گروه سیاسی: وزیر خارجه روسیه در نخستین سفر خود به ایران در دولت سیزدهم با دستور کار گسترده‌ای به تهران سفر کرده است. سفر 2 روزه سرگئی لاوروف به ایران که به دنبال دعوت وزیر امور خارجه ایران صورت گرفته است از سوی کارشناسان بسیار حائز اهمیت ارزیابی می‌شود. وزیر خارجه روسیه که قرار است در این سفر با همتای ایرانی خود حسین امیرعبداللهیان دیدار کند، شب گذشته با حجت‌الاسلام رئیسی دیدار کرد. 

به گزارش «وطن‌امروز»، وزارت خارجه روسیه به نقل از «ماریا زاخارووا» سخنگوی این وزارتخانه درباره سفر مسؤول ارشد سیاست خارجی روسیه به ایران اعلام کرد انتظار می‌رود در این سفر وزرای خارجه ۲ کشور درباره برخی موضوعات مهم بین‌المللی از جمله وضعیت برجام، اوضاع اوکراین، سوریه و افغانستان گفت‌وگو کنند. 

خبرگزاری فرانسه هم گزارش داد وزیر خارجه روسیه روز چهارشنبه برای گفت‌وگو درباره تقویت همکاری‌های تجاری و انرژی در حالی که تهران و مسکو با تحریم‌های اقتصادی غرب دست و پنجه نرم می‌کنند، به ایران سفر می‌کند. 

در همین حال روزنامه قطری العربی الجدید چاپ لندن، روز گذشته طی گزارشی اهداف سفر «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه به تهران را تشریح کرد. این روزنامه به نقل از منابع آگاه ایرانی گزارش داد که وزیر خارجه روسیه در این سفر با «ابراهیم رئیسی» رئیس‌جمهور و «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و چند تن دیگر از مقامات تهران دیدار خواهد کرد. این منابع که خواستند نام‌شان فاش نشود، اضافه کردند که لاوروف در گفت‌و‌گوهای خود در تهران روابط دوجانبه ایران و روسیه و همکاری مشترک ۲ کشور در مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی بویژه تحولات مربوط به توافق هسته‌ای و اوضاع سوریه را مورد بحث و بررسی قرار خواهد داد. طبق گفته منابع مذکور، مساله مهم دیگری که در این سفر مورد بحث قرار خواهد گرفت، افزایش همکاری ایران و روسیه برای مقابله با تحریم‌های آمریکاست. این منابع خاطرنشان کردند که «به منظور استفاده از تجارب ایران برای مقابله با تحریم‌ها، در ماه‌های اخیر، سفرهایی علنی و محرمانه [از سوی مقامات] روسیه به ایران» صورت گرفته است. این منابع همچنین افزودند که «سفر مقامات ایرانی به روسیه نیز در دستور کار قرار خواهد گرفت، چراکه همکاری ۲ طرف اخیرا برای مقابله مشترک با تحریم‌های آمریکا و غرب افزایش یافته است».

تحولات جاری در منطقه و پرونده هسته‌ای ایران با تکاپوی زیادی برای سرنوشت نهایی احیای توافق هسته‌ای دنبال می‌شود و همه طرف‌ها گویی خود را برای پذیرش وضعیت نهایی درباره موفقیت یا شکست مذاکرات یک‌ساله وین آماده می‌کنند. با این وصف سفر لاوروف به تهران در شرایطی اتفاق می‌افتد که در سوی دیگر ماجرا، جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا قرار است طی این ماه به منطقه سفر کند که موضوع ایران، محور اصلی گفت‌وگوهای آتی بایدن با سران سعودی و تل‌آویو خواهد بود. واشنگتن اخیرا گام‌های متعددی که آسیب مستقیمی به گفت‌وگوهای وین و مغایر با احیای برجام محسوب می‌شود برداشته است؛ صدور قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام و تحریم‌ها علیه صنایع پتروشیمی ایران و همچنین دستور به توقیف نفتکش ایرانی در آب‌های بین‌المللی توسط یونان از موارد متأخر سیاست‌های تحریک‌آمیز و مخرب دولت آمریکاست. در چنین شرایطی سفر لاوروف به ایران درباره هماهنگی‌های بیشتر تهران- مسکو درباره برنامه هسته‌ای ایران بیشتر از گذشته واجد اهمیت شده است. رابطه ایران و روسیه با نوع سیاست خارجی پیگیری شده توسط دولت سیزدهم در دوره جدید و بویژه پس از تحریم‌های غرب علیه مسکو پس از حمله به اوکراین، به سوی همگرایی بیشتری سوق پیدا کرده است. روسیه با انتقاد فراوان از رویکرد آمریکا در مذاکرات که منجر به وقفه در گفت‌وگوهای وین شده، به همراه چین به قطعنامه اخیر آمریکا و ۳ کشور اروپایی علیه ایران در شورای حکام آژانس رأی منفی داد. در چنین فضایی تحولات جهانی بیشتر از گذشته تهران و مسکو را به هم نزدیک کرده است. 

 

* بی‌قراری محور واشنگتن‌- تل‌آویو!

اقدامات بازدارنده ایران در پاسخ به قطعنامه شورای حکام و پیشروی‌های هسته‌ای ایران تحرکات محور واشنگتن- تل‌آویو را افزایش داده و در این راستا و در آستانه سفر خاورمیانه‌ای بایدن، «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا بامداد چهارشنبه به ‌صورت تلفنی با «نفتالی بنت» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی گفت‌وگو کرد. وزارت خارجه آمریکا با انتشار بیانیه‌ای در این‌باره گفت: وزیر خارجه آمریکا با تاکید بر «تعهد تزلزل‌ناپذیر» واشنگتن به روابط استراتژیک قوی با تل‌آویو، اظهار داشت: «نگرانی‌های متقابلی درباره نفوذ شرورانه ایران در منطقه داریم». در این بیانیه آمده است: «بلینکن تاکید کرد که مشتاقانه منتظر ادامه همکاری نزدیک ما درباره مسائل منطقه‌ای و جهانی است و گفت که بایدن مشتاقانه منتظر سفر خود به اسرائیل است». بلینکن پیش از این نیز شامگاه سه‌شنبه با «یائیر لاپید» وزیر خارجه رژیم صهیونیستی به صورت تلفنی رایزنی کرده بود. در بیانیه وزارت خارجه آمریکا در این ‌باره نوشته شده: «بلینکن بر احترام ما به فرآیندهای دموکراتیک و تعهد تزلزل‌ناپذیر ما به روابط استراتژیک قوی ایالات متحده و اسرائیل تاکید کرد. وزیر خارجه بر ادامه هماهنگی نزدیک ما درباره مسائل منطقه‌ای و جهانی تاکید و خاطرنشان کرد که پرزیدنت بایدن مشتاقانه منتظر سفر خود به اسرائیل است». لاپید نیز به بلینکن گفت که سفر آتی بایدن به عربستان سعودی و فلسطین اشغالی تأثیر قدرتمندی بر منطقه غرب آسیا خواهد داشت. به نوشته خبرگزاری رویترز، وی در این ‌باره مدعی شد: «این سفر پیامدهای مهمی برای منطقه و تقابل با ایران و همچنین پتانسیل بسیار زیادی برای بهبود قابل توجه ثبات و امنیت منطقه خواهد داشت». 

همچنین سخنگوی وزارت خارجه آمریکا درباره سفر آتی جو بایدن به منطقه و سرزمین‌های اشغالی ادعا کرد: «نفوذ مخرب» ایران جزو موضوعاتی خواهد بود که بایدن در سفر به عربستان و اسرائیل درباره آنها گفت‌وگو خواهد کرد. «ند پرایس» درباره اینکه چه توضیحی درباره گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره آمادگی ایران برای به کار انداختن آبشار سانتریفیوژهای پیشرفته IR-6 در تاسیسات فردو دارد و آیا اطلاعات جدیدی درباره مذاکرات وین وجود دارد یا نه، گفت: ما این گزارش‌ها را دیده‌ایم. ما هنوز نگران تداوم به‌کارگیری سانتریفیوژهای پیشرفته توسط ایران هستیم که بسیار فراتر از موارد تعیین‌شده در برجام هستند. ما به دنبال بازگشت کامل به برجام هستیم، بویژه به این خاطر که فکر می‌کنیم فعالیت‌های هسته‌ای ایران، از جمله ساخت قطعات سانتریفیوژها باید سرسختانه محدود شده و تحت نظارت آژانس قرار گیرد. پرایس همچنین بیان کرد: مسلما برجام شامل سخت‌ترین نوع مقررات نظارتی و راستی‌آزمایی بود که تا به حال به طور صلح‌آمیز درباره‌اش مذاکره شده بود. واقعیت این است که برنامه هسته‌ای ایران حالا به طرق مختلف از محدودیت‌هایی که برجام ایجاد می‌کرد، فراتر رفته است. آبشارهای سانتریفیوژهای پیشرفته‌ای در آن فعالند که تحت توافق مجاز نیستند. زمان گریز آن در زمینه در اختیار داشتن مواد شکافت‌پذیر به طرز مشهودی از یک سال به چند هفته یا کمتر رسیده است. ما عمیقا نگران وضع فعلی برنامه هسته‌ای ایران هستیم. دقیقا به همین دلیل است که می‌خواهیم شاهد اعمال محدودیت‌های سخت و مقررات راستی‌آزمایی و نظارتی بر ایران باشیم. از طرف دیگر شبکه خبری سی‌ان‌ان آمریکا روز سه‌شنبه گزارش کرد «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا تحت فشار فزاینده‌ای از سوی متحدان کلیدی ایالات متحده در خاورمیانه قرار دارد تا طرحی قابل اجرا برای محدود کردن ایران ارائه دهد. بنا بر این گزارش، مقامات منطقه‌ای گفتند دولت بایدن هنوز به متحدان خود از جمله عربستان سعودی نگفته است که در صورت شکست مذاکرات هسته‌ای، طرح دوم احتمالی چه خواهد بود. یک مقام ارشد دولت آمریکا با اشاره به تصمیم اخیر ایران برای از بین بردن برخی دوربین‌های نظارت هسته‌ای و عملیات مخفیانه (رژیم) اسرائیل در داخل ایران، گفت: «وضعیت در رابطه با ایران بسیار حساس شده است. این بخش بزرگی از دلیل نیاز ما به انجام سفر بایدن به عربستان است. متحدان ما می‌خواهند بدانند که در برخورد با این موضوع جدی هستیم». «راب مالی» نماینده دولت آمریکا در امور ایران به سی‌ان‌ان گفت: «ما متعهد هستیم که از نزدیک با شرکای منطقه‌ای خود درباره سیاست آمریکا در قبال ایران رایزنی کنیم». به گزارش سی‌ان‌ان، منابع آگاه گفتند که دولت بایدن ابراز داشته است که فشار اقتصادی بر ایران را ادامه خواهد داد و در صورت شکست توافق، اجرای تحریم‌ها را تشدید خواهد کرد.