حنیف غفاری*:  هنری کیسینجر، وزیر اسبق خارجه آمریکا و یکی از استراتژیست‌های ارشد حوزه سیاست خارجی این کشور در طول دهه‌های گذشته و اخیر، اکنون تنها راه پایان دادن به جنگ اوکراین را الحاق قسمتی از خاک این کشور به روسیه قلمداد می‌کند. اظهارات کیسینجر، منجر به خشم شدید رئیس‌جمهور اوکراین شده است. زلنسکی در این باره می‌گوید: «به نظر می‌رسد تقویم آقای کیسینجر سال 2022 نیست، بلکه سال 1938 است و او فکر می‌کند با مخاطبان خود در مونیخ و نه در داووس سخن می‌گوید. اتفاقا در سال واقعی 1938، زمانی که خانواده آقای کیسینجر در حال فرار از آلمان نازی بودند، او 15 ساله بود. کیسینجر از گذشته دور بیرون آمده و می‌گوید یک تکه از اوکراین باید به روسیه داده شود».

خشم امروز زلنسکی، آن روی سکه شیدایی دیروز او است! زمانی که سال 2014 میلادی امثال کیسینجر «پیوستن به ناتو» و «مهار همه‌جانبه روسیه» را به مثابه یک نسخه مرگبار برای زلنسکی و دیگر غرب‌گرایان اوکراین تجویز می‌کردند، رئیس‌جمهور کنونی اوکراین گلایه‌ای از این استراتژیست پیر نداشت! اکنون کیسینجر پرده از نگاه ماهوی خود نسبت به پرونده اوکراین برداشته است! کشوری که کاربری آن بر اساس اراده مقامات آمریکایی تعریف می‌شود: یک بار به عنوان زمین جنگ، یک بار به عنوان خط قرمز غرب و یک بار به عنوان گوشت قربانی واشنگتن و اتحادیه اروپایی! 

بهتر است آقای زلنسکی بیش از حد به مواضع کیسینجر فکر نکند و ذهن خود را به واسطه از دست دادن نبرد در لوهانسک و دونتسک بیش از این مغشوش نکند. کیسینجر حرف تازه‌ای نزده است! او صرفا می‌گوید اوکراین بخشی از خاک خود را به روسیه بدهد و دیگر هیچ! دقیقا مانند سال 2004 میلادی (زمان وقوع انقلاب نارنجی) که غرب‌گرایان اوکراینی شرافت و استقلال خود را فدای لبخند سران کاخ سفید و اروپای واحد کردند! این قاعده بازی در زمین آمریکاست و نباید از آن گلایه‌مند بود. حتما زلنسکی و پروشنکو (رئیس‌جمهور سابق اوکراین) لحظاتی را که با کمال افتخار از پیوستن به ناتو سخن می‌گفتند و عضویت در اتحادیه اروپایی را حداقلی‌ترین خواسته خود از غرب می‌دانستند، به یاد دارند. در آن زمان، نه تنها امثال کیسینجر از الحاق بخشی از خاک اوکراین به روسیه سخن نمی‌گفتند، بلکه آینده کی‌یف را روشن و رو به جلو می‌خواندند. اکنون شرق، شمال و جنوب اوکراین به کانون منازعه با روسیه تبدیل شده است. از ماریوپل و خرسون گرفته تا بخش‌های گوناگونی از منطقه دونباس سقوط کرده‌اند و روس‌ها مشغول تثبیت حضور خود در آن نقاط هستند. 

اوکراینی‌ها امروز صراحتا آتلانتیکی‌ها (اعضای ناتو) را خائن خطاب می‌کنند. زلنسکی و همراهانش دیگر به وضوح می‌دانند نه خبری از ایجاد منطقه «پرواز ممنوع» بر فراز اوکراین است و نه خبری از تحریم مطلق واردات انرژی کشورهای اروپایی از روسیه! امروز در پشت پرده نطق‌های آتشین سران غرب علیه پوتین و کاخ کرملین، مقامات وزارت خزانه‌داری و اقتصاد این کشورها به دنبال تبدیل یورو به روبل هستند تا مبادا در مبادلات و تعاملات انرژی در کشورشان به واسطه قطع واردات آن از روسیه خللی ایجاد شود. زلنسکی به لحاظ روانی هنوز نپذیرفته است او و غرب‌گرایان اوکراینی سال‌هاست به مهره بازی آمریکا، انگلیس و دیگر اعضای ناتو در آسیای میانه و اروپا تبدیل شده‌اند. زلنسکی هنوز خود را «شریک استراتژیک» غرب می‌داند نه «مهره بازی بایدن و جانسون»! این بدترین خطای محاسباتی و ذهنی رئیس‌جمهور کمدین اوکراین محسوب می‌شود. شاید زلنسکی تصور می‌کرد پایان پرده نمایشی که غرب در سال 2014 پس از سقوط دولت مستقر در کی‌یف (دولت یانوکوویچ) اجرا کرد، مملو از خنده و صدای تشویق تماشاگران خواهد بود اما آنچه امروز در اوکراین می‌گذرد، خون است و شکست و عبرت! 

بهتر است در چنین شرایطی زلنسکی از هنری کیسینجر و دیگر سیاستمداران آمریکایی و اروپایی که سخن از تسلیم اوکراین و جدایی بخشی از خاک این کشور می‌گویند، دلگیر نباشد! این انتخاب شخص رئیس‌جمهور و غرب‌گرایان دوآتشه اوکراین بوده است. شاید در بهترین حالت ممکن، کیسینجر و دیگر تئوریسین‌های آمریکایی به رئیس‌جمهور اوکراین ساعتی در دفتر کارشان وقت ملاقات دهند تا برای او تعیین کنند دقیقا کدام مناطق را با کدام مکانیسم و روش مشخص تقدیم روس‌ها کند! بهتر است رئیس‌جمهور اوکراین بیش از حد ماجرا را جدی نگیرد تا بیش از این نسبت به معاملات آشکار و پنهانی که بارها درباره آنها به وی و غرب‌گرایان اوکراینی هشدار داده شده بود، احساس خفت و خواری نکند. این ننگ و خفت جزو لاینفک تن دادن به بازی در زمین غرب است. در این زمین بازی، قرار نیست مهره‌ها برنده باشند و در بهترین حالت ممکن، به پیشمرگ گردانندگان بازی تبدیل می‌شوند.

* دکترای روابط بین‌الملل