گروه سیاسی: رئیس‌جمهور کشورمان با بیان اینکه ایران و ترکمنستان برای توسعه روابط و اجرای تفاهم‌نامه‌های منعقدشده اراده جدی دارند، گفت: 2 کشور مصمم هستند سند راهبردی همکاری ۲۰ ساله میان خود را به امضا برسانند. 

به گزارش «وطن‌امروز»، در روزهایی که ترافیک دیپلماسی در تهران شدت گرفته است، رد آسیای مرکزی در روابط خارجی دولت سیزدهم را بیش از پیش می‌توان به تماشا نشست. حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی که در نخستین سفرهای خارجی خود در قامت ریاست‌جمهوری، «دوشنبه» و «عشق‌آباد» را انتخاب کرده بود، چند روز بعد از میزبانی از رئیس‌جمهور تاجیکستان، روز گذشته نیز پذیرای رئیس‌جمهور ترکمنستان بود تا مسیر روابط تهران- عشق‌آباد بیش از پیش هموار شود. سال گذشته و در جریان سفر رئیسی به عشق‌آباد بود که قرارداد سوآپ گازی ترکمنستان به آذربایجان امضا شد تا ضمن عبور خط گازی ترکمنستان از کشورمان، سهم استان‌های شمالی ایران نیز از این لوله گازی تامین شود. 

سیاست همسایه‌گرایی دولت سیزدهم که بارها از سوی رئیسی نیز به عنوان اولویت سیاست خارجی دولت سیزدهم مورد تاکید قرار گرفته بود، نسبت مهمی با روابط ایران و ترکمنستان دارد. مزیت نسبی انرژی برای 2 کشور آن هم در روزهایی که جنگ اوکراین مساله گاز را به یکی از مهم‌ترین چالش‌های جهان تبدیل کرده است، باعث می‌شود تا ظرفیت‌های همکاری با همسایه شمالی بیش از پیش واجد اهمیت باشد. مضاف بر این، موقعیت ژئوپلیتیکی 2 کشور ظرفیت همکاری ترانزیتی گسترده‌ای را برای تهران و عشق‌آباد به همراه دارد، مساله‌ای که حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان نیز روز گذشته در یادداشتی که به مناسبت ورود رئیس‌جمهور ترکمنستان به تهران نوشته بود به آن اشاره کرد و نوشت: «موقعیت ژئوپلیتیک ۲ کشور به گونه‌ای است که جمهوری اسلامی ایران از طریق خلیج‌فارس دروازه ترانزیتی ترکمنستان به کشورهای جهان محسوب شده و ترکمنستان نیز به عنوان دروازه گسترش روابط ایران با جمهوری‌های آسیای میانه قلمداد می‌‌شود. خط آهن قزاقستان- ترکمنستان- ایران بخشی از کریدور حمل‌ونقل شمال به جنوب به طول ۶۷۷ کیلومتر (۴۲۱ مایل)، قزاقستان و ترکمنستان را به ایران و خلیج‌فارس وصل می‌کند. این خط آهن شهر اوزن در قزاقستان را به شهر برکت- اترک در ترکمنستان وصل کرده و به شهر گرگان در استان گلستان ایران ختم می‌‌شود و در ایران این خط آهن به شبکه ریلی ملی وصل شده و تا خلیج‌فارس ادامه پیدا خواهد کرد. بدیهی است چنین موقعیت ژئوپلیتیکی در چارچوب سازمان منطقه‌ای اکو می‌‌تواند به همکاری‌های بیشتر ژئو‌اکونومیکی در زمینه‌های انرژی و حمل‌ونقل کالا منجر شود. همچنین ترکمنستان به عنوان چهارمین کشور مهم منابع گازی بعد از روسیه، قطر و ایران، توانسته در سطح تعاملات انرژی منطقه نقش مهمی را ایفا کند و جمهوری اسلامی ایران نیز قراردادهای همکاری‌های مشترکی را در زمینه امنیت و سوآپ انرژی با جمهوری ترکمنستان به امضا رسانده است. خط لوله کرپچه-کردکوی نخستین خط لوله از ترکمنستان به خارج از شبکه گاز شوروی سابق است که به جمهوری اسلامی ایران کشیده شده است».

 

* امضای ۹ یادداشت‌‌تفاهم و بیانیه مشترک بین ایران و ترکمنستان

«سردار بردی محمداف» رئیس‌جمهور جدید ترکمنستان و فرزند «قربانقلی بردی محمد‌اف» رئیس‌جمهور سابق این کشور که نخستین سفر خود به تهران را در قامت رئیس‌جمهور تجربه می‌کرد، صبح روز گذشته در مجموعه تاریخی سعدآباد مورد استقبال رسمی همتای ایرانی خود قرار گرفت. محمداف پس از دیدار خصوصی با رئیسی، در نشست مشترک هیات‌های عالی‌رتبه ایران و ترکمنستان که به ریاست رؤسای‌جمهور ۲ کشور برگزار می‌شد حاضر شد. امضای ۹ یادداشت‌‌تفاهم و بیانیه مشترک بین ایران و ترکمنستان مهم‌ترین خروجی این جلسه بود. «تفاهم تجاری- اقتصادی، علمی- فنی و فرهنگی بین استان خراسان شمالی و استان آخال ترکمنستان»، «یادداشت‌‌تفاهم همکاری تجاری- اقتصادی، علمی- فنی و فرهنگی بین استان گلستان و استان بالکان ترکمنستان»، «یادداشت‌‌تفاهم همکاری تجاری- اقتصادی، علمی- فنی و فرهنگی بین استان خراسان رضوی و استان مرو ترکمنستان»، «یادداشت‌‌تفاهم همکاری بین صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و کمیته دولتی رادیو و تلویزیون ترکمنستان»، «برنامه مبادلات علمی فرهنگی، هنری و آموزشی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت ترکمنستان»، «یادداشت‌‌تفاهم تشکیل کارگروه مشترک سرمایه‌گذاری»، «تفاهمنامه جامع توسعه همکاری‌های حمل و نقلی و ترانزیتی» و«یادداشت‌‌تفاهم همکاری در زمینه حفاظت از محیط‌زیست» از اسنادی بود که به امضای وزرا، استانداران و مسؤولان مربوط در حضور سران ایران و ترکمنستان رسید. 

 

* رئیسی: مصمم به امضای سند همکاری 20ساله با ترکمنستان هستیم

رئیس‌جمهور کشورمان در نشست خبری مشترک با همتای ترکمنستانی خود، روابط 2 کشور را فراتر از روابط صرف همسایگی توصیف و تصریح کرد: روابط میان ۲ کشور رابطه برادری، تمدنی، فرهنگی و در یک کلمه رابطه خویشاوندی بسیار نزدیک است. این روابط عمیق بین ۲ ملت و ۲ کشور می‌تواند زمینه همکاری‌های بسیاری را فراهم کند. رئیسی با بیان اینکه در ۳ دهه گذشته روابط خوبی با ترکمنستان داشته‌ایم، افزود: سفر بنده به عشق‌آباد در آذرماه سال قبل توانست همکاری‌ها را بین جمهوری اسلامی ایران و ترکمنستان بویژه در حوزه سوآپ گازی، ترانزیت و حمل‌و‌نقل فعال‌تر کند و گام‌های خوبی در این زمینه‌ها برداشته شد. وی با اشاره به اینکه ظرفیت‌ها برای همکاری بین ۲ کشور بیش از سطح فعلی روابط است، اظهار داشت: در حوزه‌های اقتصادی، تجاری، آب، برق و گاز ظرفیت‌ها و زمینه‌های خوبی در ۲ کشور برای گسترش همکاری بیش از سطح فعلی وجود دارد. قراردادها و تفاهمنامه‌هایی که امروز بین ۲ کشور امضا شد، می‌تواند همکاری‌های بین ۲ کشور را به سطح بالاتری ارتقا دهد. 

رئیس‌جمهور روابط میان ایران و ترکمنستان را فراتر از روابط صرف همسایگی توصیف و تصریح کرد: روابط میان ۲ کشور رابطه برادری، تمدنی، فرهنگی و در یک کلمه رابطه خویشاوندی است. این روابط عمیق بین ۲ ملت و ۲ کشور می‌تواند زمینه همکاری‌های بسیاری را فراهم کند. رئیسی با قدردانی از تلاش‌های رئیس‌جمهور سابق ترکمنستان در مسیر توسعه روابط ۲ کشور خاطرنشان کرد: امیدوارم ۲ کشور در دوره جدید نیز گام‌های خوبی در جهت توسعه روابط بردارند. رئیس‌جمهور ادامه داد: در مذاکرات انجام‌شده روشن شد که ۲ کشور برای توسعه روابط و اجرای تفاهمنامه‌های منعقد شده اراده جدی دارند. نکته مهم‌تر آن است که ۲ کشور مصمم هستند سند راهبردی همکاری ۲۰ ساله میان خود را به امضا برسانند. 

رئیسی همکاری با کشورهای حوزه دریای خزر را یکی از اولویت‌های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دانست و از برگزاری اجلاس کشورهای ساحلی خزر به میزبانی ترکمنستان استقبال کرد و افزود: همکاری‌های ۲ کشور حتما منتهی به همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی خواهد شد. وی با بیان اینکه در مذاکرات امروز مشخص شد که دیدگاه ۲ کشور نسبت به افغانستان بسیار به هم نزدیک است، اظهار داشت: معتقدیم در افغانستان باید دولتی فراگیر تشکیل شود که همه گروه‌های سیاسی و اقوام را نمایندگی کند و این می‌تواند برای افغانستان امنیت ایجاد کند. همچنین تداوم بحث‌های انجام‌شده در اجلاس وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان مورد تأکید ۲ طرف قرار گرفت. رئیسی تصریح کرد: ۲ کشور بر این نکته اشتراک نظر دارند که مشکلات و مسائل منطقه باید به دست کشورهای منطقه حل و فصل شود و هرگونه حضور بیگانه در منطقه می‌تواند مشکل‌ساز باشد. اعتقاد و باور مشترک ما این است که حضور بیگانگان امنیت‌ساز نیست، بلکه مشکل‌ساز است. 

بردی محمداف نیز در این نشست مطبوعاتی با بیان اینکه مذاکرات بین هیات‌های ترکمنستان و جمهوری اسلامی ایران با موفقیت به پایان رسید، خاطرنشان کرد: گفت‌وگوها در فضای شفافیت، اعتماد و احترام متقابل بین ۲ کشور برگزار شد که تصویری از روابط برادری میان ۲ کشور را ترسیم کرد. 

رئیس‌جمهور ترکمنستان با اشاره به اینکه زمینه‌ها و چشم‌انداز روابط در جهت گسترش همکاری‌های بازرگانی و اقتصادی و افزایش حجم مبادلات تجاری بین ۲ کشور مورد بحث و بررسی قرار گرفت، گفت: بخش انرژی و حمل‌و‌نقل از جمله بخش‌های مهم و استراتژیک روابط تهران و عشق‌آباد است و تلاش‌های خود را برای بهره‌گیری موثر از این امکانات در مسیر گسترش تعاملات ۲ کشور متمرکز خواهیم کرد. 

بردی محمداف افزود: ۲ کشور همچنین مصمم به گسترش روابط فرهنگی و بشردوستانه به عنوان یکی از بخش‌های مهم برای تقویت پیوند میان ۲ ملت و ۲ کشور هستند. وی با بیان اینکه 2 کشور در چارچوب سازمان‌های معتبر جهانی روابط بسیار خوبی با یکدیگر دارند و مصمم هستند این روابط را گسترش دهند، اظهار داشت: در مذاکرات امروز به روابط 2 کشور در حوزه دریای خزر اهمیت ویژه‌ای داده شد. بردی محمداف تصریح کرد: در جریان مذاکرات و ملاقات امروز همچنین مسائل افغانستان مورد توجه ۲ طرف بود. تهران و عشق‌آباد خواهان این هستند که افغانستان به یک دولت شکوفا تبدیل شود که در پروژه‌های مهم بین‌المللی و منطقه‌ای مشارکت داشته باشند. 

***