همین مناسبت روز گذشته در آستانه سفر رئیس‌جمهور ترکمنستان به جمهوری اسلامی ایران ملاقات و درباره موضوعات مورد علاقه گفت‌وگو و تبادل نظر کردند. وزیر امور خارجه کشورمان ضمن تبریک مجدد برگزاری موفق انتخابات اخیر ریاست‌جمهوری ترکمنستان، بر اهمیت بالای سفر رئیس‌جمهور ترکمنستان به تهران در سی‌امین سالگرد برقراری روابط بین ۲ کشور تأکید کرد. امیرعبداللهیان با بیان اینکه زیربناهای گسترش روابط ۲ کشور بخوبی و با بنیان قوی گذاشته شده است، گفت: مجموعه توافقنامه‌ها و تفاهمنامه‌های جامعی در اختیار داریم که باید در جهت اجرای کامل آن حرکت کرد. وزیر امور خارجه کشورمان ضمن مرور پروژه‌های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی بین ۲ کشور، یادآور شد برای سال جاری ۳ سرفصل مهم همکاری شامل هفدهمین کمیسیون مشترک اقتصادی، پانزدهمین کمیسیون مشترک کنسولی و مرزی و برگزاری کمیته مشترک رایزنی‌های سیاسی بین ۲ وزارت امور خارجه در دستورکار قرار دارد که نیازمند توجه ۲ طرف است. مردوف نیز در این ملاقات ضمن تشکر از میزبانی و برنامه‌ریزی خوب جمهوری اسلامی ایران، با اشاره به اینکه سفر رئیس‌جمهور ترکمنستان به تهران حاکی از اهمیت فوق‌العاده این کشور برای روابط با ایران است، گفت: دولت ترکمنستان برای این سفر اسناد و پروژه‌های مختلفی را آماده کرده و امیدوار است در این سفر فرآیند عملیاتی‌شدن جدی آنها کلید بخورد. شبکه خبری «الجزیره» چند روز قبل در گزارشی با اشاره به موفقیت ایران در تقویت روابط با کشورهای آسیای مرکزی نوشت: ساخت پهپاد «ابابیل» ایران در تاجیکستان نشانه تقویت روابط تهران- دوشنبه و نگاه ایران به شرق است. در این گزارش آمده است: سفر «امامعلی رحمان» رئیس‌جمهور تاجیکستان به تهران و افتتاح کارخانه جدید پهپادهای ایران در شهر «دوشنبه» پایتخت تاجیکستان در ۲ هفته قبل، جهت‌گیری سیاست خارجی ایران در «نگاه به شرق» را نشان می‌دهد. الجزیره نوشت: تاجیکستان به عنوان کشور محصور در خشکی، بنادر «چابهار» و «بندر عباس» ایران را برای دسترسی به خلیج‌فارس و دریای عرب حیاتی می‌بیند. از سوی دیگر تقویت روابط، بویژه همکاری‌های دفاعی بین ایران و تاجیکستان با نگرانی هر ۲ کشور درباره ناامنی در افغانستان تحت حاکمیت طالبان همراه است. الجزیره نوشت: «ایران و تاجیکستان هر 2 نگرانی‌های امنیتی متقابلی درباره افغانستان دارند. ایران همچنین ثبات و امنیت در تاجیکستان و آسیای مرکزی را به عنوان منافع راهبردی خود تعریف می‌کند. شمال‌شرق تنها منطقه امن بدون تهدید مستقیم در جغرافیای پیرامونی ایران است». این گزارش می‌افزاید: ایران در حالی که به تاجیکستان نفوذ می‌کند و همکاری دفاعی با این کشور را تعمیق می‌بخشد، در عین حال می‌خواهد با نفوذ عربستان سعودی در دوشنبه مقابله کند. رقابت ترکیه و ایران در منطقه نیز در این معادله نقش دارد. 

***